|
İÇİNDEKİLER
ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ XI
İÇİNDEKİLER. XIII
KISALTMALAR XXVII
TABLOLAR LİSTESİ XXXIII
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GENEL BAKIŞ VE BAZI HÜKÛMET SİSTEMİ UYGULAMALARI
GENEL OLARAK 23
KUVVETLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GÖRE HÜKÛMET SİSTEMLERİ 27
Parlamenter Hükûmet Sistemi. 34
Genel Olarak. 39
Parlamenter Hükûmet Sisteminin Birleşik Krallık Uygulaması (Westminster Sistemi ya da Çoğunlukçu Sistem) ve Yasama ile Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 51
Parlamento: Lordlar Kamarası ve Avam Kama– rası 66
Lordlar Kamarası (House of Lords). 67
Avam Kamarası (House of Commons) 69
Yürütme Organı: Kral/Kraliçe ve Kabine. 74
Kral/Kraliçe (The Crown) 74
Kabine (Cabinet): Başbakan ve Bakanlar. 79
Gölge Kabine (Shadow Cabinet). 83
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişki– ler 83
Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi 84
Devlet Başkanının Kanunları Veto Yetkisi . 87
Devlet Başkanının Avam Kamarası’nı Fesih Yetkisi 88
Prorogation 90
İkincil Kanunlar ya da İkincil Yasama Biçim– leri 92
Karşı İmza Kuralı 94
Parlamento’nun Yürütme Organını Denetle– me Araçları 96
Güven Oylaması/Güvensizlik Oylama– sı 96
Yazılı ve Sözlü Soru 97
Görüşmeler. 99
Komisyonlar ya da Komiteler 100
Parlamenter Hükûmet Sisteminin Federal Almanya Cumhuriyeti Uygulaması ve Yasama ile Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler. 104
Yasama Organı: Federal Meclis (Bundestag) ve Federal Konsey (Bundesrat) 105
Yürütme Organı: Federal Cumhurbaşkanı ve Federal Bakanlar Kurulu 116
Federal Cumhurbaşkanı (Bundespräsident)
. 116
Federal Bakanlar Kurulu (Bundesregierung): Federal Başbakan (Şansölye) ve Federal Bakanlar 126
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İliş– kiler 132
Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi 132
Cumhurbaşkanı’nın Kanunları Veto Yetkisi
. 135
Cumhurbaşkanı’nın Federal Meclis’i Fesih Yetkisi 136
Kanun Hükmünde Kararnameler. 137
Zorunlu ya da İvedi Yasama Durumu. 139
Karşı İmza Kuralı 140
Parlamentonun Yürütme Organını Denetle– me Araçları 142
Soru 143
Fesih Tehdidi Altında Güven Oylama– sı 146
Kurucu ya da Yapıcı Güvensizlik Oyu
147
Araştırma Komisyonları. 148
Komisyonlar 149
Başkanlık Hükûmet Sistemi. 152
Genel Olarak. 153
Başkanlık Hükûmet Sisteminin Amerika Birleşik Devletleri Uygulaması ve Yasama ile Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 162
Yasama Organı: Kongre (Congress). 168
Temsilciler Meclisi (House of Representati– ves) 170
Senato (Senate) 172
Yürütme Organı: Başkan (President) 174
Başkan Yardımcısı (Vice Presedent). 185
1789–2023 Yılları Arasında Görev Yapan Baş– kanlar ve Başkan Yardımcıları 187
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişki– ler 197
Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi 199
Başkan’ın Kanunları Veto Yetkisi. 202
30/04/1789 ile 20/06/2023 Tarihleri Ara– sında Görev Yapan Amerika Birleşik Devletleri Başkanları ve Veto Ettikleri Kanun Sayıları. 203
Başkanlık Kararnameleri (Executive Orders)
208
30/04/1789 ile 20/06/2023 Tarihleri Ara– sında Görev Yapan Amerika Birleşik Devletleri Başkanları ve İmzaladıkları Başkanlık Kararnameleri 213
Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi (The Supreme Court of the United States) 218
Bütçe Sürecinde Kongre ve Başkan 221
Senato’nun Bazı Atamaları Onaylama Yetkisi
225
Suçlandırma Mekanizması (Impeachment)
229
1799 ile 2023 Yılları Arasında Gerçek– leştirilen Impeachment Yargılamaları– nın Sonuçları 232
Yarı Başkanlık Hükûmet Sistemi 236
İKİNCİ BÖLÜM PARLAMENTER HÜKÛMET SİSTEMİNİN
TÜRKİYE UYGULAMALARINA
GENEL BAKIŞ
GENEL OLARAK 259
1876 KĀNÛN–I ESÂSÎ’DE 22/08/1909 TARİHLİ ANAYA– SA DEĞİŞİKLİKLERİ SONRASI DÖNEM 290
Yasama Organı: Heyet–i Umûmî ya da Meclis–i Umûmî 298
Heyet–i Meb‘ûsan ya da Meclis–i Meb‘ûsan. 300
Heyet–i A‘yân ya da Meclis–i A‘yân 306
Yürütme Organı: Pâdişâh ve Heyet–i Vükelâ ya da Meclis–i Vükelâ 309
Pâdişâh. 310
Heyet–i Vükelâ ya da Meclis–i Vükelâ. 314
Meşrutiyet Dönemi’nde Görev Yapan Hükû– metler 318
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 321
Pâdişâh’ın Kanunları Veto Yetkisi. 321
Pâdişâh’ın Heyet–i Meb‘ûsan’ı Fesih Yetkisi 323
Kānûn–ı Muvakkatler ya da Geçici Kanunlar 325
Nizâmnâmeler ya da Tüzükler 328
Yasama Organının Yürütme Organını Denetleme Araçları 331
Soru ya da Sual. 331
Güven Oylaması ve Gensoru ya da İstîzâh 332
Meclis Araştırması ya da Heyet–i Tahkikiye …335
Meclis Soruşturması 336
Genel Görüşme. 338
1921 VE 1924 TEŞKİLÂT–I ESÂSİYYE KÂNÛNLARI DÖNEMİ 341
1961 ANAYASASI DÖNEMİ 354
Genel Olarak 358
Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi. 360
Millet Meclisi 361
Cumhuriyet Senatosu 362
Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu
….…………………………………………………………363
Cumhurbaşkanı 364
Bakanlar Kurulu: Başbakan ve Bakanlar 371
“Karşı İmza Kuralı” ve Cumhurbaşkanı’nın Siyasi Sorumsuzluğu 372
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 374
Cumhurbaşkanı’nın Kanunları Bir Daha Görüşül– mek Üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Geri Gönderme Yetkisi 377
Cumhurbaşkanı’nın Türkiye Büyük Millet Meclisi Seçimlerinin Yenilenmesine Karar Verme Yetkisi 381
Kanun Hükmünde Kararnameler 384
Yasama Organının Yürütme Organını Denetleme ve Bilgi Edinme Araçları 386
Soru. 387
Genel Görüşme. 389
Meclis Araştırması 390
Meclis Soruşturması 392
Güven Oylaması 394
Gensoru 396
27/05/1960 ile 12/09/1980 Tarihleri Arasında Görev Yapan Hükûmetler ve Cumhurbaşkanları 398
1961 Anayasası Döneminde Görev Yapan Koalisyon ve Azınlık Hükûmetleri 402
1982 ANAYASASI’NIN İLK HALİ. 405
Genel Olarak 409
Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi 412
23/04/1920 ile 02/06/2023 Tarihleri arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Üye Tam Sayısındaki Deği– şiklikler 424
Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu
…………………………………………………………….427
Cumhurbaşkanı 428
Bakanlar Kurulu: Başbakan ve Bakanlar 439
Karşı İmza Kuralı ve Cumhurbaşkanı’nın Siyasi So– rumsuzluğu 449
Hükûmet Sistemi: “Rasyonelleştirilmiş ya da Aklileş– tirilmiş Parlamenter Hükûmet Sistemi” 455
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 463
Cumhurbaşkanı’nın Kanunları Bir Daha Görüşül– mek Üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Geri Gönderme Yetkisi 464
Cumhurbaşkanı’nın Türkiye Büyük Millet Meclisi Seçimlerinin Yenilenmesine Karar Verme 468
Kanun Hükmünde Kararnameler 470
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Bilgi Edinme ve Denetleme Araçları 480
Soru. 480
Güven Oylaması. 483
Gensoru 485
Meclis Soruşturması 489
31/05/2007 TARİHLİ ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ
SONRASI DÖNEM. 493
Genel Olarak 494
Anayasa Değişikliği Sürecine Kısa Bir Bakış 498
Hükûmet Sisteminde Değişiklik Oldu Mu?. 510
12/09/1980 TARİHLİ ASKERİ DARBE’DEN CUMHUR– BAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNE GEÇİLİNCEYE KADAR GÖREV YAPAN HÜKÛMETLER VE CUM–
HURBAŞKANLARI 522
1982 ANAYASASI DÖNEMİNDE GÖREV YAPAN KOALİSYON VE AZINLIK HÜKÛMETLERİ 528
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNDE
YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER
21/01/2017 TARİHLİ ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ SONRASI DÖNEM 533
Genel Olarak 543
Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi 560
Milletvekillerinin Seçimi. 570
Milletvekillerinin Hukuki Statüsü. 580
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İç Yapısı 583
Başkanlık Divanı 583
Danışma Kurulu 585
İhtisas Komisyonları 586
Siyasi Parti Grupları 589
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Görev ve Yetkileri
… 590
Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı. 593
Seçimi. 597
Göreve Başlaması ve Görevinin Sona Ermesi 606
Görev ve Yetkileri. 611
Siyasi ve Hukuki Sorumluluğu 615
Düzenleyici İşlemleri. 617
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri. 618
Cumhurbaşkanlığı Yönetmelikleri 634
Cumhurbaşkanlığı Kararları 637
Adsız Düzenleyici İşlemler 640
Kabinenin Diğer Üyeleri: Cumhurbaşkanı Yardım– cıları ve Bakanlar 641
Cumhurbaşkanı Yardımcıları 642
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Atanabilmek İçin Gerekli Şartlar 644
Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Görev ve Yetkileri 645
Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Sorumlulu– ğu 646
Bakanlar 647
Bakan Atanabilmek İçin Gerekli Şartlar 652
Bakanların Görev ve Yetkileri. 652
Bakanların Sorumluluğu 653
Bakan Yardımcıları. 655
Bakanlıklar. 657
Politika Kurulları 659
Cumhurbaşkanlığı Ofisleri. 662
Bağlı Kurum ve Kuruluşlar 662
Parlamenter Hükûmet Sistemi Uygulaması Döne– minde Cumhurbaşkanlığı Görevini Yerine Getiren– ler, Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi Uygulama– sı Dönemindeki Cumhurbaşkanı Seçimlerinde Aday Olabilir Mi? 663
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler ve Kimi Etkileşim Araçları 683
Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi
… 684
Cumhurbaşkanı’nın “Kanunları Veto Yetkisi” 688
Cumhurbaşkanı’nın “Seçimlerin Yenilenmesine Ka– rar Verme Yetkisi” 692
Cumhurbaşkanı’nın Cezai Sorumluluğu. 700
Cumhurbaşkanı Yardımcılarının ve Bakanların Ce– zai Sorumlulukları ve Yargılanmaları 708
Cumhurbaşkanı Seçimi ile Milletvekili Genel Seçimi– nin Aynı Tarihte Yapılması 712
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Bilgi Edinme ve Denetleme Araçları 716
Yazılı Soru. 719
Kanun Tekliflerinin Görüşülmesi Sırasında Soru ve Cevap İşlemi 722
Genel Görüşme 723
Meclis Araştırması. 726
Meclis Soruşturması. 729
Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi ile Parlamenter Hükûmet Sisteminin Türkiye Cumhuriyeti Uygula– masının Karşılaştırılması 733
Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminin, Başkanlık Hükûmet Sisteminin Amerika Birleşik Devletleri Uygulaması ve Yarı Başkanlık Hükûmet Sisteminin Fransız Cumhuriyeti Uygulaması ile Karşılaştırılması
…. 735
ARA DEĞERLENDİRME. 741
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNDE YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER BAKIMINDAN ÇIKABİLECEK SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ İLE BAZI TARTIŞMALAR
GENEL OLARAK 761
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNDE YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERLE İLGİLİ KİMİ SORUNLAR VE TARTIŞ– MALAR 763
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin “Bütçe Hakkı”nın Zayıflatılması Tartışmaları 764
“Tarafsız ve Partili Cumhurbaşkanı” Tartışmaları . 786
“Çift ya da Çifte Meşruiyet” İddiası. 797
“Seçimlerin Yenilenmesine Karar Verme Yetkisi” Bakımından Cumhurbaşkanı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Arasındaki Denge(sizlik) 804
Delegasyoncu Demokrasi Tartışmaları ve Cumhurbaş– kanlığı Kararnameleri 812
Cumhurbaşkanı’nın Atama Yetkileri 823
“Cumhurbaşkanı’nın Sorumluluğu” Tartışmaları 833
Otoriterizm ve Kuvvetler Birliği Tartışmaları 838
İ. Parlamenter Hükûmet Sistemine Dönüş ve Bu Siste– min Rasyonelleştirilmesi Önerileri 855
“Kurucu ya da Yapıcı Güvensizlik Oyu” Kurumu866
Alternatif ya da Aralıklı Başkanlık Sistemi 869
NELER YAPILABİLİR?. 871
Milletvekillerinin Seçildikleri Bölgedeki Seçmen– leriyle Daha Yakın İlişki İçerisinde Bulunmaları Sağ– lanabilir 875
Siyasi Partilerde Değişimi Teşvik Edici Düzenlemeler Yapılabilir 879
Kamu Denetçiliği Kurumu Güçlendirilebilir ve Kuru– mun Etkinliği Artırılabilir 882
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’yla İlgili Kimi Değişiklikler Yapılabilir 889
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Denetim Meka– nizmaları Güçlendirilebilir 895
Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları ile Türkiye Bü– yük Millet Meclisi Komisyonları Arasında Etkileşim Sağlanabilir 897
Kamu Siyasalarının Belirlenmesinde Halkoylaması Usulü Benimsenebilir 899
“Halkın Vetosu” Kurumu Kabul Edilebilir 901
Seçmene “Kanun Teklifi Sunma Hakkı” Verilebilir
… 903
Seçmene “Geri Çağırma Hakkı” Verilebilir 905
E–Demokrasi Uygulamaları ve Dijitalleşme Yaygınlaştırılabilir 909
Hâkimler ve Savcılar Kurulu Güçlendirilebilir 912
İ. Anayasa Yargısıyla İlgili Reform Yapılabilir 919
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle İlgili Tereddütler Giderilebilir 928
Cumhurbaşkanı Seçimi ile Birlikte Cumhurbaşkanı Yardımcısı Seçimi de Yapılabilir 938
SONUÇ. 945 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
