|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 1
ANAYASA ADALETİ VE ADİL YARGI
I.– AMERİKA VE AVRUPA MODELLERİ 15
A) Amerika: Uygulamadan kurama 15
1.– Modelin özelliği: somut ve yaygın denetim 16
2.– Amerika uygulamasının etkisi 18
3.– Türkiye’deki girişimler 18
B) Avrupa Modeli: Anayasa Mahkemesi 22
1.– Kuramdan uygulamaya: ilk denemeler 23
2.– Yeniden kuruluş ve temellenmesi 26
3.– Anayasa Mahkemelerinin çoğalması 30
C) Anayasacılık ölçütü olarak anayasa
yargısı 31
1.– Karma ve düalist modeller 31
2.– Anayasal yargı kuramı 34
3.– Sınıraşan ve karşılaştırmacı anayasa yargısı 36
II.– HAKKANİYETE UYGUN ANAYASA
YARGISI 41
A) Hakkaniyete uygun yargılama gerekleri 42
1.– Mahkeme hakkı 42
2.– Yargılama ilkeleri ve güvenceleri 44
3.– Gerekçeli karar ve uygulama yükümlülüğü 45
B) Anayasa adaletinin 13 ilkesi 46
C) Türkiye’de hakkaniyete uygun yargılama 48
1.– Hakkın anayasal dayanakları 49
2.– İhlaller ve pilot karar gerekleri 53
3.– Genel yargı reformu aciliyeti 55
III.– ANAYASA ADALETİNİN İŞLEVİ VE
MEŞRULUĞU 57
A) Kurucu iktidar 57
1.– Meşruluk kaynağı olarak kuruculuk 57
2.– Temsilciler mekânı ve yurttaş mekânı 58
3.– Yasama organının belirlemesi 61
B) Kural koyma yetkisi 62
1.– Yarışmacı ilişkiler zinciri 62
2.– Yorumlamanın meşrulaştırıcı işlevi 64
3.– Nitelik ve öz olarak demokrasi 66
C) “Anayasaya saygılı yasa” gerekleri 72
1.– Anayasanın metni ve ruhu 73
2.– Yasayıcı incelemesinin niteliği 74
3.– Yasa yapım ve denetim sürecinin içiçeliği 75
BÖLÜM 2
ANAYASA UYUŞMAZLIĞI
I.– DENETİM ÖLÇÜTLERİ 80
A) Ölçü norm olarak Anayasa 80
1.– Anayasa’nın sözü ve özü 81
2.– Anayasa’nın yorumu 82
3.– Anayasallık bloku 88
B) Ölçü norm olarak uluslararası
sözleşmeler 90
C) Hukukun genel ilkeleri 94
II.– DENETİM KONULARI 98
A) Denetlenen normatif işlemler 98
1.– Anayasa değişiliklerinin denetimi 98
2.– Uluslararası andlaşma ve sözleşmelerin
denetimi 101
3.– Yasalar ve başka normatif işlemler 103
B) Normatif eylemsizlik (ihmal)ler 112
C) Denetim dışı tutulan işlemler 116
1.– Normlar bakımından 116
2.– Bireysel başvuru bakımından 118
3.– Olağanüstü Hal KHK ve CBK 120
III.– FAALİYETLERİN DENETİMİ 127
A) Organlar arası uyuşmazlıklar 127
1.– Yatay Erkler Ayrılığı 128
2.– Düşey Erkler Ayrılığı 129
3.– Yargı organları arasında 131
B) Demokratik süreç ve düzenekler 132
1.– Siyasal partiler ve seçimler 132
2.– Yüce Divan: “demokrasi antrenörü” 135
3.– Hukuk düzenini anayasallaştırma 137
C) Özgürlükler ve haklar 139
BÖLÜM 3
ANAYASAL USUL HUKUKU
I.– ANAYASA MAHKEMELERİNİN
ÖRGÜTLENMESİ 142
A) Seçme ve belirleme kuralları 142
1.– Yasamanın tekelci yetkisi 142
2.– Paylaşılmış yetki sistemleri 143
3.– Türkiye: paylaşılmış yetkiden yürütme
hakimiyetine 144
B) Üyelerde nitelik ölçütleri 148
1.– Üyelik koşulları 148
2.– Liyakat için saydam süreç ve gerekçe 150
3.– Türkiye: “kapalı devre” 151
C) Statü kuralları ve örgütlenme 153
1.– Yargıçların bağımsızlığı ve görev süresi 153
2.– Dokunulmazlık, disiplin ve yükümlülükler 155
3.– Komisyon, Bölüm, Daire ve Genel Kurul 158
II.– BAŞVURU YOLLARI VE ÖZELLİKLERİ 161
A) Dava yolu: Soyut norm denetimi 161
1.– Genel ve ortak özellikler 162
2.– Federal ve bölgeli devletler 164
3.– Tek yapılı devletler ve Türkiye 165
B) İtiraz yolu: Somut norm denetimi 168
1.– Önsorun: ret veya geri bırakma 168
2.– “Bekletici sorun” (mesele–i müstehire) 172
3.– Karar: Yaygın mı, merkezi mi? 174
C) Bireysel başvuru yolu: Anayasa şikayeti 176
1.– Özgürlük anayasa adaletinin ortaya çıkışı ve
evrimi 177
2.– Dikey ve yatay ilişkiler bakımından 180
3.– Anayasa şikayeti ve benzer başvuru yolları 184
III.– BAŞVURU ZAMANI VE UYUŞMAZLIĞIN
ÇÖZÜMÜ 187
A) Başvuru Zamanı (ânı) 187
1.– Önceden (önleyici) Denetim 187
2.– Sonradan (a posteriori) Denetim 190
3.– Önceden ve/veya Sonradan Denetim 191
B) İstemin incelenmesi 195
1.– Öninceleme ve süzgeç görevi 195
2.– İptal ve itiraz başvuruları 198
3.– Bireysel başvuru 200
C) Uyuşmazlığın çözümü 201
1.– Kurul ve müzakere süreci 201
2.– Çelişmeli ve yüzyüze yargılama 202
3.– Katılımcı karar süreci ve amicus curiae 207
BÖLÜM 4
UYGUNLUK DENETİMİNİN KAPSAMI
I. NORM DENETİMİ: ŞEKİL VE ESAS 210
A) Şekil ve usul 210
1.– Anayasa değişiklikleri 211
2.– Yasalar: “Şekli anayasallık denetimi” 213
3.– Kararnameler: KHK ve CBK 215
B) Yetki: usul ve esas eklemlenmesi 219
1.– Anayasa: halk ve temsilcileri 220
2.– Yasa: konu 221
3.– KHK ve CBK: konu ve yetki 222
C) Esas denetimi 225
1.– Anayasa: değişmez maddeler 225
2.– Yasa: neden ve amaç 227
3.– KHK ve CBK 231
II.– BİREYSEL BAŞVURU: ÖZGÜRLÜKLER
ANAYASA YARGISI 234
A) Kabuledilebilirlik koşulları 234
1.– Daraltıcı yasal düzenleme 235
2.– Anayasal ve kişisel önem 236
3.– Açıkça dayanaktan yoksunluk 237
B) Esas hakkında inceleme 239
1.– İnceleme alanı ve koşulları 239
2.– “Kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlar”. 240
3.– Bireysel başvuruda “Somut norm denetimi” 242
C) Karar ölçütleri 244
1.– Bireysel başvuru konusu haklar 244
2.– Sınırlama ve Güvence ölçütleri 245
3.– Özgürlük lehine genişletici yorum 249
III.– GEREKÇELER 251
A) Anayasa Mahkemeleri 251
1.– Gerekçelendirme zorunluğu ve işlevi 251
2.– Gerekçe teknikleri 254
3.– Eşzamanlılık ve karşıoylar 256
B) İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi 259
1.– Avrupa kamu düzeni 260
2.– Stratejik biçimlendirme 261
3.– Dış kaynakların kullanımı 263
C) Anayasal yargı denetiminin yoğunluğu
ve sınırları 265
1.– “Kanun koyucu gibi hareket” 265
2.– Hukukilik ve yerindelik ayrımı 266
3.– Aktivizm ve kendini sınırlama 267
BÖLÜM 5
AYM KARARLARI VE SONUÇLARI
I.– KARAR TEKNİLERİ VE TÜRLERİ 272
A) Basit kararlar 272
1.– İptal kararları 272
2.– Ret veya uygun bulma 273
3.– Kısmi iptal ve kısmi ret 274
B) Yorum kayıtları 275
1.– Anayasaya uygun yorum 275
2.– Özgül yorum teknikleri: Belçika, İsviçre ve
Türkiye 278
3.– Aykırılık bildirimi, boşluk doldurma ve çağrı
kararları 283
C) İhlal kararları 285
1.– Geçici tedbir kararları 286
2.– Esasa ilişkin kararlar 287
3.– Pilot kararlar 288
II.– KARARLARIN ETKİ VE SONUÇLARI 289
A) Kararların hukuki niteliği 289
1.– Bağlayıcı ve kesin hüküm etkili 289
2.– Taraflar arası etki ve yeniden oylama 291
3.– Yokluk bildirimi ve vazgeçme 294
B) Kararların zaman bakımından etkisi 295
1.– Yürürlüğün Durdurulması: askıya alıcı etki 296
2.– Yürürlükten kaldırıcı etki 302
3.– Yargıçlarca geliştirilen çözümler 303
III.– ANAYASAL İCRA YARGISI 305
A) Kararları uygulama ve uygulatma 305
1.– Anayasa yargıcının yetkileri 305
2.– İcra için “dava mahkemesi” 308
B) Kararların objektif (nesnel) işlevi 311
1.– Benzer durumdakiler için olumlu yükümlülükler 311
2.– İhlalin giderilmesi 314
3.– Etkililik sorunu 317
C) Yasama yükümlülüğü 319
1.– Çağrı ve boşluk doldurma 319
2.– Pilot kararlar 320
3.– Yeniden yargılama ve eski hale getirme 323
(Sonuç yerine): “TÜRKİYE’DE ANAYASA
ADALETİ” İÇİN 327
DİZİN 329 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
