İÇİNDEKİLER
Önsöz 7 Kısaltmalar 15 Giriş 17 Birinci Bölüm TEMEL KAVRAMLAR I. GENEL OLARAK 19 II. PARA DEĞERİ KAVRAMI 19 A. Genel Olarak Para Kavramı 19 1. Paraya İlişkin Genel Ayrımlar 21 a. Paranın Görünüm Biçimlerine Göre Ayrım 22 b. Ülke Parası - Yabancı Para Ayrımı 26 2. Türk Hukukunda Para Kavramı 26 3. Para Kavramı Hakkında Düşüncemiz 27 B. Para Değeri Kavramı 29 2. Para Değerinin Değişik Anlamları 32 a. Cevher (Madde) Değeri - İşlev Değeri (Funktionswert) 32 b. İç ve Dış Değer (Binnen- und Außenwert) 33 c. Sübjektif ve Objektif Para Değeri 34 d. Paranın İtibari (Nominal) ve Gerçek (Reel) Değeri 35 III. PARA BORCU 36 A. Genel Olarak Para Borcu ve Hukuki Mahiyeti 36 1. Genel Olarak Para Borcu 36 2. Para Borcunun Hukuki Mahiyeti 37 B. Para Borcunun Türleri 39 1. Doğum Kaynaklarına Göre Para Borçları 39 a. Kamu Hukuku Kurallarından Doğan Para Borçları 39 b. Özel Hukuk Kurallarından Doğan Para Borçları 40 aa. Hukuki İşlemden Doğan Para Borçları 40 aaa. Tek Taraflı Hukuki Işlemden Doğan Para Borçları 40 bbb. Çok Taraflı Hukuki Işlemlerden Doğan Para Borcu 40 bb. Yasal Bir Düzenlemeden Doğan Para Borçları 41 2. Borcun Miktarının Baştan Belli Olup Olmamasına Göre Para Borcu Ayırımı 41 3. Ülke Parası Borcu ve Yabancı Para Borcu 42 4. Gerçek ve Gerçek Olmayan Para Türü Borcu 43 C. Para Borçlarında Borca Aykırılık 43 1. Genel Olarak 43 2. Borca Aykırılığın Türleri 44 3. Para Borçlarında Borca Aykırılığın Özellikleri 45 a. Kötü İfa 45 b. İmkansızlık ve Para Sahipliği Zorunluluğunun Temeli 46 IV. PARANIN DEĞER KAYBI VE DEĞER KAYBINI DOĞURAN OLAYLAR 50 A. Paranın Değer Kaybı Olgusu 50 1. Paranın Değer Kaybının Esas İtibariyle İktisadi Bir Olgu Olma Özelliği 51 2. Paranın Değer Kaybını Doğuran Temel Olaylar 52 a. Enflasyon Kavramı ve Türleri 52 aa. Kavram ve Tanım 52 bb. Enflasyon Türleri 54 b. Devalüasyon 55 B. Para Değerindeki Düşüşün Hesaplanması 56 C. Paranın Değer Kaybından Doğan Zararın Hukuki Değerlendirilmesi 58 1. Zarar Kavramı 58 a. Genel Olarak 58 b. Maddi Zarar Türleri 61 bb. Müspet Zarar - Menfi Zarar 62 2. Paranın Değer Kaybının Hukuk Düzeni Tarafından Karşılanması Sorunu 64 a. Paranın Değer Kaybının Borçlunun Temerrüdüne Kadar Geçen Süreçte Değerlendirilmesi 64 aa. Genel Olarak İşlem Temelinin Çökmesi 65 aaa. Objektif İşlem Temelinin Çökmesi 67 aaaa. Uygulama Koşulları 67 bbbb. Uygulamadan Örnekler 70 a1. Yasa Gereği Uygulama Halleri 70 aa1. İstisna Akdinde 70 aa2. Nafaka Miktarının Arttırılmasında 72 b1. Hakim Kararıyla (MK. m.2. Gereği) Uygulanan veya Uygulanması Gereken Haller 75 aa1. Kira Parasının Belirlenmesinde 76 aa2. Karz Akdinde Para Borçlusunun İade Borcunun Kapsamının Belirlenmesinde Para Değerinin Düşmesi Olgusunun Dikkate Alınması 79 aa3. Mirasçıların Paylarının Belirlenmesinde Ve Bazı Haklarının Elde Edilmesinde Para Değerinin Düşmesinin Etkisi 81 bbb. Sübjektif İşlem Temelinin Çökmesi Hali (BK. m.24/I. b.4) 85 bb. Borçlunun Temerrüdüne Kadar Geçen Süreçte Borcun Kaynaklarına Göre, Paranın Değer Kaybının Değerlendirilmesi 87 aaa. Sözleşmeden Doğan Para Borçlarında 88 bbb. Haksız Fiilden Doğan Para Borçlarında 89 ccc. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Para Borçlarında 95 aa. Vincentz ve Geiler'in Görüşleri 96 bb. Risk Alanı Görüşü 97 cc. Grunsky'nin Görüşü 99 dd. Von Maydell'in Görüşü 101 ee. Karayalçın'ın Görüşü 103 ff. Domaniç'in Görüşü, 104 gg. Görüşümüz 106 V. MUNZAM ZARAR TAZMİNATI 111 A. Munzam Zarar Kavramı 111 B. Munzam Zarar Tazminatının Borçlar Kanununun Sistematiğindeki Yeri 112 1. Munzam Zarar Tazminatının Kanunda Ayrıca Düzenlenmesinin Temel Düşünce ve Nedenleri 112 2. Munzam Zarar Tazminatının Benzerleriyle Karşılaştırılması 114 a. İfaya Eklenen Cezai Şart ve Munzam Zarar Tazminatı 114 b. Gecikme Zararı ve Munzam Zarar Tazminatı 115 c. İcra İnkar Tazminatı ve Munzam Zarar Tazminatı 116 3. Muzam Zarar Tazminatının Hukuki Niteliği 116 4. Paranın Değer Kaybının Munzam Zarar Olarak Tazmin Edilebilirliğinin Hukuki Temelleri 117 İkinci Bölüm MUNZAM ZARAR TAZMİNATI TALEBİNİN ŞARTLARI I. GENEL OLARAK 123 II. MUNZAM ZARARI TALEP EDEBİLME ŞARTLARI 124 A. Maddi Hukuka İlişkin Şartlar 124 1. Para Borcunda Borçlu Temerrüde Düşmüş Olmalı 124 a. Borçlu Temerrüdünün Oluştuğu An ve Etki Süresi 125 b. Para Borçlarında Borçlunun Temerrüdünün Doğurduğu Genel Sonuçlar 130 aa. Temerrüt Faizi Ödeme Yükümlülüğü 134 aaa. Genel Olarak Faiz Kavramı ve Türleri 134 bbb. Temerrüt Faizi Kavramı 138 ccc. Temerrüt Faizinin Amacı ve İşlevi 139 ddd. Temerrüt Faizinin Hukuki Niteliği 141 eee. Temerrüt Faizi ile Benzer Hukuki Kurumlar Arasındaki İlişki 143 aaaa. Temerrüt Faizi ve Gecikme Tazminatı 143 bbbb. Temerrüt Faizi ile Zarar Faizi ve Zenginleşme Faizi Ilişkisi 144 cccc. Temerrüt Faizi ve Yargılama Faizi 146 fff. Türk Hukukunda Temerrüt Faizi Sistemi 147 aaaa. Hukukumuzda 3095 Sayılı Kanundan Önceki Temerrüt Faizi Sistemi 148 bbbb. 3095 Sayılı Kanunla Kabul Edilen Temerrüt Faizi Sistemi 149 a1. Ticari Olmayan Işler Bakımından Temerrüt Faizi 152 aa1. Kanun Gereği Uygulanacak Temerrüt Faizi 152 bb1. Sözleşme Gereği Uygulanacak Temerrüt Faizi Oranı 154 b1. Ticari İşlerde Temerrüt Faizi 157 aa1. Ticari İşler Bakımından Kanuni Temerrüt Faizi 158 bb1. Ticari İşler Bakımından Sözleşmeyle Temerrüt Faizinin Belirlenmesi 161 c1. Yabancı Para Borçlarında Temerrüt Faizi 163 d1. Temerrüt Faizine İlişkin Bazı Özel Kanunlardaki Düzenlemeler 168 e1. Temerrüt Faizi Talebinin Kapsamı 169 bb. Munzam Zarar Tazminatı Ödeme Yükümlülüğü 171 cc. Faizlerin, İratların ve Bağışlanan Para Meblağının Ödenmesinin Temerrüdünde Durum 171 2. Para Borcu Alacaklısının Temerrüt Faiziyle Karşılanamayan Bir Zararının Bulunması 176 3. Borçlunun Temerrüdü ile Munzam Zarar Arasında Uygun İlliyet Bağının Bulunması 183 a. Genel Olarak Uygun İlliyet Bağı 183 b. Munzam Zararın Tazmini Bakımından Uygun İlliyet Bağı 184 4. Alacaklının Zararını ve Miktarını Kanıtlama Zorunluluğu 187 5. Borçlunun Kusursuzluğunu Kanıtlayamaması 190 B. Usul Hukukuna İlişkin Şartlar 192 1. Görevli ve Yetkili Mahkeme 192 a. Görevli Mahkeme 192 b. Yetkili Mahkeme 193 2. Tazminat Talep Zamanaşımı 193 Üçüncü Bölüm MUNZAM ZARAR KAPSAMINA GİREN KALEMLER VE MUNZAM ZARAR TAZMİNATININ BELİRLENMESİNE İLİŞKİN ESASLAR I. MUNZAM ZARAR KAPSAMINA GİREN KALEMLER 197 A. Alacağı Elde Etmek Amacıyla Yapılan Masraflar 197 B. Borçlunun Temerrüdünün, Alacaklının Taraf Olduğu Başka Bir Hukuki İlişkiyi Olumsuz Etkilemesi Sebebiyle Oluşan Zararlar 202 C. Ödenmeyen Alacağı İkame İçin Yapılan Masraflar 204 D. Yoksun Kalınan Kâr-Kazanç Kaybı (Entgangener Gewinn, lucrum cessans) 208 E. Yabancı Para Borçlarında Kur Farkı 213 F. Para Değerinin Düşmesinden Doğan Zarar 222 II. MUNZAM ZARAR DOLAYISIYLA UĞRANILAN ZARARIN TAZMİNİNE İLİŞKİN ESASLAR 232 A. Genel Olarak 232 B. Tazminat Miktarının Belirlenmesi 234 a. Zarar Miktarının Belirlenmesi 234 b. Tazminatın Miktarının ve Biçiminin Belirlenmesi 235 aa. Tazminat Miktarının Belirlenmesi 235 bb. Tazminatın Biçiminin Belirlenmesi 238 2. Paranın Değer Kaybında Ödenecek Tazminatın Belirlenmesi 240 Sonuç 243 Yararlanılan Kaynaklar 245 |