|
İÇİNDEKİLER
TAKDİM I
ÖNSÖZ v
İÇİNDEKİLER vii
KISALTMALAR xxi
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETİN HAKLI SEBEPLERLE FESHİ DAVASINA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER
I. ANONİM ŞİRKETİN HAKLI SEBEPLERLE FESHİ 5
II. ŞAHIS ŞİRKETLERİ VE LİMİTED ŞİRKETTE HAKLI SEBEPLE FESİH KURUMU 11
A. Şahıs Şirketlerinde Haklı Sebeple Fesih 11
1.Şahıs Şirketlerinde Haklı Sebep Kavramı 11
2. Şahsi Sebeplerin Anonim Şirketlerde Haklı Sebep Teşkil Edip Etmeyeceği 14
a. Doktrindeki Görüşler 14
b. Ara Değerlendirme 15
B. Limited Şirkette Haklı Sebeple Fesih 16
III. DAVANIN TARİHSEL GELİŞİMİ 19
IV. DAVANIN HUKUKİ TEMELİ ve İŞLEVİ 24
A. Davanın Hukuki Temeline İlişkin Çeşitli Yaklaşımların Değerlendirilmesi 24
1. Dürüstlük Kuralı Doktrini 24
2. Ara Değerlendirme 26
3. Clausula Rebus Sic Stantibus Doktrini 27
4. Ara Değerlendirme 30
B. Davanın Azınlığı Çoğunluk Gücüne
Karşı Koruyucu İşlevi 32
V. DAVANIN BAZI ŞİRKETLER HUKUKU DAVALARIYLA İLİŞKİSİ 37
A. Bilgi Alma ve İnceleme Davasıyla İlişkisi 37
1.Bilgi Alma ve İnceleme Davası 37
2. Basamaklı Dava (Stufenklage)
Kurumunun Tanıtılması 41
3. Ara Değerlendirme 45
B. Genel Kurul Kararının İptali Davasıyla İlişkisi 45
1. Genel Kurul Kararının İptali Davası 45
2. Genel Kurul Kararının İptali Davasına Bakan Mahkeme Tarafından Kâr Dağıtımına
Karar Verilip Verilemeyeceği Sorunu 48
a. Sorunun Takdimi 48
(1) Çoğunluk Gücünün Kötüye Kullanılmasının
Yaygın Örneği: Temettü Açlığı 48
(2) İlmi ve Kazai İçtihatların Soruna Yaklaşımı 50
b. Ara Değerlendirme 52
C. Yönetim Kurulu Üyesinin Sorumluluğu Davasıyla İlişkisi 54
VI. DAVANIN KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ GÖRÜNÜMLERİ 58
A. Alman Hukuku (GmbHG § 61) 58
B. İsviçre Hukuku (Sch.§ Art. 736 Abs. 1 Ziff. 4) 60
C. İngiliz Hukuku (UK Companies Act m. 994) 64
İKİNCİ BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETİN HAKLI SEBEPLERLE FESHİ DAVASINDA USULE İLİŞKİN HÜKÜMLER
I. GÖREVLİ ve YETKİLİ MAHKEME 69
A. Benimsenen Terminolojik Ayrım 69
B. Görevli Mahkeme 70
C. İşlev (Fonksiyon) İtibarıyla Yetkili Mahkeme 72
1. Asliye Ticaret Mahkemesinin Teşekkülünün
Tarihsel Gelişimi 72
2. Davanın Heyet Yerine Münferit Hâkim Tarafından Görülmesi Sorunu 74
D. Yetkili Mahkeme 78
II. DAVANIN TARAFLARI 83
A. Taraf Kavramı ve Teorileri 83
B. Sıfat ve Dava Takip Yetkisi Ayrımı 86
C. Davacı 89
1. Davacı Statüsünün Hukuki Niteliği Sorunu 89
2. Davacı (Azınlık) Statüsünün Sulandırılmasının
Davaya Etkisi 93
a. Sorunun Takdimi 93
b. Ara Değerlendirme 96
3. Birden Fazla Pay Sahibinin Davacı (Azınlık)
Statüsünü Birlikte Oluşturması 98
D. Davalı Anonim Şirket 99
E. Şirketin Davada Avukatla Temsil Zorunluluğu 100
III. DAVANIN HUKUKİ NİTELİĞİ 102
A. Talep Edilen Hukuki Himayenin
(Talep Sonucunun) Niteliği Bakımından 102
1. İnşai Hak ve İnşai Dava Kavramları 102
2. İnşai Davaların Öngörülme Gerekçeleri 105
3. Gerçek–Gerçek Olmayan İnşai Dava Ayrımı 107
a. Türk Hukukunda İnşai Dava Kavramına
Verilen Anlam 107
b. Gerçek İnşai Davalar (echte Gestaltungsklages) 108
c. Gerçek Olmayan İnşai Davalar 110
4. Ara Değerlendirme 111
B. Talep Sonucunun Niceliği Bakımından 113
1. Dava Konusu Kavramına Verilecek
Anlamın Önemi 113
2. Dava Konusu Olarak Usuli Talep Kavramı 114
3. Davaların Yığılması (HMK m.110) 116
4. Dava Konusu ile Davaların Yığılması
Arasındaki İlişkisi 117
5. Davaların Yığılması Bakımından
Ara Değerlendirme 120
C. Terditli (Kademeli) Dava Bakımından 121
1. Terditli Dava (HMK m. 111) 121
2. Gerçek–Gerçek Olmayan Terditli Dava Ayrımı 123
3. Ara Değerlendirme 125
D. Yarışan Haklara Dayalı (Mütelahik)
Dava Bakımından 128
1. Yarışan Haklara Dayalı (Mütelahik)
Dava Kavramı ve İnceleme Bakımından Önemi 128
2. Organların Eksikliği Sebebiyle
Anonim Şirketin Feshi Davası (TTK m. 530) 130
3. Şirket Organlarının Karar Alma İşlevini Yitirmesi (Kilitlenme) ile Haklı Sebeplerle
Fesih Davası Arasındaki İlişki 132
a. Sorunun Takdimi 132
b. Doktrinde İleri Sürülen Görüşler 135
4. Ara Değerlendirme 136
a. Hukuki Sebep–Dava Sebebi Ayrımı 136
b. Yarışan Haklara Dayalı (Mütelahik) Davada Hâkimin Hukuku Re’sen Uygulaması
İlkesinin Uygulanması 138
IV. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN DAVADAKİ KONUMU 142
A. İnşai Hükmün Üçüncü Kişilere Etkisi 142
1. İnşai Hükmün Etkisi (İnşai Tesir) 142
2. İnşai Hükmün Unsurları 143
B. Fer’i Müdahale 145
1. Fer’i Müdahale Kurumu ve Türleri 145
2. Bağımlı (Adi) Fer’i Müdahale 146
C. Dava Arkadaşlığı Biçiminde Fer’i Müdahale (Streitgenössische Nebenintervention) 148
1. Kurumun Tanıtılması 148
2. Dava Arkadaşlığı Biçimindeki Fer’i Müdahilin Davadaki Konumu 150
3. Dava Arkadaşlığı Biçimindeki Fer’i Müdahale Kurumuna Duyulan İhtiyaç 151
a. Sorunun Takdimi ve Uygulamanın bu Soruna Yaklaşımı 151
b. Ara Değerlendirme 153
D. Davanın İhbarı 156
1. Davanın Re’sen İhbarı 156
2. Ara Değerlendirme 159
V. DAVANIN TAHKİME ELVERİŞLİLİĞİ SORUNU 160
A. Şirketler Hukukundan Kaynaklanan (Korporatif) Uyuşmazlıklarda Tahkim 160
B. Davanın Tahkime Elverişliliği Sorunu 162
1. İsviçre Hukukundaki Güncel Gelişmeler 162
2. Objektif Tahkime Elverişlilik 164
C. Tahkime Elverişliliğe İlişkin Ara Değerlendirme 167
1. Tarafların Dava Konusu Üzerinde
Serbestçe Tasarrufta Bulunabilme Kriteri 168
2. Devlet Mahkemesi Tekeli Kriteri (Justizgewährungsmonopol) 169
3. Kamu Düzeni Kriteri 170
D. Yetkili Mahkeme Kuralının Hukuki Niteliği ve
Tahkime Elverişlilik İlişkisi 173
1. Doktrin ve Uygulamanın Soruna Yaklaşımının
Takdimi 173
2. Ara Değerlendirme 175
E. Esas Sözleşmeye Konulan Tahkim Kaydının
Geçerliliği 176
1. Kamu Düzenine Aykırılık Bakımından 176
2. Emredici Hükümler İlkesi (TTK m. 340)
Bakımından 180
3. Tahkim Sözleşmesinin İradi (Rızai) Niteliği Bakımından 184
4. Hakem veya Hakem Heyetinin
İnşai Hüküm Vermesi Bakımından 187
VI. DAVANIN ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİ OLUP OLMADIĞI 191
A. İhtiyari Arabuluculuk Bakımından 191
1. Arabuluculuğa Elverişlilik 191
2. Tarafların Üzerinde Serbestçe
Tasarrufta Bulunabilmesi Kriteri 192
3. Kamu Düzenine İlişkin Olmama
Kriteri Bakımından 195
B. Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk Bakımından 196
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YARGILAMANIN AŞAMALARI, HÜKÜM ve KANUN YOLLARI
I. DİLEKÇELER ve ÖN İNCELEME AŞAMASI 197
A. Dilekçeler Aşaması 197
1. Koşul Vakıa–Somut Vakıa Ayrımının Dava Dilekçesinin Hazırlanması Bakımından Önemi 197
2. Cevap Dilekçesi Verilmesi ve Şirketin Muhtemel Savunmaları 199
a. Cevap Dilekçesi Verilmesi 199
b. Şirketin Muhtemel Savunma Biçimleri 200
(1) Davayı Kabulün Mümkün Olup Olmadığı 200
(2) Dava Temelinin Yetersizliği Savunması 202
c. Davaya Cevap Verilmemesi 203
B. Karşı Dava Yoluyla Davacı Azınlığın Şirketten Çıkarılmasının Mümkün Olup Olmadığı 204
C. Ön İnceleme Aşaması 206
1. Uygulanacak Yargılama Usulü 206
2. Ayrı Bir Ön İnceleme Aşamasının Bulunup Bulunmadığı 208
3. Ön İncelemenin Kapsamı 210
a. Dava Şartları ve İlk İtirazların İncelenmesi 210
b. Mahkemenin Tarafları Sulh veya Arabuluculuğa Teşvik Ödevi 212
4. Ön İnceleme Aşamasıyla Bağlantılı Olan
Diğer İşlemler 213
a. İddia ve Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı 213
b. Dava Hakkının Uzunca Bir Süre Kullanılmaması Sorunu 215
II. TAHKİKAT AŞAMASINDA ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR 218
A. Ön Sorun 218
B. Bekletici Sorun 219
1. Başka bir Mahkemede Görülen Davanın Bekletici Sorun Yapılması 219
2. Aynı Mahkemede Görülen Davalarda
Bekletici Sorun Kararı Verilip Verilemeyeceği 220
3. Ara Değerlendirme 223
C. Davaların Birleştirilmesi 224
1. Davaların Aynı veya Benzer Sebeplerden Doğmuş Olması 224
2. Davalardan Biri Hakkında Verilecek
Hükmün Diğerini Etkileyecek Nitelikte Olması 225
D. Dosyanın İşlemden Kaldırılması 228
E. Dava Konusunun Devri 230
F. İddia ve Savunmanın Değiştirilmesi veya
Genişletilmesi Yasağı 232
III. İSPAT ve DELİLLER 235
A. İspatın Konusu ve İspat Yükü 235
1. İspatın Konusu: Haklı Sebepler 235
2. İspat Yükü 240
B. Davada Özellik Arz Eden Deliller 241
1. Tanık Beyanı 241
2. Bilirkişi Raporu 243
3. Özel Denetim Raporu 245
4. Hükmün Unsur Etkisi 247
a. Hükmün Unsur Etkisi ve Güçlü Delil Kavramı 247
b. Yönetim Kurulu Üyesinin Sorumluluğu
Davasında Verilen Hükmün Unsur Etkisi 250
C. Delillerin Değerlendirilmesi ve Uzman Görüşü 251
VI. DAVADA GEÇİCİ HUKUKİ KORUMALAR 254
A. Geçici Hukuki Koruma Kavramı 254
B. Davada Geçici Hukuki Korumaya Duyulan İhtiyaç 256
C. Davada Başvurulabilecek Geçici
Hukuki Korumalar 259
1. Dava Sonucunu Öne Alacak Biçimde Geçici Hukuki Korumaya Karar Verilip Verilemeyeceği 259
2. Düzenleme Amaçlı İhtiyati Tedbirlerin Şirketler Hukukunda Uygulama Alanı 261
3. Ara Değerlendirme 263
4. Şirkete Kayyım Tayini 265
V. HÜKÜM 267
A. Duruma Uygun ve Kabul Edilebilir
Diğer Bir Çözüme Hükmedilebilmesi 267
1. Davanın Taleple Bağlılık İlkesine
İstisna Oluşturması 267
2. Davanın Bağlı Olmayan İnşai Dava
(nicht gebundene Gestaltungklage) Niteliği 268
3. Fesih Dışındaki Çözüme Hükmedilirken
Kullanılacak Takdir Yetkisinin Kapsamı 271
4. Mahkeme ve Tarafların İş Birliği İlkesi (Kooperationsmaxime) 273
B. Davacı Azınlığın Şirketten Ayrılmasına
Hükmedilmesi 276
1. Kanunda Ayrılmaya İlişkin Çözümün Açıkça Belirtilmesi 276
2. Ayrılma Akçesine İlişkin Temel Bilgiler 279
3. Ayrılma Akçesinin Ödeneceği Kaynağın
Mahkemece Belirlenmesi 281
4. Ayrılma Akçesi Ödenmesine İlişkin Hükmün Kesinleşmeden İcra Edilip Edilemeyeceği 283
5. Mevsimsiz İcra Takibi Sorunu 285
6. Ayrılma Akçesinin Davada Taraf Olmayan Pay Sahiplerince Ödenmesine Hükmedilip Hükmedilemeyeceği 288
a. Sorunun Takdimi 288
b. Anglo–Sakson Hukuk Sistemindeki Durum 289
c. Ara Değerlendirme 290
7. Ayrılma Akçesinin Şirket Özsermayesinden
Ödenmesi 292
a. Şirketin Kendi Paylarını İktisabı 292
b. Şirketin Kendi Paylarını İktisabının
Hukuki Niteliği ve Ödemezlik Def’i 293
c. Aynı Anda (Zug um Zug/Birlikte)
İfaya Mahkûmiyet Hükmü Verilmesi 295
C. Davacı Dışındaki Pay Sahiplerinin Şirketten Çıkarılmasının Mümkün Olup Olmadığı 298
D. Genel Kurulun Yetki Alanına Dâhil Olan Hususlara İlişkin Olası Çözümlere Hükmedilip
Hükmedilemeyeceği 300
1. Sorunun Takdimi 300
2. İrade Beyanında Bulunma Borcunun
Hukuki Niteliği ve Bu Borcun Cebri İcrası 302
3. Alman (DZPO § 894) ve İsviçre (Sch. ZPO § 344) Hukuklarında İrade Beyanında Bulunma
Borcunun Cebri İcrası 305
4. Türk Hukukunda İrade Beyanında Bulunma
Borcunun Cebri İcrası 306
5. Ara Değerlendirme 308
E. Anonim Şirket Esas Sözleşmesinin Değiştirilmesini Gerektiren Çözümlere Hükmedilip
Hükmedilemeyeceği 311
1. Sorunun Takdimi 311
2. Ara Değerlendirme 314
F. Şirketin Feshine Hükmedilmesi 315
1. Şirketin Feshi Hükmünün Unsurları 315
2. Şirketin Feshi Hükmünün Etkisi 316
3. Davacının Payları Satın Alınmadığı Takdirde
Şirketin Feshine Karar Verilmesi Sorunu 318
a. Sorunun Takdimi ve Doktrinin
Bu Soruna Yaklaşımı 318
b. Ara Değerlendirme 320
G. Davanın Reddine Hükmedilmesi 322
1. Davanın Usulden Reddi 322
2. Davanın Esastan Reddi 323
VI. YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİNDEN SORUMLULUK 324
VII. KANUN YOLLARI 327
A. Olağan Kanun Yolları 327
1. İstinaf 327
2. Temyiz 329
a. Temyiz Denetiminin Kapsamı 329
b. Koşul Vakıa (Belirsiz Kavram) Denetimi 330
c. Hukuki Sonucun Belirlenmesindeki Takdir Yetkisinin Denetimi 332
B. Olağanüstü Kanun Yolları 335
1. Yargılamanın İadesi 335
2. Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi 338
3. Kanun Yararına Temyiz 340
VIII. ANAYASA MAHKEMESİNE
BİREYSEL BAŞVURU 341
YENİ KANUNİ DÜZENLEME ÖNERİSİ 345
SONUÇ 347
KAYNAKÇA 355 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
