İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
KISALTMALAR 17
KAYNAKÇA 21
GİRİŞ
§1. KONUNUN SUNULMASI 41
§2. İNCELEME YÖNTEMİ 45
BİRİNCİ BÖLÜM MORTGAGE SİSTEMİ KAVRAMI TARİHİ GELİŞİMİ VE SİSTEMİN NİTELİĞİ OLARAK MENKUL KIYMETLEŞTİRME
§1. MORTGAGE SİSTEMİ KAVRAMI 49
I. KAVRAM 49
II. SERMAYE PİYASASI KANUNU DIŞINDA ÇEŞİTLİ KANUNLARDA YAPILAN SİSTEMSEL DÜZENLEMELER 53
A. DÜZENLEMELER 53
B. GENEL DEĞERLENDİRMEMİZ 59
III. SİSTEMSEL DÜZENLENMENİN GEREKLİLİĞİ 60
A. GENEL OLARAK 60
B. DÜZENLEME EKSİKLİĞİNİN ORTAYA ÇIKARDIĞI SİSTEMSEL TEHLİKE OLARAK ZEHİRLİ KREDİLER 64
C. DÜZENLEMELER SİSTEMİN HER AŞAMASINI KAPSAMALIDIR 66
D. DÜZENLEMELER SİSTEMDEKİ AHLAKİ TEHLİKELERİ ÖNLEMELİDİR 67
E. DÜZENLEMELER İLE STANDARDİZASYON SAĞLANMALIDIR 68
F. DÜZENLEMELER İLE KARMAŞIKLIK ÖNLENMELİDİR 72
§2. TARİHİ GELİŞİMİ 75
I. SİSTEM ÖNCESİ DÖNEM 75
II. MORTGAGE SİSTEMİNDE İLK İDMK İHRAÇLARI ve SİSTEMİN KAMUSAL DESTEKLİ KURULUŞLAR ELİYLE YAYGINLAŞTIRILMASI 76
III. SİSTEMİN YAYGINLAŞMASI ARDINDAN ÖZEL SEKTÖR İHRAÇLARI 79
IV. İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLERİN KARMAŞIKLIĞI BAKIMINDAN GELİŞİM 82
V. MORTGAGE KRİZİ OLARAK ANILAN KÜRESEL FİNANSAL KRİZ DÖNEMİ 83
VI. SİSTEMİN ABD DIŞINDAKİ ÜLKELERE YAYILMASI 85
VII. MORTGAGE SİSTEMİ DÜZENLEMELERİNİN TÜRK HUKUKUNDA TARİHİ GELİŞİMİ 90
A. 2499 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU m. 13/A İLE DÜZENLENEN VARLIĞA DAYALI MENKUL KIYMETLER 90
B. 5582 SAYILI KANUN ve İLK KEZ SİSTEMSEL BİR BÜTÜN DÂHİLİNDE İDMK IHRACININ DÜZENLENMESİ 97
C. 6362 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU DÖNEMİ 101
§3. SİSTEMİN NİTELİĞİ OLARAK MENKUL KIYMETLEŞTİRME 106
I. TANIM 106
II. MENKUL KIYMETLEŞTİRME KAVRAMINA İLİŞKİN NİTELENDİRMELER 111
III. MENKUL KIYMETLEŞTİRME KAVRAMININ KAPSAMININ SINIRLANMASI GEREKLİLİĞİ 113
IV. MENKUL KIYMETLEŞTİRME OLARAK ANILAN FARKLI KAVRAMLAR 114
A. YAPILANDIRILMIŞ FİNANSMAN 114
B. YENİDEN VEYA YAPAY MENKUL KIYMETLEŞTİRME 115
İKİNCİ BÖLÜM SİSTEMİN İŞLEYİŞİ
§1. GENEL OLARAK 119
§2. KAYNAKLAŞTIRMA SAFHASI 121
I. TANIM 121
II. KAYNAKLAŞTIRMA SAFHASINDA DEVRETMEK ÜZERE OLUŞTUR ANLAYIŞI ESAS OLMALIDIR 121
A. KAVRAM 121
B. ANLAYIŞIN OLUŞTURABİLECEĞİ SİSTEMİK RİSK 123
C. ANLAYIŞIN ÜLKEMİZDE YERLEŞTİRİLMESİ BAKIMINDAN ÖNERİLERİMİZ 124
III. SİSTEMDE KULLANILABİLECEK VARLIKLAR 127
A. VARLIK KAVRAMI 127
B. KONUT FİNANSMANI KAVRAMI 132
1. KAVRAM 132
2. KANUNİ DÜZENLEME ÖNERİMİZ 142
C. İDMK BAKIMINDAN İHRAÇTA KULLANILABİLECEK VARLIKLAR 143
1. GENEL OLARAK 143
2. KAPSAM 146
a. İpotekli Konut Finansmanı Alacakları 146
b. İpotek Dışında Teminatı Haiz Konut Finansmanı Alacakları 147
c. Konut Finansmanı Niteliğini Haiz Finansal Kiralama Alacakları 147
d. İpotekli Ticari Kredi ve Alacaklar 148
e. Toplu Konut İdaresi Başkanlığının (TOKİ) Konut Alacakları 149
f. Diğer Varlıklar 150
3. İDMK İHRACINDA KULLANILABİLECEK VARLIK KAPSAMINA DAİR ELEŞTİRİLERİMİZ 151
4. İDMK İHRACINDA KULLANILACAK VARLIKLARIN NİTELİKLERİ 154
5. VARLIK BAĞLAMINDA KIYMETLİ EVRAKA BAĞLANMA HUSUSU 156
§3. MENKUL KIYMETLEŞTİRME SAFHASI 160
I. TANIM 160
II. İDMK İHRAÇ SÜRECİ 160
A. GENEL OLARAK 160
B. VARLIKLARIN İHRAÇÇI KURULUŞA DEVRİ 165
1. VARLIKLARIN DEVİR ANI 165
2. VARLIKLARIN GERÇEK SATIŞ NİTELİĞİNDE ALACAĞIN DEVRİ SÖZLEŞMESİ İLE İHRAÇÇIYA DEVRİ 167
3. VARLIKLARIN DEVRİNDE ELEKTİRONİK DEVİR SİSTEMİ KULLANIMI ÖNERİMİZ 174
4. VARLIKLARI DEVREDEN KURULUŞUN KURUCU OLUP OLMAMASI BAKIMINDAN İHRAÇ 176
C. İHRACIN HALKA ARZ ŞEKLİNDE YAPILIP YAPILMAMASI BAKIMINDAN İHRAÇ 176
D. İHRAÇ TAVANI 177
E. İHRAÇÇI FON’UN KURULUŞUNUN VE İDMK İHRACI ONAY BAŞVURUSUNUN BİRLİKTE VEYA AYRICA YAPILMASI BAKIMINDAN İHRAÇ 178
F. İHRAÇ UYGULAMADA KURUMSAL YATIRIMCILARA YÖNELİKTİR 182
G. İHRAÇ BELGERİ VE KAMUYU AYDINLATMA BELGELERİNDEN KAYNAKLI SORUMLULUK 185
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SİSTEMDEKİ KURULUŞLAR
§1. KAYNAK KURULUŞ 191
I. TANIM 191
II. KAYNAK KURULUŞ OLARAK KONUT FİNANSMANI KURULUŞLARI 193
§2. KURUCU KURULUŞ 196
I. TANIM 196
II. KURUCULARIN NİTELİKLERİ 198
III. DOĞRUDAN VE DOLAYLI İHRAÇ BAKIMINDAN KURUCULAR 199
IV. TEBLİĞ BAKIMINDAN KURUCUNUN GÖREVLERİ 200
§3. KAYNAK KURULUŞ VE KURUCU BAKIMINDAN DÜZENLENEN RİSK TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 202
§4. ÖZEL AMAÇLI KURULUŞ 204
I. GENEL OLARAK 204
II. KONUT FİNANSMANI FONU 210
A. TANIM 210
B. FON İÇTÜZÜĞÜ 211
1. TANIM 211
2. UYGULANACAK HÜKÜMLER 211
3. FON VE FON İÇTÜZÜĞÜNÜN NİTELİĞİ 212
C. KFF ve YATIRIM FONLARI 221
D. FON BAZI İŞLEMLERLE SINIRLI TÜZEL KİŞİLİĞİ VAR GİBİ ADDEDİLİR 222
E. KURULUŞU ve SONA ERMESİ 224
F. FONUN İÇ ORGANİZASYONU 225
1. FON KURULU 226
a. Belirlenmesi 226
b. Görev ve sorumlulukları 228
2. FON OPERASYON SORUMLUSU 231
3. FON İÇ KONTROL SİSTEMİ VE DENETÇİSİ 232
G. FON PORTFÖYÜNÜN KORUNMASI 234
1. İFLAS – TALEP YALITIMI (BANKRUPTCY REMOTENESS) 234
2. HARCAMALAR SINIRLANMIŞTIR 238
3. HİZMET SAĞLAYICININ FAALİYETLERİ VE FON VARLIKLARININ MEVCUDİYETİNİN İNCELENMESİ 239
H. FON PORTFÖYÜ BAKIMINDAN YAPISAL BİR TEDBİR OLARAK KREDİ KALİTESİNİN ARTIRIMI 240
1. KREDİ KALİTESİNİ ARTIRIM KAVRAMI 240
2. TEBLİĞ DÜZENLEMESİ 245
III. İPOTEK FİNANSMANI KURULUŞLARI 246
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İPOTEĞE DAYALI MENKUL KIYMETLER
§1. KAVRAM VE NİTELİKLERİ 249
I. KAVRAM 249
II. NİTELİKLERİ 253
A. VARLIKLARIN KARŞILIK OLMASI 253
B. MORTGAGE SİSTEMİNİN İŞLEV SAĞLAYABİLMESİNİN ÖN ŞARTIDIR 256
C. GERÇEK SATIŞ NEDENİYLE BİLANÇO DIŞI FİNANSMAN ARACIDIR 258
D. MENKUL KIYMETTİR 258
1. ABD HUKUKU BAKIMINDAN 258
2. TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN 261
E. İPOTEKLİ SERMAYE PİYASASI ARACIDIR 264
F. SAF BORÇLANMA ARACI NİTELİĞİNDE DEĞİLDİR 265
G. KENDİNİ AMORTİZE EDEN BİR MENKUL KIYMETTİR 267
H. İADE HAKKI BULUNMAMAKTADIR 269
I. SAHİBİNE DÖNEMSEL ÖDEME ALMA HAKKI VERİR 269
§2. İDMK TÜRLERİ 270
I. GENEL OLARAK 270
II. DOĞRUDAN VE DOLAYLI AKTARIMLI OLMA BAKIMINDAN 272
A. GENEL OLARAK 272
B. DOĞRUDAN AKTARIMLI İDMK 273
C. DOLAYLI AKTARIMLI İDMK 278
III. SADE YAPILI VEYA TEMİNATLI MORTGAGE YÜKÜMLÜĞÜ NİTELİĞİNDE OLMAK BAKIMINDAN 281
A. GENEL OLARAK 281
B. SADE YAPILI İDMK 282
C. TEMİNATLI MORTGAGE YÜKÜMLÜLÜĞÜ NİTELİĞİNDEKİ İDMK 282
IV. ÖZEL VEYA KAMU SEKTÖRÜ TARAFINDAN İHRAÇ EDİLMELERİ BAKIMINDAN 285
A. GENEL OLARAK 285
B. ÖZEL SEKTÖR İHRACI İDMK 286
C. KAMU SEKTÖRÜ İHRACI İDMK 289
1. BÜTÜNÜYLE KAMUSAL İHRAÇ OLARAK GINNIE MAE İDMK 290
2. KAMUSAL DESTEKLİ KURULUŞ İHRACI OLARAK FANNIE MAE VE FREDDIE MAC İDMK 291
V. KONUT veya TİCARİ İPOTEK TEMİNATLI VARLIKLARA DAYALI OLMA BAKIMINDAN 294
VI. DİLİMLİ YAPIDA İHRAÇ EDİLEBİLMELERİ BAKIMINDAN 297
§3. İDMK’NIN BAZI MENKUL KIYMETLER İLE KARŞILAŞTIRILMASI 299
I. İPOTEK TEMİNATLI MENKUL KIYMETLER 299
A. KAVRAM 299
B. TEBLİĞ BAKIMINDAN GENEL ÖZELLİKLERİ 301
C. İDMK İLE TEMEL FARKLILIKLARI BULUNMAKTADIR 302
II. VARLIĞA DAYALI MENKUL KIYMETLER 305
III. TÜRK MEDENİ KANUNU’NDA DÜZENLENEN SENETLER 307
IV. GAYRİMENKUL SERTİFİKALARI 311
V. PROJEYE DAYALI MENKUL KIYMETLER 313
BEŞİNCİ BÖLÜM İDMK İHRACI İLE SAĞLANAN FAYDALAR VE İHRACINI ZORLAŞTIRAN SEBEPLER
§1. İDMK İHRACI İLE SAĞLANAN FAYDALAR 317
I. GENEL OLARAK 317
II. FİNANSAL KURULUŞLAR BAKIMINDAN 317
A. KAYNAK KURULUŞLAR BAKIMINDAN İDMK İHRACININ BORÇLANMA NİTELİĞİNDE OLMAMASI 318
B. SERMAYE YETERLİLİK, MUHASEBE STANDARTLARI VE ŞİRKETİN DEĞERİNE İLİŞKİN ORANLARI İYİLEŞTİRME BAKIMINDAN FAYDALIDIR 319
C. LİKİT VARLIK İHRACI SAĞLANIR 324
D. KREDİ RİSKİNİN DEVRİ SAĞLANIR 325
E. FAİZ RİSKİNİN DEVRİ SAĞLANIR 326
F. İDMK İHRACI GELENEKSEL FİNANSMAN YÖNTEMLERİNE GÖRE DAHA AZ MALİYETLİ ve ALTERNATİF YÖNTEMLE FİNANSMAN SAĞLAR 328
1. GENEL OLARAK 328
2. ERKEN FON DÖNÜŞÜNE BAĞLI FINANSMAN MALIYETI AVANTAJLARI 328
3. ARACISIZ FINANSMANA BAĞLI MALIYET AVANTAJI 330
4. IDMK’NIN KAYNAK KURULUŞLARIN HAIZ OLDUĞUNDAN DAHA YÜKSEK KREDİ NOTUNA SAHIP OLMASININ SAĞLADIĞI FİNANSMAN MALIYETİ AVANTAJI 332
III. YATIRIMCILAR İÇİN CAZİP VE GÜVENİLİR MENKUL KIYMET ARZI SAĞLANIR 332
IV. İPOTEKLİ FİNANSMAN BORÇLULARI İÇİN UCUZ FON KAYNAĞI SAĞLANIR 335
V. GENEL BİR FAYDA OLARAK STANDARDİZASYON VE AÇIKLIK 336
§2. İDMK İHRACINI ZORLAŞTIRAN SEBEPLER 338
I. GENEL OLARAK 338
II. SERMAYE PİYASASININ AZ GELİŞMİŞ NİTELİĞİNE BAĞLI NEDENLER 339
III. KAYNAK KURULUŞLAR ve ÖZELLİKLE BANKALARIN İSTEKSİZLİĞİ 340
IV. TOKİ İLE İLİŞKİLİ SEBEPLER 340
A. TOKİ’NİN UYGULAMADAKİ FAALİYET ŞEKLİ ve KAMUSAL DESTEKLİ KURULUŞLARIN OLMAYIŞI 340
B. TOKİ’NİN FON KURUCUSU OLARAK TANIMLANMAMIŞ OLMASI 343
V. TRUST İLİŞKİSİNİN KANUN İLE DÜZENLEMESİ GEREKLİLİĞİ 344
VI. KONUT FİNANSMANI ALACAĞI KAVRAMI İLE İDMK İHRACI ARASINDA KANUNİ İLİŞKİ KURULMAMASI 345
VII. SERMAYE YETERLİLİK ve ZORUNLU KARŞILIK DÜZENLEMELERİNİN İDMK İHRACINI TEŞVİK ETMEMESİ 345
VIII. TÜRK MORTGAGE SİSTEMİNİN FİİLEN UYGULANMASI VE SÜRDÜRÜLEBİLİR İDMK İHRACI İÇİN VARLIĞI ŞART OLAN KAMUSAL DESTEKLİ KURULUŞLARIN OLMAYIŞI 346
IX. FAİZ ORANLARI 347
SONUÇ 349 |