İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
ANONİM ORTAKLIKLAR HUKUKUNDA ORGAN VE ORGAN EKSİKLİĞİ KAVRAMLARI
I. ANONİM ORTAKLIKLAR HUKUKUNDA ZORUNLU ORGANİZASYONA
DUYULAN İHTİYAÇ 21
A. Organ Kavramı ve Kavramın Sahip Olduğu Farklı Anlamlar 25
1. İşlevlerin Tahsisi Temelinde Organ Kavramı 25
2. Fiillerin Tüzel Kişiye İzafesinde Kullanılan Anlamıyla Organ 27
3. Sorumluluk Hukuku Anlamında Organ 31
B. Organın Tespitinde Yararlanılan Şekli, Maddi ve Fiili Ölçütler 34
II. TTK M. 530 HÜKMÜNDE ÖNGÖRÜLEN HUKUKİ REJİM 39
A. Hükmün Tanıtılması 39
B. TTK m. 530 Hükmünün Taşıdığı Özellikler 41
C. Anonim Ortaklığın “Kanunen Gerekli” Organları 43
D. TTK m. 530’un Uygulama Alanına Girmeyen Organ ve Komiteler 48
1. Tasfiye Memurları 49
2. Kayyım 52
3. İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulu 54
4. İhtiyari Organlar 55
5. Komite ve Komisyonlar 57
III. TTK M. 530’UN KONU VE AMACI 58
A. Anonim Ortaklıkların Organizasyon Yapısının Korunması 58
B. Hukuk ve İşlem Güvenliği 61
C. Organların İşlevselliğinin ve Anonim Ortaklığın Fiil Ehliyetinin
Muhafazası 64
IV. ANONİM ORTAKLIKTA ORGAN EKSİKLİĞİNİN TESPİTİ VE TTK M. 530
HÜKMÜNÜN UYGULAMA ALANINA İLİŞKİN GENEL ÇERÇEVE 66
A. Organın Şeklen Eksikliği 66
1. Organ Eksikliğinin Kanunun Mutlak Anlamda Emredici
Organizasyon Hükümlerine Özgülenmesi 67
2. Organın Esas Sözleşmeye Aykırı Oluşumu 71
B. Şeklen Mevcut Organın İşlevlerini Yerine Getirememesinin TTK m.
530’un Uygulama Alanına Girip Girmediği Sorunu 75
V. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ORGAN EKSİKLİĞİ 78
A. İsviçre Hukuku 78
B. Alman Hukuku 81
C. İngiliz Hukuku 83
D. Amerikan Hukuku 85
E. Fransız Hukuku 87
İKİNCİ BÖLÜM
ANONİM ORTAKLIKTA ORGAN EKSİKLİĞİ
I. ORGANIN ŞEKLEN EKSİKLİĞİ 89
A. Yönetim Kurulunun Şeklen Eksikliği 89
B. Yönetim Kurulunun Eksikliğine Sebep Olabilecek Durumlar 105
1. Genel Kurulun Hükümsüz Seçim Kararı 105
a. Seçim Kararlarına İlişkin Özellik Gösteren Hususlar 105
b. Seçim Kararına İlişkin Hükümsüzlük Türleri 111
c. Kanunun Aradığı Niteliklere Aykırı Üye Seçilmesi 118
d. Esas Sözleşmede Aranan Niteliklere Aykırı Üye Seçimi 120
e. Esas Sözleşmede Belirtilenden Eksik Sayıda Üye Seçilmesi 124
f. Esas Sözleşmede Belirtilenden Fazla Sayıda Üye Seçilmesi 127
2. Hükümsüz Seçim Kararlarının Organ Eksikliğiyle İlişkisi 131
3. Yönetim Kurulunun Görev Süresinin Sona Ermesinin Organ
Niteliğine Etkisi 133
a. Yönetim Kurulu Üyesiyle Anonim Ortaklık Arasındaki
Sözleşmeye Genel Bakış 133
b. Görev Süresinin Belirlenmesi 136
c. Görev Süresi Sona Eren Yönetim Kurulu Üyesinin Organ
Niteliğini Kaybetmesi 145
4. Yönetim Kurulu Üyeliğini Sona Erdiren Diğer Nedenler 161
C. Genel Kurulun Şeklen Eksikliği 167
II. ORGANIN MADDİ ANLAMDA EKSİKLİĞİ 176
A. Yönetim Kurulunun İşlevsizliği 180
1. Yönetim Kurulunun Karar Alma Yeteneğini Yitirmesi 181
a. Yönetim Kurulunun Toplanamaması 181
b. Karar Yeter Sayısının Sağlanamaması 186
2. Yönetim Kurulunun Ortaklığı Temsil Edememesine Bağlı İşlevsizliği 188
3. Yönetim Kurulunun Maddi Anlamda Eksikliği 191
B. Genel Kurulun İşlevsizliğinin Organ Eksikliğiyle Olan İlişkisi 197
1. Genel Kurulun İşlevsizliğine Yol Açan Sebepler 198
2. Genel Kurulun Maddi Anlamda Eksikliğinin Mümkün Olmaması 207
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ORGAN EKSİKLİĞİ DAVASININ BİRİNCİL NİTELİĞİ, ALINACAK ÖNLEMLER VE DAVANIN NİHAİ SONUÇLARI
I. TTK M. 530’UN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI VE ORGAN
EKSİKLİĞİNİ GİDERMEYE YÖNELİK DİĞER HUKUKİ YOLLAR KARŞISINDAKİ
KONUMU 211
A. TTK m. 530 Hükmünde Geçen “Uzun Süre” İfadesi 211
B. TTK m. 530’un Organ Eksikliğini Gidermeye Yönelik Diğer Hükümler
Karşısındaki Konumu 218
1. Organ Eksikliği Davasının TTK M. 410/2 Hükmü Karşısındaki
Durumu 221
a. TTK m. 410/2 Yargılamasının Türü 222
b. TTK m. 410/2’nin TTK m. 530 İçinde Değerlendirilmesi 224
2. TTK m. 530’un TMK m. 427/f.4 Karşısındaki Konumu 233
C. TTK m. 530’un Birincil Niteliği 235
II. ORGAN EKSİKLİĞİ DAVASINDA BAŞVURULACAK ÖNLEMLER 239
A. Önlemlere Re’sen Başvurma Bakımından Hâkimin Takdir Yetkisi 239
B. Önlemlere İlişkin Genel Özellikler 241
1. Dava Esnasında Alınacak Önlemlerin Geçici Hukuki Korumalardan
Ayrıldığı Noktalar 241
2. Önleme Hükmedilirken Ölçülülük Prensibinin Gözetilmesi 244
3. Önlemin Eksikliğin Nihai Olarak Giderilmesine Hizmet Etmesi 246
C. Kanunda İsmen Belirtilen Önlem: Ortaklığa Durumunu Kanuna Uygun
Hâle Getirmesi İçin Süre Verilmesi 248
1. Sürenin Hukuki Niteliği 251
2. Sürenin Belirlenmesi 252
3. Sürenin Uzaması ve Yeniden Süre Belirlenmesi 254
4. Eski Hâle Getirme 257
D. TTK m. 530 Hükmünde Açıkça Belirtilmeyen Önlemler 260
1. Genel Kurulun Toplanmasına Yönelik Önlemler 260
a. Genel Kurul Toplantı Çağrısı Yapmaya Yetkili Kişinin
Belirlenmesi (TTK m. 410/f. 2) 260
b. Temsil Kayyımı Atanması 262
2. Genel Olarak Yönetim Kayyımlığı Önlemi 263
a. Kayyımlık Önleminin Hukuki Niteliği 272
b. TTK m. 530’un TMK m. 427/b.4 Karşında Özel Hüküm Niteliği 280
c. Yönetim Kayyımlığı Tesisini Gerektiren Koşullar 288
d. Kayyımın Organ Niteliği, Görev ve Yetkisinin Anonim Ortaklıklar
Hukuku İçinde Belirlenmesi Gerekliliği 292
e. Görev Süresi 298
f. Kayyımın Sahip Olması Gereken Nitelikler 299
g. Kayyımın Avans, Ücret Hakkı ve Kimin Tarafından Ödeneceği
Sorunu 300
h. Kayyımın Tabi Olduğu Sorumluluk Rejimi 304
3. Geçici Yönetim Kurulu Oluşturulması 309
III. ORGAN EKSİKLİĞİ DAVASININ NİHAİ SONUÇLARI 314
A. TTK m. 530 Yargılaması Sonucunda Verilecek Nihai Karar Üzerinde
Hâkimin Takdir Yetkisi 314
1. Organ Eksikliği ile Haklı Sebeple Fesih Davaları Arasındaki Olgusal
Örtüşme: Kilitlenmenin Organ Eksikliğine Sebep Olduğu Hâl 314
2. Organ Eksikliği ve Haklı Sebeple Fesih Davalarının Karşılıklı
Durumları 315
a. TTK’daki Görünür Yaklaşım 315
b. İsviçre Federal Mahkemesinin Tutumu 316
c. Öğretideki Yaklaşımlar 319
i. Özel Hüküm Görüşleri 319
ii. Yarışan Davalar Görüşü 321
iii. Çalışmada Savunulan TTK m. 530 ve 531’in Birlikte
Uygulanmasına Dair Görüş 322
3. Alternatif Kararlar 336
a. Hâkimin Seçeneksel Çözümlere İlişkin Takdir Yetkisinin Sınırları 336
b. Kilitlenmiş Ortaklıklar Bakımından Alternatif Çözüm Olanakları 347
i. Organların Karar Alma Sürecine Müdahale İçeren Çözümler 349
ii. Pay Sahipliği Yapısına Müdahale Eden Kararlar 352
B. Ortaklığın Feshi 368
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ORGAN EKSİKLİĞİ DAVASININ USUL HUKUKUNA İLİŞKİN GÖSTERDİĞİ ÖZELLİKLER
I. DAVANIN TARAFLARI 371
A. Davacı Olabilecek Kişiler 371
1. Pay Sahibi 371
2. Ortaklık Alacaklısı 373
3. Ticaret Bakanlığı 375
B. Davalı: Anonim Ortaklık 376
C. Yönetim Kurulu Üyesinin Davacı Olup Olamayacağı Sorunu 376
II. ORTAKLIĞIN DAVADA TEMSİLİ 378
III. FER’İ MÜDAHALE 383
IV. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 384
V. DAVANIN KONUSU, DERDESTLİK ve DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ 385
A. Davanın Konusu 385
B. Derdestlik 387
C. TTK m. 530 ve TTK m. 531 Yargılamalarının Birleştirilmesi 389
D. Dava Konusunun Değerine İlişkin Değerlendirmeler 390
VI. YARGILAMAYA EGEMEN İLKELERE GENEL BAKIŞ 392
VII. YARGILAMA USULÜ 395
VIII. DAVAYA SON VEREN TARAF İŞLEMLERİ 396
IX. DAVADA BAŞVURULABİLECEK GEÇİCİ HUKUKİ KORUMALAR 398
X. YARGILAMA GİDERLERİ 400
A. Önlemlere İlişkin Giderler 400
B. Yargılama Giderleri 401
SONUÇ 405
KAYNAKÇA 415 |