İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
KISALTMALAR CETVELİ 11
GİRİŞ 13
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİNDE DEVLET ORGANLARININ İŞLEMLERİNİN GEREKÇELENDİRİLMESİ– (Gerekçelendirme İlkesinin Teorik Temelleri )
I. GEREKÇE VE GEREKÇELENDİRME KAVRAMI 15
II. GEREKÇELENDİRME VE YORUM 22
III. GEREKÇELENDİRME TEORİLERİ 25
A. Toulmin’in Gerekçelendirme Modeli 27
B. Yeni Retorik 36
1. Yeni Retorikte Dinleyicilerin/Hedef Kitlenin
Önemi 39
2. Yeni Retorikte Gerekçelendirmenin
Çıkış/Başlangıç Noktası 42
3. Yeni Retorikte Gerekçelendirme Yöntemleri 44
C. Rasyonel Tartışma Teorisi– Robert Alexy 48
1. Hukuki Gerekçelendirme Teorisi–Robert Alexy 51
2. Dâhili Gerekçelendirme 52
3. Harici Gerekçelendirme 55
4. Özel Görünüm/Durum Tezi 58
5. Hukukun Uygulanması Metodu: Tartma ve
Dengeleme Teorisi 60
D. Transformasyon ve Sıçrama (Jump)– Peczenik 67
İKİNCİ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİNDE DEVLETİN İŞLEMLERİ –YASAMA İŞLEMİ VE GEREKÇESİ
I. GENEL OLARAK 73
II. YASAMA İŞLEMİ 75
A. Yasama İşlemi Olarak Kanun 76
1. Kanun Yapım Sürecinde Gerekçe ve Hukuk
Devleti Açısından Önemi 78
2. Kanun Yapım Sürecinde Gerekçe Formu 80
3. Mukayeseli Hukukta Gerekçe Formu 94
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİNDE DEVLETİN İŞLEMLERİ – YÜRÜTME İŞLEMİ–İDARİ İŞLEM VE GEREKÇESİ
I. GENEL OLARAK 101
II. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ VE
GEREKÇESİ 104
III. YÖNETMELİK VE GEREKÇESİ 117
IV. İDARİ İŞLEMLERİN GEREKÇESİ GEREKÇELENDİRİLMESİ 122
A. İdari İşlemlerin Gerekçeli Olmasının Temel
Dayanakları 123
B. İdari İşlemlerin Yapılma Sürecinde (İdari Usulde) ve
İdari İşlemde Gerekçenin İşlevi 132
C. İdari İşlemin Unsuru Olarak Sebep–Gerekçe ve Şekil Gerekçe 133
D. İdari İşlemlerde Gerekçe Zorunluluğu 139
E. Takdir Yetkisi Kullanımının Gerekçesi 145
V. İDARİ İŞLEMİN GEREKÇELENDİRİLMESİNDE
MODELLERİN KULLANILABİLİRLİĞİ 149
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİNDE DEVLETİN İŞLEMLERİ – YARGI İŞLEMİ VE GEREKÇESİ–GEREKÇELENDİRİLMESİ
I. GENEL OLARAK 161
II. KUVVETLER AYRILIĞINDA YARGI YETKİSİ 161
III. HUKUK DEVLETİNDE YARGI ORGANI VE İŞLEVİ 163
A. Yargı Organının İşlemi 164
B. Yargı Kararlarının Gerekçesi–Gerekçelendirilmesi 165
1. Yargı Kararlarında Gerekçe 165
2. Adil Yargılanma Hakkı (AİHS madde 6) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Gerekçeli Karar Hakkı 169
a. Gerekçeli Karar verme Yükümlülüğü 171
b. Gerekçenin Öğrenilememesi veya Gerekçeye Ulaşılamaması 172
c. Tarafların İddia ve Savunmalarının Bütününe Gerekçede Cevap Verilmemesi 173
d. Belirli ve Keyfi Olmayan Kavramlara Dayalı Gerekçe 173
e. Yasaya Dayalı Gerekçe 174
f. İtiraz/Temyiz Mahkemelerinin Kararlarının Gerekçeli Olması 175
g. Yasada Geçen Kavramların Tekrarlanması Şeklinde Gerekçe 176
3. Gerekçeli Kararın Anayasal Boyutları ve Anayasa
Mahkemesi Kararlarında Gerekçeli Karar Hakkı 177
4. Gerekçesizlik Modelleri 182
a. Gerekçe Yokluğu–Dış Gerekçe Noksanı 183
b. Gerekçe Çelişkisi–Çelişkili Gerekçe 184
c. Şüpheli Gerekçe– Kuşku verici Gerekçe,
Varsayıma Dayalı Gerekçe 186
d. Başka Bir Kararın Gerekçesinin Kullanımı– “Alıntılanmış Gerekçe 188
e. İç Gerekçe Noksanı 189
5. Usul Kanunları Zemininde Danıştay ve Yargıtay Kararlarında Gerekçenin Önemi 190
6. Adli Yargı Yolundaki Hukuk ve Ceza Mahkemeleri Kararlarında Gerekçenin Unsurları–Gerekçelendirmenin Basamakları 201
7. Yargı Kararlarının Gerekçelendirilmesinde Modellerin Kullanılabilirliği 204
SONUÇ 215
K A Y N A K Ç A 219 |