|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Teşekkür 9
Kısaltmalar Cetveli 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
MADDİ HUKUK ALANINDA VELAYET VE
ÇOCUĞUN KORUNMASINA İLİŞKİN TEDBİRLER KAPSAMINDA
ÇOCUĞUN AİLE İÇİNDE KORUNMASI
§ BİRİNCİ KISIM: SOYBAĞININ VELÂYET HAKKINA BAĞLI HÜKÜMLERİ 25
I. VELÂYET KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 25
A. Velâyet Kavramı 25
B. Velâyet Hakkının Hukuki Niteliği 28
C. Velâyet Hakkına Tabi Olan ve Sahip Olan Kişiler 29
D. Velâyet Hakkına Hâkim Olan Temel Prensipler 32
1. Çocuğun Üstün Yararı İlkesi 33
a. Çocuk Kavramı 33
b. Çocuğun Yararı Kavramı 34
2. Kamu Düzeni İlkesi 37
3. Velâyetin Yalnızca Anne ve Baba Tarafından Kullanılabilen Bir Hak Olması 37
4. Velâyet Hakkının Bölünmezliği 38
5. Velâyetin Süreli Olması 38
6. Velayetin Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Bir Hak Olması 39
7. Velayet Davalarında Çocuğun Dinlenilmesi İlkesi (Katılım İlkesi) 39
II. VELÂYET HAKKININ KAPSAMI 43
A. Çocuğun Anne ve Babasının Sözünü Dinleme Yükümlülüğü 43
B. Çocuğun Kişi Varlığına İlişkin Haklarının Kullanılması ve Yönetilmesi 43
1. Velayet Hakkının Çocuğun Medeni Durumu ile İlgili Hükümleri 44
a. Çocuğa Öz Ad Koyulması 44
b. Çocuğun Yerleşim Yerinin Belirlenmesi 47
c. Sınırlı Ehliyetsiz ve Çocuğun Evlenmesine ve Nişanlanmasına Rıza Gösterilmesi 48
2. Çocuğun Eğitilmesi 48
3. Çocuğun Sağlığına Dikkat Etme Yükümlülüğü 49
C. Çocuğun Malvarlığından Doğan Haklarının Kullanılması ve Yönetilmesi 51
1. Çocuğun Mallarının Kapsamı 51
2. Anne ve Babanın Çocuğun Mallarının Yönetme ve Kullanma Hakkı 52
3. Çocuğun Mallarının Sarfı 53
4. Yönetimin Sona Ermesi 53
D. Çocuğun Fiil Ehliyeti ve Temsili 54
III. VELAYET HAKKININ KULLANILMASI 55
A. Anne ve Babanın Çocuğun Doğumu Anında Evli Olması Halinde 55
B. Anne ve Babanın Çocuğun Doğumu Anında Evli Olmaması veya Birlikte Yaşamaya Ara Vermeleri Halinde 55
C. Velayetin Değiştirilmesi 56
D. Velayetin Eşler Tarafından Birlikte Kullanılması: Ortak Velâyet 57
§ İKİNCİ KISIM: MADDİ HUKUK KAPSAMINDA ÇOCUĞUN ANNE VE BABASINA KARŞI KORUNMASI 59
I. GENEL OLARAK 59
II. KORUMA TEDBİRLERİNİN ALINABİLMESİ İÇİN GEREKEN KOŞULLAR 61
A. Koruma Tedbirlerinin Alınabilmesi için Gereken Maddi Koşullar 61
B. Koruma Tedbirlerinin Alınabilmesi için Gereken Şeklî Koşullar 62
1. Velayet Altındaki Çocuk Hakkında Koruma Tedbirlerinin Alınması İçin Başvurabilecek Kişiler 63
2. Velayet Altındaki Çocuk Hakkında Koruma Tedbirlerinin Alınmasında İzlenecek Prosedür 65
a. Anne ve Babanın Velayet ve Çocuğun Korunmasına İlişkin Davalarda Dinlenmesi 66
b. Katılım İlkesi Uyarınca Çocuğun Velayet ve Çocuğun Korunmasına İlişkin Davalarda Dinlenmesi 66
c. Katılım İlkesi Uyarınca Çocuğun Velayet ve Çocuğun Korunmasına İlişkin Davalarda Dinlenebilmesi için Yaş Sınırı 68
d. Velayet ve Çocuğun Korunmasına İlişkin Davalarda Görevli ve Yetkili Mahkeme 69
II. KORUMA TEDBİRLERİNE HÂKİM OLAN İLKELER 72
A. Çocuğun Yararının Korunması 72
B. Tedbirlerin Tali Nitelikte Olması 72
C. Tedbirlerin Tamamlayıcı Olması 73
D. Tehlike ile Tedbirin Orantılı Olması 73
III. MEDENİ KANUN KAPSAMINDA KORUMA TEDBİRLERİNİN ALINMASI 74
A. Çocuğun Kişi Varlığının Korunmasına Yönelik Tedbirler 74
1. Türk Medeni Kanunu’nun 346. Maddesi Kapsamında Alınabilecek “Uygun” Tedbirler 74
2. Türk Medeni Kanunu’nun 347. Maddesi Kapsamında “Yerleştirme” Tedbiri 75
3. Türk Medeni Kanunu’nun 348. Maddesi Kapsamında Velayetin Kaldırılması Tedbiri 79
4. Çocuğun Malvarlığının Korunmasına Yönelik Tedbirler 81
a. Türk Medeni Kanunu’nun 360. Maddesi Kapsamında Alınacak Tedbirler 81
b. Türk Medeni Kanunu’nun 361. Maddesi Kapsamında Alınacak Tedbir 82
5. Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasında Çocuğun Korunması 82
IV. ÇOCUĞUN ÖZEL KANUNLARA GÖRE KORUNMASI 83
A. 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu Uyarınca Çocuğun Kişi Varlığını Koruyucu Tedbirlerin Alınması 83
B. 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa Göre Çocuğun Korunması 84
C. 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 85
İkinci Bölüm
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK ALANINDA
VELAYET VE KORUMA TEDBİRLERİ KAPSAMINDA
ÇOCUĞUN VELAYET HAKKI SAHİBİ ANNE–BABASINDAN KORUNMASI
§ BİRİNCİ KISIM: VELAYET VE ÇOCUĞUN KORUNMASINA İLİŞKİN TEDBİRLER KONUSUNDA YABANCI UNSURLU DAVALARDA UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ 90
GENEL OLARAK 90
I. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI IŞIĞINDA VELAYET VE ÇOCUĞUN DAR ANLAMDA KORUNMASI 91
A. Yabancılık Unsuru 91
B. Bağlama Konusu ve Yorumu (Vasıflandırma) 92
C. Maddi Hukuk Kurallarına Gönderme (Atıf) 94
II. UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ 95
A. Genel Olarak 95
B. Velayet ve Koruma Tedbirlerine İlişkin MÖHUK’ta Düzenlenen Kanunlar İhtilafı Kuralları 96
1. Soybağının Hükümlerine Göre Velayete ve Çocuğun Korunmasına Uygulanacak Hukuk 98
a. Genel Olarak 98
b. Bağlama Noktaları 100
2. Velayet ve Koruma Tedbirlerine Uygulanacak Hukukun Kamu Düzeni Müdahalesi, Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Milletlerarası Sözleşmeler Özelinde Değerlendirilmesi 104
a. Kamu Düzeni Müdahalesi 104
b. Doğrudan Uygulanan Kurallar 110
c. Milletlerarası Sözleşmeler 113
III. MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER UYARINCA VELAYETE VE ÇOCUĞU KORUYUCU TEDBİRLERE UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ 115
A. Lahey Sözleşmelerinde Yer Alan Çeşitli Kavramlar 115
1. Mutad Mesken 115
2. Küçük (Infant) 117
3. Çocuk (Child) 117
4. Koruma Tedbiri (Measures for The Protection of Children) 118
5. Velayet Sorumluluğu ve Bakım ve Gözetim Hakkı (Parental Responsibility and Right of Custody) 121
B. 1961 Tarihli Lahey Sözleşmesi Hükümlerine Göre Uygulanacak Hukukun Tespiti 122
1. Uygulama Alanı 122
2. Vasıflandırma ve Atıf 123
3. Uygulanacak Hukuk 123
C. 1996 Tarihli Lahey Sözleşmesi Hükümlerine Göre Uygulanacak Hukukun Tespiti 128
1. Genel Olarak 1996 Tarihli Lahey Çocuk Sözleşmesi 128
2. Sözleşme’nin Uygulama Alanı 128
a. Kişi İtibariyle Uygulama Alanı 129
b. Yer Bakımından Uygulanma Alanı 130
c. Konu Bakımından Uygulama Alanı 131
d. Sözleşme’de Düzenlenen İntibak Hükümleri 134
3. 1996 Lahey Sözleşmesi’nde Düzenlenen Kanunlar İhtilafı Kuralları 135
a. Koruma Tedbirlerine ve Velayet Sorumluluğuna Uygulanacak Hukuk 136
b. Çocuğun Mutad Meskeninin Değişmesi Halinde Velayet Sorumluluğuna Uygulanacak Hukuk 140
c. Velayetin Kullanılmasına Uygulanacak Hukuk 141
4. Sözleşme Kapsamında Düzenlenen Kanunlar İhtilafı Kurallarının Uygulanmasında Özel Durumlar 142
a. Atıf Teorisinin Etkisi 142
b. İşlem Güvenliği Kuralının Rolü 143
c. Kamu Düzeni Müdahalesinin Etkisi 144
§ İKİNCİ KISIM: VELAYET VE ÇOCUĞUN KORUNMASINA İLİŞKİN TEDBİRLER KONUSUNDA MİLLETLERARASI USUL HUKUKUNA İLİŞKİN MESELELER 145
I. TÜRK MAHKEMELERİNİN MİLLETLERARASI YETKİSİ 145
A. MÖHUK Hükümlerine Göre Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi 146
B. 1961 Tarihli Lahey Sözleşmesi’nde Çocuğun Kişi Varlığını ve Malvarlığını Koruyucu Tedbirlere İlişkin Davalarda Milletlerarası Yetki 151
C. 1996 Tarihli Lahey Sözleşmesi’nde Çocuğun Kişi Varlığını ve Malvarlığını Koruyucu Tedbirlere İlişkin Davalarda Milletlerarası Yetki 153
1. Yetki Kurallarının Uygulama Alanı 153
a. Yer Bakımından Uygulama Alanı 153
b. Zaman Bakımından Uygulama Alanı 154
2. Sözleşme’de Düzenlenen Yetki Kuralları 154
a. Genel Yetki Kuralı 155
b. Acil Durumlarda ve Ülkesel Etkiye Sahip Geçici Koruma Tedbirlerinde Yetki 160
c. Çocuğun Türkiye’de Bulunan Malları Konusunda Yetki 162
D. Brüksel II–A Tüzüğünde Düzenlenen Mahkemelerin Milletlerarası Yetkisine İlişkin Düzenlemeler 163
1. Tüzük Hakkında Genel Bilgi 163
2. Tüzük Hükümlerine Göre Milletlerarası Yetkinin Tespiti 164
a. Genel Yetkili Mahkeme 164
b. Çocuğa Yönelik Alınacak Tedbirler ve Geçici Tedbirlere İlişkin Yetki 165
c. Tüzük Hükümlerine Göre Lis Pendens 166
II. VELAYETE VE ÇOCUĞUN KİŞİ VARLIĞINI VE MALVARLIĞINI KORUYUCU TEDBİRLERE İLİŞKİN MAHKEME KARARLARINI TANINMASI VE TENFİZİ 166
A. Genel Olarak 166
B. MÖHUK Hükümlerine Göre Velayete ve Çocuğun Kişi Varlığını ve Malvarlığını Koruyucu Tedbirlere İlişkin Mahkeme Kararlarının Tenfizi 168
1. Velayet ve Koruma Tedbiri Kararlarının Tenfizi İçin Aranan Şartlar 168
a. Ön Şartlar 168
b. MÖHUK m. 54’te Düzenlenen Tenfiz Şartları 170
C. 1996 Lahey Sözleşmesi’nde Velayete ve Çocuğun Kişi Varlığını ve Malvarlığını Koruyucu Tedbirlere İlişkin Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi 177
1. Çocuğun Kişi ve Malvarlığını Korumaya Yönelik Tedbir Kararlarının Tanınması 177
2. Tanımanın Reddi 178
a. Çocuğu Koruyucu Tedbirin Talep Üzerine Tanınması veya Reddedilmesi 179
b. Çocuğun Kişiliğini ve Malvarlığını Korumaya Yönelik Tedbir Kararlarının Tenfizi 180
D. BRÜKSEL II–A Tüzüğüne Göre Velayete ve Çocuğun Kişi Varlığını ve Malvarlığını Koruyucu Tedbirlere İlişkin Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi 181
1. Velayete ve Çocuğun Kişi Varlığını ve Malvarlığını Koruyucu Tedbirlere İlişkin Mahkeme Kararlarının Tanınması 181
2. Velayete ve Çocuğun Kişi Varlığını ve Malvarlığını Koruyucu Tedbirlere İlişkin Mahkeme Kararlarının Tenfizi 182
Sonuç 183
Kaynakça 189
Kavramlar Dizini 199 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
