İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Giriş 21
I. Bölüm
STANDARDİZASYONUN TARİHİ GELİŞİMİ VE ÖNEMİ
A. STANDARDİZASYONUN TARİHİ GELİŞİMİ 28
1. Standart ve Standardizasyon 29
2. Standardizasyonun Tarihi Gelişimi 33
3. Standart ile İlgili Kavramlar 38
B. STANDARDİZASYONUN ÖNEMİ 40
1. Standardizasyonun Önemi 40
2. Standardizasyonun Faydaları 41
2.1. Üreticiye Faydaları 41
2.2. Tüketiciye Faydaları 43
2.3. Ülke Ekonomisine Faydaları 45
Bölüm Özeti 47
II. Bölüm
STANDARDİZASYONUN AMAÇLARI VE İLKELERİ
A. STANDARDİZASYONUN AMAÇLARI 51
1. Standardizasyonun Amaçları 51
1.1. Sadeleştirme (Basitleştirme) 53
1.2. Herkesin Aynı Dili Konuşması Anlamında İletişim 53
1.3. Bütün Olarak Ekonominin İyileştirilmesi 53
1.4. Emniyet, Sağlık ve Hayatın Korunması 53
1.5. Tüketicinin ve Toplum Çıkarlarının Korunması 54
1.6. Ticari Engellerin Elimine Edilmesi 54
2. Standart Çeşitleri 54
2.1. Yapı Karakterlerine Göre Standartlar 55
2.2. Uygulama Şekillerine Göre Standartlar 56
2.3. Uygulama Alanlarına Göre Standartlar 58
3. Eğitimde Standardizasyon 60
4. YÖK Meslek Yüksekokulu Standartları 65
B. STANDARDİZASYONUN İLKELERİ 68
1. Standardizasyonun İlkeleri 69
2. Standardizasyon, Etkinlik ve Verimlilik 70
3. Standardizasyon, Kalite ve Kalite Kontrol 71
Bölüm Özeti 75
III. Bölüm
TÜRK STANDARTLARI ENSTİTÜSÜ (TSE) VE STANDARDİZASYON
A. TSE’NİN GÖREV VE ORGANLARI 79
1. Türkiye’de Standart Çalışmalarının Tarihçesi 79
2. TSE’nin Görev ve Organları 82
B. TSE'NİN BELGELENDİRME ÇALIŞMALARI 87
1. TSE’nin Belgelendirme Çalışmaları 87
1.1. Üretim Yerlerinin Belgelendirilmesi 89
1.1.1. İmalatta Yeterlik Belgesi 89
1.2. Ürünlerin (Madde, Mamul, Mahsul) Belgelendirilmesi 89
1.2.1. Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi 89
1.2.2. Kaliteye Uygunluk Belgesi (TSEK) 90
1.2.3. x Kalite Uygunluk Belgesi 90
1.2.4. TSE Harmonize Dokümanlara Uygunluk Belgesi 91
1.2.5. CB Deney Belgesi (CB Test Certificate) 91
1.2.6. Key Mark ( ) 92
1.2.7. Deney Sonuçları Belgesi (NTR) 92
1.3. Parti Mallarının Belgelendirilmesi 92
1.3.1. Parti Malı Uygunluk Belgesi 92
1.4. Hizmet Yerlerinin Belgelendirilmesi 92
1.4.1. Hizmet Yeterlilik Belgesi 93
1.5. İthal Malların Belgelendirilmesi 93
1.5.1. İthal Malı Uygunluk Belgesi 93
1.6. Laboratuvarların Belgelendirilmesi 93
1.6.1. Laboratuvar Yeterlilik Belgesi 93
1.7. Kalite Yönetim Sistem Belgesi 94
1.8. Çevre Yönetim Sistem Belgesi 95
1.9. Personel Belgelendirilmesi 95
1.10. Tekerlekli Araçlar İle Bu Araçlara Takılan Aksam ve Parçalar İçin Tip Onay Belgesi 96
1.11. Endüstriyel Standart Kodu (ICS Codes) 97
2. Metroloji ve Kalibrasyon Çalışmaları 97
Bölüm Özeti 99
IV. Bölüm
STANDARDİZASYON KURULUŞLARI VE STANDARTLAR
A. BÖLGESEL STANDARDİZASYON KURULUŞLARI 103
1. İslam Ülkeleri Standardizasyon ve Metroloji Enstitüsü 103
2. Bölgelerarası Standardizasyon Birliği (BASB) 103
3. Avrupa Standardizasyon Komitesi ve Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CEN/CENELEC) 104
4. Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI) 105
B. ULUSLARARASI STANDARDİZASYON KURULUŞLARI VE STANDARTLAR 105
1. Uluslararası Standardizasyon Kuruluşları 105
1.1. Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) 105
1.2. Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC: International Electrotechnical Commission) 107
1.3. Standartların Uygulanması İçin Uluslararası Federasyon (IFAN) 107
2. Uluslararası Standartlar 108
2.1. TS–ISO 9000 Kalite Güvence Sistemleri 108
2.2. EN 45000 Akreditasyon Standartları 108
2.3. HACCP Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi 109
2.3.1. HACCP (TS 13001) ile İlgili Bazı Tanımlar 110
2.3.2. HACCP’in Yararları 112
2.4. ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetimi Sistemleri Belgesi 113
2.5. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (OHSAS) Belgesi 113
2.6. TS EN ISO 10002 Müşteri Memnuniyeti Yönetimi Sistemi 115
2.7. TS EN ISO 17025 Laboratuvar Akreditasyonu (ISO/IEC 17025) 115
3. Uluslar arası Standart İşaretler 116
3.1. © İşareti 116
3.2. ® İşareti 116
3.3. CE İşareti 116
Bölüm Özeti 119
V. Bölüm
KALİTE VE KALİTE KONTROL
A. KALİTE KAVRAMI VE UNSURLARI 124
1. Kalite Kavramının Gelişimi 124
2. Kalite Kavramı 126
3. Kalitenin Boyutları 130
4. Kalitenin Unsurları 131
4.1. Tasarım Kalitesi 131
4.2. Uygunluk Kalitesi 131
4.3. Kullanım Kalitesi 131
4.4. Dağıtım Kalitesi 131
4.5. İlişki Kalitesi 132
4.6. Ergonomik Kalite 132
4.7. Çevreye Uyum/Duyarlılık Kalitesi 132
5. Kalite ile İlgili Diğer Kavramlar 133
6. Kalite Maliyetleri 138
B. KALİTE KONTROL 143
1. Kalite Kontrol Kavramı 143
2. Kalite Kontrolün Amacı ve Önemi 145
3. Kalite Kontrolün Yararları 147
4. Toplam Kalite Kontrol (TKK) 148
Bölüm Özeti 150
VI. Bölüm
İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL
A. İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROLÜ 155
1. Kalite İyileştirme Araçları 155
2. İstatistiksel Kalite Kontrolü 158
2.1. 7 Araç 159
2.1.1. Pareto Diyagramı 159
2.1.2. Sebep–Sonuç Diyagramı 161
2.1.3. Histogram 161
2.1.4. Kontrol (Çetele) Tablosu 162
2.1.5. Saçılma Diyagramı 163
2.1.6. Gruplandırma 163
2.1.7. Kontrol Çizelgeleri 164
2.2. 7 Yeni Araç 164
2.2.1. İlişki Diyagramı 165
2.2.2. Beyin Fırtınası 166
2.2.3. Ağaç Diyagramı 167
2.2.4. Matriks Diyagramı 169
2.2.5. Matriks Veri Analiz Diyagramı 170
2.2.6. Proses Karar Program Tablosu 171
2.2.7. Ok Diyagramı 171
Bölüm Özeti 172
VII. Bölüm
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
A. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ (TKY) İLKELERİ 178
1. Toplam Kalite Yönetimi (TKY) Kavramı 179
2. TKY’nin Amacı ve İlkeleri 181
3. TKY’ye Geçiş Süreci 184
4. TKY’nin Sonuçları 190
5. TKY Uygulamalarının Kritik Başarı Faktörleri 191
6. TKY’ye Yöneltilen Eleştiriler 193
7. TKY Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlar 194
B. TKY'DE SÜREKLİ İYİLEŞME 196
1. Deming’in 14 İlkesi 196
2. Deming Çevrimi 197
3. Kalite Çemberleri (KÇ) 199
3.1. KÇ’nin Amaç ve Yararları 200
3.2. KÇ’nin İşleyişi 201
4. Kaizen 202
5. Sınırsız İyileşme 206
Bölüm Özeti 207
VIII. Bölüm
MESLEK STANDARTLARI VE
MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ
A. MESLEK STANDARDI KAVRAMI VE TÜRKİYE UYGULAMALARI 211
1. Türkiye’de Meslek Standardı Çalışmaları 212
2. Meslek Standardı Kavramı ve Kapsamı 215
3. Ulusal Meslek Standardı Hazırlama Süreci 218
4. Meslek Standardının Şekli ve İçeriği 219
5. Meslek Standardı Seviyeleri 220
6. Meslek Standardının Amaçları 223
7. Meslek Standartlarının Önemi 225
8. Meslek Standardının Temel Ölçütleri 226
B. MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ 227
1. Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) 227
2. Mesleki Yeterlilik Belgesi 228
3. Belgelendirme Yetkilisi Kuruluşlar 229
4. Örnek Mesleki Yeterlilik Belgesi 230
Bölüm Özeti 233
IX. Bölüm
ÖRNEK MESLEK STANDARDI:
MEKATRONİK SİSTEM UZMANI
A. ÖRNEK MESLEK STANDARDI: MEKATRONİK SİSTEM UZMANI 237
1. Giriş 242
2. Meslek Tanıtımı 242
2.1. Meslek Tanımı 242
2.2. Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri 243
2.3. Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile İlgili Düzenlemeler 243
2.4. Meslek ile İlgili Diğer Mevzuat 243
2.5. Çalışma Ortamı ve Koşulları 243
2.6. Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler 243
3. Meslek Profili 243
3.1. Görevler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri 244
3.2. Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman 258
3.3. Bilgi ve Beceriler 259
3.4. Tutum ve Davranışlar 262
4. Ölçme, Değerlendirme ve Belgelendirme 263
Bölüm Özeti 264
X. Bölüm
KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİ
A. KALİTE GÜVENCESİ VE KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİ 267
1. Kalite Güvence Kavramı 267
2. Kalite Güvence Sistemleri ve Gelişimi 267
3. Kalite Güvence Sistemlerinin Amaçları 270
4. Kalite Güvence Sistemlerinin Önemi ve Yararları 271
5. Kalite Güvence Sistemleri ve TKY 272
B. ISO 9000 KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİ 274
1. ISO 9000 Kalite Güvence Sistemleri ve İçeriği 274
1.1. ISO 9000:1994 Standardının İçeriği 276
1.2. ISO 9001 Standardının İçeriği 277
2. ISO 9001:2000 Revizyonunun Faydaları 281
3. ISO 9001:2008 ve ISO 9001:2015 Revizyonlarının Getirdiği Değişiklikler 283
3.1. ISO 9001:2008 Revizyonu 283
3.2. ISO 9001:2015 Revizyonu 289
4. ISO 9000 Kalite Güvence Sistemleri’nin Amacı ve Yararları 290
5. Karşılaşılan Güçlükler 291
6. ISO 9000 Belgesi Nasıl Alınır? 292
Bölüm Özeti 294
XI. Bölüm
KALİTE EL KİTABI
A. KALİTE EL KİTABI İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 299
1. Kalite Sistem Dokümantasyonu 300
2. Kalite El Kitabının Tanımı ve İçeriği 304
3. Kalite El Kitabının Amacı 308
4. Kalite El Kitabı Hazırlanırken Gözönünde Bulundurulması Gereken Hususlar 309
5. Kalite El Kitabının Hazırlanma Aşamaları 310
B. BELGELERİN DÜZENLENMESİ VE YÜKÜMLÜLÜKLER 311
1. Müracaat 311
1.1. Müracaatta Gerekli Belgeler ve İlgili Esaslar 311
1.2. Müracaatın Değerlendirilmesi ve Tetkik 312
1.3. Tetkik Sonuçlarının Değerlendirilmesi 314
2. Belgenin Verilmesi 315
3. Gözetim Tetkikleri 316
4. Belgenin Yenilenmesi ve Kalite Güvence Modelinin Değiştirilmesi 316
5. Belge Sahibi Kuruluşun Yükümlülükleri 316
6. TSE’nin Sorumlulukları 318
Bölüm Özeti 320
XII. Bölüm
ÖRNEK KALİTE EL KİTABI
A. ÖRNEK KALİTE EL KİTABI 325
Kaynaklar 355
Kavramlar Dizini 363 |