İÇİNDEKİLER
İçindekiler
6. Baskıya Önsöz 5
5. Baskıya Önsöz 6
4. Baskıya Önsöz 7
3. Baskıya Önsöz 8
2. Baskıya Önsöz 9
Önsöz 10
Birinci Bölüm
BAZI KAVRAMLARIN ANLAMI
I. SORUMLULUK 21
A. Sorumluluk ve Türleri 21
1. Kusur Sorumluluğu 21
2. Olağan Sebep Sorumluluğu 22
3. Tehlike Sorumluluğu 23
II. İŞLETEN 26
A. İşletenin Araştırılması 26
B. İşletenin Sorumluluğu 27
1. İşleten Kimdir? 27
2. İşletenin Kazadaki Sorumluluğunda Kural Nedir? 28
3. Trafik Kazasından Kimler Sorumludur? 30
4. İşletenin Hareket Halinde Olmayan Aracın Verdiği Zarardan Dolayı Sorumluluk Türü 31
5. İşletenin Kazadan Sonra Yardım Edenlere Karşı Sorumluluğu 32
6. İşletenin, Sürücü ve Aracın Kullanılmasına Yardımcı Kişilerin Kusurlarından Dolayı Sorumluluğu 32
7. İşletenin Sorumluktan Kurtulma veya Sorumluluğun Azaltılması 32
III. TRAFİK SİGORTACISININ SORUMLULUĞU 33
IV. KARAYOLU TAŞIMACILIK MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 34
Yargıtay Kararları 35
V. TRAFİK KAZALARINDA ZAMANAŞIMI 43
A. Hukuki Süre 45
B. Uzamış Ceza Zamanaşımının Etkisi 46
C. Uygulamalı Sorunlar ve Yanıtlar (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 48
1. Ceza Davası Sürerken, Zamanaşımı Dolsa da Hukuk Davası Açılabilir mi? 48
2. Ceza Zamanaşımı İşleten Hakkında da Uygulanacak mıdır? 48
3. Maddi Hasar ve Bedeni Yaralanma Nedeniyle Zamanaşımı Süreleri Farklı mıdır? 50
4. Ek Dava Ceza Zamanaşımı Süresi İçinde mi Açılmalıdır? 52
5. Ceza Davasının Açılmaması veya Davanın Ortadan Kaldırılması, Ceza Zamanaşımının Tazminat Davasında Uygulanmasını Engel Oluşturur mu? 54
6. Trafik Kazası Nedeniyle Suç Oluşturan Fiilden Dolayı Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı Aleyhine Açılacak Maddi Tazminat Davasında Uzamış (Ceza) Zamanaşımı mı Uygulanmalıdır? 55
7. Sigorta Tazminatını Ödeyen Sigortacının Zarara Sebebiyet Veren Aleyhinde Açtığı Davada Zamanaşımı, Sigorta Ettirenin Aynı Şahıs Hakkında Açabileceği Davanın Zamanaşımına mı Tabidir? 57
8. Açıkça Zamanaşımı Definde Bulunmadan, Davanın Uzun Süre Sonra Açıldığından Söz Etmek Zamanaşımı İradesini Göstermek Anlamına Gelir mi? 58
9. Haksız Fiillerle İlgili Olarak Kaç Türlü Zamanaşımı Öngörülmüştür? Asıl Dava ile Saklı Tutulan Miktar Yönünden Zamanaşımını Keser mi? 64
10. Zarar Görenin Tüzel Kişi Olması Halinde Zamanaşımı Ne Zaman İşlemeye Başlar? 65
11. Karayolları Taşıma Sigortasında Zamanaşımı Süreleri Ne Kadardır? 67
12. Küçüğün Sebebiyet Verdiği Ölümlü Trafik Kazasında, Küçüğün Babasına Karşı Açılan Tazminat Davasında Ceza Zamanaşımı mı Uygulanmalıdır? 68
13. Suç Oluşturan Fiil Nedeniyle Açılacak Manevi Tazminat Davasında Ceza Zamanaşımı mı Uygulanmalıdır? 69
14. Tam ya da Eksik Teselsülde Zamanaşımının Borçlulardan Birine Karşı Kesilmesinde Diğerine Karşı da Kesilmiş Olur mu? 69
15. Zamanaşımını İleri Sürmeyene Sirayet Eder mi? 71
Yargıtay Kararları 72
VI. TAZMİNAT HESABI 118
A. Tazminat İndiriminde Sıra 118
B. Beden Gücü Kaybı Nedeniyle Maddi Tazminatta Zarar Hesabı 119
C. Gerçek Zararın Belirlenmesi 121
D. Pasif Devre Zararının Hesaplanışı 122
E. Destekten Yoksun Kalma Zararının Hesabı 122
VII. USUL HÜKÜMLERİ 123
A. Hukuk Davalarında İzlenmesi Gereken Yöntem 123
B. Dava Şartlarının İncelenmesi 124
C. Trafik Kazalarında Görevli Mahkeme 127
D. Trafik Kazalarında Yetkili Mahkeme 131
E. Fazlaya İlişkin İstek Kapsamının Saklı Tutulması ve Islah 134
F. Faiz Talebi 138
G. Ceza–Hukuk Davası İlişkisi 139
Ğ. Davacının Ölümü ve Taraf Değişikliği 143
H. Tarafların Davayı Takip Etmemeleri 144
I. Hakinin Davayı Aydınlatma Ödevi–Somutlaştırma Yükü 146
VIII. TRAFİK KAZALARINDA KUSUR 150
A. Kusurdan Amaç 150
B. Kazada Hangi Hareketler “Kusurlu” Sayılmaktadır? 151
1. Asli Kusur Sayılan Hareketler 151
2. Hız Kurallarını İhlal Eden Kusurlu Haller 152
3. Usulsüz Sollamadan Dolayı Kusurlu Haller 153
4. Yayaların Kusurlu Hareketleri 153
5. Sürücülerin Diğer Kusurlu Hareketleri 153
6. Sürücülerin Kusursuz Sayıldığı Haller 154
C. Ceza ve Hukuk Davaları Yönüyle Kusur Oranı 154
D. Kusurluğu Belirten Bilirkişi Raporları Bağlayıcı Nitelikte midir? 156
E. Uygulamalı Kusur Belirlemesi (Ceza Yönüyle Kural İhlali) Örnekleri 157
F. Kanun Değişiklikleri–Anayasa Mahkemesi İptal Kararı 160
Yargıtay Kararları 164
İkinci Bölüm
MADDİ HASARLI TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK
I. İLGİLİ MADDE 185
A. Giriş ve Davada Taraflar 185
B. Sorumluluk Türü 187
C. Maddi Zararın Tespiti 188
1. Araç Tamamen Yok Olmuşsa 188
2. Araç Kısmen Hasarlı ise 189
3. Araç Yoksunluk Tazminatı 190
D. Uygulamalı Yargılama Süreci 191
1. Mahkemenin Göz Önüne Alacağı Hususlar 191
Yargıtay Kararları 194
Üçüncü Bölüm
YARALAMALI TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK
I. İLGİLİ MADDE 213
A. Giriş ve Zararın Tespiti 213
1. Tedavi Giderleri 213
2. Kazanç Kaybı 215
3. Çalışma Gücünün Azalması veya Yitirilmesinden Doğan Kayıplar 216
4. Yaralının Manevi Tazminat İstemi 219
5. Dava Açma Süresi 221
Yargıtay Kararları 224
Dördüncü Bölüm
ÖLÜMLÜ TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK
(Destekten Yonsun Kalma Tazminatı Davası)
I. İLGİLİ MADDE 267
A. Tanımı–Konusu ve Amacı 267
B. Belirlenmesi 268
C. Destek Türü 269
1. Gerçek Destek 269
2. Farazi Destek 269
D. Bazı Kavramların Anlamı 270
1. Destek İlişkisi 270
2. Destek Niteliği 271
3. Bakım İhtiyacı 272
4. Bakım Gücü 272
E. Yargılamada Araştırılacak Hususlar 272
1. Nüfus Kaydı 272
2. Kusur ve Müterafik Kusur Sorunu 272
3. Ölenin Mesleği, Tahsili v.s. 274
4. Ölenin Geliri, Kazancı, Muhtemel Artma Miktarı 274
5. Yardım Süresi 275
6. Hesaplama Biçimi 277
7. Yargılamada İspat Sorunu 281
8. Bilirkişi Raporu 283
9. Taleple Bağlılık Kuralının Gözetilmesi Gereği 283
10. Müteselsil Ödetme Şekli 283
11. Uygulamadan Örnekler 284
12. Bakiye Ömür Tablosu (PMF: Population Masculine et Feminine) Ölüm Tablosu 286
Yargıtay Kararları 289
Beşinci Bölüm
MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI
I. İLGİLİ MADDE 389
A. Hangi Nedenle Manevi Tazminata Hükmedilir? 389
B. Kimler Manevi Tazminat İsteyebilir? 390
C. Kusurun Manevi Tazminata Etkisi Nedir? 391
D. Manevi Tazminatın Takdir Ölçütü Nedir? 391
E. Usul Hukuku Yönüyle Manevi Tazminatın Talep Şekli Nasıldır? 393
F. Manevi Tazminatta Faize Hükmedilebilir mi? 395
G. Manevi Tazminat Davası, Ceza Mahkemesi Hükmünün Kesinleşmesine Kadar Beklemeli midir? 395
Ğ. Uygulamalı Örnekler 398
Yargıtay Kararları 401
Altıncı Bölüm
TRAFİK KAZALARINDA RÜCU DAVASI
I. ARAÇ SAHİBİNİN SÜRÜCÜYE RÜCU ETMESİ 433
A. Sürücünün Tam Kusurlu ya da Kısmi Kusurlu Olması 433
B. Bilinmeyen Teknik Kusurun Varlığı 433
C. Uygun Bir İndirim Yapılması 433
D. Rücuda Zarar Verenler Birbirlerine Karşı Kusurları Oranında Sorumludurlar 433
II. SİGORTACININ RÜCU DAVASI AÇMASI 434
A. Sigortacı, Rücuen Tazminat Davasını Kime Karşı Açabilir? 434
B. Sigortacı Ne Zaman ve Hangi Oranda Talep Edebilir? 435
C. Sertifika, Sürücü Belgesi Yerine Geçer mi? 435
III. İŞLETENİN (ARAÇ SAHİBİ) KENDİ SÜRÜCÜSÜ DIŞINDA OLAYDA KUSURLU OLAN DİĞER KİŞİLERE RÜCU ETMESİ 437
IV. SÜRÜCÜ DIŞINDAKİ KUSURLU KİŞİNİN İŞLETENE RÜCU ETMESİ 437
V. İŞLETENLER ARASINDAKİ RÜCU 438
A. İşletenler Kusurlu ise 438
B. İşletenler Kusursuz ise 438
C. İşletenlerin Birisi Kusurlu Diğeri Kusursuz ise 438
D. İşletenin Birinin Aracıyla Zarar Görenin Hatır Taşıması Halinde ise 438
Yargıtay Kararları 438
Yedinci Bölüm
TRAFİK KAZASINDA SİGORTACIYA KARŞI AÇILACAK DAVA
I. İLGİLİ YASA MADDELERİ 461
II. TRAFİK VE KASKO VE DİĞER SİGORTALARA İLİŞKİN PRATİK BİLGİLER 464
A. Sigorta Sözleşmesinin Tanımı 464
B. Sigorta Sözleşmesiyle Ne Teminat Altına Alınmış Olur? 464
C. Özel Sigorta Türleri 464
D. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası 464
E. Sigortacıların Sıralı Sorumluluğu 465
F. Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası 466
G. Kasko Sigortası Hangi Tür Sigorta Grubundadır? 467
Ğ. ZMSS İMSS ve Kasko Sigortası Farklı mıdır? 467
H. Kasko Sigortasından Kaynaklanan Davalarda Zamanaşımı 467
I. Kaskoda İhbar Yükümlülüğü–Sigorta Haklarının Zayii 468
J. Kasko Sigortacının Hasar ve Tazminatı Sigortalıya Bildirmesi 468
K. Trafik Sigortacısının Sorumluluğunun Sınırları 468
1. Sigorta Miktarı Yönüyle 468
2. Zarar Görenler Yönüyle 468
3. Zararın Niteliği Yönüyle 469
Yargıtay Kararları 469
Sekizinci Bölüm
TRAFİK KAZALARINDA ÇEKİŞMELER VE ÇÖZÜMLER
(Yargıtay İçtihatları Eşliğinde)
• Kontrolsüz Kavşakta Çarpışma –Ana Yol Tali Yoldan Kavşağa Girme– Kusurun Kimde Olduğu 537
• Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasından Ölen Sürücünün Tam Kusurlu Olduğu Durumda Desteğinden Yoksun Kalanların Tazminat İsteyip İstemeyeceği 537
• Hatır Taşımasında Zararın Paylaştırılması –Müteselsil Sorumluluk– Kusur Oranına Göre Hesaplama 539
• Hatır Taşımasında Sorumluluk Miktarının Hesaplanması 541
• İşletenliğin 3. Kişide Olması Halinde Araç Malikinin Sorumluluğu 541
• Firmaya Katılan Aracın Neden Olduğu Kazadan Dolayı Sorumluluk 543
• Trafik Kazasında “Farazi” İşletenin Sorumluluğu (Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanlar) 544
• İşletenin Aracın Kullanılmasına Katılan Yardımcı Kişinin Fiilinden Sorumluluğu 546
• Çalınan veya Gasp Edilen Araçların Neden Olduğu Zarardan Sorumluluk 547
• Sorumluluğa İlişkin Anlaşmaların Geçersizliği –Tazminat Miktarının Yetersiz veya Fahiş Olduğu Açıkça Anlaşılan Anlaşma ve Uzlaşmaların İptali İstemi– 549
• Karayolları Trafik Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Sigortacının Sorumluluğu İçin Sigortaladığı Araç Sürücüsünün Kusurunun Aranmayacağı 551
• Zararın Sigorta Teminatı Dışında Kalması İçin Kazanın Yalnızca Alkolün Etkisiyle Meydana Gelmiş Olmasının Gerekip Gerekmeyeceği 552
• Trafik Kazasına Araçtaki İmalat Hatasının Neden Olması–Yapımcının Sorumluluğu 552
• Sorumluluğu Zarar Yönünden Kısıtlayan İlliyet Bağı 553
• Kasko Sigortacısının Sorumluluğu İçin Primin İlk Taksitinin Ödenmesi Gereği 553
• Yoldaki Derin Çukur Sebebiyle Oluşan Kazada Görevli Yargı Yolu 555
• Sigortacının Temerrüt Tarihine Göre Faiz Başlangıcının Başlayacağı 555
• Kazada Yaralanış Yolcunun Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvurusu 556
Dokuzuncu Bölüm
SORU VE YANITLARIYLA HATIR TAŞIMASINDA SORUMLULUK
Konuya İlişkin Yasal Hükümler 557
1. Hatır Taşıması Nedir? Hatır İlişkisinin Varlığı İçin Hangi Koşullar Gerekir? 557
2. Hatır Taşımasındaki Sorumlulukta Tazminat İndirimi Hangi Gerekçeyle Yapılmaktadır? 559
3. Uygulamada Hatır Taşıması Sayılan Haller Neler Olabilir ya da Olamaz? 559
4. Hatır İndirimi Maddi ve Manevi Tazminattan Yapılmalı mıdır? 560
5. Hatır İndirimi Yargıtay Özel Dairece Ne Oranda Kabul Edilmiştir? 560
6. Hatır Taşımacı Yönündeki Savunma Üzerinde Mahkemece Yeterli İnceleme Yapılmalı mıdır? 561
7. Hatır İçin Taşımadan Dolayı Zarar Tazminatı ZMSS Kapsamı İçinde midir? 561
8. Hatır İndirimi Hangi Araç Yönüyle İşleteni ya da Sürücüsü Hakkında Yapılır? 563
9. Hatır Taşıması Yanında Müterafik Kusur İndirimi Hangi Halde Yapılmalıdır? 563
10. Hatır Taşıması Ne Suretle İspatlanabilir? 566
11. Hatır Taşımasında Zamanaşımının Dayandığı Yasal Hüküm Hangisidir? 566
12. Hatır İçin Taşıyanla, Karşı Araç İşleteninin Müteselsil Sorumlu Olduğu Durumda Hesaplama Yöntemine İlişkin Yargıtay Kararı 566
13. Hatır Taşımasında Sorumluluk Miktarının Hesaplanması ve Paylaştırılmasına İlişkin Örnek 568
Yargıtay Kararları 569
Onuncu Bölüm
EN SON YARGI KARARLARINDA
BENİMSENMİŞ YERLEŞİK KURALLAR
1. Kazada Alkollü Olmanın Sigorta Teminatına Etkisi 585
2. Destekten Yoksun Kalma Tazminatından Sorumluluk 586
3. Kazanın Teknik Arızadan Meydana Gelmesinde Araştırılacak Olgular 587
4. Destek Tazminatında Varsayımsal Pay Oranlarının Hesabı 588
5. Trafik Kazası Dolayısıyla Faiz ve Temerrüt Faiz İstemi 589
6. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Sorumluluğu 590
7. Tazminat Hesaplamasında Hatır Taşıması İndirimi 591
8. Desteğin Kusurunun Destekten Yoksun Kalan Davacıya Yansıtılmayacağı 593
9. Maluliyetin Tespiti ve Oranının Belirlenmesinde İlgili Mevzuat 594
10. Destek Tazminatının Saptanması İçin Öncelikle Gerçek Zararın Belirlenmesi Gereği 596
11. ZMSS Limitle Sorumluluk ve Garameten Ödetme İlkesi 598
12. Maluliyet Tespiti, Yeni Durum Gelişmesi ve Zamanaşımı 600
13. İbranamenin İptali İstemi 601
14. Kazalı Araçtaki Değer Kaybı Hesaplamasına Esas Kriterler 605
15. Eşin Evlenme İhtimali Oranı ve Çocukların Destek Sürenin Belirlenmesi 606
16. Destek Payları Esas Alınarak Davacının Kazanacağı Muhtemel Tazminat Tutarının Hesaplanması 607
17. Tarlada Meydana Gelen Kaza–Karayolu Sayılan Yerler 609
18. Trafik Kazalarında Bazı Kavramların Anlamı 610
Ek Bölüm 615
I. ATK TRAFİK İHTİSAS DAİRESİNİN “KUSUR”A İLİŞKİN RAPOR ÖRNEĞİ 615
II. TRAFİK KAZALARINA İLİŞKİN CEZA KANUNUNDAKİ HÜKÜMLER VE AÇIKLAMALAR 623
• Taksir 623
– Açıklama (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 623
1. Taksir/Bilinçli Taksir 623
2. Taksirin Unsurları 626
3. Olası Kast/Bilinçli Taksir 631
4. Cezayı Ortadan Kaldıran Şahsi Sebep 632
• Taksirle Öldürme 633
– Açıklama (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 633
1. Görev 633
2. Suçun Faili 633
3. Taksirli Suçu Birden Fazla Kişinin İşlemesi 636
4. Temel Cezanın Belirlenmesinde Ölçüt 637
5. Sürücü Belgesinin Geri Alınması 638
6. Sürücü Belgesinin Geri Alınmasının Uygulanması 638
• Taksirle Yaralama 640
– Açıklama (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 641
1. Görev 641
2. Şikayet Şartı 641
3. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Cezanın Artırılması 641
III. TRAFİK KAZALARINDA CEZA KEŞFİ 644
1. Keşif Zorunluluğu 644
2. Keşif Yerinde Araştırma 644
3. Bazı Kavramların Anlamı 645
4. Tablolar ve Hesaplamalar 645
Kaynakça 651
Yazarın Yayımlanmış Eserleri 653
Kavram Dizini 663 |