|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz V
3’üncü Basıya Önsöz VI
Giriş 1
1. Bölüm
GENEL BİLGİLER
I. BORÇLAR HUKUKU’NA EGEMEN OLAN TEMEL İLKELER 3
A) İrade Özerkliği (Serbestîsi) İlkesi 3
B) Dürüstlük İlkesi 4
C) Kusur İlkesi 4
D) İvazlılık İlkesi 4
E) Üçüncü Kişi Aleyhine Borç Kurulamaması İlkesi 4
F) Rızaîlik İlkesi 4
G) Nispilik İlkesi 4
II. BORÇ İLİŞKİSİ VE BORÇ KAVRAMLARI İLE BORÇ İLİŞKİSİNİN UNSURLARI 5
A) Borç İlişkisi ve Borç Kavramları 5
1. Borç İlişkisi Kavramı 5
2. Borç Kavramı 6
B) Borç İlişkisinin Unsurları 6
1. Geniş Anlamda Borç İlişkisinin Unsurları 6
a) Sözleşmenin Tarafları 6
b) Yükümlülükler ve Haklar 7
aa) Edim Yükümlülükleri ve Diğer Yükümler 7
aaa) Edim Yükümlülükleri 7
i. Aslî Edim Yükümlülükleri 7
ii. Yan Edim Yükümlülükleri 7
iii. Talî Edim Yükümlülükleri 7
iv. Fer’i Edim Yükümlülükleri 8
bbb) Yan Yükümler 8
bb) Geniş Anlamda Borç İlişkisinden Doğan Haklar 8
aaa) Geniş Anlamda Borç İlişkisinden Doğan Birincil Haklar 8
bbb) Geniş Anlamda Borç İlişkisinden Doğan İkincil Haklar (Düzenleme Hakları) 9
i. Yenilik Doğuran Haklar 9
ii. Borç İlişkisinden Doğan Def’iler 9
2. Dar Anlamda Borç İlişkisinin Unsurları 11
a) Genel Olarak 11
b) Alacaklı 11
aa) Genel Olarak 11
bb) Alacaklının Borç İlişkisinden Doğan Hakları 11
c) Borçlu 12
d) Dar Anlamda Borcun Konusu: Edim 12
aa) Verme–Yapma–Yapmama Edimi Ayrımı 12
bb) Ani–Dönemli–Sürekli Edim Ayrımı 12
cc) Bölünebilir–Bölünemez Edim Ayrımı 12
dd) Maddi–Şahsi Edim Ayrımı 12
III. BORÇ VE SORUMLULUK 13
IV. EKSİK BORÇLAR 14
2. Bölüm
BORCUN KAYNAKLARI
1. Kısım
SÖZLEŞME
I. SÖZLEŞMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ: HUKUKİ İŞLEM 17
A) Genel Olarak 17
B) Unsurları 18
C) Türleri 18
1. Özel Hukukun Farklı Alanlarına İlişkin Olmalarına Göre 18
2. Etkilerini Sağlararasında veya Ölümden Sonra Meydana Getirmelerine Göre 19
3. Malvarlığı Üzerinde Yaptıkları Etkiye Göre 19
4. Sebebe Bağlı Olup Olmamalarına Göre 20
5. Kazandırıcı Olup Olmamasına Göre 21
6. Sebebin Gösterilmiş Olup Olmamasına Göre 21
7. Taraf Sayısına Göre 22
II. SÖZLEŞMENİN MEYDANA GELMESİ 23
A) Genel Olarak 23
B) Öneri (İcap) 24
1. Kavram ve Unsurları 24
2. Önerinin Hükmü: Önerinin Bağlayıcılığı 24
a) Genel Olarak Öneriyle Bağlılık 24
b) Önerinin Geri Alınması (Öneriden Dönme) 25
c) Ölüm veya Ehliyetin Kaybının Önerenin Öneriyle Bağlılığına Etkisi 25
C) Kabul 26
1. Kavram ve Unsurları 26
2. Kabulün Geri Alınması (Kabulden Dönme) 26
3. Kabul Beyanının Yapılış Tarzı ve Susmanın Kabul Anlamına Gelip Gelmediği 27
D) Sözleşmenin Tamamlandığı ve Hüküm İfade Ettiği An 28
1. Genel Olarak 28
2. Hazırlar (Karşı Karşıya Bulunan Şahıslar) Arasında Sözleşme 28
3. Hazır Olmayan (Uzakta Bulunan Şahıslar, Gaipler) Arasında 28
4. Açık Bir Kabul Beyanına Gerek Olmayan Hallerde 28
III. SÖZLEŞMENİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI 29
A) Uyulmaması Halinde Sözleşmenin Kesin Hükümsüzlüğüne Neden Olan Geçerlilik Şartları 29
1. Tarafların Hukuki İşlem Ehliyetine Sahip Olması 29
2. Sözleşmenin Emredici Hükümlere, Genel Ahlaka, Kişilik Haklarına, Kamu Düzenine Aykırı Olmaması ve Sözleşmenin Konusunun İmkânsız Olmaması 31
a) Genel Olarak 31
b) Emredici Hükümlere Aykırılık 31
c) Ahlaka Aykırılık 32
d) Kişilik Haklarına Aykırılık 32
e) Kamu Düzenine Aykırılık 32
f) Sözleşmenin Konusunun Başlangıçtan İtibaren İmkânsız Olması 32
3. Sözleşmenin Muvazaalı Olmaması 33
a) Genel Olarak 33
b) Tanım 33
c) Türleri 34
aa) Genel Olarak Muvazaanın Türleri 34
bb) Mutlak Muvazaa ve Nispi Muvazaa Kavramları 34
d) Sözleşmenin Niteliğinde Muvazaanın Hüküm ve Sonuçları 34
e) Bedel Muvazaası ve Hükmü 36
aa) Bedel Muvazaası Kavramı 36
bb) Bedel Muvazaasının Hükmü 36
f) Muvazaanın İspatı 36
g) Muvazaada Üçüncü Kişilerin Korunması 37
h) Muvazaanın İnançlı İşlemden Farkı 37
4. Belli Bir Geçerlilik Şekli Öngörülmüşse Sözleşmenin Bu Şekle Uyularak Yapılmış Olması 37
a) Genel Olarak 37
b) Kanuni Şekil 38
aa) Kanuni Şekle Tabi Tutmanın Sebepleri 38
bb) Kanuni Şeklin Türleri 38
aaa) Yazılı Şekil 39
i. Yazılı Şeklin Unsurları 39
ii. Beyaza İmza 40
iii. Yazılı Şekle Tabi İşlemin Değiştirilmesi 41
bbb) Resmi Şekil 41
cc) Tahvil (Çevirme) 42
c) İradi Şekil 42
d) Şekle Uyulmamasının Sonuçları 43
aa) Kesin Hükümsüzlük Görüşü ve Diğer Görüşler 43
bb) Şekle Aykırılığın İleri Sürülmesinde Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 43
5. Genel İşlem Koşullarına Getirilen Sınırlara Uyulmuş Olması 44
a) Genel Olarak 44
b) Genel İşlem Koşulu Kavramı ve Unsurları 45
c) Genel İşlem Koşulu Olarak Nitelendirilmenin Sonuçları 45
aa) Yazılmamış Sayılma 45
bb) Kesin Hükümsüzlük 46
cc) Dayatılan Tarafın Lehine Yorumlanma 46
B) Uyulmaması Halinde Sözleşmenin İptalle Sakat Olmasına Neden Olan Geçerlilik Şartları 46
1. İrade Beyanlarının Sağlıklı Olması 46
a) Genel Olarak 46
b) Yanılma (Hata) 47
aa) Esaslı Yanılma Halleri 47
bb) Yanılmada Karşı Tarafın İyiniyetinin Rolü 49
cc) Esaslı Yanılmanın Sonuçları 50
aaa) İptal Hakkı 50
bbb) İptal Hakkının İleri Sürülmesinde Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 50
ccc) Tazminat 51
c) Aldatma (Hile) 51
aa) Şartları 51
bb) Aldatmanın Sonuçları 52
aaa) İptal Hakkı 52
bbb) Tazminat 53
d) Korkutma 53
aa) Şartları 53
bb) Korkutmanın Sonuçları 54
aaa) İptal Hakkı 54
bbb) Tazminat 55
i. Korkutulanın Talep Edeceği Tazminat 55
ii. Korkutulanın Ödemekle Yükümlü Tutulabileceği Tazminat 55
2. Aşırı Yararlanmanın Bulunmaması 56
a) Genel Olarak 56
b) Şartları 56
c) Aşırı Yararlanmanın Sonuçları 58
aa) Sömürülenin Sahip Olduğu Haklar 58
bb) Tazminat 58
C) Bazı Sözleşmeler Bakımından Sözleşmenin Hüküm İfade Etmesi İçin Tamamlayıcı Unsurlar 58
IV. SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİ 60
A) Genel Olarak Geçersizlik Kavramı ve Sözleşmenin Yokluğundan Farkı 60
B) Kesin Hükümsüzlük Yaptırımı 61
1. Genel Olarak 61
2. Kesin Hükümsüzlük Yaptırımının Özellikleri 61
3. Kesin Hükümsüzlüğün İleri Sürülmesinin Hakkın Kötüye Kullanılması Teşkil Etmesi 61
C) İptal Yaptırımı 62
1. Genel Olarak 62
2. İptal Yaptırımının Özellikleri 62
3. İptal Hakkının Hakkın Kötüye Kullanılması Teşkil Etmesi 63
4. Kesin Hükümsüzlük Yaptırımı İle İptal Yaptırımı Arasındaki Farklar ve Bu Yaptırımların Ortak Özellikleri 63
D) Eksiklik (Noksanlık) 63
E) Kısmi Geçersizlik 64
V. SÖZLEŞMENİN YORUMLANMASI, TAMAMLANMASI VE SÖZLEŞMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI 64
A) Genel Olarak 64
B) Sözleşmenin Yorumlanması 64
1. Genel Olarak 64
2. Sözleşmenin Yorumlanmasında Teoriler 65
3. Sözleşmelerin Yorumlanmasında Başvurulacak Kurallar 65
4. İrade İle Beyan Arasında Uygunsuzluk Bulunması Durumu 66
C) Sözleşmenin Tamamlanması 67
D) Sözleşmede Değişiklik Yapılması (Sözleşmenin Uyarlanması) 67
VI. SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU 69
A) Genel Olarak 69
B) Kanundan Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu 69
1. Kanundan Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğunun Bulunduğu Başlıca Haller 69
2. Hukuki Sonuçları 69
C) Dürüstlük Kuralından Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu 69
1. Dürüstlük Kuralından Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğunun Bulunduğu Hal 69
2. Hukuki Sonuçları 70
D) Sözleşme Yapma Vaadinden Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu 70
1. Sözleşme Yapma Vaadi Kavramı ve Özellikleri 70
2. Hukuki Sonuçları 71
VII. İLAN YOLU İLE ÖDÜL SÖZÜ VERME 72
A) Genel Olarak 72
B) İlân Yolu İle Ödül Sözü Vermenin Türleri 72
1. İlân Yolu ile Ödül Vaadi 72
2. Ödüllü Yarışma 73
C) İlân Yoluyla Ödül Sözü Vermeden Dönme 73
VIII. BORCUN (KAZANDIRMANIN) SEBEBİ VE SEBEBİ GÖSTERİLMEKSİZİN YAZILI BORÇ KABULLENMESİ 74
A) Borcun (Kazandırmanın) Sebebi 74
B) Sebebi Gösterilmeden Yazılı Borç Kabullenmesi (İkrarı) 74
IX. TEMSİL 76
A) Genel Olarak 76
B) Temsilin Unsurları ve Özellikleri 77
1. Unsurları 77
2. Özellikleri 78
C) Temsil İlişkisinin Kurulması ve Benzer Hukuki İlişkilerden Farkı 79
1. Kurulması 79
2. Benzer Hukuki İlişkilerden Farkı 81
a) Genel Olarak 81
b) Vekâletten Farkı 81
3. Acentelikten Farkı 82
D) Temsil Yetkisinin Kapsamı 83
1. Genel Olarak 83
2. Yetkinin Kapsamına İlişkin Çeşitli Ayrımlar 83
a) Genel Yetki – Sınırlı Yetki – Özel Yetki Ayrımı 83
b) Aktif Yetki – Pasif Yetki Ayrımı 84
c) Tek Başına Yetki – Müteselsil Yetki – Birlikte Yetki Ayrımı 85
3. Temsilcinin Kendi Kendisiyle İşlem Yapması ve Çifte Temsil 85
a) Temsilcinin Kendi Kendisiyle İşlem Yapması 85
b) Çifte Temsil 86
E) Temsilcinin Yetkisini Kötüye Kullanması 86
F) Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 87
1. Temsil Yetkisini Sona Erdiren Sebepler 87
2. Temsil Yetkisinin Sona Ermesinde İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Korunması 89
a) Temsilcinin Yetkinin Sona Erdiğini Bilmiyor Olması Halinde 89
b) Temsilcinin Yetkinin Sona Erdiğini Biliyor Olması Halinde 89
aa) Temsil Yetkisinin, Temsil Edilen Tarafından Geri Alma Beyanıyla Sona Erdirildiği Durumlarda 89
bb) Temsil Yetkisinin Kendiliğinden Sona Erdiği Durumlarda 90
3. Yetkisiz Temsil 91
a) Genel Olarak 91
b) Sonuçları 91
aa) Genel Olarak 91
bb) Yetkisiz Olarak Temsil Edilenin Yapılan İşleme Açık veya Örtülü Olarak İcazet Vermesi Durumunda 92
cc) Yetkisiz Olarak Temsil Edilenin Yapılan İşleme İcazet Vermeyi Reddetmesi veya Verilen Sürede Susarak İcazet Vermeyi Reddetmiş Sayılması Durumunda 92
2. Kısım
HAKSIZ FİİLLER
I. KUSURA DAYANAN SORUMLULUK 95
A) Genel Olarak 95
B) Kusura Dayanan Sorumluluğun Şartları 95
1. Fiil 95
2. Fiilin Hukuka Aykırı Olması 96
a) Hukuka Aykırılık Kavramı 96
b) Hukuka Uygunluk Sebepleri 96
aa) Genel Olarak 96
bb) Zarar Görenin Rızası 96
cc) Kamu Hukukuna Dayanan Yetki 97
dd) Özel Hukuka Dayanan Yetki 97
ee) Üstün Nitelikli Kamu Yararı 98
ff) Üstün Nitelikli Özel Yarar 98
gg) Haklı Savunma 98
hh) Zorunluluk Hali 99
ii) Hakkını Korumak İçin Kuvvet Kullanma 100
3. Zarar 100
a) Genel Olarak 100
b) Türleri 101
aa) Malvarlığı Zararı – Şahısvarlığı Zararı 101
bb) Maddi Zarar – Manevi Zarar 101
cc) Doğrudan Zarar – Dolaylı Zarar 101
dd) Yansıma Zarar 101
ee) Mevcut Zarar – Müstakbel Zarar – Muhtemel Zarar 102
ff) Fiili Zarar – Yoksun Kalınan Kâr 102
gg) Normatif Zarar 102
4. Nedensellik Bağı 102
a) Genel Olarak 102
b) Nedensellik Bağına İlişkin Teoriler 102
c) Birden Çok Sebebin Varlığında Nedensellik Bağı 103
aa) Ortak Nedensellik (Ortak İlliyet) 103
bb) Yarışan Nedensellik (Yarışan İlliyet) 103
cc) Alternatif (Seçimlik) Nedensellik (İlliyet) 104
dd) Önüne Geçilen (Farazi) Nedensellik (İlliyet) 104
d) Nedensellik Bağının Kesilmesi 104
5. Kusur 105
a) Genel Olarak 105
b) Kusurun Çeşitleri 105
c) Kusur Ehliyeti 106
aa) Genel Olarak 106
bb) Ayırt Etme Gücünden Yoksun Kişilerin Hakkaniyet Sorumluluğu 106
cc) Geçici Olarak Ayırt Etme Gücünü Kaybedenlerin Verdikleri Zararlar Bakımından Durum 107
C) Ahlâka Aykırı Fiillerden Sorumluluk 107
II. KUSURA DAYANMAYAN SORUMLULUK 108
A) Genel Olarak 108
B) Kusura Dayanamayan Sorumluluğun Dayandığı Esas 109
C) Kusura Dayanmayan Sorumlulukta Ek (Munzam) Kusur 109
D) Kusura Dayanmayan Sorumluluk Halleri 110
1. Genel Olarak 110
2. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu 110
a) Genel Olarak 110
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı 111
c) Sorumluluğun Şartları 111
d) Rücu Hakkı 113
3. Ev Başkanının Sorumluluğu 113
a) Genel Olarak 113
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı 113
c) Sorumluluğun Şartları 113
d) Rücu Hakkı 115
4. Hayvan İdare Edenlerin Sorumluluğu 115
a) Genel Olarak 115
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı 116
c) Sorumluluğun Şartları 116
d) Rücu Hakkı 117
e) İdare Edilen Hayvanın Bir Taşınmaza Zarar Vermesi Durumunda Taşınmaz Zilyedine Tanınan Haklar ve Yükümlülükler 117
5. Araç İşletenin Sorumluluğu 118
a) Genel Olarak 118
b) İşletilme Halindeki Motorlu Aracın Sebep Olduğu Zarardan Sorumluluk 118
aa) Yasal Düzenleme 118
bb) Sorumluluğun Dayandığı Esas ve Sorumluluğun Uygulama Alanı 118
cc) Sorumluluğun Şartları ve Rücu Hakkı 119
dd) Sorumlu Kişi 120
c) İşletilme Halinde Olmayan Motorlu Aracın Sebep Olduğu Zarardan Sorumluluk 121
d) Gerçekleşen Trafik Kazasında Zarar Görenlere Yardım Edenlerin Uğradıkları Zararlardan Sorumluluk 121
e) Birden Fazla Motorlu Aracın Katıldığı Kazalarda Araç İşletenlerin Birbirlerine Karşı Sorumlulukları 122
f) Çalıntı veya Gasp Edilmiş Bir Aracın Neden Olduğu Zararlardan Sorumluluk 122
g) Sorumsuzluk Anlaşması 123
h) Zamanaşımı 123
6. Yapı Malikinin Sorumluluğu 123
a) Genel Olarak 123
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı 124
c) Sorumluluğun Şartları 124
d) Sorumlu Kişi 125
e) Rücu Hakkı 126
f) Bina veya Yapı Eserinin Arz Ettiği Tehlikeyi Bertaraf Etme Yükümlülüğü 126
7. Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu 127
a) Genel Olarak 127
b) Uygulama Alanı 127
c) Tazminat Sorumluluğunun Şartları ve Rücu Hakkı 127
d) Tehlikenin Bertaraf Edilmesi Talebi 129
8. Devletin Tapu Sicilinin Hukuka Aykırı Olarak Tutulmasından Doğan Sorumluluğu 129
a) Genel Olarak 129
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı 129
c) Sorumluluğun Şartları 130
d) Rücu Hakkı 130
III. MADDİ ZARARIN TAZMİNİ 131
A) Zararın Belirlenmesi 131
1. Genel Olarak 131
2. Yararların Denkleştirilmesi (Mahsubu) 131
3. Bedensel Zarar ve Ölüm Halinde Maddi Tazminatın Kapsamı 132
a) Genel Olarak 132
b) Bedensel Zarar Halinde 132
c) Ölüm Halinde 133
B) Tazminatın Belirlenmesi 134
1. Genel Olarak 134
2. Tazminatın Şekli 135
3. Tazminatın Miktarının Belirlenmesi 135
a) Genel Olarak 135
b) İndirim Sebepleri 136
aa) Failin Hafif Kusurlu Olması 136
bb) Zarar Görenin Rızası 136
cc) Zarar Görenin Birlikte (Ortak, Müterafik) Kusuru 136
dd) Failin Yoksulluğa Düşecek Olması 136
ee) Diğer İndirim Sebepleri 137
C) Haksız Rekabet Halinde Maddi Zararın Tazmini 137
D) Maddi Tazminat Davası 137
1. Davanın Tarafları 137
a) Davacı 137
b) Davalı 138
2. Yetkili ve Görevli Mahkeme 138
3. Zamanaşımı 138
a) Zarar Görenin Açacağı Davada Zamanaşımı 138
aa) Genel Olarak 138
bb) Faile Karşı 138
cc) Kusursuz Sorumlu Kişiye Karşı 139
b) Rücu Davasında Zamanaşımı 139
c) Daimi Def’i 139
4. Tazminat Hükmünün Değiştirilmesi ve Geçici Ödemeler 140
a) Tazminat Hükmünün Değiştirilmesi 140
b) Geçici Ödemeler 140
IV. MANEVİ ZARARIN TAZMİNİ 140
A) Genel Olarak 140
B) Şartları 140
1. Genel Olarak 140
2. Bir Kimsenin Kişilik Haklarına Yönelik Hukuka Aykırı Bir Saldırı Bulunmalıdır 141
3. Bu Saldırı Neticesinde Manevi Zarar Doğmuş Olmalıdır 141
4. Sorumlu Kişinin Sorumluluğuna Neden Olan Kusuru veya Kusuru Olmasa da Sorumlu Olmasına Neden Olan Bir Kusursuz Sorumluluk Normu Bulunmalıdır 141
C) Manevi Tazminat Davası 141
1. Taraflar 141
a) Davacı 141
b) Davalı 142
2. Yetkili ve Görevli Mahkeme ile Zamanaşımı 142
3. Tazminat Hükmünün Değiştirilmesi 142
V. CEZA HÂKİMİNİN KARARININ HUKUK DAVASINA ETKİSİ 143
VI. BİRDEN ÇOK SORUMLULUK SEBEBİ VEYA BİRDEN ÇOK SORUMLU BULUNMASI 143
A) Bir Kişi Bakımından Birden Çok Sorumluluk Sebebinin Bulunması 143
1. Bir Davranışın Hem Borca Aykırı Davranış Hem de Haksız Fiil Oluşturması 143
2. Bir Kişinin Kusura Dayanmayan Sorumlulukta Kusurunun Bulunması 143
3. Bir Kişinin Birden Fazla Kusura Dayanmayan Sorumluluk Hükmü Çerçevesinde Sorumlu Olması 143
B) Bir Zarardan Birden Çok Kişinin Sorumluluğu 144
3. Kısım
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR
I. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME KAVRAMI, İŞLEVİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ 145
II. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMENİN ŞARTLARI 145
A) Genel Olarak 145
B) Zenginleşme 146
C) Fakirleşme 146
D) Nedensellik Bağı 146
E) Haklı Sebebin Bulunmaması 147
1. Genel Olarak 147
2. İfa Yoluyla Zenginleşmeler 147
a) Genel Olarak 147
b) İfa Sebebinin Hiç Bulunmaması 147
c) İfa Sebebinin Geçersiz Olması 147
d) İfa Sebebinin Gerçekleşmemiş Olması 148
e) İfa Sebebinin Sona Ermesi (Ortadan Kalkması) 148
3. İfa Dışı Zenginleşmeler 149
III. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME TALEBİNİN ÇEŞİTLİ TALEPLER KARŞISINDAKİ DURUMU VE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME TALEBİNİN İLERİ SÜRÜLEMEYECEĞİ HALLER 149
A) Sebepsiz Zenginleşme Talebinin Çeşitli Talepler Karşısındaki Durumu 149
1. Genel Olarak 149
2. Sebepsiz Zenginleşme Talebini Bertaraf Eden Talepler 149
a) İstihkak Davasına İlişkin Talep 149
b) Zilyetlik Davalarına İlişkin Talepler 149
c) Gerçek Vekâletsiz İş Görme Talebi 150
d) Sözleşmeye Dayanan Talep 150
3. Sebepsiz Zenginleşme Talebiyle Yarışan Talepler 150
a) Haksız Fiilden Doğan Talep 150
b) Gerçek Olmayan (Caiz Olmayan) Vekâletsiz İş Görmeden Doğan Talep 150
B) Sebepsiz Zenginleşme Talebinin (veya Başka Bir Talebin) Bulunmadığı Durumlar 151
1. Genel Olarak 151
2. Hukuka veya Ahlâka Aykırı Amaç Güdülerek Verilen Şeyler 151
3. Eksik Borcun İfasında 151
4. Borç Olmayan Şeyin Borçlu Olunmadığı Bilinerek İfasında 151
IV. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDE İADE BORCU 152
A) Genel Olarak 152
B) İade Borcunun Kapsamı 153
1. Sebepsiz Zenginleşenin İyiniyetli Olması Halinde 153
2. Sebepsiz Zenginleşenin Kötüniyetli Olması Halinde 153
3. Zenginleşenin İade Sırasında İleri Sürebileceği Talepler 154
V. ZAMANAŞIMI 154
3. Bölüm
BORÇ İLİŞKİSİNİN HÜKÜMLERİ
1. Kısım
BORCUN İFASI
I. İFANIN HUKUKÎ NİTELİĞİ, İFADA FİİL EHLİYETİ VE TASARRUF YETKİSİ, İFANIN UNSURLARI 157
A) Genel Olarak 157
B) İfanın Hukukî Niteliği 157
C) İfada Fiil Ehliyeti ve Tasarruf Yetkisi 158
1. İfada Fiil Ehliyeti 158
2. İfada Tasarruf Yetkisi 159
D) İfanın Unsurları 160
1. Genel Olarak 160
2. İfanın Tarafları 160
a) Borcu İfa Edecek Kişi ve Üçüncü Kişinin İfası 160
aa) Genel Olarak 160
bb) Borcun Üçüncü Kişi Tarafından İfa Edilmesinin Sonuçları 160
aaa) Genel Kural: Borcun Sona Ermesi ve Rücu 160
bbb) İstisna: Borcun Sona Ermemesi ve Üçüncü Kişinin Alacaklıya Halef Olması 160
b) Borcun İfa Edileceği Kişi ve Üçüncü Kişiye İfa 161
3. İfanın Konusu 162
II. ÇEŞİTLİ EDİMLERİN İFASI 163
A) Bölünebilir Edimlerde İfa (Kısmî İfa) 163
B) Bölünemeyen Edimlerin İfası 164
C) Çeşit (Cins) ve Parça Borçlarında İfa 164
1. Çeşit Borcu – Parça Borcu Ayrımı ve Mislî Eşya – Gayrımislî Eşya Ayrımı ile İlişkisi 164
2. Çeşit Borçlarında ve Parça Borçlarında İfa 165
a) Çeşit Borçlarında İfa 165
b) Parça Borçlarında İfa 165
3. Sınırlı Çeşit Borcu Kavramı ve Bu Borçların İfası 165
D) Seçimlik Borçlarda İfa 165
E) Para Borçlarında İfa 166
1. Genel Olarak 166
2. Mevzuat Hükümleri Çerçevesinde Yasal Olduğu Durumlar Bakımından Yabancı Para Borçlarında İfa 166
a) Genel Kural ve İstisnası 166
b) Yabancı Para Borcunun Vadesinde Ödenmemesi 167
3. Para Borçlarında Faiz 167
4. Para Borçlarında Mahsup 169
a) Genel Olarak 169
b) Tek Bir Borcun Bulunduğu Hallerde Mahsup 169
c) Birden Fazla Borcun Bulunduğu Hallerde Mahsup 169
5. Para Borçlarında Ödemenin İspatı 169
III. İFA YERİ VE İFA ZAMANI 170
A) İfa Yeri 170
B) İfa Zamanı 171
1. Genel Olarak 171
2. İfa Zamanının Belirlenmesi 171
a) Muaccel Borç – Müeccel Borç 171
b) Özel Olarak Vadeye Bağlı Borçlar 171
aa) Genel Olarak 171
bb) Vadeye Bağlı Borçlarda Sürenin Hesaplanması 172
3. Zamanından Önce İfa 172
IV. KARŞILIKLI (TAM İKİ TARAFA) BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELERDE İFA 173
A) Genel Olarak 173
B) Aynı Anda İfa Kuralı ve Ödemezlik Def’i 173
C) Bir Tarafın Ödeme Güçsüzlüğü Halinde Diğer Tarafın Def’i ve Fesih Hakkı 174
V. ALACAKLI TEMERRÜDÜ VE BORCUN İFASINI ENGELLEYEN ALACAKLIYA İLİŞKİN DİĞER SEBEPLER 174
A) Alacaklı Temerrüdü 174
1. Genel Olarak 174
2. Şartları 175
3. Sonuçları 175
a) Borçtan Kurtulma İmkânı 175
aa) Genel Olarak 175
bb) Verme Borçlarında Borçtan Kurtulma İmkânı 175
aaa) Malı Tevdi Hakkı 175
i. Genel Olarak 175
ii. Tevdi Yeri 176
iii. Tevdiyle Borcun Sona Ermesi ve İstisnası 176
iv. Tevdinin İfadan Farkı 176
bbb) Malı Sattırarak Bedeli Tevdi Hakkı 176
i. Genel Olarak 176
ii. Tevdiye Elverişsizlik 177
iii. Malı Sattırarak Bedelin Tevdiinde Usûl 177
cc) Yapma Borçlarında Borçtan Kurtulma İmkânı 177
b) Diğer İmkânlar 177
B) Borcun İfasını Engelleyen Alacaklıya İlişkin Diğer Sebepler 178
2. Kısım
BORCUN İFA EDİLMEMESİ
(BORCA AYKIRI DAVRANIŞ)
I. GENEL OLARAK 179
II. BORCA AYKIRI DAVRANIŞ İLE CULPA IN CONTRAHENDO ARASINDAKİ İLİŞKİ 180
III. İFA DAVASI VE CEBRİ İCRA 180
A) Genel Olarak 180
B) Verme Tipi Borçlarda İfa Davası ve Cebri İcra 180
C) Yapma ve Yapmama Tipi Borçlarda İfa Davası ve Cebri İcra 181
IV. BORCA AYKIRI DAVRANIŞIN TÜRLERİ VE HÜKÜMLERİ 181
A) Kusurlu İfa İmkânsızlığı ve Hükümleri 181
1. Kavram 181
2. Hükümleri 181
B) Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi (Kötü İfa) ve Hükümleri 182
1. Kavram 182
2. Hükümleri 182
C) Temerrüt ve Hükümleri 182
1. Kavram 182
2. Şartları 182
3. Hükümleri (Hukukî Sonuçları) 184
a) Genel Olarak 184
b) Temerrüdün Genel Sonuçları 185
aa) Gecikme Tazminatı 185
bb) Beklenmedik Hâlden (Kazadan) Sorumluluk (Beklenmedik Hâl Nedeniyle Ortaya Çıkan Zararları Tazmin Sorumluluğu) 186
c) Temerrüdün Para Borçlarına Özgü Sonuçları 186
aa) Temerrüt Faizi 186
bb) Aşkın (Ek, Munzam) Zarar 188
d) Temerrüdün Tam İki Tarafa Borç Yükleyen (Synallagmatik) Sözleşmelerdeki Sonuçları 188
aa) Genel Olarak 188
bb) Alacaklının Sahip Olduğu Haklar 188
cc) Hakların Kullanılması 189
aaa) Genel Olarak 189
bbb) Seçimlik Hakların Kullanılmasına İlişkin Genel Özellik 189
ccc) Süre (Mehil) Verilmesine ilişkin Özellikler ve Süre Verilmesi Gerekmeyen Haller 190
ddd) Seçimlik Hakların Kullanılmasında Zararın İspatı 191
eee) Seçimlik Hakların Kullanılmasında Kusurun Rolü 191
4. Sona Ermesi 192
5. Kısmî Temerrüt ve Hukukî Sonuçları 192
V. BORCA AYKIRI DAVRANIŞTA ZARAR VE ZARARIN HESAPLANMASI 193
A) Borca Aykırı Davranışta Zarar Kavramı 193
B) Zararın Hesaplanması 194
1. Genel Olarak 194
2. Aynen İfadan Vazgeçerek Müspet Zararın Tazmininin Talep Edilmesi Halinde Zararın Hesaplanması 194
a) Genel Olarak 194
b) Temerrüde Düşülen Edimin Alacaklısı Kendi Edimini İfa Etmişse 194
c) Temerrüde Düşülen Edimin Alacaklısı Kendi Edimini İfa Etmemişse 194
3. Sözleşmeden Dönme ve Menfî Zararın Tazminin Talep Edilmesi Halinde Zararın Hesaplanması 195
C) Borca Aykırı Davranışta Tazminatın Kapsamının ve Şeklinin Belirlenmesi 195
VI. SORUMSUZLUK ANLAŞMASI 196
A) Kavram 196
B) Sorumluluğa Neden Olabilecek Davranışı Gerçekleştiren Kişiye Göre Sorumsuzluk Anlaşmasının Türleri ve Bu Türlere Göre Anlaşmanın Geçerliliği 197
1. Genel Olarak 197
2. Borçlunun Kendi Borca Aykırı Davranışından Sorumlu Olmayacağına İlişkin Sorumsuzluk Anlaşması ve Geçerliliği 197
3. Borçlunun Alacaklıya Karşı Yardımcı Kişinin Verdiği Zarardan Sorumlu Olmayacağına İlişkin Sorumsuzluk Anlaşması ve Geçerliliği 197
VII. BORÇLUNUN İFA YARDIMCILARININ FİİLİNDEN (EYLEMLERİNDEN/BORCA AYKIRI DAVRANIŞINDAN) SORUMLULUĞU 198
A) Genel Olarak 198
B) Sorumluluğun Şartları 198
C) Borçlunun İfa Yardımcılarının Eylemlerinden Sorumluluğunun Adam Çalıştıranın Sorumluluğuyla Karşılaştırılması 200
1. Genel Olarak 200
2. Farkları 200
3. Borçlunun Yanında Çalışan Kişinin Borcun İfası veya Borçtan Doğan Hakkın Kullanılmasında Alacaklıya Zarar Vermesi Durumu 201
3. Kısım
BORÇLARIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ
I. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN FİİLİNİ ÜSTLENME (ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN FİİLİNİ TAAHHÜT) 203
A) Kavram 203
B) Hükümleri 203
C) Üçüncü Kişinin Edimini Taahhüt ile Kefalet Arasındaki Farklar 204
II. ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA (LEHİNE) SÖZLEŞME 204
A) Genel Olarak 204
B) Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmenin Türleri ve Hükümleri 204
1. Türleri 204
2. Hükümleri 205
a) Tam Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmenin Hükümleri 205
b) Eksik Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmenin Hükümleri 205
C) Çalışana Gerçekleştirilecek Zararlara İlişkin Sorumluluk Sigortalarında Durum 206
4. Bölüm
BORCUN VE BORÇ İLİŞKİSİNİN
SONA ERMESİ VE ZAMANAŞIMI
1. Kısım
BORCUN VE BORÇ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ
I. BORCUN VE BORÇ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ KAVRAMLARI 207
II. BORÇ İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN SEBEPLER 208
A) Genel Olarak 208
B) İkâle (Bozma Sözleşmesi) 208
C) Fesih 208
D) Sözleşmeden Dönme 208
E) Özel Olarak Aşırı İfa Güçlüğüne Dayanan Dönme veya Fesih 209
1. Genel Olarak 209
2. Şartları 209
3. Hükümleri 210
F) İptal 210
G) Borç İlişkisinin Yenilenmesi 210
III. BORCU SONA ERDİREN SEBEPLER 211
A) Genel Olarak 211
B) İbra 211
1. Kavram 211
2. Özellikleri 212
3. Kurulması ve Şekli 212
a) Kurulması 212
b) Şekli 212
C) Birleşme (Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi) 212
1. Kavram 212
2. Hükümleri 213
D) Yenileme 213
1. Kavram 213
2. Şartları 213
3. Türleri 214
4. Cari Hesap Sözleşmesinde Durum 214
5. Yenilemenin Sonuçları 214
E) İfa İmkânsızlığı 215
1. Kavram 215
2. Hükümleri 215
a) Borcun Tamamına İlişkin Kusursuz İfa İmkânsızlığının Hükümleri 215
b) Kısmî İfa İmkânsızlığının Hükümleri (Borcun Bir Kısmına İlişkin Kusursuz İfa İmkânsızlığının Hükümleri) 215
F) Takas (Ödeşme) 215
1. Kavram 215
2. Şartları 216
a) Genel Olarak 216
b) Karşılıklı Borçluluk 216
aa) Temel Kural 216
bb) Özel Durumlar 216
aaa) Karşılıklı Borçluluk Bulunmadığından Takasın Mümkün Olmadığı Bazı Özel Durumlar 216
bbb) Karşılıklı Borçluluk Bulunmamasına Rağmen Takasın Mümkün Olduğu İstisnai Hâl 217
c) Borçlarda Özdeşlik 217
d) Takası İleri Sürecek Olanın Alacağının Muaccel Olması 217
aa) Temel Kural 217
bb) Bazı Özel Durumlarda Takas 217
aaa) Karşılıklı Borçlardan Birinin Eksik Borç Olması Durumu 217
bbb) Karşılıklı Borçlardan Birinin Müeccel Olması Durumu 217
ccc) Karşılıklı Borçlardan Birinin Zamanaşımına Uğramış Olması Durumu 218
i. Duruma İlişkin Temel Kural 218
ii. Zamanaşımında Uğramış Borçlarda Özel Durum 218
3. Ancak Karşı Tarafın Rızasıyla Takas Edilebilecek Borçlar 218
4. Takasın Sonuçları 219
2. Kısım
ZAMANAŞIMI
I. ZAMANAŞIMI KAVRAMI 221
A) Genel Olarak 221
B) Hak Düşürücü Süreden Farkı 221
II. ZAMANAŞIMINA UĞRAMIŞ BORCUN ÖZELLİKLERİ 222
III. REHİNLE TEMİN EDİLEN ALACAKLARDA ZAMANAŞIMI 222
IV. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ, ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BAŞLANGICI VE ZAMANAŞIMININ HESAPLANMASI 222
A) Zamanaşımı Süreleri 222
B) Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı 223
C) Zamanaşımının Hesaplanması 223
V. ZAMANAŞIMININ DURMASI VE KESİLMESİ 224
A) Genel Olarak 224
B) Zamanaşımının Durması 224
C) Zamanaşımının Kesilmesi 225
1. Genel Olarak 225
2. Zamanaşımını Kesen Haller 225
a) Zamanaşımının Borçlunun Bir Fiiliyle Kesilmesi 225
b) Zamanaşımının Alacaklının Bir Fiiliyle Kesilmesi 225
c) Zamanaşımının Yargılama veya Takibe İlişkin Bir İşlemle veya Yargıcın Kararıyla Kesilmesi 225
3. Zamanaşımının Kesilmesinin Hükümleri 226
a) Zamanaşımının Kesilmeden Sonra İşleyecek Yeni Süre Bakımından 226
b) Zamanaşımının Kesilmesinin Borçlu Dışında Kalan Diğer Kişilere Etkisi Bakımından 226
VI. ZAMANAŞIMI SÜRELERİNİN KESİNLİĞİ 226
VII. ZAMANAŞIMINDAN VAZGEÇME 226
VIII. ZAMANAŞIMININ DOLMASININ HÜKÜMLERİ 227
5. Bölüm
BORÇ İLİŞKİSİNDE ÖZEL DURUMLAR
1. Kısım
TESELSÜL
(MÜTESELSİL BORÇLULUK VE MÜTESELSİL ALACAKLILIK)
I. GENEL OLARAK 229
II. BORÇLULAR ARASINDA TESELSÜL (MÜTESELSİL BORÇLULUK) 229
A) Genel Olarak 229
B) Özellikleri 230
C) Müteselsil Borçlulukta İlişkiler 231
1. Dış İlişki (Alacaklı ile Müteselsil Borçlular Arasındaki İlişki) 231
a) Müteselsil Borçlulardan Her Birinin Borcun Tamamı Ödeninceye Kadar Alacaklıya Karşı Sorumlu Olması 231
b) Müteselsil Borçlulardan Birinin Kişisel Eylemiyle Diğerlerinin Durumunu Ağırlaştıramaması 231
c) Def’i ve İtirazlar 231
aa) Ortak Def’i ve İtirazlar 231
bb) Kişisel Def’i ve İtirazlar 232
2. İç İlişki (Müteselsil Borçlular Arasındaki İç İlişki) 232
a) Rücu Hakkı 232
b) Alacaklının Haklarına Halef Olma 232
III. ALACAKLILAR ARASINDA TESELSÜL (MÜTESELSİL ALACAKLILIK) 232
A) Genel Olarak 232
B) Hükümleri 233
2. Kısım
KOŞULA (ŞARTA) BAĞLI BORÇLAR
I. GENEL OLARAK 235
II. KOŞULUN TÜRLERİ, KOŞULA BAĞLANAMAYAN İŞLEMLER, YASAK KOŞULLAR VE ANLAMSIZ VEYA RAHATSIZ EDİCİ KOŞULLAR 235
A) Koşulun Türleri 235
1. Geciktirici Koşul – Bozucu Koşul 235
2. Tesadüfi Koşul – İradi Koşul – Karma Koşul 235
3. Olumlu (Müspet) Koşul – Olumsuz (Menfî) Koşul 235
B) Koşula Bağlanamayan İşlemler 236
C) Yasak Koşullar 236
D) Anlamsız veya Rahatsız Edici Koşullar 236
III. GECİKTİRİCİ KOŞUL 236
A) Genel Olarak 236
B) Geciktirici Koşulun Hüküm ve Sonuçları 236
IV. BOZUCU KOŞUL 237
3. Kısım
BAĞLANMA PARASI, CAYMA PARASI, CEZA KOŞULU
I. BAĞLANMA PARASI (PEY AKÇESİ) 239
II. CAYMA PARASI (CAYMA AKÇESİ) 239
III. CEZA KOŞULU 239
A) Genel Olarak 239
B) Ceza ile İfa Arasındaki İlişki 240
1. Genel Olarak 240
2. Seçimlik Ceza Koşulu ile İfaya Eklenen Ceza Koşulu 240
3. Dönme veya Fesih Cezası Bulunduğunun Kanıtlanması İmkânı 240
a) Genel Olarak Dönme veya Fesih Cezası ve Bu Cezanın Ceza Koşulu ile Cayma Parasından Farkı 240
aa) Genel Olarak Dönme veya Fesih Cezası 240
bb) Dönme/Fesih Cezasının Ceza Koşulu ile Cayma Parasından Farkı 240
b) Borçlunun Cezanın Dönme/Fesih Cezası Olduğunu Kanıtlayabilme İmkânı 241
C) Ceza ile Zarar Arasındaki İlişki 241
D) Cezanın Miktarı ve İndirilmesi 241
4. Kısım
DAR VE GENİŞ ANLAMDA BORÇ İLİŞKİSİNDE
TARAF DEĞİŞİKLİKLERİ
I. DAR ANLAMDA BORÇ İLİŞKİSİNDE TARAF DEĞİŞİKLİĞİ 243
A) Alacağın Devri 243
1. Genel Olarak 243
2. Alacağın Devri Kavramı, Devrin Hukukî Niteliği ve Devrin Kaynağı 244
a) Alacağın Devri Kavramı 244
b) Alacağın Devrinin Hukukî Niteliği 244
c) Alacağın Devrinin Kaynağı 245
3. Alacağın Devrinin Geçerlilik Şartları 245
4. Alacağın Devrinin Hükümleri ve Devredenin Devralana Karşı Sorumluluğu (Garanti Sorumluluğu) 246
a) Alacağın Devrinin Hükümleri 246
b) Alacağı Devredenin Devralana Karşı Sorumluluğu 247
aa) Çeşitli Durumlarda Sorumluluk 247
bb) Sorumluluğun Kapsamı 247
5. Alacağın Devrinde Borçlunun Savunma İmkânları 247
a) Genel Olarak 247
b) Alacağın Devri İşleminden Doğan Def’i ve İtirazlar 248
c) Borçlu ile Alacaklı Arasındaki Sözleşmeden Doğan Def’i ve İtirazlar 248
d) Borçlunun Önceki Alacaklının Şahsına Karşı Sahip Olduğu Def’iler 248
B) Borcun Nakli (Borcun Üstlenilmesi) 248
1. Genel Olarak 248
2. İç Yüklenme Sözleşmesi ile Borcun Üçüncü Kişi Tarafından İfasından Farkı 248
a) İç Yüklenme Sözleşmesinden Farklı 248
b) Borcun Üçüncü Kişi Tarafından İfasından Farkı 249
3. Borcun Nakli Sözleşmesinin Kurulması 249
a) Genel Olarak 249
b) Üstlenen ve Alacaklının Karşılıklı İrade Beyanlarıyla Kurulması 250
aa) Borcu Üstlenenin Süreli Olarak Öneride Bulunması Durumunda 250
bb) Borcu Üstlenenin Süresi Olarak Öneride Bulunması Durumunda 250
c) İç Yüklenme Sözleşmesinin Borçlu Tarafından Bildirilmesi Üzerine Alacaklının Bu Bildirime Rıza Göstermesiyle Kurulması 250
4. Borcun Nakli Sözleşmesinin Hükümleri 251
5. Borcun Naklinde Borcu Üstlenen Kişinin Savunma İmkânları 251
6. Borcun Naklinde Alacaklının Rızasının Aranmadığı Özel Durumlar 251
a) Bir Malvarlığının veya İşletmenin Aktif ve Pasifleri ile Devri 251
b) İşletmelerin Birleşmesi 252
C) Borca Katılma 252
II. GENİŞ ANLAMDA BORÇ İLİŞKİSİNDE TARAF DEĞİŞİKLİĞİ 252
A) Genel Olarak 252
B) Sözleşmenin Devri 252
C) Sözleşmeye Katılma 252
Kaynakça 255 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
