İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
MEŞRU SAVUNMA KAVRAMI, TARİHÇESİ VE
HUKUKİ ESASINI AÇIKLAYAN TEORİLER
I. MEŞRU SAVUNMA KAVRAMI 19
II. TARİHÇE 22
A. Roma Hukukunda Meşru Savunma 23
B. Kanonik Hukukta Meşru Savunma 24
C. Cermen Hukukunda Meşru Savunma 24
D. Kara Avrupa’sı Hukuk Sisteminde Meşru Savunma 24
E. İslam Hukukunda Meşru Savunma 26
F. Osmanlı Hukukunda Meşru Savunma 27
G. Türkiye Cumhuriyeti Hukukunda Meşru Savunma 28
III. MEŞRU SAVUNMA HALİ İLE İLGİLİ TEORİLER 34
A. Sübjektif Teoriler 34
1. Tabi Hak Teorisi 34
2. Manevi Cebir Teorisi 35
3. Saikte Meşruluk Teorisi 35
4. Kendini Koruma İçgüdüsü Teorisi 36
5. Kusurlu ve Fakat Cezalandırılamayan Hareket Teorisi 36
B. Objektif Teoriler 37
1. Kefaretya da Kötülüğün Kötülükle Karşılanması Teorisi 37
2. Menfaatlerin Çatışması Teorisi 37
3. Yetki Devri Teorisi 38
4. Hukuk İçin Mücadele Teorisi 38
5. Toplumsal Zararın Yokluğu Teorisi 39
6. Tali Kamu Savunması Teorisi 40
C. Değerlendirme ve Kanaatimiz 40
IV. MEŞRU SAVUNMA HALİNİN ÇEŞİTLERİ ÜLKE HUKUKLARINDA DÜZENLENMESİ 42
A. Alman Hukukunda Meşru Savunma 42
B. Fransız Hukukunda Meşru Savunma 45
C. İtalya Hukukunda Meşru Savunma 46
D. Avusturya Hukukunda Meşru Savunma 47
E. Amerikan Hukukunda Meşru Savunma 47
F. İngiliz Hukukunda Meşru Savunma 52
İKİNCİ BÖLÜM
MEŞRU SAVUNMANIN KOŞULLARI, ÜÇÜNCÜ KİŞİLER LEHİNE MEŞRU SAVUNMA HALİ, MEŞRU SAVUNMANIN DİĞER HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ VE KUSURLULUĞU KALDIRAN VEYA AZALTAN NEDENLER ARASINDAKİ İLİŞKİ
I. MEŞRU SAVUNMANIN KOŞULLARI 53
A. Saldırıya İlişkin Koşullar 55
1. Bir Saldırı Bulunmalıdır. 55
2. Saldırı Haksız Olmalıdır. 59
3. Saldırı Bir Hakka Yönelik Olmalıdır 68
4. Saldırı Güncel Olmalıdır 73
B. Savunmaya İlişkin Koşullar 84
1. Savunmanın Saldırıya ve Bu Nedenle Saldırıyı Gerçekleştirene Karşı Yapılmış Olmalıdır 85
2. Savunma Zorunlu Olmalıdır 88
3. Saldırı ile Savunma Arasında Oran Bulunmalıdır 94
a. Saldırıya Konu Hukuki Yarar ile Savunmaya Konu Hukuki Yarar Arasındaki Oran 98
b. Saldırıda Kullanılan Araç ile Savunmada Kullanılan Araç Arasındaki Oran 100
4. Sübjektif Hukuka Uygunluk Unsuru Olarak Savunma İradesi Bulunmalıdır 107
a. Objektif Teori 108
b. Bilme Teorisi 109
c. İrade Teorisi 111
d. Kanaatimiz ve Değerlendirme 111
II. ÜÇÜNCÜ KİŞİLER LEHİNE MEŞRU SAVUNMA HALİ 112
A. Genel Olarak 112
B. Sınırları 118
III. MEŞRU SAVUNMA İLE DİĞER HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ VE KUSURLULUĞU KALDIRAN VEYA AZALTAN NEDENLER ARASINDAKİ İLİŞKİ 122
A. Meşru Savunma ile Zorunluluk Hali Arasındaki İlişki 122
1. Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği 122
2. Meşru Savunma ile Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Zorunluluk Halinin Karşılaştırılması 129
3. Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Zorunluluk Hali ile Mazeret Nedeni Olan Zorunluluk Halinin Karşılaştırılması 137
B. Meşru Savunma ile Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi Halinin Karşılaştırılması 142
C. Meşru Savunma ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi Halinin Karşılaştırılması 146
D. Meşru Savunma ile Hakkın Kullanılması Halinin Karşılaştırılması 151
E. Meşru Savunma ile Haksız Tahrik Arasındaki İlişki 154
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN ÖZELLİKLERİ,
HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ VE MAZERET NEDENLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ, ANGLOSAKSON HUKUKUNDA KÖTÜ MUAMELEYE KALMIŞ KADIN REAKSİYONU, HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE HATA
I. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ 161
A. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Yapısı 161
1. Genel Olarak 161
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Ortak Özellikleri 171
B. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması 174
1. Genel Olarak 174
2. Sınırın Kasten Aşılması 179
3. Sınırın Mazur Görülebilecek Bir Heyecan, Korku Veya Telaştan Aşılması 182
4. Sınırın Taksirle Aşılması 185
II. MAZERET NEDENLERİ 192
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği 192
B. Kıta Avrupa’sı Hukuk Sistemlerinde ve Anglosakson Hukuk Sistemlerinde Mazeret Nedenleri 197
III. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ VE MAZERET NEDENLERİ ARASINDAKİ BENZERLİKLER VE FARKLAR 199
IV. ANGLOSAKSON HUKUKUNDA KÖTÜ MUAMELEYE KALMIŞ KADIN REAKSİYONU 204
A. Genel Olarak 204
B. Kötü Muameleye Maruz Kalmış Kadın Reaksiyonunun Meşru Savunma Kapsamında Ele Alınmasına Yönelik Görüşler 207
C. Kötü Muameleye Maruz Kalmış Kadın Reaksiyonunun Mazeret Nedeni Kapsamında Ele Alınmasına Yönelik Görüşler 209
D. Değerlendirme ve Kanaatimiz 213
V. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE HATA 218
A. Genel Olarak 218
B. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Varlığında Hata 222
C. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Şartlarında Hata 227
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MEŞRU SAVUNMADA SINIRIN AŞILMASININ MAZUR GÖRÜLEBİLECEK BİR HEYECAN, KORKU VEYA TELAŞTAN İLERİ GELMESİ HALİ
I. GENEL OLARAK 239
A. Kavram 239
B. Hukuki Niteliği 241
II. ŞARTLARI 246
A. Objektif Şartlar 246
1. Meşru Savunma Halinin Varlığı 246
2. Meşru Savunma Ölçüsünün/Sınırlarının Aşılması 252
a. Gereklilik Ölçüsünün Aşılması 253
b. Zaman Sınırının Aşılması 261
c. Savunma Fiilinin Üçüncü Bir Kişiye Zarar Vermesi Yönünden Sınırının Aşılması 268
B. Sübjektif Şartlar 270
1. Sınırın Aşılmasında Mazur Görülebilecek Heyecan, Korku Veya Telaşın Yoğunluğu 270
2. Meşru Savunma Sınırlarının Kasten veya Taksirle Aşılması 278
3. Savunma İradesi 285
YARGITAY KARARLARI 289
Sonuç 313
Kaynakça 327
Yazar Hakkında 335
Yayınlanmış Kitapları 336
Kavram Dizini 341 |