İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 15
Birinci Bölüm
İMAR HUKUKUNA GİRİŞ
I. İMAR VE İMAR HUKUKU KAVRAMLARI 17
II. İMAR HUKUKUNUN HUKUK DİSİPLİNİ İÇİNDEKİ YERİ 19
III. HUKUK KURALLARI VE NORMLAR HİYERARŞİSİ 20
A. Anayasa 21
B. Kanunlar 24
C. Milletlerarası Sözleşmeler 26
D. Kanun Hükmünde Kararnameler 28
E. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 30
F. Tüzükler 36
G. Yönetmelikler 38
H. Diğer Düzenleyici İşlemler 44
İkinci Bölüm
İMAR İLE İLGİLİ FAALİYETLER YÜRÜTEN TEŞKİLAT
I. DEVLET TEŞKİLATI 47
A. Yasama 48
B. Yürütme 49
1. Genel Olarak Devletin Yürütme Teşkilatı 51
a. Merkez Teşkilatı 51
aa. Cumhurbaşkanı 51
bb. Bakanlıklar 52
cc. Bağlı Kuruluşlar 53
b. Mülki Teşkilat 53
aa. İl Teşkilatı 54
aaa. Vali 55
bbb. İl İdare Şube Başkanları 56
ccc. İl İdare Kurulu 56
bb. İlçe Teşkilatı 57
aaa. Kaymakam 58
bbb. İlçe İdare Şube Başkanları 59
ccc. İlçe İdare Kurulu 59
cc. Bucak Teşkilatı 59
c. Yurt Dışı Teşkilatı 60
2. İmar Hukuku Alanında Faaliyetlerde Bulunan Bakanlıklar 60
a. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 61
aa. Düzenleme Yetkisi 61
bb. Planlama Yetkisi 64
cc. Uygulama Faaliyetlerinde Bulunma Yetkisi 65
dd. Destekleme ve Koordinasyon Yetkisi 67
ee. Denetim ve İdari Vesayet Yetkisi 68
aaa. Denetim ve İdari Vesayet 69
bbb. İmar Kanunu’nda Yer Alan Denetim ve İdari Vesayet Yetkileri 71
ccc. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve İdari Vesayet Yetkisi 73
ddd. 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Yer Alan Denetim ve İdari Vesayet Yetkileri 75
ff. Yaptırım Yetkisi 75
b. İçişleri Bakanlığı 76
c. Kültür ve Turizm Bakanlığı 76
d. Milli Savunma Bakanlığı 78
e. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 78
f. Tarım ve Orman Bakanlığı 80
g. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 81
3. İmar Hukuku Alanında Faaliyetlerde Bulunan Bağlı Kuruluşlar 81
a. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 82
b. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü 82
c. Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı 83
C. Yargı 83
1. Anayasa Mahkemesi 84
2. Adli Yargı 85
3. İdari Yargı 87
4. Uyuşmazlık Mahkemesi 90
II. YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI 92
A. Yer Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları 93
1. Belediyeler 93
a. Büyükşehir Belediye Teşkilatı Bulunmayan Yerlerdeki Belediyeler 94
aa. Belediyelerin Türleri 94
aaa. İl Belediyeleri 94
bbb. İlçe Belediyeleri 95
ccc. Belde Belediyeleri 95
bb. Belediyelerin Organları 95
aaa. Belediye Meclisi 95
bbb. Belediye Encümeni 97
ccc. Belediye Başkanı 98
cc. Belediyelerin Sınırları ve Mücavir Alan 99
dd. Belediyelerin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 102
b. Büyükşehir Belediye Teşkilatı Bulunan Yerlerdeki Belediyeler 103
aa. Belediyelerin Türleri 104
aaa. Büyükşehir Belediyeleri 104
bbb. Büyükşehir İlçe Belediyeleri 105
bb. Belediyelerin Organları 105
aaa. Büyükşehir Belediyelerinin Organları 105
(1) Büyükşehir Belediye Meclisi 105
(2) Büyükşehir Belediye Encümeni 108
(3) Büyükşehir Belediye Başkanı 109
bbb. Büyükşehir İlçe Belediyelerinin Organları 110
(1) Büyükşehir İlçe Belediye Meclisi 110
(2) Büyükşehir İlçe Belediye Encümeni 112
(3) Büyükşehir İlçe Belediye Başkanı 112
cc. Belediyelerin Sınırları ve Mücavir Alan 112
dd. Belediyelerin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 113
aaa. Büyükşehir Belediyelerinin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 113
bbb. Büyükşehir İlçe Belediyelerinin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 114
2. İl Özel İdareleri 117
a. İl Özel İdarelerinin Organları 118
aa. İl Genel Meclisi 118
bb. İl Encümeni 120
cc. Vali 121
b. İl Özel İdarelerinin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 121
3. Köy İdareleri 123
a. Köy İdaresinin Organları 125
aa. Köy Derneği 125
bb. Köy İhtiyar Meclisi 125
cc. Muhtar 126
b. Köy İdarelerinin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 127
B. Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları 128
1. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 129
2. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı 130
3. Karayolları Genel Müdürlüğü 131
4. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı 133
III. ÖZEL HUKUK TÜZEL KİŞİLERİ 134
A. Organize Sanayi Bölgeleri 134
B. Yapı Denetim Kuruluşları 136
Üçüncü Bölüm
İMAR HUKUKUNDA PLANLAR
I. PLAN VE PLANLAMA KAVRAMLARI 139
II. MEKANLA İLİŞKİLENDİRİLMEYEN PLANLAR 140
A. Kalkınma Planları 141
1. Mahiyeti ve Yapılış Usulü 141
2. Kalkınma Planlarının Bağlayıcılığı 142
3. Kalkınma Planlarının İçeriğinin Bağlayıcılık Yönünden Değerlendirilmesi 146
4. Kalkınma Planlarının Yargısal Denetimi 148
a. Anayasa Mahkemesi Denetimi 148
b. İdari Yargı Denetimi 151
B. Bölge Planları 155
1. Tanım ve Mahiyet 155
2. Yetki 156
3. Bölge Planlarının Bağlayıcılığı 157
4. Bölge Planlarının Yargısal Denetimi 158
III. MEKANSAL PLANLAR 159
A. Mekansal Strateji Planları 160
1. Tanım 160
2. Plan Türleri 160
3. Yapılış Usulü 161
a. Yetki 161
b. Hukuk Kurallarına ve Üst Kademedeki Planlara Uygunluk 161
c. Planların Hazırlanmasında İşbirliği 162
d. Planların Şekli ve İçeriği 164
4. Planların Aleniyeti 165
5. Alt Kademe Planların Mekansal Strateji Planlarına Uygunluğunun Denetlenmesi 165
6. Mekansal Strateji Planlarının Yargısal Denetimi 167
B. Çevre Düzeni Planları 168
1. Tanım 168
2. Plan Türleri 168
a. Bölge veya Havza Düzeyindeki Çevre Düzeni Planları 169
b. İl Çevre Düzeni Planları 170
c. Diğer Çevre Düzeni Planları 173
3. Yapılış Usulü 175
a. Planların Hazırlanışı 175
b. Planların Onaylanması 176
c. Planların İlanı, İtirazlar ve Planların Kesinleşmesi 178
4. Planların Aleniyeti 178
5. Alt Kademe Planların Çevre Düzeni Planlarına Uygunluğunun Denetlenmesi 179
6. Çevre Düzeni Planlarının Yargısal Denetimi 180
C. İmar Planları 186
1. Tanım ve Mahiyet 186
2. Plan Türleri 186
a. Nazım İmar Planları 187
b. Uygulama İmar Planları 188
3. Yetki 188
a. Genel Yetki Kuralları 189
b. Özel Yetki Kuralları 191
aa. Kanunlarda Yer Alan Özel Yetki Kuralları 191
bb. Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Yer Alan Özel Yetki Kuralları 195
4. Yapılış Usulü 196
a. Planların Hazırlanışı 196
b. Planların Onaylanması 200
c. Planların İlanı, İtirazlar ve Planların Kesinleşmesi 203
5. Planların Aleniyeti 205
6. Planların İzlenmesi ve İncelenmesi 205
7. İmar Planlarının Yargısal Denetimi 206
8. İlave İmar Planları, Plan Değişiklikleri ve Revizyonları 210
a. İlave İmar Planları 211
b. İmar Planlarının Değiştirilmesi 211
c. Revizyon İmar Planları 212
Dördüncü Bölüm
PLANLARIN UYGULANMASI
I. İMAR PROGRAMLARI 215
A. Mahiyet ve Tanım 215
B. İmar Programı Yapma Zorunluluğu 216
C. İmar Programlarının Yapılışı 218
D. İmar Programlarının Süresi 219
E. İmar Programlarının Hukuki Sonuçları 222
1. Kamulaştırma İşlemlerine Başlanması 222
2. Emlak Vergisi Ödemeleri 222
3. Mevcut Kullanım Şeklinin Devamı 224
4. Muvakkat Yapı İzni Verilmesi 225
5. Süresinde İmar Programına Alınmayan ya da Kamu Mülkiyetine Geçirilmeyen Yerlerin Durumu 226
a. 07.09.2016 Tarihinden Önceki Hukuki Durum 226
b. Mevcut Hukuki Durum 230
II. KAMUYA AİT TAŞINMAZLARIN DEVRİ 234
III. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ 237
A. Tanım ve Mahiyet 237
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yetkisi 239
C. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Yapılış Usulü 240
1. Düzenleme Sahasının Belirlenmesi 240
2. Parselasyon Planlarının Hazırlanması 242
3. Parselasyon Planlarının Onaylanması 244
4. Parselasyon Planlarının İlanı, İtirazlar ve Planların Kesinleşmesi 245
5. İmar Parsellerinin Tapu Sicillerine Tescili 247
D. Düzenleme Ortaklık Payı 249
1. Tanım 249
2. Düzenleme Ortaklık Paylarının Kullanılacağı Yerler 250
3. Düzenleme Ortaklık Payı Miktarı 252
4. Düzenleme Ortaklık Payının Hesaplanması 253
a. Daha Önce Düzenleme Ortaklık Payı Alınan Taşınmazlar 253
b. Daha Önce Bedelsiz Pay Alınan Taşınmazlar 256
c. Düzenleme Sırasında Düzenleme Ortaklık Payına Konu Olan Umumi Hizmetlerde Kullanılmak Üzere Bağışlanan Taşınmazlar 259
d. Kısmen veya Tamamen Kamulaştırılacak Olan Taşınmazlar 261
e. Düzenlemeden Önce Düzenleme Ortaklık Payına Konu Olan Umumi Hizmetlerde Kullanılan Taşınmazlar 262
f. Düzenleme Sırasında Düzenleme Ortaklık Payına Konu Olan Umumi Hizmetlere Tahsis Edilen Kamuya Ait Taşınmazlar 265
g. Düzenleme Ortaklık Payına Konu Olanlar Dışındaki Kamu Hizmetlerinde Kullanılan Taşınmazlar 266
h. Kamu Tüzel Kişilerine Ait Olup Bir Kamu Hizmetine Tahsis Edilmeyen Taşınmazlar 267
5. Düzenleme Ortaklık Payının Bedele Dönüştürülmesi 268
6. Düzenleme Ortaklık Payı Kesintilerinin Hukuka Uygunluğu 272
E. Düzenleme Ortaklık Paylarıyla Oluşturulamayan Umumi Hizmet Alanlarının Temini 274
1. İhtiyaç Duyulan Alanların Kamuya Ait Taşınmazlardan Karşılanması 274
2. İhtiyaç Duyulan Alanların İmar Hakkı Aktarımı Yoluyla Oluşturulması 276
a. İmar Hakkı Aktarımına Konu Olan Taşınmazların Özellikleri 277
b. İmar Hakkı Aktarımı Usulü 279
c. İmar Hakkı Aktarımına İlişkin Düzenlemelerin Eleştiriye Açık Yönleri 282
3. İhtiyaç Duyulan Alanların Kamulaştırma Yoluyla Elde Edilmesi 284
a. Kamulaştırılacak Taşınmazların Belirlenmesi 284
b. Kamulaştırma Sürecinde Başvurulabilecek Usuller 285
c. İhtiyaç Duyulan Alanların Elde Edilmesi Amacıyla Yapılacak Kamulaştırmalarda Trampa Usulünün Ayırıcı Özellikleri 287
4. İhtiyaç Duyulan Alanların Özel Mülkiyetteki Taşınmazların Bağışlanması Yoluyla Elde Edilmesi 288
F. Kamu Ortaklık Payı 289
1. Tanım 289
2. Kamu Ortaklık Payına Konu Kullanımlar 290
3. Kamu Ortaklık Payının Hesaplanması 292
4. Düzenleme Ortaklık Paylarıyla Oluşturulamayan Kamu Hizmet Alanlarının Temini 293
G. Umumi Hizmet Alanlarına Rastlayan Ağaç ve Yapıların Durumu 293
H. Başkasına Ait İmar Parsellerine Rastlayan Ağaç ve Yapıların Durumu 296
I. Arazi ve Arsa Düzenlemesi Sürecinde Yapılan İşlemlerin Yargısal Denetimi 300
1. Parselasyon Planlarının Yargısal Denetimi 300
2. Parselasyon Planları Dışında Kalan Uygulamaların Yargısal Denetimi 305
J. İptal Kararlarının Yerine Getirilmesi 307
IV. İFRAZ VE TEVHİT 311
A. Tanım 311
B. Yetki 311
C. Yapılış Usulü 314
V. ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ 316
VI. İMAR YETKİSİNE SAHİP İDARELERİN MÜLKİYET VEYA TASARRUFUNDAKİ MÜSTAKİL İNŞAATA ELVERİŞLİ OLMAYAN TAŞINMAZLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 319
A. Kanunda Zikredilen Taşınmazların Ortak Özellikleri 320
B. İstikameti Değiştirilen veya Kapanan Yol ve Meydanlarda Hasıl Olan Taşınmazlar 322
C. İmar Planlarına Uygunluğun Sağlanması Yol ve Usulleri 325
VII. İMAR PLANLARINDA KAMU HİZMETLERİNE AYRILAN ALANLARDA ÖZEL TESİS YAPILMASI 326
VIII. KAMU HİZMETLERİNE TAHSİS EDİLEN TAŞINMAZLARIN BAŞKA AMAÇLARA TAHSİS EDİLMELERİ VE İADE 328
A. İmar Kanunu’nun 11. Maddesi Kapsamında Kamu Tüzel Kişilerinden Devralınan Taşınmazlar 329
B. Düzenleme Ortaklık Paylarıyla Oluşturulan Alanlar 330
1. İmar Kanunu’nun 11. Maddesinin Üçüncü Fıkrasının Düzenleme Ortaklık Paylarıyla Oluşturulan Alanlar Hakkında Uygulanabilirliği 331
2. Kamulaştırma Kanunu’nun 35. Maddesi 332
3. Tapu Kanunu’nun 21. Maddesi 333
4. Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik’in 17. Maddesinin Altıncı Fıkrası 336
C. Kamulaştırılan Taşınmazlar 337
D. Bağış ve Terkler 338
E. Düzenlemeyi Yapan İdarelere Ait Taşınmazlar 342
Kaynakça 343
Kavram Dizini 349 |