İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz 5
Önsöz 7
Kısaltmalar 19
§ 1. DAVA DOSYASI İNCELEME SAFHALARI
I. DAVACININ İDDİA VE TALEPLERİ BELİRLENMELİDİR 22
II. DAVA KONUSU EDİLEN ALACAKLARA UYGULANACAK MEVZUAT BELİRLENMELİDİR 22
A. İşçi Sıfatı Bulunup Bulunmadığı Değerlendirilmelidir 22
B. Uygulanacak Ülke Hukuku Belirlenmelidir 35
C. İşçiye Uygulanacak Kanun Belirlenmelidir 40
1. İş Kanunu Kapsamı Dışındaki Kişiler ve İşler 40
a. Tarım İşleri 40
b. Hava Taşıma İşleri 44
c. Deniz Taşıma İşleri 45
d. El Sanatı İşleri 46
e. Ev İşleri 46
f. Sporcular 48
g. Rehabilite Edilenler 49
h. Esnaflar 50
2. Basın İş Kanununa Tabi Olanlar 51
a. Basın İş Kanununun Kapsamına Giren İşyerlerinde Çalışma 52
aa. Türkiye’de Yayınlanma 52
bb. Gazete, Süreli Yayın, Haber Ajansları, Özel Radyo ve Televizyonları ve Medya Hizmet Sağlayıcılarında Çalışma 53
cc. Gazete, Süreli Yayın, Haber Ajansı veya Radyo ve Televizyon Kuruluşunun Kamu Tüzel Kişiliğine Sahip Olmaması 57
b. Fikir ve Sanat İşinde Çalışma 59
c. Çalışmanın Basın İş Sözleşmesine Dayanması 66
d. İş Kanununun Kapsamı Dışında Kalma 68
III. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİNE UYGUN OLARAK BEYANLAR BELİRLENMELİ VE BEYANLARI AŞACAK DEĞERLENDİRME YAPILMAMALIDIR 69
A. Çalışma Süresi ve Çalışma Şekline İlişkin Beyanlar 73
B. Çalışma Saatlerine İlişkin Beyanlar 74
C. Çalışma Yapılmayan Günlere İlişkin Beyanlar 75
D. Feshe Konu İhtarnamedeki Beyanlar veya Feshin Niteliğine İlişkin Diğer Beyanlar 77
E. Ücretin Miktarına İlişkin Beyanlar 79
F. Ödemelere veya İzin Hakkına İlişkin Beyanlar 80
1. Dava Konusu Alacağa İlişkin Ödeme Beyanının Bulunması 80
2. Ücretlerin Eksik Ödendiğine İlişkin Beyanın Bulunması 80
3. İzin Hakkının Eksik Kullandırıldığına Yönelik İfadelerin Yer Alması 80
G. Faiz Konusundaki Beyanlar 82
IV. TAZMİNAT VE ALACAKLARA ESAS ÜCRETİN BELİRLENMESİ 84
A. Ücretin Taraflar Arasında İhtilaflı Olması Halinde Ücretin Belirlenmesi 89
1. İşverenin İkrar Niteliğindeki Beyanlarının Bulunması 93
2. Ücretin Bir Kısmının Bankadan Bir Kısmının Elden Ödenmesi veya Tamamının Elden Ödendiği Durumlar 95
3. Ücretin Tespitinde Tanık Beyanları 97
4. Emsal Ücret Araştırması 100
5. Ücretin Tespitinde Banka Kayıtlarının Rolü 105
6. İşçinin Çalışmaya Devam Ederken Ücretinden İndirim Yapılması 107
7. Emsal Dosyalarda Verilen Kararlar 112
8. Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışan Usta Öğreticinin Ücretinin Tespiti 114
9. Muvazaa Nedeniyle Ücretin Tespiti 115
B. Brüt Ücret – Net Ücret ve Çıplak Ücret – Giydirilmiş Ücret Ayrımı 117
C. Giydirilmiş Brüt Ücretin Hesabı 118
1. Özel Sağlık Sigortası Yardımları 119
2. Yemek ve Yol Yardımları 120
4. Bahşişler 123
5. Yılın Belirli Dönemlerinde Yapılan İkramiye, Bayram Harçlığı gibi Ödemeler 123
D. Bordro Okuma 125
E. Bordro Hilesi 128
F. Yabancı Para ile Çalışma Halinde Hesaplamanın Yapılması 134
1. Yabancı Para ile Tahsil Edilmesi Talebi Halinde 135
2. Türk Parası ile Tahsil Edilmesi Talebi Halinde 137
3. Alacakların Net–Brüt Ayrımının Belirlenmesi 137
4. Yabancı Para Cinsinden İşçilik Alacaklarında Faiz Hesabı 139
V. HİZMET SÜRESİNİN TESPİTİ 140
A. Hizmet Süresi Konusunda Uyuşmazlık Bulunmaması Halinde 140
B. Hizmet Süresinde Uyuşmazlık Olması Halinde 144
C. Raporlu ve Ücretsiz İzinde Geçen Süreler 149
VI. TANIK BEYANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 151
A. Fiili Görgüye Sahip Tanık Beyanları 157
B. Varsayıma/Duyuma Dayalı Tanık Beyanları 161
C. Çelişkili Tanık Beyanları 162
D. Tanıkların Akrabalıklarının Bulunması Halinde Beyanları 163
E. Husumetli Tanık Beyanları 165
VII. BİRDEN FAZLA İŞVERENİN BULUNMASI HALİNDE SORUMLULUĞUN BELİRLENMESİ 172
A. İşyeri Devri Esasları Uyarınca Sorumluluğun Belirlenmesi 172
B. İş Sözleşmesinin Devri Halinde Sorumluluğun Belirlenmesi 187
C. Alt İşverenlerin Sorumluluğunun Belirlenmesi 190
1. Alt İşveren İlişkisinin Unsurları 191
2. Alt İşverenlik İlişkisinin Muvazaa Olarak Kabul Edilmesi ve Sonuçları 195
3. Asıl İşverenin Birlikte Sorumluluğu 199
4. Değişen Alt İşverenler Nezdinde Aralıksız Çalışma Halinde Sorumluluğun Belirlenmesi 201
5. Kesintili Çalışmaların Bulunması Halinde Sorumluluğun Belirlenmesi 203
6. Asıl İşveren Nezdinde Çalışmakta iken İşçinin İşin Alt İşverene Verilmesi Nedeniyle Alt İşveren Nezdinde Çalışmaya Devam Etmesi Halinde Sorumluluğun Belirlenmesi 211
D. Anahtar Teslim İşlerde Sorumluluk 211
E. Birlikte İstihdam 215
VIII. İŞVERENCE YAPILAN ÖDEMELERİN MAHSUBU 222
A. Banka Kanalıyla veya Bordrolarla Yapılan İhtilaflı Olmayan Ödemeler 222
1. Açıklama Yapılarak Yapılan Ödemeler 222
2. Açıklama Yapılmaksızın Yapılan Ödemeler 224
B. İbraname ve İbranamede Belirtilen Tutarların Mahsubu 228
IX. ZAMANAŞIMI DEF’İNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 236
X. USULİ KAZANILMIŞ HAKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 250
§ 2. FESHE BAĞLI İŞÇİLİK ALACAKLARI
I. KIDEM TAZMİNATI 257
A. Hak Kazanma Koşulları 257
B. Kıdem Tazminatının Hesaplanması 271
1. Kıdeme Esas Sürenin Belirlenmesi 271
2. Tazminata Esas Ücretin Belirlenmesi 285
C. Kıdem Tazminatında Faiz 299
D. Kıdem Tazminatında Zamanaşımı 303
E. Örnek Hesaplamalar 305
II. İHBAR TAZMİNATI 309
A. Hak Kazanma Koşulları 309
B. İhbar Tazminatının Hesaplanması 316
C. İhbar Tazminatında Faiz 318
D. İhbar Tazminatı Zamanaşımı 319
E. Örnek Hesaplamalar 319
III. YENİ İŞ ARAMA İZNİ ÜCRETİ 322
A. Hak Kazanma Koşulları 322
B. İş Arama İzni Alacağının Hesaplanması 323
C. Yeni İş Arama İzni Ücretinde Faiz 325
D. Yeni İş Arama İzni Ücretinde Zamanaşımı 325
IV. KÖTÜNİYET TAZMİNATI 325
A. Hak Kazanma Koşulları 325
B. Kötüniyet Tazminatının Hesaplanması 328
C. Kötüniyet Tazminatında Faiz 328
D. Kötüniyet Tazminatı Zamanaşımı 329
V. YILLIK ÜCRETLİ İZİN ALACAĞI 329
A. Hak Kazanma Koşulları 329
1. İşçinin Bir Yıldır Çalışıyor Olması 330
a. İş Sözleşmesinin Türünün Bir Önemi Bulunmamaktadır 330
b. Çalışmaların Sürekli Olması Zorunlu Değildir 331
c. Önceki Çalışması İçin Kıdem Tazminatı Ödenmesinin Yıllık İzne Etkisi Yoktur 332
d. Yıllık İzin Hesabında Çalışılmış Sayılan Süreler 333
e. Mevsimlik İşçi Olarak Geçen Sürelerin Yıllık İzne Esas Süreye Dahil Edilip Edilemeyeceği 335
2. Yapılan İşin ve İşyerinin Niteliğinin Yıllık Ücretli İzne Elverişli Olması 335
a. Mevsimlik İşçilerin Yıllık İzin Hakkı Bulunup Bulunmadığı 336
b. Feshin Haklı Nedene Dayanıp Dayanmadığına Bakılmaksızın Yıllık İzin Alacağı Hakkı Talep Edilebilir 337
B. Yıllık İzin Alacağında İspat Yükü 337
1. Yıllık İzin Formları 339
2. Yıllık İzin Talep Dilekçeleri 340
3. Puantaj Kayıtları veya Nöbet Çizelgesinde Yer alan Kayıtlar 341
4. Bordrolardaki Kayıtlar 341
5. İş Sözleşmesi Devam Ederken İzin Yerine Yapılan Ücret Ödemeleri 343
6. Yıllık İzin Alacağından Hakkaniyet İndirimi Yapılıp Yapılamayacağı 344
C. Yıllık Ücretli İzin Alacağının Hesaplanması 347
1. Süre Yönünden 347
2. Ücret Yönünden 350
D. Yıllık Ücretli İzin Alacağında Faiz 355
E. Yıllık Ücretli İzin Alacağında Zamanaşımı 356
F. Örnek Hesaplamalar 357
G. Yıllık İzin Yardımı Alacağı 360
VI. ŞUA İZNİ ALACAĞI 361
A. Hak Kazanma Koşulları 361
B. Şua İzni Alacağı Hesaplanması 364
C. Şua İznine Uygulanacak Faiz 364
D. Şua İznine Uygulanacak Zamanaşımı 364
VII. İŞE İADE DAVASININ SONUÇLARI 365
A. Boşta Geçen Süre Ücreti 368
1. Hak Kazanma Koşulları 368
2. Boşta Geçen Süre Ücretinin Hesaplanması 371
3. Boşta Geçen Süre Ücretinde Faiz 376
4. Boşta Geçen Süre Ücretinde Zamanaşımı 377
B. İşe Başlatmama Tazminatı 377
1. Hak Kazanma Koşulları 377
2. İşe Başlatmama Tazminatının Hesaplanması 381
3. İşe Başlatmama Tazminatına Uygulanacak Faiz 385
4. İşe Başlatmama Tazminatında Zamanaşımı 386
C. İşe Başlatmama Halinde Feshe Bağlı Alacaklar 386
D. Örnek Hesaplamalar 391
VIII. AYRIMCILIK TAZMİNATI 393
A. Hak Kazanma Koşulları 393
B. Ayrımcılık Tazminatının Hesaplanması 404
C. Ayrımcılık Tazminatına Uygulanacak Faiz 406
D. Ayrımcılık Tazminatında Zamanaşımı 406
IX. SENDİKAL TAZMİNAT 407
A. Hak Kazanma Koşulları 407
B. Sendikal Tazminatın Hesaplanması 419
C. Sendikal Tazminata Uygulanacak Faiz 420
D. Sendikal Tazminatta Zamanaşımı 421
X. İŞ KAYBI TAZMİNATI 421
A. Hak Kazanma Koşulları 421
B. İş Kaybı Tazminatının Hesaplanması 422
C. İş Kaybı Tazminatında Zamanaşımı 423
§ 3. ÜCRET NEVİNDEN ALACAKLAR
I. ÜCRET ALACAĞI 425
A. İspat Yükü 425
B. Ücret Alacaklarında Uygulanan Faiz 432
C. Ücret Alacaklarında Zamanaşımı 436
II. BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE BAKİYE SÜRE ÜCRETİ TUTARINDA TAZMİNAT TALEBİ 436
A. Hak Kazanma Koşulları 436
B. Bakiye Süre Ücreti Tutarında Tazminatın Hesaplanması 442
C. Bakiye Süre Ücreti Tutarında Tazminata Uygulanacak Faiz 445
D. Bakiye Süre Ücreti Tutarında Tazminatta Zamanaşımı 446
III. ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ 446
A. Hak Kazanma Koşulları 446
B. Asgari Geçim İndiriminin Hesaplanması 448
C. Asgari Geçim İndirimine Uygulanacak Faiz 451
D. Asgari Geçim İndirimi Alacaklarında Zamanaşımı 452
IV. PRİM 452
A. Hak Kazanma Koşulları 452
B. Prim Alacağının Hesaplanması 453
C. Prim Alacağına Uygulanacak Faiz 457
D. Prim Alacaklarında Zamanaşımı 457
V. İLAVE TEDİYE 457
A. Hak Kazanma Koşulları 457
B. İlave Tediye Alacağının Hesaplanması 462
C. İlave Tediye Ücreti Alacaklarında Faiz 466
D. İlave Tediye Alacaklarında Zamanaşımı 468
VI. FAZLA ÇALIŞMA 468
A. Hak Kazanma Koşulları 468
1. Fazla Çalışma İspatı 481
2. Bordrolarda Fazla Çalışma Ücreti Tahakkuk Edilmesi 488
a. Bordroların İmzalı Olması Halinde 490
b. Bordroların İmzasız Olması Halinde 493
3. Üst Düzey Yöneticinin Fazla Çalışma Ücreti Talebi 495
4. Apartman Görevlilerinin Fazla Çalışma Talepleri 499
5. Banka Çalışanlarının Fazla Çalışma Talepleri 503
6. Uzun Yol Tır Şoförlerinin Fazla Çalışma Talepleri 505
B. Fazla Çalışma Ücretinin Hesaplanması 508
1. Genel Olarak 508
2. Parça Başına Ücret Esasına Dayalı Çalışmada 516
3. Prim ile Çalışmada 517
4. Bahşiş ile Çalışma Halinde 524
5. 24 Saat Çalışma 48 Saat Dinlenme Sisteminde Fazla Çalışma 525
6. 24 Saat Çalışma 24 Saat Dinlenme Sisteminde Fazla Çalışma 526
7. 12 Saat Çalışma 24 Saat Dinlenme Sisteminde Fazla Çalışma 527
8. Şua Çalışması Hesaplaması 529
9. Fazla Çalışmanın Asıl Ücrete Dahil Olduğunun Kararlaştırılması 531
10. İmzalı Ücret Bordrosunda Sembolik Ödemeler 540
11. Gemi Adamlarının Fazla Çalışma Ücreti Hesaplaması 544
C. Fazla Çalışma Ücreti Alacaklarında Faiz 546
D. Fazla Çalışma Ücreti Alacaklarında Zamanaşımı 547
E. Hesaplama Örnekleri 548
VII. ARA DİNLENMESİ 552
VIII. HAFTA TATİLİ ÜCRETİ 566
A. Hak Kazanma Koşulları 566
B. Hafta Tatili Ücretinin Hesaplanması 572
C. Hafta Tatili Ücreti Alacağında Faiz 580
D. Hafta Tatili Ücreti Alacağında Zamanaşımı 581
IX. GENEL TATİL ÜCRETİ 581
A. Hak Kazanma Koşulları 581
1. İşçinin Genel Tatil Günlerinde Fiilen Çalışması Gerekir 581
2. Genel Tatil Ücreti Alacağının İspatı 583
a. Genel Tatillerde Çalışan İşçiye Serbest Zaman Kullandırılıp Kullandırılamayacağı 587
a. Yurt dışında çalışan İşçilerin Genel Tatil Ücreti Talepleri 587
B. Genel Tatil Ücretinin Hesaplanması 588
1. Bordrolarda Genel Tatil Ücreti Tahakkuklarının Bulunması 590
2. Genel Tatil Ücretinin Asıl Ücrete Dahil Olup Olamayacağı 592
3. 12 Saat Çalışma 24 Saat Dinlenme Esasına göre Çalışma Halinde Genel Tatil Ücreti 592
4. 24 Saat Çalışma 24 Saat Dinlenme Esasına Göre Çalışma Halinde Genel Tatil Ücreti 593
5. 24 Saat Çalışma 48 Saat Dinlenme Esasına Göre Çalışma Halinde Genel Tatil Ücreti 593
6. Genel Tatil Ücretinden Yapılacak Yasal Kesintiler 593
C. Genel Tatil Ücreti Alacağında Faiz 593
D. Genel Tatili Ücreti Alacağında Zamanaşımı 594
E. Hesaplama Örnekleri 595
X. HAKKANİYET İNDİRİMİ 597
§ 4. ÖRNEK RAPORLAR
RAPOR – 1 607
RAPOR – 2 610
RAPOR – 3 612
RAPOR – 4 620
RAPOR – 5 624
YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ İÇTİHAT FARKLILIKLARININ GÖRÜŞÜLMESİ EYLÜL 2020 629
Yararlanılan Kaynaklar 647
Faydalı Bilgiler İndeksi 665
Kavram Dizini 685 |