İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 11
Giriş 13
Birinci Bölüm
SUÇA İŞTİRAK KAVRAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ
I. SUÇA İŞTİRAK KAVRAMI 17
II. SUÇA İŞTİRAKİN TARİHSEL GELİŞİMİ 19
A. Eski Roma Hukuku (Tek Tip Fail Anlayışı Dönemi) 20
B. Cermen Hukuku (Netice Dolayısıyla Sorumluluk Prensibi Dönemi) 22
C. Ortaçağ İtalyan Hukuku (Dolaylı Faillik ve Kusura İştirak Teorisinin Ortaya Çıkışı) 25
D. Müşterek Ceza Hukuku Dönemi 30
1. Pandekt Hukuku Dönemi (16. ve 17. Yüzyıl) (İştirak Şekillerinin Neticeye Neden Olma Derecesine Göre Belirlenmesi Dönemi) 30
2. Tabii Hukuk Öğretisi Dönemi (18. Yüzyıl) (Sübjektif Teorinin Ortaya Çıkışı) 32
E. Aydınlanma Devri ve 19. Yüzyıl Dönemi (Nedensellik Bağına Dayalı Anlayıştan Sübjektif Eğilimli İştirak Teorilerine Yönelme) 35
F. İslâm ve Osmanlı Ceza Hukuku Dönemi 44
İkinci Bölüm
SUÇA İŞTİRAKİN HUKUKİ ESASI, ŞERİKLERİN CEZALANDIRILMA NEDENİ VE BAĞLILIK KURALI
I. FAİLLİK–ŞERİKLİK AYRIMI 47
A. Teklik (Eşdeğerlik, Eşitlik) Sistemi 48
B. İkilik Sistemi (Düalist Sistem) 55
1. Genel Olarak 55
2. Geniş ve Dar Faillik Kavramları 57
II. FAİLLİK–ŞERİKLİK AYRIMINA İLİŞKİN TEORİLER 60
A. Objektif Teoriler 60
1. Şekli Objektif Teori 60
2. Maddi Objektif Teoriler 64
a. Nedensel Katkının Zorunluluğu (Zorunluluk) Öğretisi 64
b. Eşzamanlılık Öğretisi 66
c. Maddi (fiziki) ve Psişik Yardımın Nedenselliği Teorisi 68
d. Failin Üstünlüğü (Üstünlük) Öğretisi 73
B. Sübjektif Teoriler 75
1. Aşırı Sübjektif Teoriler 76
a. Kast Teorisi 76
b. Menfaat Teorisi 82
2. Sınırlandırılmış Sübjektif Teori – Normatif Kombinasyon Teorisi 86
C. Karma Teoriler ve Fiil Hâkimiyeti Teorisi 88
1. Genel Olarak 88
2. Fiil Hâkimiyeti Teorisi 90
a. Fiil Hâkimiyeti Teorisinin Kavramsal Temelleri ve Öğretileri 92
aa. Final (Gai) Hareket Görüşü (Ontolojik Yaklaşım) 92
bb. Objektif Fiil Hâkimiyetini Esas Alan Final–Objektif Yaklaşım 94
cc. Şekli–Objektif Teoriyi Esas Alan Final Öğretisi (Teleolojik Yaklaşım) 96
b. Günümüz Fiil Hâkimiyeti Teorisinin Kavramsal Temelleri 99
aa. Hareket Hâkimiyeti Teorisi 102
bb. Fonksiyonel Hâkimiyet Teorisi 106
cc. İrade Üzerinde Hâkimiyet Teorisi 112
aaa. Cebir, Tehdit (Zorlama) Yoluyla İrade Hâkimiyeti 112
bbb. Hatadan Yararlanmak Suretiyle İrade Hâkimiyeti 114
ccc. Organize Suç Örgütlerinin Gücünden Yararlanma Suretiyle İrade Hâkimiyeti 120
3. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun Kabul Ettiği Sistemin Öğretiler Bakımından Değerlendirmesi 123
a. Genel Değerlendirme 123
b. Faillik ve Şeriklik Kavramları ile Görünüm Biçimleri 127
III. ŞERİKLERİN CEZALANDIRILMA NEDENİ VE BAĞLILIK KURALININ FONKSİYONU 132
A. Şeriklerin Cezalandırılmalarına İlişkin Teoriler 132
1. Kusura ve Haksızlığa İştirak Teorileri 133
a. Kusura–Haksızlığa İştirak Teorisi 133
b. Haksızlığa Yönelik Dayanışma Teorisi 138
2. Neden Olma Teorileri 141
a. Saf Nedensellik Teorisi 141
b. İştirak Hükümlerinin Gerçek Suç Tipleri Oluşturduğu Görüşü 146
c. Bağlılık Kuralına Dayanan Nedensellik Teorisi 150
d. Bağlı Hukuki Değere Saldırı (Karma Nedensellik) Teorisi 153
B. Şerikin Sorumluluğunun Hukuki Esasına İlişkin Türk Öğreti ve Uygulaması 161
C. Şeriklerin Cezalandırılmasında Bağlılık Kuralının Fonksiyonu 169
1. Bağlılık Kuralının Görünüm Biçimleri 174
a. Asgari Bağlılık Kuralı 175
b. Ekstrem Bağlılık Kuralı 176
c. Katı Bağlılık Kuralı 183
d. Sınırlı Bağlılık Kuralı 186
2. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Bağlılık Kuralının Ölçütü 191
Üçüncü Bölüm
SINIRLI BAĞLILIK KURALININ GEREKLERİ VE NİTELİKLİ
HALLERİN SUÇ ORTAKLARINA SİRAYETİ SORUNU
I. NİTELİKSEL BAĞLILIK KURALI BAKIMINDAN GEREKLİ KOŞULLAR 199
A. Fail ve Asıl Fiil Bakımından Gerekli Koşullar 199
1. Genel Olarak 199
2. Tipe Uygun Fiilinin Varlığı 200
a. Maddi Unsurlar 201
b. Manevi Unsur 207
c. Hukuka Aykırı Fiilin Varlığı 222
B. Şerikliğin Diğer Koşulları 234
1. Objektif Koşul (Nedensellik Bağı) 234
2. Sübjektif Koşul (İştirak İradesi–İştirak Kastı) 239
a. Çifte Kastın Gerekliliği 239
b. Fail Tarafından İştirak İradesinin Aşılması Halinde Şerikin Sorumluluğu 244
C. Şerikler Bakımından Özellik Gösteren Durumlar 247
1. Azmettiren Bakımından Özellik Gösteren Durumlar 247
a. Eylemi İşlemeye Zaten Karar Vermiş Olan Bir Kişiyi Azmettirme (Omnimodo Facturus) 247
aa. Döndüren Azmettirme 248
bb. Eklenen Azmettirme 249
cc. Eksilen Azmettirme 253
dd. Suç İşlemeye Meyilli Olan Failin Azmettirilmesi 254
b. İhmali ve Özgü Suçlarda Azmettirme 258
c. Kışkırtıcı Ajan (Tahrikçi Ajan–Ajan Provokatör) Bakımından Azmettirme 262
d. Azmettirmeye Azmettirme 265
2. Yardım Eden Bakımından Özellik Gösteren Durumlar 267
a. Genel Olarak 267
b. Nötr (Etkisiz, Yansız) Hareketler Aracılığıyla Yardım Etme 269
c. İhmali Hareketle Yardım Etme 272
d. Yardım Etmeye Azmettirme ve Azmettirmeye Yardım 274
II. NİCELİKSEL BAĞLILIK KURALI BAKIMINDAN GEREKLİ KOŞULLAR 275
A. Genel Olarak 275
B. Fiilin En Azından Teşebbüs Aşamasına Gelmiş Olması 277
C. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme 282
D. Akim Kalmış Azmettirme 288
E. Akim Kalmış Yardım Etme 297
III. NİTELİKLİ HALLERİN SUÇ ORTAKLARINA SİRAYETİ SORUNU 301
A. Genel Olarak 301
B. Fiile Bağlı Neden–Şahsa Bağlı Neden Kavramları 310
C. Şahsa Bağlı Cezayı Ağırlaştıran ve Hafifleten Nedenlerin Diğer Suç Ortaklarına Sirayeti 317
D. Fiile Bağlı Cezayı Ağırlaştıran ve Hafifleten Nedenlerin Diğer Suç Ortaklarına Sirayeti 331
Sonuç 335
Kaynakça 345
Kavramlar Dizini 357 |