İÇİNDEKİLER
Önsöz 5 Dördüncü Baskıya Önsözü 7 Teşekkür 9 Şekiller, Tablolar ve Resimler Listesi 21 1. ÇİMENTO DENEYLERİ 27 1.1. Çimentodan Numune Alma ve Hazırlama Metotları (TS 23EN 196-7) 27 1.1.1. Çimentodan Numune Almanın Amacı 27 1.1.2. Numune Almada Kullanılan Aletler 27 1.1.3. Numune Alma Metotları 28 1.1.4. Numune Büyüklüğü ve Hazırlanması 28 1.1.5. Muhafaza 30 1.2. Çimentonun Priz Süresi ve Genleşmesi (TS EN 196-3) 31 1.2.1. Deneyin Amacı 31 1.2.2. Deneyde Kullanılan Aletler 31 1.2.3. Kıvam Deneyinin Yapılışı 33 1.2.4. Priz Başlama ve Sona Erme Süresinin Tayini, Deneyinin Yapılışı 35 1.2.5. Genleşme (Çimento Hacim Genleşme) Deneyinin Yapılışı 36 1.3. Dayanım Tayini Deneyleri (TS EN 196-1) 39 1.3.1. Deneyin Amacı 39 1.3.2. Deneyde Kullanılan Aletler 39 1.3.3. Numune Üretiminde Kullanılan Malzemeler ve Karışım Oranları 42 1.3.4. Harcın Hazırlanması 43 1.3.5. Eğilmede Çekme Mukavemeti 45 1.3.6. Basınç Mukavemeti 45 1.4. Çimentoda Kalıntı Tayini (TS EN 196-6) 47 1.4.1. Deneyin Amacı 47 1.4.2. Deneyde Kullanılan Alet ve Malzemeler 47 1.4.3. Deneyin Yapılışı 47 1.5. Çimentoda Hava Geçirgenlik (Blaine Metodu) Tayini (TS EN 196-6) 49 1.5.1. Deneyin Amacı 49 1.5.2. Genel Bilgi 49 1.5.3. Deneyde Kullanılan Aletler 49 1.5.4. Deneyin Yapılışı 51 2. AGREGA DENEYLERİ 59 2.1. Agregadan Numune Alma Metotları 59 2.1.1. Numune Almanın Amacı 59 2.1.2. Numune Almada Kullanılan Aletler 59 2.1.3. Numune Alma İşleminin Yapılması 59 2.1.4. Numune Azaltma 61 2.1.4.1. Toplam Agrega Numunesinden Laboratuvar Numunesi Hazırlama Metotları 62 2.1.4.2. Lâboratuvar Numunelerinin Azaltılması ile Deney Numunesi Hazırlama Metotları (TS EN 932-2) 64 2.2. Agrega Tane Büyüklüğü Dağılımı (TS 3530 EN 933-1) 70 2.2.1. Deneyin Amacı 70 2.2.2. Genel Bilgi 70 2.2.3. Deneyde Kullanılan Aletler 73 2.2.4. Deneyin Yapılışı 74 2.3. Gevşek Yığın Yoğunluğunun ve Boşluk Hacminin Tayini (TS EN 1097-3) 79 2.3.1. Deneyin Amacı 79 2.3.2. Deneyde Kullanılan Aletler 79 2.3.3. Deneyin Yapılışı 79 2.3.4. Ölçü Kabının Kalibrasyonu 81 2.4. Çok İnce(filler) Malzemenin Görünür (yığın) Yoğunluğunun Gaz Yağında Belirlenmesi (TS EN 1097-3) 82 2.4.1. Deneyin Amacı 82 2.4.2. Deneyde Kullanılan Aletler 82 2.4.3. Deneyin Yapılışı 82 2.5. Agrega da Gevşek ve Sıkışık Birim Ağırlık Tayini (TS 3529) 85 2.5.1. Deneyin Amacı 85 2.5.2. Deneyde Kullanılan Aletler 85 2.5.3. Deneyin Yapılışı 85 2.6. Agregada Organik Madde Tayini Deneyi (TS EN 1744-1, ASTM C 40 ve C 87) 88 2.6.1. Deneyin Amacı 88 2.6.2. Deneyde Kullanılan Aletler 88 2.6.3. Deneyin Yapılışı 89 2.7. Agregada İnce Madde Oranı Tayini (TS 3527, ASTM C 177) 91 2.7.1. Deneyin Amacı 91 2.7.2. Deneyde Kullanılan Aletler 91 2.7.3. Deneyin Yapılışı 91 2.8. Agregaların Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi (TS EN 1744-1, DIN 4226 BS 812) 94 2.8.1. Deneyin Amacı 94 2.8.2. Kimyasllarla İlğili Genel Bilğiler 94 2.8.3. Deneyde Kullanılan Aletler 94 2.8.4. Klorür Miktarı Tayini Deneyinin Yapılışı 96 2.8.5. Sülfat Miktarı Tayini Deneyin Yapılışı 97 2.9. Agregaların Magnezyum Sülfat Deneyi (TS EN 1367-2, BS 812) 99 2.9.1. Deneyin Amacı 99 2.9.2. Deneyde Kullanılan Aletler 99 2.9.3. Deneyde Kullanılan Reaktifler 99 2.9.4. Deney Numunesinin Hazırlanması ve Deneyin Yapılışı 99 2.10. Agregalarının Yüzey Nemi Oranının Tayini (TS 3523, DIN 4226) 102 2.10.1. Deneyin Amacı 102 2.10.2 Deneyde Kullanılan Aletler 102 2.10.3. Deneyin Yapılışı 102 2.11. Agregalarda Hafif Madde Oranı Tayini (TS 3528, ASTM C 123) 104 2.11.1. Deneyin Amacı 104 2.11.2. Deneyde Kullanılan Aletler ve Malzemeler 104 2.11.3. Deneyin Yapılışı 105 2.12. Agregaların Donma-Çözülmeye Karşı Direncinin Tayini (TS EN 1367-1) 106 2.12.1. Deneyin Amacı 106 2.12.2. Genel Bilgi TS 706 EN 12620‘e Göre 106 2.12.3. Deneyde Kullanılan Aletler 110 2.12.4. Deneyin Yapılışı 111 2.13. Agregaların Tane Şekli Sınıfı (TS 3814 EN 933-4) 114 2.13.1. Deneyin Amacı 114 2.13.2. Genel Bilgi 114 2.13.3. Deneyde Kullanılan Aletler 114 2.13.4. Deneyin Yapılışı 115 2.14. Agregaların Tane Şekli Tayini–Yassılık Endeksi (TS 9582 EN 933-3) 118 2.14.1. Deneyin Amacı 118 2.14.2. İri Agregaların Tane Şeklileri ile İlğili Genel Bilğiler(TS 706 EN 12620) 118 2.14.3. Deneyde Kullanılan Aletler 118 2.14.4. Deneyin Yapılışı 119 2.15. Agrega Parçalanma Direncinin Tayini İçin Los Angeles Metodu (TS EN 1097-2 ASTM C 131) 123 2.15.1. Deneyin Amacı 123 2.15.2. Genel Bilgi 123 2.15.3. Deneyde Kullanılan Aletler 123 2.15.4. Deneyin Yapılışı 124 2.16. Tane Yoğunluğu ve Su Emme Oranının Tayini (TS EN 1097-6) 126 2.16.1. Deneyin Amacı 126 2.16.2. Genel Bilgi ve Tanımlar 126 2.16.3. Deneyde Kullanılan Alet ve Malzemeler 127 2.16.4. Deney Metodları 128 2.16.4.1. Tel sepet metodu 31,5-63mm tane boyutu için 128 2.16.4.2. Piknometre Metodu 4-31,5mm Tane Boyutu İçin 131 2.16.4.3 Piknometre Metodu 0,063-4 mm Tane Boyutu İçin 134 2.16.5. Agregaların Kuru Tane Yoğunluğunun Tayini 136 2.16. 5.1. Genel Bilgiler 136 2.16.5.2. Tel sepet Metodu, 31,5 - 63 mm Arasındaki Tane İçin 137 2.16.5.3. Piknometre Metodu, 0,063 - 31,5 mm Arasındaki Agregalar İçin 138 2.16.6. Sabit Kütleye Kadar Doygun Hale Getirilmiş İri Agregaların Tane Yoğunluğunun ve Su Emme Oranının Tayini 140 2.16.6.1.Genel Bilgi 140 2.16.6.2. Deneyin Yapılışı 140 2.17. İnce Tanelerin Tayini - Metilen Mavisi Deneyi (TS EN 933-9) 143 2.17.1. Deneyin Amacı 143 2.17.2. Genel Bilgiler TS 706 EN 12620’den 143 2.17.3. Deneyde Kullanılan Alet, Malzeme ve Özellikleri 144 2.17.4. Deney İçin Malzemelerin Hazırlanması 145 2.17.5. Deneyin Yapılışı 148 2.17.6. Deney Sonucu Lekenin İrdelenmesi 149 2.17.7. Hesaplamalar 150 2.17.8. Deney Raporunda Olması Gereken Bilgiler 150 2.18. İnce Tanelerin Tayini - Kum Eşdeğeri Deneyi (TS EN 933-8, EN 933-8; BS EN 933-8) 152 2.18.1. Deneyin Amacı 152 2.18.2. Deneyde Kullanılan Alet ve Malzemeler 152 2.18.3. Deneyin Yapılışı 155 2.18.4. Hesaplamalar 157 3. BETON TASARIMI 159 3.1. Hazır Beton Hazırlanma Parametreleri (TS EN 206-1, BS 5328: Part 2) 159 3.2. Beton Karışımı Tasarım Kriterleri 163 3.2.1. İşlenebilme Özelliği 163 3.2.2. Kıvam 163 3.2.3. Dayanım 163 3.2.4. Dayanıklılık 163 3.2.5. Birim Hacim Kütle 163 3.2.6. Çimento Hidratasyon Isısı 163 3.3. Beton Karışım Hesabı (TS 802/2009) 164 3.3.1. Karışım Hesabının Amacı 164 3.3.2. En Büyük Tane Büyüklüğünün Seçilmesi 164 3.3.3. Tane Dağılımının Seçilmesi 165 3.3.4. Pompa ile İletilen Betonlar İçin İnce Agrega Tane Dağılımı 167 3.3.5. Pompa ile Dökülecek Betonda Karışık (Tüvenan) Veya Farklı Agrega Sınıflarının Belirli Oranlarda Birleşmesi İle Oluşturulan Agrega Tane Dağılım Eğrilerine Ait Sınırlar 168 3.3.6. Tane Sınıfının Seçilmesi 169 3.3.7. Su/ Çimento Oranı Seçimi 170 3.3.8. Hava Miktarının Seçilmesi 174 3.3.9. Kıvamın Seçilmesi 175 3.3.10. Örnek karışım hesapları 176 4. TAZE BETON DENEYLERİ 193 4.1. Taze Betondan Numune Alma Metodları (TS EN 12350-1, BS 1881-1) 193 4.1.1. Numune Almanın Amacı 193 4.1.2. Numune Alınmasında Kullanılan Aletler 193 4.1.3. Numune Alma İşleminin Yapılışı 193 4.1.4. Numune Alma Yeri ve Metotları 194 4.1.5. Taze Beton Uygunluk Kontrolü 195 4.2. Basınç Dayanımı İçin Deney Numunelerinin Yapımı ve Bakımı (Kürü) (TS EN 12390-2, BS 1881-2) 197 4.2.1. Numunelerin Hazırlanması ve Bakımının Amacı 197 4.2.2. Kullanılan Aletler ve Özellikleri 197 4.2.3. Kalıpların Hazırlanması ve Betonun Kalıplara Doldurulması 199 4.2.4. Betonun Sıkıştırılması 199 4.2.5. Mekanik Titreşim 200 4.2.6. Yüzey Tesviyesi 202 4.2.7. İşaretleme 202 4.2.8. Deney Numunelerinin Kürü 202 4.2.9. Deney Numunelerin Nakliyesi 203 4.3. Taze Beton Kıvam Deneyi-Çökme Hunisi Metodu (TS EN 12350-2, ASTM C 143) 204 4.3.1. Deneyin Amacı 204 4.3.2. Deneyde Kullanılan Aletler ve Özellikleri 204 4.3.3. Deneyin Yapılışı 205 4.4. Taze Beton Kıvam Deneyi-Vebe Metodu (TS EN 12350-3, BS 1881) 209 4.4.1. Deneyin Amacı 209 4.4.2. Deneyde Kullanılan Aletler 209 4.4.3. Genel Bilgi 211 4.4.4. Deneyin Yapılışı 211 4.5. Taze Betonun Kıvam Tayini - Sıkıştırma Faktörü Metodu (TS 2872, BS 1881-2) 214 4.5.1. Deneyin Amacı 214 4.5.2. Deneyde Kullanılan Aletler 214 4.5.3. Deneyin Yapılışı 214 4.6. Taze Beton Kıvam Tayini-Sıkıştırma Derecesi Metodu (TS 12350-4, BS 1881-2) 216 4.6.1. Deneyin Amacı 216 4.6.2. Genel Bilgi 216 4.6.3. Deneyde Kullanılan Aletler 216 4.6.4. Deneyin Yapılışı 217 4.7. Taze Beton Kıvamı-Yayılma Tablası (TS EN 12350-5) 219 4.7.1. Deneyin Amacı 219 4.7.2 Deneyde Kullanılan Aletler 219 4.7.3. Deneyin Yapılışı 221 4.8. Taze Betonun Yoğunluk Deneyi (TS EN 12350-6) 224 4.8.1. Deneyin Amacı 224 4.8.2. Deneyde Kullanılan Aletler 224 4.8.3. Kalıp Hacminin Belirlenmesi 224 4.8.4. Deneyin Yapılışı 225 4.9. Taze Betonun Hava Miktarının Basınç Metodu ile Tayini (TS EN12350-7, ASTM C 123) 227 4.9.1. Deneyin Amacı 227 4.9.2. Deneyde Kullanılan Aletler 227 4.9.3. Su Sütunu Metoduna Göre Deneyin Yapılışı 230 4.9.4. Basınç Ölçme Metoduna Göre Deneyin Yapılışı 233 4.9.5. Sonuçların Hesaplanması ve Gösterilmesi 234 4.9.6. Agrega Düzeltme Katsayısı (G) – (İki Metoda da Aynı) 235 4.9.7. Kabın Doldurulması (İki Metoda Aynı) 235 4.9.8. Su Sütunu Metodu İçin - Agrega Düzeltme Katsayısının Belirlenmesi 235 4.9.9. Basınç Ölçme Metodu İçin Agrega Düzeltme Katsayısının Belirlenmesi 236 4.9.10. Su Sütunu Metoduna Göre Cihazın Kalibrasyonu 236 4.9.11. Basınç Ölçme Metoduna Göre Cihazın Kalibrasyonu 237 4.9.11.1. Kalibrasyonda Kullanılan Cihazlar 237 4.9.11.2. Kalibrasyonda Kullanılan Cihazlar ve Hava Ölçer Kabı Kapasitesinin Kontrolü 237 4.9.11.3. Basınç Göstergesindeki Hava Miktarı Bölümlerinin Kontrolü 237 4.10. Taze Beton Birim Hacim Ağırlık, Verim ve Hava Miktarının Ağırlık Yöntemiyle Tayini (TS 2941, ASTM C 138) 239 4.10.1. Deneyin Amacı 239 4.10.2. Deneyde Kullanılan Aletler 239 4.10.3. Deneyin Yapılışı 240 4.11. Taze Betonun Hava Miktarının Hacim Metodu ile Tayini (TS 3261, ASTM C 173) 244 4.11.1. Deneyin Amacı 244 4.11.2. Deneyde Kullanılan Aletler 244 4.11.3. Deneyin Yapılışı 245 4.12. Betonda Priz Süresinin Tayini (TS 2987, ASTMC 403) 247 4.12.1. Deneyin Amacı 247 4.12.2. Deneyde Kullanılan Aletler 247 4.12.3. Deneyin Yapılışı 247 4.13. Taze Betonda Su Salma Yüzdesinin Tayini (TS 4106, ASTM C 232) 250 4.13.1. Deneyin Amacı 250 4.13.2. Deneyde Kullanılan Aletler 250 4.13.3. Deneyin Yapılışı 250 5. SERTLEŞMİŞ BETON DENEYLERİ 253 5.1. Beton Basınç Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Kür Metotları (TS 3323, ASTM C 192, BS 1881-3) 253 5.1.1. Deneyin Amacı 253 5.1.2. Genel Bilgiler 253 5.1.3. Hızlı Kür Metotları 254 5.2. Sertleşmiş Beton Deney Numunelerinin Boyut ve Toleransları (TS EN 12390-1, BS 1881) 260 5.2.1. Genel Bilgiler 260 5.2.2. Numune Boyutları ve Toleranslar 260 5.2.3. Deney Numunelerinin Kullanım Yerleri 261 5.3. Beton Basınç Dayanımı Tayini 263 5.3.1. Deneyin Amacı 263 5.3.2. Deneyde Kullanılan Aletler 263 5.3.3. Deneyin Yapılışı 263 5.3.3.1. TS EN 12390-3’e Göre Numuneler Üzerinde Basınç Deneyinin Yapılışı 263 5.3.3.2. Betonun Eğilmede Çekme Deneyinden Çıkan Parçaları Üzerinde TS 3287’ye Göre Basınç Dayanımının Yapılışı 268 5.3.4. Basınç Dayanımının Uygunluk Kontrolü 269 5.3.5. Basınç Dayanımı İçin Uygunluk Kriterleri 272 5.4. Betonun Eğilmede Çekme Dayanımı Tayini (TS EN 12390-5) 274 5.4.1. Deneyin Amacı 274 5.4.2. Deneyde Kullanılan Aletler ve Numune Boyutları 274 5.4.3. Deneyin Yapılışı 274 5.4.3.1. Üçte Bir Noktalarından Yüklenmiş Basit Kiriş Metodu 275 5.4.3.2. Orta Noktasından Yüklenmiş Basit Kiriş Metodu 276 5.4.3.3. Betonun Eğilmede Çekme Dayanımının Şantiyede TS 3286’ya Göre Deneyin Yapılması 278 5.5. Beton Deney Numunelerinin Yarmada Çekme Dayanımı Tayini (TS EN 12390-6, ASTM C 496) 279 5.5.1. Deneyin Amacı 279 5.5.2. Deneyde Kullanılan Aletler 279 5.5.3. Deneye Başlamadan Önce Yapılan İşlemler 280 5.5.4. Deneyin Yapılışı 280 5.5.5. Yarmada Çekme Dayanımı İçin Uygunluk Kontrolü 282 5.6. Sertleşmiş Betonun Yoğunluğunun Tayini (TS EN 12390-7 ve BS 1881) 284 5.6.1. Deneyin Amacı 284 5.6.2. Deneyde Kullanılan Aletler 284 5.6.3. Deneyin Yapılışı 284 5.7. Çabuk Donma ve Çözülme Koşulları Altında Dayanıklılık Tayini (TS 3449, ASTM C 666) 288 5.7.1. Deneyin Amacı 288 5.7.2. Deneyle İlgili Tanımlar 288 5.7.3. Deneyde Kullanılan Aletler 289 5.7.4. Deneyin Yapılışı 290 5.8. Betonda Geçirgenlik Tayini 295 5.8.1. Deneyin Amacı 295 5.8.2. Deneyde Kullanılan Aletler ve Numuneler 295 5.8.3. Deneyin Yapılışı 295 5.8.3.1. Geçirgenlik Katsayısı Tayin TS 3455‘e Göre 296 5.8.3.2. TS EN 12390-8’e Göre Su İşleme Derinliğinin Tayini 298 5.8.3.3. DIN 1048’e Göre Su Geçirimlilik Deneyin Yapılışı 299 5.9. Sertleşmiş Betonlarda Çimento Dozajı Tayini (TS 2518, ASTM C 85). 301 5.9.1. Deneyin Amacı 301 5.9.2. Deneyde Kullanılan Aletler 301 5.9.3. Betondan Numune Alınması ve Reaktifler 301 5.9.4. Deneyin Yapılışı 303 5.10. Sertleşmiş Betondan Tahribatlı Metot ile Numune Alınması (TS 10465) 307 5.10.1. Deneyin Amacı 307 5.10.2. Genel Kurallar 307 5.10.3. Deneyde Kullanılan Aletler 308 5.10.4. Deney Uygulama Yeri, Ölçüm Yeri ve Sayısı, Ölçüm Yerlerinin Durumu 310 5.11. Betonda Statik Elastisite Modülü (TS 3502) 318 5.11.1. Deneyin Amacı 318 5.11.2. Deneyle İlgili Bilinmesi Gereken Tanımlar 318 5.11.3. Deneyde Kullanılan Aletler 318 5.11.4. Deney Numunesi ve Deneyin Yapılışı 319 6. TAHRİBATSIZ METOTLARLA BASINÇ DAYANIMI 327 6.1. Windsor Probe Test Yöntemi 327 6.2. Rezonans Frekans Metodu 330 6.3. Pin Penetrasyon Test Yöntemi 332 6.4. Pull-Out Test Yöntemi 332 6.4.1. Yapışma Dayanımının Çekip Koparma (Pull-Off) Metoduyla Tayini (TS EN 1542) 333 6.4.1.1. Genel Bilgi 333 6.4.1.2. Deneyde Kullanılan Aletler ve Tanımlar 333 6.4.1.3. Deneyin Yapılışı 335 6.4.1.4. Uygulama Yüzeyine Tatbik Edilmesi 335 6.4.1.5. Muhafaza 336 6.4.1.6. Deneyin Uygulanması 336 6.5. Break-Off Test Yöntemi 340 6.6. Pull-Off Test Yöntemi 340 6.7. Beton Yüzey Sertliği Yolu ile Yaklaşık Basınç Dayanımı (Schmidt Beton Test Çekici ile Tahribatsız Deney) 341 6.7.1. Deneyin Amacı 341 6.7.2. Deneyde Kullanılan Aletler 341 6.7.3. Genel Uygulama Alanı 343 6.7.4. Test Çekicinin, Deney Numuneleri Yardımıyla Kalibrasyonu 344 6.7.5. Test Sonuçlarını Etkileyen Faktörler 345 6.7.6. Deneyin Yapılışı 347 6.7.6.1. TS 3260’a Göre Deneyin Yapılışı 348 6.7.6.2. DIN 1048’e Göre Deneyin Yapılışı 349 6.8. Betonda Ultrases Hızı ile Ölçüm (ASTM C 597) 353 6.8.1. Deneyin Amacı 353 6.8.2. Deneyde Kullanılan Aletler 353 6.8.3. Deneyin Yapılışı 354 6.9. Birleşik Metot 356 İnşaatla İlgili Bazı Standartlar 359 Yararlanılan Kaynaklar 373 Kavramlar Dizini 381 |