|
İÇİNDEKİLER
Teşekkür 9 Önsöz 11 Kısaltmalar 25 GİRİŞ I. ABD HUKUK SİSTEMİNE İLİŞKİN ÖN AÇIKLAMALAR 29 A. Tarihsel Köken 33 C. ABD Hukukunun Kaynakları ve Ana Hatları ile ABD Ceza ve Ceza Muhakemesi Usul Hukuku 34 D. Mahkemelerin Örgütlenmesi 41 III. SORUN 43 Birinci Bölüm
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ'NDE
DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ GÜVENCESİ I. GENEL OLARAK 49 II. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ'NDE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ KURAMI, YÖNTEMİ VE ÖĞRETİSİ 53 III. GENEL OLARAK ABD'NDE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ KURAMI 54 IV. BİRİNCİ EK MADDE ("FIRST-AMENDMENT") METODOLOJİSİ 60 B. "Ad Hoc Balancing" 65 C. Dikkatli ve Özenli İnceleme Metodolojisi 66 V. AMERİKAN ANAYASASININ BİRİNCİ EK MADDESİNİN GETİRDİĞİ DÜZENLEME 70 A. Anayasal Yorum 70 B. Düzenlemenin Anlamı ve Kapsamı (Düzenlemenin İçeriği) 73 C. Birinci Ek Maddenin Koruma Alanı ve ABD Yüksek Mahkemesi Tarafından Koruma Alanı Belirlenmesinin Dinamik Niteliği 78 İkinci Bölüm
AYRIMCI, IRKÇI SUÇLARIN VE HALKIN BİR KISMINA KARŞI KİN VE DÜŞMANLIĞA TAHRİK FİİLLERİNİN CEZALANDIRILMASININ ANAYASALLIĞI SORUNUNUN TARİHÇESİ I. GENEL OLARAK 87 II. GEÇERLİ DOKTRİNLERİ ANLAMAK BAKIMINDAN BİRİNCİ EK MADDE VE ONDÖRDÜNCÜ EK MADDEYE İLİŞKİN İÇTİHATLAR TARİHİNİ ÇÖZÜMLEMENİN ÖNEMİ 90 III. YİRMİLİ YILLAR: ZARARLI YA DA KANUNA AYKIRI HAREKETLERE TAHRİK ("POLITICAL HERESY", "CRIMINAL CONSPIRACY", "SUBVERSIVE ADVOCACY", "ENDANGERMENT") 96 A. Schenck, Frohwerk, Debs, Abrams 96 B. Ku Klux Klan 104 C. Whitney v. People of State of California 106 IV. OTUZLU VE KIRKLI YILLAR VE ZARARLI VEYA HUKUKA AYKIRI FİİLLERE TAHRİK SORUNU ("POLITICAL HERESY", "CRIMINAL CONSPIRACY", "SUBVERSIVE ADVOCACY", ENDANGERMENT) 107 A. Gitlow v. New York 107 B. Stromberg v. People of State of California 110 V. OTUZLU YILLARDA IRKÇI PROPAGANDA: NEAR V. MINNESOTA İLE STATE V. KLAPPROTT KARARLARI 111 A. De Jonge v. Oregon; Herndon v. Lowry; Thornhill v. Alabama ve ABD Yüksek Mahkemesi'nin Çoğunluğu Tarafından "Açık ve Mevcut Tehlike" Ölçütünün Benimsenmesi 118 B. Yehova'nın Şahitleri 119 VI. "KAMU DÜZENİ", "İNFİALE KIŞKIRTMA" VE "YARALAYAN SÖZLER" ("PUBLIC ORDER", "PROVOCATION TO ANGER" VE "WORDS THAT WOUND") 122 A. Lovell v. City of Griffin, Cantwell v. Connecticut, Chaplinsky v. New Hampshire, Feiner v. New York, Terminiello v. Chicago, Beauharnais v. Illinois Kararları 122 B. Terminiello v. Chicago Kararı 126 C. Topluluğa Hakaret ("Group Libel") Konusu ve Beauharnais v. Illinois Kararı 132 1. Genel Olarak 132 2. Amerikan Düşünce Özgürlüğü Hukukunda Hakaret Kurumuna İlişkin İçtihad Hukuku ("Defamation Case Law") 136 a. Beauharnais v. Illinois 139 VII. ELLİLİ VE ALTMIŞLI YILLAR 148 A. Zarar Verici ve Hukuka Aykırı Fiillere Tahrik, Korunan Hukuki Değerleri Tehlikeye Düşürme ("Political Heresy", "Criminal Conspiracy", "Subversive Advocacy"); Açık ve Mevcut Tehlike Ölçütünün Yeniden Gözden Geçirilmesi ve Dennis v. United States Kararı 148 B. "Balancing" Ölçütünün Açık ve Mevcut Tehlike Ölçütünün Yerini Aldığı Dönem 149 VIII. ÇAĞ AÇAN "NEW YORK TIMES V. SULLIVAN" KARARI VE SONRAKİ KARARLAR IŞIĞINDA HAKARET HUKUKUNA HAKİM ANAYASAL ÇERÇEVE 161 IX. NEW YORK TIMES V. SULLIVAN KARARININ ANLAMI VE "TIMES KARARI" SONRASI ÖLÇÜTLERİN KAPSAMI 168 X. "AÇIK VE MEVCUT TEHLİKE" DENETİM ÖLÇÜTÜNÜN ÇAĞDAŞ FORMÜLÜ 171 A. Brandenburg v. Ohio Kararı 171 B. Skokie Davaları 172 C. Hess v. Indiana Kararı 180 D. Küçük "Açık ve Mevcut Tehlike" Denetimi: Kamu Ahlakına Aykırı Davranış, Küfürlü İfadeler ve Cohen v. California Kararı 181 XI. SEKSENLİ YILLAR VE DAR ANLAMDA "HATE SPEECH" SORUNSALI 186 A. Üniversite Kampüsleri ve "Hate Speech": ABD Üniversitelerinde Kin ve Nefret İçeren İfadelerin Disipliner Düzenlenmesi 186 1. Genel Olarak 186 B. Kampüslerde "Hate Speech" Kabul Edilen Davranışları Düzenleyen Yönetmeliklerin ("Hate Speech Codes") Siyasal Temelleri 197 C. Üniversitelerin Kampüs İfade Yönetmeleri ("Campus-Speech-Codes") Federal Mahkemelerin Önünde 215 XII. R.A.V. DAVASI VE İÇERİK BAKIMINDAN TARAFSIZLIK KURALI 217 XIII. WISCONSIN V. MITCHELL: KİN VE NEFRET SUÇLARINA ("HATE CRIMES") KARŞI ÇIKARILAN YASALARIN ANAYASAYA UYGUN BULUNMASI 224 XIV. SONUÇ 226 Üçüncü Bölüm
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ'NDE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLARI VE SINIRLAMANIN SINIRLARI I. BİRİNCİ EK MADDE DÜZENLEMESİNİN MUTLAK KORUMACI LAFZI VE SINIRLARIN BELİRTİLMEMİŞ OLMASI HUSUSU 229 II. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ'NDE GEÇERLİ BİRİNCİ EK MADDE ÖĞRETİSİNE GENEL BİR BAKIŞ 230 A. Genel Olarak 230 III. İÇERİĞİ GÖZ ÖNÜNDE TUTMAYAN ("CONTENT-NEUTRAL") DÜZENLEMELERLE İÇERİĞİ GÖZ ÖNÜNDE TUTAN DÜZENLEMELERİN ("CONTENT-BASED") KARŞILAŞTIRILMASI 235 IV. DÜŞÜNCENİN İÇERİĞİ GÖZ ÖNÜNDE TUTULARAK ("CONTENT-BASED") DÜZENLENMESİ İLE İÇERİĞİ GÖZ ÖNÜNDE TUTULMADAN ("CONTENT-NEUTRAL") DÜZENLENMESİNİN DENETİM ÖLÇÜTLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI 238 V. BAKIŞ AÇISI AYRIMCILIĞI ("VIEWPOINT DISCRIMINATION") VE İFADENİN BAKIŞ AÇISINA DAYALI OLARAK SINIRLANMASI 241 VI. DÜŞÜNCENİN İÇERİĞİ BAKIMINDAN TARAFSIZ DÜZENLEMELER VE BU DÜZENLEMELERE HAKİM İLKELER 249 VII. DÜŞÜNCE AÇIKLAMALARININ ZAMANINI, YER VE YÖNTEMİNİ KONU ALAN DÜZENLEMELER 251 A. Düzenleme, Önemli Bir Kamu Menfaatini Koruma Amacıyla Dar Çizilmiş Bir Çerçevede Çıkarılmış Olmalıdır ("The Reglementation Must Be Narrowly Tailored to Serve a Significant Governmental Interest") 255 B. Önemli Menfaat ("Significant Interest") 255 C. Dar Bir Çerçevede ("Narrowly Tailored") 257 E. Düşüncenin Zamanı, Yeri ve Yöntemi Düzenlemelerinin Bağlamı. 258 1. Kamusal Alan ("Public Forum") Hukuku ve Buna Egemen İlkeler 258 2. Çevreyi Korumayı Amaçlayan Düzenlemeler: Gürültü Kirliliğini Önlemeyi, Trafiği Düzenlemeyi Amaçlayan Düzenlemeler ("Regulations to Control 'Environmental' Concerns: Noise, Traffic Congestion, Litter, and Clutter") 259 3. Bayrak Yakma ("Flagburning") Sorunu 261 4. Gürültü Kirliliği, Trafik Güvenliği ve Estetik Bazı Kaygılara Dayalı Olarak Çıkarılan Düzenlemeler 264 F. Düşüncenin İfadesine Ancak Yan Etki Yapan Düzenlemeler ("'Incidental Impact' Regulations") 268 VIII. İKİNCİL ETKİLER ÖĞRETİSİ ("SECONDARY EFFECTS DOCTRIN") 275 A. Genel Olarak 282 X. İKİNCİL ETKİLER ÖĞRETİSİNİN ("SECONDARY EFFECTS DOCTRIN)" KİN VE NEFRET İÇEREN İFADELER VE KİN VE NEFRET SUÇLARI ("HATE SPEECH/CRIMES") BAĞLAMINDAKİ ÖNEMİ 284 XI. İÇERİK BAKIMINDAN TARAFLI DÜZENLEMELERİN DENETİM ÖLÇÜTÜ OLARAK YOĞUNLAŞTIRILMIŞ DENETİME ("HEIGHTENED SCRUTINY") EGEMEN ANA İLKELER 285 XII. DÜŞÜNCENİN İÇERİĞİNE BAĞLI OLARAK TARAFLI OLAN DÜZENLEMELERE YUMUŞATILMIŞ DENETİM ÖLÇÜTLERİNİN ("REDUCED SCRUTINY") UYGULANDIĞI DURUMLAR 286 XIII. DÜŞÜNCENİN ÇOK ÖZEL İÇERİĞİ NEDENİ İLE YUMUŞATILMIŞ DENETİM ("REDUCED SCRUTINY") VE ARTIK UYGULANMAYAN "CHAPLINSKY V. NEW HAMPSHIRE" KATEGORİK YAKLAŞIMI 287 A. Genel Olarak 287 B. Kategorik Yaklaşımın Çağdaş Gelişimi 288 XIV. BELİRLİ DURUMLARDAKİ DÜŞÜNCE AÇIKLAMALARINA UYGULANAN YUMUŞATILMIŞ DENETİM REJİMİ 289 XV. ZORAKİ DİNLEYİCİLER ("CAPTIVE AUDIENCE") ÖĞRETİSİ 290 XVI. ZORAKİ DİNLEYİCİLER ÖĞRETİSİ ("CAPTIVE AUDIENCE DOCTRIN") VE ÖZEL YAŞAMA SAYGI İLKESİ ("PRIVACY") 291 XVII. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ VE YABANCILARIN ÜLKEYE GİRİŞİ İLE FARKLI EYALETLERE SEYAHAT 294 XVIII. RADYO, TELEVİZYON VE DİĞER MEDYA ARACIYLA YAPILAN YAYINLARIN BLOKE EDİLMESİ SORUNU 295 XIX. DİĞER ELEKTRONİK MEDYA: "SABLE COMMUNICATIONS OF CALIFORNIA, INC. V. FEDERAL COMMUNİCATİONS COMMISSION" KARARININ ETKİLERİ 298 XX. "PICKETING" VE MESKUN MAHALLERDEKİ ("RESIDENTIAL NEIGHBORHOODS") DİĞER DÜŞÜNCE AÇIKLAMALARI 300 XXI. KAMUYA AİT YERLERDE ZORAKİ DİNLEYİCİLİK ("CAPTİVE AUDIENCE" IN "GOVERNMENT PROPERTY"). 302 Dördüncü Bölüm
BİRİNCİ EK MADDE VE UYGULAMASINA
EGEMEN OLAN TEMEL İLKELER I. GENEL OLARAK 307 III. DUYGUSAL VE HEYECANSAL İFADELERİN DE KORUMA GÖRMESİ İLKESİ 308 IV. SEMBOLİZM İLKESİ 311 V. ZARAR YA DA ZARARA YOL AÇMA GEREĞİ İLKESİ 311 VI. NEDENSELLİK İLKESİ 313 VII. BELİRLİLİK İLKESİ 314 VIII. MUĞLAKLIK ("VAGUENESS") ÖĞRETİSİ 315 IX. ÇOK GENİŞ KAPSAM ("OVERBREADT") ÖĞRETİSİ 318 A. Genel Olarak 318 B. Ciddi Genişlik ("Substantial Overbreadth") Koşulu 320 C. Dar Yorum Tekniği ("Narrowing Construction") Yardımı ile Çok Geniş Yasaların Anayasaya Aykırılıktan Kurtarılması 322 D. Dar Yorumlama ("Narrowing Constructions") ve Adil Uyarı ("Fair Warning") Koşulu 323 E. Genişlik "Overbreadth" ve Anayasaya Aykırı Kısmın Ayrılabilirliği ("Severability") 324 F. Ticari İfadelerle İlgili İstisnalar 325 X. ÖZENLİ İNCELEME 325 Beşinci Bölüm
"TAHRİK VEYA TEŞVİK" ("INCITEMENT") ALANINDA
YÜKSEK MAHKEME TARAFINDAN GETİRİLEN
SINIRLAR KURAMINA GİRİŞ I. ÖZELLİKLE SANSÜR OLUŞTURAN YASAL MÜEYYİDELER 327 II. YASAL DÜZENLEME SONRASINDA GETİRİLEN MÜEYYİDELER ("SUBSEQUENT PUNISHMENT") VE AÇIK VE MEVCUT TEHLİKE DENETİMİ ("CLEAR AND PRESENT DANGER") 328 A. Genel Olarak Açık ve Mevcut Tehlike Denetimi ("Clear and Present Danger Test") ve İlk Kararlarla Ortaya Çıktığı Biçimiyle Açık ve Yakın Tehlike Ölçütü: Schenk v. United States, Frohwerk v. United States, Debs v. United States Kararları 328 B. Açık ve Mevcut Tehlike Ölçütünün Çağdaş Formülüne Doğru Geliştiği Dönemler: Yargıç Holmes ve Yargıç Brandeis'in İlk Karşı Oylarıyla Biçimlenen Açık ve Mevcut Tehlike Ölçütü; Abrams v. United States, Gitlow v. New York, Whitney v. People of the State of California, De Jonge v. Oregon, Herndon v. Lowry, Yates v. United States, Noto v. United States Kararları 337 C. Brandenburg v. Ohio Kararı ve Açık ve Mevcut Tehlike Denetiminin Çağdaş Versiyonu 348 D. Halihazırda ("Immediacy") ve Uygun ("Likelihood") Olmanın Koşuları 351 1. Pek Yakında Oluşması Muhtemel Zarar Tehlikesinin Anlamı 351 E. Brandenburg Ölçütünün Dövüşen Sözler ("Fighting Words") Öğretisine Katkısı 355 F. Düşünce Özgürlüğüne İlişkin Amerikan Anayasa Yargısında Genel Geçer Bir Denetim Ölçütünün Yokluğu 359 Altıncı Bölüm
BİRİNCİ EK MADDE VE "HATE SPEECH" (HALKLARI BİRBİRİNE KARŞI YA DA HALKIN BİR KISMINI DİĞER KISMINA KARŞI KİN VE DÜŞMANLIĞA TAHRİK, HALKIN BİR KISMINA YA DA BU KISIMLARA MENSUP KİMSELERE KARŞI IRKÇILIK, YABANCI DÜŞMANLIĞI, DİN, FELSEFİ İNANÇ, CİNSİYET YA DA CİNSEL SEÇİM DÜŞMANLIĞI VB. NEDENLERE DAYANARAK KİN VE DÜŞMANLIK TEMELLİ TAHKİR) I. KİN VE NEFRET SÖZLERİNE ("HATE SPEECH") İLİŞKİN OLARAK BİRİNCİ EK MADDENİN ÖNEMİ 363 II. YÜKSEK MAHKEME'NİN KİN VE NEFRET SÖZLERİNE İLİŞKİN İÇTİHADI; KİN VE NEFRET SÖZLERİNİ DOĞRUDAN DEĞERLENDİREN KARARLARIN ÇÖZÜMLENMESİ 364 A. "Prior Restraints" ve Skokie Davaları 365 III. GENEL OLARAK KİN VE NEFRET SÖZLERİNİN İŞLENDİKTEN SONRA ("SUBSEQUENT") YAPTIRIMA BAĞLANMASI 365 A. Genel Olarak Kin ve Nefret İçeren İfadelerin ve Bunlarla Mücadeleyi Amaçlayan Normların Özellikleri 365 B. "Beauharnais" ve Sonraki Gelişim 371 1. Genel Olarak 371 2. Kararın Çözümlenmesi 373 D. R.A.V. ve Çeşitli Üniversitelerin Kin ve Nefret İçeren İfadeleri Yasaklayan Düzenlemeleri 385 IV. KİN VE NEFRET İÇEREN İFADELERE VE ONLARI YASAKLAYAN DÜZENLEMELERE UYGULANABİLEN ANAYASAL ÖĞRETİSEL İLKELERİN ÖZETİ 389 Yedinci Bölüm
ABD ANAYASASININ BİRİNCİ EK MADDESİ,
"KİN VE NEFRET SUÇ TİPİ" VE ELEŞTİRİLERİ I. KİN VE NEFRET SÖZLERİNE VE KİN VE NEFRET SUÇLARINA KARŞI GETİRİLEN DÜZENLEMELERİN YANDAŞLARININ SAVLARI 411 II. ABD'NDE KİN VE NEFRET SUÇLARINA KARŞI GETİRİLEN CEZAİ DÜZENLEMELERİN ANAYASAL MEŞRUİYETİ VE WISCONSIN V. MITCHELL KARARI 415 III. DEĞERLENDİRME 420 Sekizinci Bölüm
BİRİNCİ EK MADDE VE DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ I. GENEL OLARAK 427 II. DİNİN KURUMSALLAŞMASI, LAİKLİK İLKESİ ("ESTABLISHMENT OF RELIGION") VE DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ 429 A. Genel Olarak 429 B. Kilise Kurumlarına Ekonomik Yardım 429 C. Devlet Okullarında Din Dersleri 432 D. Dini Grupların Kamu Alanlarına ("Public Property") Girişi 433 E. Pazar Günlerinin Tatil Olması 433 F. Vicdani Ret 434 H. Kamu Görevleri ve Din 435 I. Devlet Alanlarında Dinsel İçerikli Görünümler ve İşaretler 435 III. DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ ("FREE EXERCISE OF RELIGION") 436 A. Genel Olarak 436 B. İnanç-Hareket Ayrımı 437 C. Genel İdari Emirler ve Yasaklar ve Din Özgürlüğü İstisnası 439 IV. ABD ANAYASASI'NIN BİRİNCİ EK MADDESİ BAKIŞ AÇISINDAN İSLAMİ TÜRBAN VE DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ 446 A. Ön Sorular 446 1. Hangi Özgürlük? Hareket Özgürlüğü, Düşünce Özgürlüğü, Din ve Vicdan Özgürlüğü, Dini Vecibeleri Yerine Getirme Özgürlüğü 446 2. Başörtüsü, Türban, Çarşaf 448 B. Türbanın Sınırlandırılmasında Türlü Yaklaşımlar ve Değerlendirilmesi 448 1. Kimin Doğrusu Sorunu ya da "Onlar İktidarda Olsa Bizim Özgürlüklerimizi Daha da Sınırlarlar" Yaklaşımı 448 2. Türban Takanın Saikinin Önemi Sorunu 449 3. Türban Takmayanın Hisleri Sorunu 450 4. Öğrenciler ve Türban 452 5. Teokratik Düzen Tehlikesi Gözetilerek Türbanın Yasaklanması 454 6. Türbanlının Türban Takmaya Mecbur Bırakıldığı Savı ve Özellikle "Paternalizm" Sayılabilecek Kadın Haklarını Koruma Gerekçesi 455 7. Başörtüsün Yasaklanma Gerekçesi Olarak Tarafsızlık Sorunu ve Öğretmenler 455 8. Avrupa'da Türban ve Türk Düşmanlığı Boyutu 457 V. TÜRBAN VE KAMUSAL ALAN TARTIŞMASI 458 Dokuzuncu Bölüm
ABD ANAYASASI'NIN BİRİNCİ EK MADDESİ TARAFINDAN KORUNAN İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İLKESİNE HAKİM ÖĞRETİ VE İÇTİHATLAR IŞIĞINDA GÜNCEL TEMEL
SORUNLAR VE TEMEL SORULAR I. SIRF İFADE ("PURE SPEECH"), İLETİŞİMSEL HAREKET ("COMMUNICATIVE CONDUCT") VE SIRF EYLEM ("PURE CONDUCT") AYRIMI VE AYRIMIN DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ BAKIMINDAN SONUÇLARI 461 II. VATANSEVERLİK YASASI ("PATRIOTIC ACT") VE GENEL OLARAK TERÖRİZMLE MÜCADELE VE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ 462 A. Genel Olarak 462 B. Vatanseverlik Yasası'nın Anayasaya Aykırılığı 463 Onuncu Bölüm
SONUÇ VE ABD VE AVRUPA'DA GEÇERLİ DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ ANLAYIŞLARI ARASINDAKİ
TEMEL FARKLARA GİRİŞ KAYNAKÇA 469 Yararlanılan ABD Yüksek Mahkemesi ve Diğer Mahkeme Kararları 469 Yararlanılan Telif Eserler ve Diğer Kaynaklar 481 Dizin 519 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
