İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Vorwort 7
Önsöz 9
Vorworth 11
Kısaltmalar 21
GİRİŞ
1. İkincil ve Bağımsız Suç Tipleri 27
2. Sisteme Bağımlı Olan ve Sistemle İlgisi Bulunmayan Suçlar 30
3. Ekonomik Suçların Uluslararası Hale Gelmesi ve Bunlarla Mücadelenin "Bölgeselleşmesi" 31
4. Ticari Hayatta Davranış Kuralları, Ceza Hukukuna Alternatif Diğer Kurallar 33
5. Ekonomi Ceza Hukukunun Genel Hükümleri (Giriş) 36
6. Ekonomik Ceza Hukukunun Özel Hükümleri (Giriş) 37
7. Ekonomi Ceza Hukukunun İktisat Bilimleri ile İlişkisi 45
8. Ekonomi Alanındaki Suçların Muhakemesi 47
§ 1 EKONOMİ CEZA HUKUKU KAVRAMI VE
TARİHSEL GELİŞİMİ
I. Ekonomi Ceza Hukuku Kavramı 61
1. Muhakeme Hukuku ve Kriminalistik Açıdan Kavramlar 61
2. Kriminolojik Kavramlar 63
3. Hukuk Bilimi Açısında Tanımlar 64
4. Korunan Yarar Olarak "Ekonomik Hayatta Kullanılan Araçlar" 65
5. Özet ve Sonuç 67
II. Ekonomi Ceza Hukukunun Tarihsel Gelişimi 68
1. Eski Dönemler ve Ortaçağ 68
2. Yeni Zamanlar 69
3. 20. Yüzyıl 70
4. En Yeni Kanunlar 74
§ 2 EKONOMİ CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE
EKONOMİ CEZA HUKUKUNUN
BÖLÜMLERİNE İLİŞKİN NORMLAR
I. Özel Hükümler Kısmının Kaynakları 77
1. Ulusal Hukuk 77
2. Ulusal supranasyonal idari para yaptırımı gerektiren fiiller 80
3. Lizbon Sözleşmesinde öngörülen yetkiler 81
4. 1954 Tarihli Ekonomi Ceza Kanunu 95
II. Özel Ceza Kanunlarındaki Düzenlemeler 98
1. Mali Ceza Hukuku 98
2. Bilanço Ceza Hukuku 99
3. Sermaye Şirketleri Ceza Hukuku 99
4. Sermaye Piyasası Ceza Hukuku 100
5. Rekabet Ceza Hukuku 100
6. Tüketicinin Korunması Ceza Hukuku 101
7. Fikri Mülkiyetin Korunması 101
III. Kanunlaştırma Modelleri 101
IV. Genel Hükümler Kısmının Kaynakları 103
1. Ulusal Ceza Hukuku 103
2. Avrupa Birliği Ceza Hukuku 104
§ 3 EKONOMİ CEZA HUKUKU BİLİMİ
I. Korunan Hukuki Menfaat Doktrini 108
1. Hukuki Menfaat Hakkında Bilgiler ve Görevi 109
II. Diğer Dogmatik Unsurlar Ve Bunların Gerekçeleri 118
1. Davranış Kuralları Ve Oyunun Kuralları 118
2. Özel suçlar 120
3. Davranışların Gerçekleştirildiği Durumlar Ve Suçun Maddi Konusu 121
4. Tolere Edilen Alan Ve Açıkça Belli Olan Haller 122
III. Medeni Hukuk Ve İdare Hukuku İle İlişkisi 123
1. Ekonomi Ceza Hukuku Ve Medeni Hukuk 123
2. Ekonomi Ceza Hukuku Ve İdare Hukuku 124
3. Diğer Ayrıntılar 125
§ 4 EKONOMİ ALANINDAKİ CEZA KANUNLARININ ÖZELLİKLERİ VE İLKELER
I. Gerçek Özgü Suçlar ve Gerçek Olmayan Özgü Suçlar 129
II. Beyaz Ceza Kanunlarındaki Suç Tipleri Ve Atıflar 130
lII. Soyut Tehlike Suçları 132
IV. Tedbirsizlik ve Özel Yükümlülükler 135
V. Ekonomi Ceza Hukukunun İkincilliği ve Katmanlara Ayrılmış Olması? 136
VI. Çerçeve Suç Tipleri 137
VII. Kanuni Karineler ve Hakimlerin Yarattığı Karineler 139
§ 5 SUÇ TİPLERİ
I. Beyaz Hükümler / Çerçeve Kanunlar ve Yollamalar 141
1. Tipe Uygun Davranış Ve Terminoloji 141
2. Federal Anayasa Mahkemesi’nin İçtihadı 143
3. Aktif (Değişken) Atıflar 148
4. Tekrar Atıf Yapma Yöntemi 149
5. Avrupa Birliği Hukukuna Yapılan Zincirleme Atıflar 149
II. Genel Hükümler ve Kriterler 150
1. Norm Koyma Konusundaki Kararsızlığın Niteliği ve Sorunlar 150
2. Ceza Hukukunun Dar Yorum Kriterleri 151
3. Özet 154
III. Ekonomi Lehine Yorum Kuralı ve Kıyas Yasağı 159
1. Yorum Metotları ve Sonuçları 159
2. Şirketi Fiilen Yöneten Yöneticiyle İlgili Özellikler 161
IV. Görünüşte Yapılan İşlemler ve Kuralın Dolanılması 165
1. Sorunlar ve Çözüm Önerileri 165
2. Diğer Olaylar ve Çözümleri 171
3. Özet 177
V. Zaman Bakımından Uygulanma (Zaman İçinde Değişen Ekonomik Suçlarda Ceza Kanununun Uygulanması) 178
1. Süreli Kanunlar 179
2. Lehe Kanun (Lex mitior) ve İstisnaları. 180
3. İçtihadın Değişmesi 184
IV. Nedensellik Bağına İlişkin Problemler 185
1. Üreticinin Ceza Hukuku Bakımından Sorumluluğu 186
2. Meslek Mensuplarının Toplanarak Verdikleri Kararlar 189
3. Mağdurun (Seçilerek) Belirlenmesi 192
VII. Garantörlük Durumundan Kaynaklanan Sorunlar 193
1. İşletmeden Kaynaklanan Fiziki Tehlikeler 193
2. Kişilerin Tehlike Oluşturmaları 194
3. Oyçokluğu ile Karar Alınması, Azınlığın Bastırılması 198
4. Ticaret Şirketlerinde Garantörlük Durumu (Özet) 199
5. Noterlerin ve Şirket Denetçilerinin Garantörlük Durumu 200
§ 6 HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ
I. Sosyal Nedensellik ve Meslek Kurallarına Uygun Davranış 204
1. Sorun ve Çözüm Önerileri 204
2. Özel Sorunlar: Hukuki Danışmanlık ve „gatekeeper“lerin Rolü 208
II. Hukuka Uygunluk Nedeni Olan Zorunluluk Hali 208
1. Genel Uygulama Alanı ve Sınırları 208
2. Maddi Menfaatlere İlişkin Özel Sorunlar 209
3. Çevre Ceza Hukuku 210
III. İşletmeye ve Şirketler Hukukuna İlişkin Emir 211
IV. Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak İzin ve Rıza 211
1. İzinlerin Etkisi ve Kapsamı 211
2. Tipikliğin mi yoksa Hukuka Aykırılığın mı Ortadan Kalkması? 214
3. İznin Konusu 215
4. Organların Haklarını Kötüye Kullanmasında Rızanın Önemi 216
5. Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Şirketler Grubunun Menfaati 222
V. Uyarı (Whistle blowing) 222
§ 7 HATA DOKTRİNİ
I. Beyaz Ceza Hükümleri 226
1. Hükümlerin “Birlikte Yorumlanması” 226
2. “Yumuşatılmış” Kusur Teorisi ve Baskın Görüş 228
II. Suçun Kanuni Unsurları 229
1. Baskın Görüş 229
2. Fiili Bir Bütün Olarak Değerlendiren Suç Unsuru Olabilir mi? 231
III. Sahtecilik ve Hile Suçları 232
1. Kanunu Bilme Koşulu 232
2. Gıda Ceza Hukuku Alanından Örnekler 233
§ 8 FAİLLİK VE ŞERİKLİK
I. Yatay Düzeydeki Sorumluluk Alanları 235
II. Yetki Devri ve Dikey Örgüt Hakimiyeti 238
III. Bir Başkası İçin Hareket Etme 240
§ 9 “ŞİRKET FAİLLİĞİ” VE
DENETİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİ
I. Kişi Birlikleri 243
1. Ceza Politikasının Durumu 243
2. Temel Dogmatik Sorunlar 244
3. De Lege Lata Birlik Yaptırımları 250
II. Denetim / Gözetim Yükümlülüğünün İhlali 251
1. Hukuki Çıkış Noktası 251
2. Ayrıntılar 251
3. Bağlantılı Suçlar 252
4. Reform 255
§ 10 MİLLETLERARASI EKONOMİ CEZA HUKUKU
I. Giriş ve Genel Bakış 257
II. Ayrıntılar 259
1. Bilgisayar ve İnternet Suçları 259
2. Vergi ve Teşvik Suçları 260
3. Yolsuzluklar 263
III. Yabancı Kanunun Uygulanması 264
§ 11 AB YAPTIRIM HUKUKU – GENEL HÜKÜMLER
I. Uygulama Alanları ve Yaptırım Türleri 267
1. İdari Para Cezaları ve Diğer İdari Yaptırımlar 268
2. Genel Hükümler Kısmına İlişkin Düzenlemeler 269
II. Ulusal Ceza Hukuku Ve Kabahatler Hukuku İle Uyum 271
1. Kanunilik İlkesi 271
2. Kusur İlkesi 273
3. Haksızlık İçeriği İle Kusurun Ortadan Kalkması 274
4. Faillik ve Şeriklik 276
III. Holdingler Hakkında Uygulanan İdari Yaptırımların Özellikleri 278
1. Ekonomi Alanında Şirketlerin Birleşmeleri 278
2. Hukuk Kurallarının Ülke Dışı Fiillere Uygulanması 280
§ 12 YAPTIRIMLAR SİSTEMİNE GENEL BİR BAKIŞ
I. Malvarlığı Cezası (Alman Ceza Kanunu m. 43a eski hali) 283
II. Kazanç Müsaderesi (Alman Ceza Kanunu m. 73 vd.) 284
III. Haksız Kazancın Tamamen Tüketilmesi (Alman Kabahatler Kanunu m. 17/4) 285
IV. Ek Kazancın failin elinden alınması (Ekonomi Ceza Kanunu m. 8, Rekabet Sınırlamalarının Önlenmesi Hakkında Kanun m. 81/4 ve Avrupa Topluluğunun Kartel Muhakemesi Kararnamesi) 286
V. İdari Para Yaptırımı ve Disiplin Para Yaptırımı 288
VI. Hükmün İlan Edilmesi ve Kamuoyuna Bildirimin Diğer Yolları 289
VII. Düşme Kararı Verilmesi Halinde Yüklenen Yükümlülükler (Alman Ceza Muhakemesi Kanunu m. 153a) 291
VIII. Meslek İcra Yasakları 291
Kavram Dizini 293 |