İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
§ 1 İDARENİN DENETİMİ
I. İDARENİN DENETİMİNİN ANLAMI 31
II. İDARENİN DENETİMİNİN ÇEŞİTLERİ 32
A. Yasama Organı Tarafından Gerçekleştirilen Denetim 32
1. TBMM Genel Kurulu 32
2. Sayıştay (Dış Denetim) 32
3. Kamu Denetçiliği Kurumu 34
4. TBMM Dilekçe Komisyonu 37
5. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu 37
B. Yürütme Organı Tarafından Gerçekleştirilen Denetim 37
1. Genel İdari Denetim 37
a. Hiyerarşik Denetim 38
b. İç Denetim 38
c. İdari Vesayet Denetimi 39
2. Yürütme Organına Bağlı Denetim Kurumlarınca Yapılan İdari Denetim 40
a. Devlet Denetleme Kurulu 40
b. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 41
§ 2 DEVLETİN HUKUKİ FONKSİYONU OLARAK YARGI
I. GENEL OLARAK 43
II. HUKUK DEVLETİ İLKESİ VE İDARENİN YARGISAL DENETİMİ 45
III. YARGI DÜZENİ KAVRAMI 46
IV. İDARİ YARGI DÜZENİNİN İŞLEVİ 48
§ 3 İDARİ YARGI YERLERİ
I. DANIŞTAY 51
A. Niteliği 51
B. Teşkilâtı 51
C. Görevleri 53
1. İdari Görevleri 54
a. Görüş / Düşünce / Mütalaa Bildirme 55
b. İtirazları Karara Bağlama 55
c. Diğer İdari Görevleri 56
2. Yargısal Görevleri 56
a. Temyiz Mercii Olarak Görevleri 57
b. İlk Derece Mahkemesi Olarak Görevleri 57
II. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ 60
A. Teşkilatı 60
B. Görevleri 62
III. İDARE MAHKEMELERİ 63
IV. VERGİ MAHKEMELERİ 64
V. TEK HAKİM 65
§ 4 İDARİ YARGILAMAYA HAKİM OLAN İLKELER
I. YARGILAMA İLKELERİ 69
II. İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU’NDA YER ALAN YARGILAMA İLKELERİ 71
A. Yazılı Yargılama Usulü (Yazılılık İlkesi) 71
B. Evrak (Dosya) Üzerinden İnceleme İlkesi 72
C. Re’sen Araştırma İlkesi 74
Ç. Tasarruf İlkesi 79
§ 5 İDARİ YARGI DENETİMİNİN SINIRLARI VE KAPSAMI
I. İDARİ YARGI DENETİMİNİN SINIRLARI 83
A. Yasama Kısıntısı 83
1. Genel Olarak 83
2. 1924 Anayasası Dönemi 84
3. 1961 Anayasası Dönemi 85
4. 1982 Anayasası Dönemi 86
B. Yargı Kısıntısı (Hükümet Tasarrufları) 87
1. Genel Olarak 87
2. Türkiye’de Hükümet Tasarrufları 89
a. Genel Olarak 89
b. Hükümet Tasarrufu Halleri 89
aa. Mukabele–i Bilmisil Kararları 89
bb. Zorunlu İskâna / Göçe Tabi Tutulma Kararları 90
cc. Türk Vatandaşlığından Çıkarma Kararları 90
çç. Yabancıların Sınır Dışı Edilmesi Kararları 90
3. Hükümet Tasarrufları Devam Ediyor mu? 91
a. Mütekabiliyet (Karşılıklılık) İlkesi Çerçevesinde Alınan Kararlar 91
b. Yabancıların Türk Vatandaşlığına Alınma İsteklerinin Reddi Kararları 92
c. Yabancıların Sınır Dışı Edilmesi Kararları 92
ç. Yabancıların İkamet İzinlerine İlişkin Kararlar 92
d. Yabancılara Türkiye’ye Giriş Yasağı Konulması Kararları 93
e. Devlet Şeref Madalyası Verilmesi Kararları 93
f. Pasaport Talebinin Reddi Kararları 94
II. İDARİ YARGI DENETİMİNİN KAPSAMI 95
A. Hukuka Uygunluk Denetimi 95
B. Yerindelik Denetimi Yasağı 97
C. Yürütme Görevinin Kanunlarda ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Gösterilen Şekil ve Esaslara Uygun Olarak Yerine Getirilmesini Kısıtlayacak Biçimde Yargı Kararı Verilmesi Yasağı 100
Ç. İdari Eylem ve İşlem Niteliğinde Yargı Kararı Verilmesi Yasağı 100
D. İdarenin Takdir Yetkisini Kaldıracak Biçimde Yargı Kararı Verilmesi Yasağı 102
§ 6 İDARİ DAVA TÜRLERİ
I. İPTAL DAVASI 107
A. Tarihi Gelişimi 108
B. Özellikleri 110
1. İptal Davası Kamu Yararını Gerçekleştiren Genel Bir Davadır 110
2. İptal Davası Hukuk Devletini Koruyan Objektif Bir Davadır 110
3. İptal Davası Hukuk Devletinde Hak Olarak Kabul Edilmiş Bir Davadır 112
4. İptal Davası Kolay İşleyen, Karmaşık Olmayan ve Kamu Düzenine İlişkin Bir Davadır 112
5. İptal Davası Asıl (Ana) Davadır 113
6. İptal Davası Benzersiz / Eşsiz Bir Davadır 113
7. İptal Davasının Konusu İdarenin Tek Yanlı, İcrai Nitelikli İşlemleridir 114
8. İptal Davası, Kişisel Menfaatleri İhlâl Edilenler Tarafından Açılabilen Bir Davadır 115
C. İdarenin Sözleşmeleri ve İptal Davası 117
1. Genel Olarak 117
2. İdarenin Sözleşmelerinden Ayrılabilen İdari İşlemler 118
a. Sözleşme Öncesi İşlemler ve İptal Davası 118
aa. İdarenin Sözleşmelerinde İhale Süreci 118
bb. Sözleşme Öncesi İşlemlerin İptalinin Sözleşme Üzerindeki Etkisi 120
b. Sözleşmenin Uygulanmasına İlişkin İşlemler ve İptal Davası 124
c. Sözleşme Hükümlerine Aykırı İdari İşlemler ve İptal Davası 125
3. Sözleşme Akdedilmesi / Akdedilmesinin Reddi Kararları ve İptal Davası 126
4. Sözleşme Fesihleri ve İptal Davası 128
5. İdari Sözleşmelere Karşı Üçüncü Kişiler Tarafından İptal Davası Açılabilir mi? 129
a. Sözleşmenin Düzenleyici Nitelikteki Hükümleri 130
b. Sözleşmenin Akdi (Mali) Nitelikteki Hükümleri 131
c. Sözleşmenin Tümünün İptali Talebi 131
II. TAM YARGI DAVASI 132
A. Kavram 132
B. Tarihi Gelişimi 134
C. Tanımı ve Anlamı 135
Ç. Özellikleri 136
1. Tam Yargı Davasının Konusu İdari İşlem, İdari Eylem ya da İdari Sözleşmelerdir 137
2. Tam Yargı Davası Açabilmek İçin “Hak İhlali” Şartı Aranır 137
3. Tam Yargı Davası Açabilmek İçin Hak İhlalinin “Kişisel” ve “Doğrudan” Olması Gerekir 137
4. Tam Yargı Davası Sonucunda Verilen Karar Kural Olarak Davanın Taraflarını İlgilendirir 138
5. Tam Yargı Davası Sübjektif (Öznel) Bir Davadır 138
6. Tam Yargı Davası Kişisel Yarar Yanında Kamu Yararına da Hizmet Eden Bir Davadır 138
7. Tam Yargı Davası İptal Davası ile Aynı Yargılama Usulüne Tabidir 139
D. Çeşitleri 140
III. İDARİ SÖZLEŞMELERDEN DOLAYI TARAFLAR ARASINDA ÇIKAN UYUŞMAZLIKLARA İLİŞKİN DAVALAR 144
§ 7 İDARİ DAVALARIN AÇILMASI
I. İDARİ DAVA DİLEKÇESİ 147
II. İDARİ DAVA DİLEKÇESİNİN VERİLECEĞİ YERLER 154
III. İDARİ DAVA DİLEKÇESİ ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER 155
IV. İDARİ YARGIDA TERDİTLİ İSTEM / DAVA VAR MIDIR? 157
V. AYNI DİLEKÇE İLE DAVA AÇILMASI 158
A. Genel Olarak 158
B. Bir Kişinin Birden Fazla İdari İşleme Karşı Aynı Dilekçe ile Dava Açması 159
1. Esasa İlişkin Şartlar 160
2. Usule İlişkin Şartlar 160
a. Başvurulacak Yargı Düzeni, Yargı Mercii ve Kanun Yolunun Aynı Olması 161
b. Dava Açma Süresinin Dolmamış Olması 162
c. Dava Açma Ehliyetinin Bulunması 162
ç. Davalının Aynı Olması 163
C. Birden Fazla Kişinin Aynı Dilekçe ile Dava Açması 163
1. Esasa İlişkin Şartlar 163
2. Usule İlişkin Şartlar 164
§ 8 İDARİ DAVALARDA İLK İNCELEME
I. GENEL OLARAK 165
II. İLK İNCELEME KONULARI 167
A. Görev 167
1. İdari Yargının Görev Alanı 169
2. İdari Yargının Görev Alanı Dışına Çıkarılan Uyuşmazlıklar 176
3. Görev Uyuşmazlıkları ve Giderilmesi 208
a. Adli ve İdari Yargı Düzenleri Arasındaki Görev Uyuşmazlıkları 208
aa. Uyuşmazlık Mahkemesi, Yapısı ve İşleyişi 208
bb. Olumlu Görev Uyuşmazlığı 209
aaa. Farklı Mahkemelerde Dava Açılması Suretiyle Oluşan Olumlu Görev Uyuşmazlığı 209
bbb. İlgili Yargı Düzeni Başsavcısı Tarafından Yapılan Başvuru ile Oluşan Olumlu Görev Uyuşmazlığı 213
cc. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 216
b. Hüküm Uyuşmazlıkları 220
aa. Hüküm Uyuşmazlığının Şartları 221
bb. Hüküm Uyuşmazlığına Başvuru Usulü ve Hüküm Uyuşmazlığının Giderilmesi 226
c. İdari Yargı Düzeni İçindeki Görev Uyuşmazlıkları 228
aa. İdari Yargı Düzeni İçinde Olumlu Görev Uyuşmazlığı 228
bb. İdari Yargı Düzeni İçinde Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 230
B. Yetki 232
1. Genel Olarak 232
2. İdari Davalarda Genel Yetki Kuralı 233
3. İdari Davalarda Özel Yetki Kuralları 234
a. Kamu Görevlileri ile İlgili Davalarda Yetki 234
b. Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki 237
c. Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki 239
ç. Tam Yargı Davalarında Yetki 240
aa. İdari İşlemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 240
bb. İdari Eylemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 241
cc. Diğer Hallerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 243
d. Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki 244
aa. Tarh, Tahakkuk ve Ceza Kesme İşlemlerinde Yetki 244
bb. Gümrük Kanunundan Kaynaklanan Vergilerle, Vergi Usul Kanunu Gereğince Şikâyet Yoluyla Vergi Düzeltme Taleplerinin Reddine İlişkin İşlemlerde Yetki 245
cc. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Uyuşmazlıklarda Yetki 246
e. Diğer İşlemlerden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Yetki 247
4. Yetki Uyuşmazlıkları ve Giderilmesi 248
a. Olumlu Yetki Uyuşmazlığı (Merci Tayini) 248
b. Diğer Merci Tayini Halleri 249
aa. Yetkili Mahkemenin Bir Davaya Bakmasına Fiili veya Hukuki Bir Engel Çıkması 249
bb. İki Mahkemenin Yargı Çevresi Sınırlarında Tereddüt Edilmesi 250
c. Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 251
5. Bağlantılı Davalar 253
a. Genel Olarak 253
b. Bağlantılı Dava İçin Gerekli Şartlar 255
aa. Davalar Aynı Maddi Sebepten Kaynaklanmalıdır 255
bb. Davalar Aynı Hukuki Sebepten Kaynaklanmalıdır 256
cc. Davalardan Birisi Hakkında Verilecek Hüküm Diğerini Etkileyecek Olmalıdır 256
çç. İdari Yargı Yerlerinde Görülmekte Olan Birden Fazla Dava Olmalıdır 257
dd. Davalar Aynı Yargılama Usulüne Tabi Olmalıdır 258
ee. Yargılama Süreci Bakımından Davalar Aynı Aşamada Olmalıdır 258
ff. Davaların Kanun Yolu Mercileri Aynı Olmalıdır 258
c. Bağlantı Kararının Alınması Usulü 259
aa. Bağlantı Talebi 259
bb. Bağlantı Talebinin Mahkemelerce Kabul Edilmemesi 260
cc. Bağlantının Talep Üzerine ya da Re’sen Mahkemece Kabulünün Davalara Etkisi 261
çç. Bağlantı Kararının Verilmesi 262
dd. Bağlantılı Davalarda Yetkili Mahkeme 264
ee. Bağlantı Kararının Niteliği 264
C. İdari Merci Tecavüzü 265
1. Genel Olarak 265
2. İhtiyari – Zorunlu İdari Başvuru Ayırımı 266
3. Zorunlu İdari Başvurunun Tespiti 268
a. Kanunun Emredici Lafzı Gereği Yapılan Müracaatlar 268
b. Kanunda Özel Olarak Düzenlenen Müracaatlar 270
c. İdari İşlemin Kesinleşmesi Amacıyla Yapılan Müracaatlar 270
4. Zorunlu İdari Başvuru Süresinin Niteliği 271
5. Zorunlu İdari Başvuruda Hata 272
a. İlgililerden Kaynaklanan Hata 272
b. İdareden Kaynaklanan Hata 273
6. İhtiyari İdari Başvuru ile İlgili Birkaç Husus 273
Ç. Ehliyet 274
1. Objektif Ehliyet 274
a. Taraf Ehliyeti 275
aa. Gerçek Kişiler 275
bb. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 275
cc. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Özel Hukuk Toplulukları / Grupları / Hareketleri 276
çç. Kamu Tüzel Kişileri 277
dd. Kamu Tüzel Kişiliği Bulunmayan İdareler 277
b. Dava Ehliyeti 279
aa. Gerçek Kişiler 280
bb. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 282
aaa. Dernekler 282
bbb. Vakıflar 282
ccc. Sendikalar 283
ççç. Şirketler 283
ddd. Siyasi Partiler 284
cc. Kamu Tüzel Kişileri 284
2. Sübjektif Ehliyet 285
a. Menfaat İhlali 285
aa. Kişisel Menfaat 288
aaa. Genel Olarak 288
bbb. Kısmi Kişisel Menfaat 289
ccc. Kişisel Menfaati Belirlemede Yararlanılan Kriterler 290
aaaa. Malik Olmak 290
bbbb. Kiracı Olmak 291
cccc. Çalışan Olmak 292
çççç. Müteahhit Olmak 293
dddd. Vergi Mükellefi Olmak 294
eeee. Salt Vatandaş Olmak 294
ffff. Milletvekili Olmak 296
gggg. Tüketici Olmak / Kamu Hizmetinden Yararlanan Olmak 297
ğğğğ. İktisadi Rakip Olmak 297
hhhh. İhaleyle Bağı Olmak 298
ıııı. Aile Ferdi Olmak 299
iiii. Köy Sakini Olmak 300
jjjj. Belde Sakini / Hemşehri Olmak 300
kkkk. Mahalli İdare Üyesi/Organı Olmak 302
llll. Üniversitede Bölüm Başkanı / Anabilim Dalı Başkanı Olmak 303
ççç. Kişisel Menfaat ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri 303
aaaa. Dernekler 304
bbbb. Vakıflar 308
cccc. Sendikalar 310
ddd. Kişisel Menfaat ve Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları 314
aaaa. Barolar ve Türkiye Barolar Birliği (TBB) 314
bbbb. Odalar ve Üst Kuruluşları Birlikler 315
bb. Meşru Menfaat 316
cc. Aktüel (Güncel) Menfaat 317
aaa. Doğmamış Menfaatler İçin İptal Davası Açılması 318
bbb. Doğmuş Menfaatler İçin İptal Davası Açılması 318
b. Hak İhlali 321
c. İdarelerin Birbirlerine Karşı Açtıkları Davalarda Ehliyet 322
aa. Genel Olarak 322
bb. İdareler Arasında Ortaya Çıkan Özel Hukuk Uyuşmazlıkları 323
cc. İdareler Arasında Ortaya Çıkan Kamu Hukuku Uyuşmazlıkları 323
aaa. Kamu Hukuku Uyuşmazlıklarının İdari Yollarla Çözümü 323
bbb. Kamu Hukuku Uyuşmazlıklarının İptal Davası Yoluyla Çözümü 323
aaaa. Vesayet Makamlarının İşlemlerine Karşı Vesayete Tabi Tutulan İdarelerin İptal Davası Açması 324
bbbb. Vesayete Tabi Tutulan İdarelerin İşlemlerine Karşı Vesayet Makamlarının İptal Davası Açması 324
cccc. Bakanlıkların Birbirlerinin İşlemlerine Karşı İptal Davası Açması 325
çççç. Aynı Hiyerarşi İçinde Yer Alan İdarelerin Birbirlerinin İşlemlerine Karşı İptal Davası Açması 325
dddd. Aynı Hiyerarşi İçinde Yer Almayan İdarelerin Birbirlerinin İşlemlerine Karşı İptal Davası Açması 327
eeee. İdarelerin, Birlikte Oluşturdukları ya da Kendi Başvuru veya İtirazları Sonucu Oluşan İşlemlere Karşı İptal Davası Açması 327
ccc. Kamu Hukuku Uyuşmazlıklarının Tam Yargı Davası Yoluyla Çözümü 327
3. Ehliyetli Olan Şahsın Avukat Olmayan Vekili Tarafından Dava Açılması 328
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken İşlem 329
1. İcrailik Kavramı 329
a. İcrailik ve İdari İşlemin İcrası 334
b. İcrailik ve Olumsuz İdari İşlemler 335
c. İdarenin İcrai Olmayan İşlemleri 336
aa. Hazırlık İşlemleri (Ön – Öneri – Yardımcı İşlemler) 336
aaa. Danışma İşlemleri 337
bbb. Mükellefiyet Tesis Eden İşlemler 337
ccc. Raporlar 338
ççç. Tutanaklar 338
ddd. Teklifler 338
bb. Görüş (Düşünce – Mütalaa) Belirten İşlemler 339
cc. Bildirici İşlemler 339
aaa. Bildirimler 339
bbb. Hatırlatmalar / Tekrarlar 340
ccc. Uyarılar / İkazlar 340
çç. İç–Düzen İşlemler / Hizmet İçi İşlemler / İç Yazışmalar 341
dd. Uygulamaya İlişkin İşlemler 342
2. Kesinlik Kavramı 343
E. Dava Açma Süresi (Süre Aşımı) 345
1. Dava Açma Süresi ve Özellikleri 345
2. Genel ve Özel Dava Açma Süreleri 347
3. Dava Açma Süresinin Başlangıcı 351
a. Yazılı Bildirim Üzerine Dava Açma 351
aa. Genel Olarak 351
bb. Yazılı Bildirimin Amacı 351
cc. Yazılı Bildirimin Gereklilikleri 351
çç. Yazılı Bildirimin İspatı 353
dd. Yazılı Bildirimden İmtina Etme 354
ee. Adresin Bilinmemesi Nedeniyle Yazılı Bildirim Yapılamama 355
b. Sözlü Bildirim Üzerine Dava Açma 355
c. Öğrenme / Ittıla Üzerine Dava Açma 357
ç. İlan Üzerine Dava Açma 360
d. Elektronik Ortamda Tebliğ veya Erişim Üzerine Dava Açma 362
4. Düzenleyici İşlemlere Karşı Dava Açma Süresi 364
a. İlanı Gereken Düzenleyici İşlemler Bakımından 364
b. İlanı Gerekmeyen Düzenleyici İşlemler Bakımından 367
5. Görevsiz Yargı Yerine Başvurma Halinde Tanınan Ek Süre (İYUK Madde 9) 367
a. Genel Olarak 367
b. Ek Süreden Yararlanma Şartları 368
6. İdari İşlem veya Eylem Yapılması İçin İdareye Başvuru Halinde Süre (İYUK Madde 10) 371
a. Genel Olarak 371
b. İlgililerin İdari Makamlara Başvurması 372
c. İdari Makamların Başvuruyu Değerlendirmesi 374
aa. Başvuruyu Açıkça Reddetme 374
bb. Başvuruyu Zımnen Reddetme 374
cc. Başvuruya Kesin Olmayan (Belirsiz/Muğlak) Cevap Verme 375
ç. Çeşitli Durumlar 377
aa. Zımni Ret Süresi Dolduktan Sonra İdarenin Açık Cevap Vermesi 377
bb. Dava Açma Süresi Dolduktan Sonra Aynı Konuda İdareye Yapılan Mükerrer Başvuruların Dava Açma Süresine Etkisi 378
cc. Düzenleyici İşlemin İdari Yargı Organı Tarafından İptal Edilmesi Üzerine Üçüncü Kişilerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 380
çç. Kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Hükmünün Anayasa Mahkemesi Tarafından İptal Edilmesi Üzerine İlgililerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 380
dd. Kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Hükmünün Değiştirilmesi Üzerine İlgililerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 381
ee. Yeni Bir Hukuki Durumun Ortaya Çıkması Üzerine İlgililerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 381
7. İdari İşlemin Kaldırılması, Geri Alınması, Değiştirilmesi veya Yeni Bir İşlem Yapılması İçin Üst Makama Üst Makam Yoksa İşlemi Yapan Makama Başvuru Halinde Süre (İYUK Madde 11) 381
a. Genel Olarak 381
b. Dava Açma Süresinin Durmasının Şartları 382
c. İdarenin Cevabı Gelmeden Dava Açılabilir mi? 384
ç. Dava Açma Süresinin Yeniden İşlemeye Başlaması 384
aa. İdarenin Açıkça veya Zımnen Talebi Reddetmesi 384
bb. İdarenin Başvuruya Kesin Olmayan (Belirsiz/Muğlak) Cevap Vermesi 384
d. Çeşitli Durumlar 385
aa. Zımni Ret Süresi Dolduktan Sonra İdarenin Açık Ret Cevabı Vermesi İhtimali 385
bb. İdarenin Yeni Bir İşlem Tesis Etme İhtimali 386
cc. Dava Açma Süresi Dolduktan Sonra İdareye Yapılan Mükerrer Başvuruların Dava Açma Süresine Etkisi 386
çç. İdareye Başvuru Üzerine Dava Konusu Yapılacak İşlem 386
dd. İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Yapılan Müracaat Üzerine Tesis Edilen İşlemler Bakımından İYUK’un 11. Maddesi Kapsamında Müracaat Mümkün müdür? 386
ee. Düzenleyici İşlemler Bakımından İYUK’un 11. Maddesi Kapsamında Müracaat Mümkün müdür? 387
e. Özel İtiraz Süresi Öngören Hükümler Bakımından 388
aa. 3194 Sayılı İmar Kanunu 388
bb. 4458 sayılı Gümrük Kanunu 389
cc. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 389
çç. Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik 390
dd. 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Uyarınca Yapılan Başvurular Bakımından 390
ee. 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Bakımından 391
8. İdari İşlemden Doğan Zararın Tazmini İçin Açılacak Davalarda Süre (İYUK Madde 12) 391
a. Genel Olarak 391
b. İlgililere Tanınan Seçimlik Haklar 393
aa. Doğrudan Tam Yargı Davası Açma Seçeneği 393
bb. İptal ve Tam Yargı Davasını Birlikte Açma Seçeneği 393
cc. Önce İptal Davası Açma, Ardından Tam Yargı Davası Açma Seçeneği 393
çç. Bir İdari İşlemin İcrası Sebebiyle Doğan Zararlardan Dolayı İcra Tarihinden İtibaren Tam Yargı Davası Açma Seçeneği 396
9. İdari Eylemden Doğan Zararın Tazmini İçin Açılacak Davalarda Süre (İYUK Madde 13) 396
a. Genel Olarak 396
b. Özel Bir Durum: 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun 400
10. İdari İşlemden veya Eylemden Doğan Zararların Sulh Yoluyla Hallinde Süre 400
11. Sürelerin Hesaplanması 401
a. Gün, Hafta, Ay ve Yıl Olarak Belirlenen Sürelerin Hesaplanması 401
b. Resmî Tatil Günlerinin Sürenin Hesabına Etkisi 403
c. Çalışmaya Ara Vermenin Sürenin Hesabına Etkisi 404
ç. Mali Tatilin Sürenin Hesabına Etkisi 404
d. İdari İznin Sürenin Hesabına Etkisi 405
12. Mücbir Sebebin Dava Açma Süresine Etkisi 405
F. Husumet 407
1. Genel Olarak 407
2. İdari Davalarda Husumete İlişkin Tespitler 408
a. İdari Davalar Doğru Hasımla Görülmelidir 408
b. İdari Davalarda Husumet Dava Şartıdır ve Kamu Düzenindendir 408
c. İdari Davalarda Davalı Kural Olarak İdaredir 410
ç. İdari Davalarda Davalı İdarenin Kamu Tüzel Kişiliği Bulunması Gerekmez 410
3. İdari Davalarda Hasımda Değişme Hali 411
4. İdari Davalarda Devlet Organlarının Hasım Konumu 412
a. Yürütme Organı 412
aa. Merkez Teşkilatı 412
aaa. Cumhurbaşkanlığı 412
bbb. Cumhurbaşkanlığına Bağlı Kurum ve Kuruluşlar 412
ccc. Bakanlıklar 413
aaaa. Doğrudan Bakanlıklar 413
bbbb. Bakanlıkların Merkez Teşkilatı Birimleri 413
cccc. Bakanlık Bağlı Kuruluşları 413
bb. Taşra Teşkilatı 415
cc. Yer Bakımından Yerinden Yönetimler (Mahalli İdareler) 415
çç. Hizmet Bakımından Yerinden Yönetimler 416
dd. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 416
ee. Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları ve Üst Kuruluşları 417
b. Yasama Organı 417
c. Yargı Organı 418
aa. Yüksek Mahkemeler 419
bb. Yargıyla İlgili Diğer Kuruluşlar 419
5. Husumet Konusunda Özellik Arzeden Durumlar 420
a. Vesayet Makamlarının Kararları 420
b. Komutanlıklar 420
c. Oluşumları ve İmtiyazları Nedeniyle Hukuki Nitelikleri Tereddüt Doğuran Özel Hukuk Tüzel Kişileri 421
ç. Özel Hukuk Kişileri 421
d. Diğer Hususlar 423
G. Dilekçelerin 3’üncü Maddeye Uygunluğu 424
Ğ. Dilekçelerin 5’inci Maddeye Uygunluğu 424
H. İlk İnceleme Üzerine Verilecek Kararlar 425
§ 9 DOSYANIN TEKEMMÜLÜ
I. GENEL OLARAK 431
II. TEBLİGAT VE CEVAP VERME 431
III. BİLGİ VE BELGE TOPLAMA 434
IV. İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VEYA DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞI VE SINIRLI ISLAH 436
§ 10 YÜRÜTMENİN DURDURULMASI
I. GENEL OLARAK 443
II. GENEL KURAL: DAVA AÇILMASI İŞLEMİN YÜRÜTÜLMESİNİ DURDURMAZ 444
III. YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ ŞARTLARI 446
IV. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI USULÜ 448
V. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARLARININ ETKİLERİ, SONUÇLARI VE UYGULANMASI 452
VI. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARLARINA İTİRAZ 454
VII. YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ SINIRLANDIRILMASI 456
A. 1961 Anayasası Döneminde 456
B. 1982 Anayasası Döneminde 457
VIII. YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA İLİŞKİN ÖZEL KANUN HÜKÜMLERİ 457
§ 11 DURUŞMA
I. GENEL OLARAK 459
II. DURUŞMALARA İLİŞKİN USUL 460
III. DURUŞMALARA İLİŞKİN ESASLAR 462
§ 12 DOSYALARIN ESASTAN İNCELENMESİ
I. GENEL OLARAK 465
II. İPTAL DAVALARINDA HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ 466
A. Yetki Unsuru Bakımından Denetim 468
1. Genel Olarak 468
2. Yetkinin Değişik Görünümleri 470
a. Yer Bakımından Yetki 471
b. Zaman Bakımından Yetki 472
c. Kişi Bakımından Yetki 475
ç. Konu Bakımından Yetki 476
3. Yetkide Paralellik İlkesi 477
4. Yetki Konusunda Özel Bir Durum: Fiili Ajan 478
5. Yetki Sakatlıkları 479
a. Yetki Gaspı 479
b. Yetki Tecavüzü 480
c. Fonksiyon Gaspı (Görev Gaspı / İşlev Gaspı) 482
ç. Ağır ve Bariz Yetki Tecavüzü 483
d. Özel Hukuka Ait Yetkinin Gaspı 484
6. Yetki Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 484
7. Yetki Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 485
B. Şekil Unsuru Bakımından Denetim 486
1. Genel Olarak 486
2. Yazılı ve Yazılı Olmayan Şekil 487
a. Yazılı Şekil 487
b. Yazılı Olmayan Şekil 489
3. Şekilde Paralellik İlkesi 492
4. Şekil Sakatlıkları 494
5. Şekil Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 500
6. Şekil Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 503
C. Sebep (Neden) Unsuru Bakımından Denetim 505
1. Genel Olarak 505
2. Mevzuatta Sebep Unsuru Yönünden İdari İşlemler 506
a. Sebebi Mevzuatta Açıkça Gösterilen İşlemler 507
b. Sebebi Mevzuatta Belirsiz Kavramlarla Gösterilen İşlemler 507
c. Sebebi Mevzuatta Gösterilmeyen İşlemler 508
3. Sebep Sakatlıkları 509
a. Dayanılan Sebebin Mevcut Olmaması 509
b. Dayanılan Sebebin Hukuka Aykırı Olması 510
c. Dayanılan Sebebin Yanlış Nitelendirilmesi / Yeterli Olmaması 510
ç. Mevzuatta Belirtilen Sebepler Dışında Sebeplere Dayanılması 511
4. Sebep İkâmesi 511
5. İşlemin Birden Fazla Sebebe Dayanması 515
Ç. Konu Unsuru Bakımından Denetim 516
1. Genel Olarak 516
2. Konu Sakatlıkları 516
a. Mümkün ve Meşru Olmayan Konu 516
b. Mevzuatta Düzenlenmeyen Konu 517
c. Mevzuata Uygun Olmayan Konu 517
ç. Mahkeme Kararının Gereklerine Uygun Olmayan Konu 519
d. Geriye Yürümezlik İlkesine Aykırı Konu 519
e. Ölçülülük İlkesine Uygun Olmayan Konu 520
f. Kazanılmış Hakları İhlal Eden Konu 521
g. Eksik Kapsamlı Düzenleme 521
D. Amaç (Maksat) Unsuru Bakımından Denetim 522
1. Amaç Kavramı 522
2. Amaç Sakatlıkları 525
a. Genel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 525
aa. Kişisel / Şahsi / Duygusal / Hissi Amaç Güdülmesi 526
bb. Siyasi Amaç Güdülmesi 527
b. Özel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 528
c. Usul (Yöntem) Saptırması 531
III. TAM YARGI DAVALARINDA YARGISAL DENETİM: İDARENİN SORUMLULUĞU 533
A. Devletin Sorumluluğunun Ortaya Çıkışı ve Dayanağı 533
B. İdarenin Kusur Sorumluluğu 538
1. İdari Kusur Kavramı 538
2. İdari Kusurun Anlamı 540
C. Hizmet Kusuru 542
1. Hizmet Kusurunun Özellikleri 543
2. Hizmet Kusuru Sayılan Haller 546
a. Klasik Ayırım 546
aa. Hizmetin Kötü İşlemesi 546
bb. Hizmetin Geç İşlemesi 548
cc. Hizmetin Hiç İşlememesi 549
b. Yargı Kararlarında Hizmet Kusuru 551
Ç. Kişisel Kusur 560
1. Kişisel Kusur Kavramı 560
2. Kişisel Kusur Halleri 562
a. Kişisel Kusur, Kamu Görevinin İfasında Ortaya Çıkabilir 562
b. Kişisel Kusur, Görevin İfası Dışında, Ancak Görev Sebebiyle Ortaya Çıkabilir 563
3. Kişisel Kusurun Özellikleri 564
4. Kişisel Kusur Olarak Görev Kusuru 565
D. Kamu Görevlilerinin Üçüncü Kişilere Verdikleri Zararlardan Doğan Sorumluluk 569
1. Yasal Düzenleme 569
2. Anayasa 40/3 ve 129/5 Hükümlerinde Düzenlenen Sorumluluğun Unsurları 573
3. Kamu Görevlisine Rücu 576
E. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 579
1. Risk (Tehlike) İlkesi 580
a. İdarenin Tehlikeli Faaliyetleri, Tesisleri ve Araç–Gereçlerinin Neden Olduğu Zararlarda Risk İlkesi 584
b. Mesleki Risk İlkesi 587
2. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik (Fedakârlığın Denkleştirilmesi) İlkesi 588
3. Sosyal Risk İlkesi 592
a. İlkenin Uygulanması 594
b. İlkenin Özellikleri 596
c. Terör Eylemlerinde Sosyal Risk Uygulaması 597
F. Sorumluluğun Unsurları 600
1. Tazmini Gereken Zarar Olmalıdır 600
2. Zarar Kamu Hizmetinden Kaynaklanmalıdır 602
3. Zarar İdareye Bağlanabilir Olmalıdır 603
a. Uygun İlliyet Bağı 603
b. İlliyet Bağını Ortadan Kaldıran Durumlar 605
aa. Mücbir Sebep 605
bb. Zarar Görenin Ağır Kusuru 609
cc. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 610
c. İlliyet Bağını Ortadan Kaldırmayan Durumlar 611
aa. Doğal (Tabii) Afetler 611
bb. Beklenmeyen Hâller 612
cc. Zarar Görenin ya da Üçüncü Kişinin Kusuru 614
G. Tazminat ve Tazminatın Hesaplanması 615
1. Tazmin Yükümlülüğü 615
2. Tazminat Çeşitleri 617
a. Maddi Tazminat 618
b. Manevi Tazminat 619
3. Tazminatın Kapsamı 620
4. Tazminatın Hesaplanması 622
a. Maddi Tazminatın Hesaplanması 623
aa. Ölüm Nedeniyle Maddi Tazminat 624
bb. Beden Bütünlüğüne Yönelik Zararlarda Maddi Tazminat 626
cc. Mala Yönelik Zararlarda Maddi Tazminat 626
çç. Maddi Tazminatın Hesaplanmasında Önemli Hususlar 627
b. Manevi Tazminatın Hesaplanması 630
aa. Ölüm Nedeniyle Manevi Tazminat 631
bb. Beden Bütünlüğüne Yönelik Zararlarda Manevi Tazminat 632
cc. Kişilik Haklarına Yönelik Zararlarda Manevi Tazminat 633
çç. Mala Yönelik Zararlarda Manevi Tazminat 634
dd. Manevi Tazminatla İlgili Hususlar 635
§ 13 İPTAL VE TAM YARGI DAVALARININ SONUÇLANMASI
I. İPTAL DAVASININ SONUÇLANMASI 637
A. İptal Davasının (Esastan) Reddi 637
1. Ret Kararının Davanın Tarafları Üzerindeki Etkisi 637
2. Ret Kararının Üçüncü Kişiler Üzerindeki Etkisi 638
3. Ret Kararının Diğer Mahkemeler Üzerindeki Etkisi 638
4. Ret Kararının Dava Konusu (Düzenleyici ve Birel) İşlem Üzerindeki Etki ve Sonuçları 638
B. İptal Davasının Kabulü / İşlemin İptali 639
1. İptal Kararının Davanın Tarafları Üzerindeki Etkisi 639
2. İptal Kararının Üçüncü Kişiler Üzerindeki Etkisi 639
3. İptal Kararının Benzer Olaylarda İdare Üzerindeki Etkisi 639
4. İptal Kararının Dava Konusu (Düzenleyici ve Birel) İşlem Üzerindeki Etki ve Sonuçları 640
a. İptal Kararının Genel Etki ve Sonuçları 640
aa. Geçmişe Yürümesi 640
bb. Dava Konusu İşlem Bakımından Hüküm İfade Etmesi 641
cc. İdari İşlem Yerine Geçememesi 641
b. İptal Kararının Özel Etki ve Sonuçları 642
aa. Düzenleyici İşlemler Bakamından 642
aaa. Düzenleyici İşlemin İptali (Varsa) Öncekine Yürürlük Kazandırır (mı?) 642
bbb. Düzenleyici İşlemin İptali Genel Etki Gösterir 642
ccc. Düzenleyici İşlemin İptali Derdest Davaları Etkiler 642
ççç. Düzenleyici İşlemin İptali İdarenin Yeni Bir İşlem Yapmasını Gerektirir (mi?) 642
ddd. Düzenleyici İşlemin İptali (Varsa) Bu İşleme Dayalı Olarak Tesis Edilen Birel İşlemlerin Geçerliliğini Etkiler (mi?) 643
bb. Birel İşlemler Bakımından 644
aaa. Birel İşlemin İptali İdarenin Yeni Bir İşlem Yapmasını Gerektirir (mi?) 644
bbb. Birel İşlemin İptali Kural Olarak Dava Açanları Etkiler 646
ccc. Birel İşlemin İptali Bu İşleme Dayalı Olarak Tesis Edilen Birel İşlemlerin Geçerliliğini Etkiler (mi?) 646
5. İptal Kararının Mali ve Diğer Haklar Üzerindeki Etkisi 647
II. TAM YARGI DAVASININ SONUÇLANMASI 648
§ 14 ÖZEL YARGILAMA USULLERİ
I. İVEDİ YARGILAMA USULÜ 651
A. Genel Olarak 651
B. İvedi Yargılama Usulüne Tabi Uyuşmazlıklar 653
1. İhaleden Yasaklama Kararları Hariç İhale İşlemleri 654
2. Acele Kamulaştırma İşlemleri 655
3. Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararları 656
4. Turizmi Teşvik Kanunu Uyarınca Yapılan Satış, Tahsis ve Kiralama İşlemleri 656
5. Çevre Kanunu Uyarınca İdari Yaptırım Kararları Hariç Çevresel Etki Değerlendirmesi Sonucu Alınan Kararlar 656
6. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Uyarınca Alınan Cumhurbaşkanı Kararları 657
C. İvedi Yargılama Usulünde Özel Usul Kuralları 657
1. Süreye İlişkin Özel Usul Kuralları 657
2. İdareye Başvuruya İlişkin Özel Usul Kuralı 660
3. Yürütmenin Durdurulması Taleplerine İlişkin Kararlara İtiraz Bakımından Özel Usul Kuralı 660
4. Davaların Karara Bağlanmasına İlişkin Özel Usul Kuralı 661
5. Kanun Yollarına İlişkin Özel Usul Kuralları 662
II. MERKEZÎ VE ORTAK SINAVLARA İLİŞKİN YARGILAMA USULÜ 663
A. Genel Olarak 663
B. Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulüne Tabi Uyuşmazlıklar 663
C. Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulünde Özel Usul Kuralları 664
1. Süreye İlişkin Özel Usul Kuralları 664
2. İdareye Başvuruya İlişkin Özel Usul Kuralı 665
3. Yürütmenin Durdurulması Taleplerine İlişkin Kararlara İtiraz Bakımından Özel Usul Kuralı 665
4. Davaların Karara Bağlanmasına İlişkin Özel Usul Kuralı 665
5. Kanun Yollarına İlişkin Özel Usul Kuralları 665
6. Mahkeme Kararının Sonuçları Bakımından Özel Usul Kuralı 666
§ 15 DAVANIN TARAFLARINDA DEĞİŞME
I. GENEL OLARAK 669
II. DAVANIN TARAFLARINDA DEĞİŞMEYE YOL AÇAN HALLER 670
A. Gerçek Kişinin Ölümü 670
1. Yalnız Öleni İlgilendiren Davalar Bakımından 670
2. Yalnız Öleni İlgilendirmeyen Davalar Bakımından 671
B. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 675
1. Özel Hukuk Tüzel Kişileri Bakımından 675
2. Kamu Tüzel Kişileri Bakımından 677
C. Kanuni Temsilci Atanması 677
Ç. Dava Konusunun Devredilmesi (Müddeabihin Temliki) 678
III. DAVACI VE DAVALI SIFATININ BİRLEŞMESİ 678
IV. BİLDİRİLEN ADRESE TEBLİGAT YAPILAMAMASI 679
§ 16 İDARİ YARGILAMA USULÜNDE HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU (HMK) İLE VERGİ USUL KANUNU’NUN (VUK) UYGULANDIĞI HALLER
I. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNA (HMK) ATIF YAPILAN USUL HÜKÜMLERİ 681
A. İYUK’ta Müstakil Madde Halinde Düzenlenmiş Olmakla Birlikte HMK’ye Atıf Yapılan Konular 683
1. Hâkimin Davaya Bakmaktan Memnuiyeti (Yasaklılığı) ve Reddi 683
a. Hâkimin Davaya Bakmaktan Memnuiyeti (Yasaklılığı) 684
b. Hâkimin Reddi 685
c. Hâkimin Çekinmesi ve Reddi Usulü 686
2. Delil Tespiti 690
a. Delil Kavramı 690
b. Delil Tespitinin Anlamı 692
c. Delil Tespit Talebinde Usul 695
B. İYUK’ta Düzenlenmeksizin HMK’ye Atıf Yapılan Konular 696
1. (Objektif) Ehliyet 696
a. Taraf Ehliyeti 696
b. Dava Ehliyeti 697
2. Üçüncü Şahısların Davaya Katılması / Müdahalesi 697
a. Asli Müdahale 698
b. Fer’i Müdahale 699
aa. Fer’i Müdahale Usulü 700
bb. Fer’i Müdahilin Yetkileri 703
3. Davanın İhbarı 705
a. Davanın İhbarının Anlam ve Önemi 705
b. Davanın İhbarı Usulü 707
4. Taraf Vekilleri 708
5. Dosyanın Taraflar ve İlgililerce İncelenmesi 710
6. Davadan Feragat 710
a. Feragat Ehliyeti 711
b. Feragat Usulü 713
c. Kısmi Feragat Olur mu? 713
ç. Şartlı Feragat Olur mu? 714
d. Feragat Ne Zamana Kadar Yapılabilir? 714
e. Feragat Kabule Bağlı mıdır? 715
aa. İptal Davalarında 717
bb. Tam Yargı Davalarında 719
f. Feragatin Sonuçları 720
g. Feragat Halinde Yargılama Giderleri 721
ğ. Diğer Hususlar 721
7. Davayı Kabul 723
8. Teminat 727
9. Mukabil (Karşı) Dava 730
10. Bilirkişi 732
11. Keşif 736
12. Yargılama Giderleri 738
a. Yargılama Giderlerinin Kapsamı 738
b. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 741
13. Adli Yardım 744
14. Duruşmaların Sükunu ve İnzibatı 749
15. Elektronik İşlemler 749
16. Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası 750
II. VERGİ USUL KANUNUNA (VUK) ATIF YAPILAN USUL HÜKÜMLERİ 750
§ 17 DOSYALARIN KARARA BAĞLANMASI
I. KARAR VERME USULÜ 753
II. KARARLARIN YAZIMI 754
III. KARARLARDA BULUNACAK HUSUSLAR 754
IV. KARARLARIN TEBLİĞİ 755
V. DOSYANIN KAYBOLMASI 755
§ 18 AÇIKLAMA VE YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ
I. AÇIKLAMA 757
A. Genel Olarak 757
B. Açıklama Nedenleri 758
C. Açıklama Mercii 759
Ç. Açıklama Süresi 759
D. Açıklama Usulü 759
E. Diğer Önemli Hususlar 759
II. YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ 760
A. Genel Olarak 760
B. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Nedenleri 761
C. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Mercii 762
Ç. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Süresi 762
D. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Usulü 762
E. Diğer Önemli Hususlar 762
§ 19 İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI
I. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI GEREĞİ 763
II. UYGULANMASI GEREKEN İDARİ YARGI KARARLARI 764
III. İDARİ YARGI KARARLARI UYGULANIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 765
IV. İDARİ YARGI KARARLARINI UYGULAMA SÜRESİ 766
V. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMIŞ SAYILMAYACAĞI HALLER 769
VI. İDARİ YARGI KARARLARINI UYGULAMAMANIN MAZUR GÖRÜLECEĞİ HALLER 770
A. Hukuki ve/veya Fiili (Maddi) İmkânsızlık 770
B. Davacının Feragat Etmesi 771
VII. İDARİ YARGI KARARLARINI UYGULAMAMANIN MAZUR GÖRÜLMEYECEĞİ HALLER 772
A. İdarenin Kanun Yollarına Başvurması 772
B. İdareye Karşı Tazminat Davası Açılması / İdarenin Tazminat Ödemesi 772
C. Kamu Görevlisinin Mahkûm Olması 772
Ç. Otuz Günlük Sürenin Dolması 773
D. İdarenin Yeniden Yapılandırılması 773
E. Kamu Düzeninin Bozulması Tehlikesi 773
F. Mahkeme Kararını Uygulamama Yönünde Prensip (İlke) Kararı Alınması 774
G. Diğer Nedenler 774
VIII. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMAMASININ SONUÇLARI 775
A. İdari Yargı Kararlarının Uygulanmaması Nedeniyle Doğan Sorumluluk 775
1. Mali Sorumluluk 775
a. Mali Sorumluluk Esasları 775
b. Açılacak Maddi ve Manevi Tazminat Davası 776
c. Kamu Görevlisine Rücu 781
2. Cezai Sorumluluk 783
3. İdari Sorumluluk 783
4. Siyasi Sorumluluk 784
B. İdari Yargı Kararlarının Uygulanmaması Konusunda Özellik Arzeden Durumlar 784
1. Salt Uygulamama Haline Karşı İptal Davası Açılması 784
2. Uygulamama Nedeniyle İdareye Yapılan Başvuru Üzerine İptal Davası Açılması 784
C. Gecikme Faizi ve Oranı 785
§ 20 KANUN YOLLARI
I. KANUN YOLU KAVRAMI 787
II. KANUN YOLU TÜRLERİ 790
A. Kesin Hüküm (Muhkem Kaziye) 791
B. Kanun Yolunun Özellikleri 795
1. Olağan Kanun Yolunun Özellikleri 795
2. Olağanüstü Kanun Yolunun Özellikleri 796
C. Olağan Kanun Yolları 796
1. İstinaf 796
a. İstinafa Tabi Mahkeme Kararları 797
b. İstinaf Usulü 799
c. İstinaf İncelemesinin Kapsamı ve Sonuçları 801
2. Temyiz 806
a. Temyize Tabi Mahkeme Kararları 806
b. Temyiz Usulü 809
c. Temyiz İncelemesinin Kapsamı ve Sonuçları 813
3. İstinaf ve Temyiz Kanun Yollarına İlişkin Değerlendirme 820
4. İstinaf ve Temyizde Yürütmenin Durdurulması 827
Ç. Olağanüstü Kanun Yolları 831
1. Yargılamanın Yenilenmesi (Muhakemenin İadesi) 831
a. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 832
b. Yargılamanın Yenilenmesi Usulü 833
2. Kanun Yararına Temyiz 835
§ 21– ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU
I. BİREYSEL BAŞVURUNUN KONUSU 840
A. İhlal Edilen Hakkın Niteliği 841
B. Denetim Dışı İşlem ve Kararlar 842
II. BİREYSEL BAŞVURUYA İLİŞKİN TEMEL ŞARTLAR 845
A. Başvuru Yollarının Tüketilmesi Şartı 845
B. Kanun Yollarında Gözetilecek Hususlardan Olmama Şartı 848
III. BİREYSEL BAŞVURU ESASLARI 849
A. Başvuru Ehliyeti 849
B. Başvuru Süresi 852
C. Başvuru Usulü 853
1. Başvuru Dilekçesi 853
2. Dilekçenin Verileceği Yerler 855
3. İdari İnceleme 855
Ç. Esas Bakımından İnceleme ve Karar 856
Kaynaklar 863 |