İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz ve Teşekkür 7
Kısaltmalar 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
MÜCBİR SEBEP KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
I. MÜCBİR SEBEP KAVRAMI 19
A. Kavramsal Çerçeve 19
B. Bilimsel İçtihatlarda Mücbir Sebep 21
C. Yüksek Yargı İçtihatlarında Mücbir Sebep 25
D. Mücbir Sebebin Nispilik Özelliği 29
II. MÜCBİR SEBEBİN UNSURLARI 30
A. Dışsallık (Haricilik) 32
B. Öngörülemezlik 33
1. Olayın Sıklıkla Meydana Gelmemesi 34
2. Olayın Yer ve Zaman Bakımından Belirlenebilir Olmaması 35
3. Olayın Sonuçlarının Önceden Tahmin Edilemeyecek Etkililikte Olması 36
4. Olayın İdarenin Faaliyetine Atfedilebilir Olmaması 36
C. Önlenemezlik (Kaçınılmazlık, Karşı Konulamazlık) 37
III. MÜCBİR SEBEP VE BEKLENMEYEN HAL 43
IV. MÜCBİR SEBEBE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 45
A. Özel Hukukta Mücbir Sebebe İlişkin Düzenlemeler 45
1. Türk Medeni Kanunu’nda Mücbir Sebep 45
2. Türk Borçlar Kanunu’nda Mücbir Sebep 46
3. Türk Ticaret Kanunu’nda Mücbir Sebep 49
4. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Mücbir Sebep 50
5. Karayolları Trafik Kanunu’nda Mücbir Sebep 56
6. İş Kanunu’nda Mücbir Sebep 56
B. Kamu Hukukunda Mücbir Sebebe İlişkin Düzenlemeler 57
1. Anayasa Hukukunda Mücbir Sebep 57
2. Ceza Hukukunda Mücbir Sebep 59
3. Ceza Yargılaması Hukukunda Mücbir Sebep 60
4. Kabahatler Kanunu’nda Mücbir Sebep 61
5. Vergi Usul Hukukunda Mücbir Sebep 62
b. Vergi Usul Kanunu’ndaki Mücbir Sebep Halleri 63
aa. Ağır Kaza, Ağır Hastalık ve Tutukluluk 63
bb. Yangın, Yer Sarsıntısı ve Su Basması Gibi Afetler 69
cc. Kişinin İradesi Dışında Vukua Gelen Mecburi Gaybubetler 71
dd. Sahibinin İradesi Dışındaki Sebeplerle Defter ve Belgelerinin Elinden Çıkmış Olması 72
6. İdare Hukukunda Mücbir Sebep 72
a. Devlet İhale Kanunu’nda Mücbir Sebep 73
b. Kamu İhale Kanunu’nda Mücbir Sebep 74
c. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nda Mücbir Sebep 75
d. Yükseköğretim Kanunu’nda Mücbir Sebep 77
e. İdarenin Sorumluluğunda Mücbir Sebep 78
İKİNCİ BÖLÜM
MÜCBİR SEBEBİN İDARİ DAVA AÇMA SÜRELERİNE ETKİSİ
I. İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDA GENEL OLARAK DAVA AÇMA SÜRELERİ 89
II. MÜCBİR SEBEBİN DAVA AÇMA SÜRELERİNE ETKİSİ 98
A. Doktrindeki Görüşler 99
B. Danıştay’ın Görüşü 101
1. Mücbir Sebebin Dava Açma Süresini Etkileyeceği Yönündeki Kararlar 102
2. Mücbir Sebebin Dava Açma Süresini Etkilemeyeceği Yönündeki Kararlar 108
III. DAVA AÇMA SÜRELERİNE ETKİSİ AÇISINDAN MÜCBİR SEBEBİN DEĞERLENDİRİLMESİ 112
A. Hukuki Dayanakları Neler Olabilir? 112
1. Eski Hale Getirme Müessesesi 113
2. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53/1–a Maddesindeki Düzenleme 115
3. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Atıfta Bulunulmayan Hallerde de Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hükümlerinin Uygulanabildiği Alanlar 115
4. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda Sürelerin Uzamasına ve Ek Sürelere İlişkin Yer Alan Düzenlemeler 118
5. Vergi Usul Kanunu’ndaki Düzenlemeler 119
6. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğündeki Düzenleme 124
7. Adil Yargılanma Hakkı 127
8. Mahkemeye Erişim Hakkı 130
9. Hukuki Güvenlik ve Belirlilik İlkeleri 138
10. 7226 sayılı Kanun’daki Düzenlemeler 147
11. Olağanüstü Hal Kapsamında Yargı Alanında Alınan Tedbirlere İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 149
12. Değerlendirme 150
B. Şartları Neler Olabilir? 153
1. Mücbir Sebebin Varlığı 153
2. Dava Açma Süresinin Kaçırılması 154
3. Mücbir Sebep ile Dava Açma Süresinin Kaçırılması Arasında İlliyet Bağı Bulunması 154
4. Değerlendirme 155
C. Sebepleri Neler Olabilir? 155
1. Doğal Afet 156
2. Ağır Hastalık 158
3. Ağır Kaza 161
4. Tutukluluk 162
5. Yapılan Tebligattan ve Sürenin Başlamasından Haberdar Olamama 163
6. Hukuki Hata 166
7. Vekil ile Takip Edilen Davalarda Vekil Yönünden Gerçekleşebilecek Durumlar 169
8. Değerlendirme 175
D. Etkisi Nasıl Olabilir? 175
Sonuç ve Öneriler 179
Kaynaklar 189
KARAR DİZİNİ 199
Kavram Dizini 205 |