İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
2. Baskıya Önsöz 11
Kısaltmalar 39
Bölüm 01
ARSA POLİTİKASI
01.1. ARSA POLİTİKASININ ANLAMI VE KAPSAMI 44
01.2. TAŞINMAZ MALLAR POLİTİKASI VE ARAZİ YÖNETİMİ 50
01.2.1. Taşınmaz Mallar Politikası 50
01.2.2. Arazi Yönetimi ve Alan Yönetimi 55
01.2.3. Arazi Stoku 58
01.2.4. Değerlendirme 61
01.3. KENT TOPRAĞI VE ARSA İLİŞKİSİ 63
01.4. NÜFUS GÖSTERGELERİ 70
01.5. KONUT SORUNU 72
01.5.1. Uluslararası Belgelerde Sorunun Çerçevesi 73
01.5.2. Türkiye’de Resmî Belgelerde Konut Sorunu ve Gelinen Nokta 73
01.5.3. Konutun Finansmanı 75
01.5.4. Konut Üretimi 77
01.5.5. Konut Sorunu ve Arsa ile İlişkisi 78
01.5.6. Değerlendirme 80
01.6. TÜRKİYE’DE İMAR DÜZENİNİN VE MEVZUATININ NİTELİĞİ 81
01.7. BİR İTİRAF OLARAK İMAR AFLARI 83
01.8. ARSA POLİTİKASI İLE MEKÂNSAL PLANLAMA VE ARSA DÜZENLEMESİ İLİŞKİSİ 88
01.9. ARSA GELİŞTİRME STRATEJİLERİ 91
01.9.1. Klasik Sunu Planlaması 93
01.9.2. Belediye Arazilerinin Belediye Tarafından Geliştirilmesi 93
01.9.3. Belediye Tarafından Kurulan Bir Şirket Tarafından Geçici Edinim 94
01.9.4. Kentsel Sözleşme veya Tasarım ve Altyapı Planı 94
01.9.5. Kentsel Geliştirme Önlemleri 95
01.9.6. Değerlendirme 95
01.10. KENTSEL TOPRAK REFORMU 96
01.10.1. Toprak Reformu 96
01.10.2. Kentsel Toprak Reformu 97
01.10.3. Diriliş Romanında Tolstoy’un Toprak Reformu’na Yaklaşımı 102
01.10.4. Henry George'un Topraktaki Özel Mülkiyete Bakışı 108
01.11. MEKÂNIN ÜRETİMİ 112
01.12. TÜRKİYE’DE ARSA POLİTİKASININ ARAÇLARI VE YÖNELİMLERİ 120
01.12.1. Neden Olunan Sorunlar 122
01.12.2. Sorulması Gereken Sorular 123
01.12.3. Siyasetçiler ve Yöneticiler Boyutu 124
01.12.4. Finansman Boyutu 124
01.12.5. Daha Fazla İş Birliği 125
01.12.6. Arsa Politikasının Kapsamı 126
01.12.7. Arsa Politikasının Hedefleri 127
01.12.8. Arsa Politikasının Araçları 128
01.12.9. Özel Vurgu 1: Öncelik Boş Bekletilen Arsalar Olmalı 130
01.12.10. Özel Vurgu 2: Arazi Stoku Politikası 133
01.12.11. Özel Vurgu 3: Soba Borusu Modelleri Terk Edilmeli 134
01.12.12. Arsa Politikasının Başarısının Koşulları 136
01.12.13. Lefebvre’ye Geri Dönüş ve Değerlendirme 137
01.13. ALMANYA, AVUSTURYA VE İSVİÇRE’DE ARSA POLİTİKASININ TEMEL İLKELERİ 140
01.13.1. Genel Yaklaşım 140
01.13.1.1. Kavramlar 140
01.13.1.2. Arsa Geliştirme ve Arsaları Kentleşme Amacıyla Kullanma Neden Önemli Bir Konudur? 143
01.13.1.3. İdeal Bir Arsa Piyasası Modeli 145
01.13.2. Arsa Piyasalarında Var Olan Durum 147
01.13.2.1. Almanya 147
01.13.2.2. Avusturya 153
01.13.2.3. İsviçre 155
01.13.2.4. Özet 160
01.14. ARSA POLİTİKASININ EN ÖNEMLİ UYGULAMA ARACI OLARAK ARSA DÜZENLEMELERİNİN ÖNDERLERİ 163
01.15. ARSA POLİTİKASININ VE İMAR PLANLARININ UYGULANMASINDA CUMHURİYETİN İLK YILLARINDAN BU YANA YAŞANAN ZORLUKLARIN TARİHSEL ARKA PLANI 171
01.16. DEĞERLENDİRMELER VE SONUÇ 177
Bölüm 02
ARSA DÜZENLEMESİNİN ANLAMI VE NİTELİĞİ
02.1. ARSA DÜZENLEMESİNİN AMACI, TANIMI VE KAPSAMI 181
02.1.1. Arsa Düzenlemesinin Amacı ve Tanımı 181
02.1.2. Almanya, Avusturya ve İsviçre’de Düzenlemenin Amacı ve Kullanım Alanı 188
02.1.2.1. Almanya’da Düzenlemenin Amacı ve Kullanım Alanı 188
02.1.2.2. Avusturya’da Düzenlemenin Amacı ve Kullanım Alanı 194
02.1.3. Almanya, Avusturya ve İsviçre’de Düzenlemenin İlkeleri 195
02.1.3.1. Almanya’da Düzenlemenin İlkeleri 195
02.1.3.2. İsviçre’de Düzenlemenin ilkeleri 196
02.1.3.2.1. Zürih Kantonu’ndaki Yaklaşım 196
02.1.3.2.2. Bern Kantonu’ndaki Yaklaşım 198
02.1.4. Arsa Düzenlemesinin Kapsamı 198
02.1.4.1. Arsa Düzenlemesinde İmar Planlarının Rolü 199
02.1.4.2. Arsa Düzenlemesinde Mülkiyetin Rolü 207
02.1.4.3. Arsa Düzenlemesinin Uygulanamayacağı Alanlara İlişkin Özel Yasalar 211
02.1.4.4. İmar Yasası’nın 18. Maddesine Göre Düzenlemenin Kapsamı 212
02.2. ARSA DÜZENLEMESİNİN TARİHÇESİ 214
02.2.1. Türkiye’de Arsa Düzenlemesinin Tarihsel Gelişimi 214
02.2.2. Almanya’da Arsa Düzenlemesinin Tarihsel Gelişimi 217
02.2.2.1. Arsa Düzenlemelerine Götüren Önsel Gelişmeler 217
02.2.2.2. Arsa Düzenlemesinin Yasal Altlığa Kavuşturulması Yönündeki Çabalar 219
02.2.3. Türkiye’de ve Almanya’da Arsa Düzenlemesinin Tarihsel Gelişiminin Karşılaştırılması 223
02.3. ARSA DÜZENLEMESİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 225
02.3.1. Arsa Düzenlemesi Nitelik Olarak İmar Planından Farklı Bir İşlemdir 225
02.3.2. Arsa Düzenlemesi Nitelik Olarak Kamulaştırmadan Farklı Bir İşlemdir 229
02.3.2.1. Arsa Düzenlemesini Hatalı Değerlendiren ve Eleştiren Görüşler 229
02.3.2.2. Arsa Düzenlemesini Kamulaştırma Olarak Değerlendiren Anayasa Mahkemesi Kararı 231
02.3.2.3. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Anayasa Mahkemesi Kararına Göre Arsa Düzenlemesinin Kamulaştırmadan Farkı 232
02.3.2.4. Almanya Federal Anayasası ve Alman Anayasa Mahkemesi Kararına Göre Arsa Düzenlemesinin Kamulaştırmadan Farkı 236
02.3.3. Arsa Düzenlemesi Nitelik Olarak Mülkiyetin İçeriğini Belirleyen Bir Araçtır 237
02.3.4. Yargıtay’a Göre Arsa Düzenlemesinin Niteliği 242
02.4. ARSA DÜZENLEMELERİNDE KAZANILMIŞ HAK 243
02.4.1. İmar Planlarının İptal Edilmesi Durumunda Kazanılmış Hak 244
02.4.1.1. Danıştay’ın 2013 Yılından Önceki Kararlarında Kazanılmış Hak 245
02.4.1.2. Danıştay’ın 2013 Yılından Sonraki Kararlarında Kazanılmış Hak 246
02.4.2. Arsa Düzenlemesine Göre Kazanılmış Hak 249
02.5. ARSA DÜZENLEMESİNDE ÖNCELİKLE UYULACAK KURALLAR 255
02.5.1. Arsa Düzenlemesinde, Birinci Sırada Anayasa’nın Uygulanması 256
02.5.1.1. Arsa Düzenlemesinde Anayasa’nın Etkisi 258
02.5.1.2. Türk ve Alman Anayasa Mahkemesi Kararlarında Arsa Düzenlemesi 258
02.5.2. Arsa Düzenlemesinde, İkinci Sırada 3194 Sayılı İmar Yasası ve Özel Yasaların Uygulanması 259
02.5.3. Arsa Düzenlemesinde, Üçüncü Sırada Tüzük, Yönetmelik ve Genelgelerin Uygulanması 261
02.5.3.1. İmar Yasası ile Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelikte Sayılan Genel Hizmet Alanları Arasında Farklılıklar 262
02.5.3.2. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün Arsa Düzenlemelerini Genelgelerle Yönlendirmesi 263
02.5.4. Arsa Düzenlemelerinin Uygulanmasında 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planlarının ve Plan Notlarının Esas Alınması 264
02.5.5. Değerlendirme 265
Bölüm 03
ARSA DÜZENLEMELERİNİN KADASTRO VE TAPU SİCİLİ İLE İLİŞKİLERİ
03.1. TÜRKİYE’DE KADASTRO VE MÜLKİYET SİSTEMİNİN OLUŞTURULMASI 267
03.1.1. Cumhuriyet Döneminde Kadastro Çalışmalarının Başlatılması ve Tapu Sicilinin Oluşturulması 279
03.1.2. Tapu ve Kadastro Faaliyetlerini Yürüten Kurum 282
03.2. ARSA DÜZENLEMELERİNDE TAPU SİCİLİNİN VE KADASTRO BİLGİLERİNİN ROLÜ 284
03.2.1. Kadastro Sisteminde Yenileme ve Güncelleme Çalışmaları 286
03.2.2. 3402 Sayılı Kadastro Yasası’nın 22/a Maddesine Göre Yenileme 292
03.2.3. 2859 sayılı Tapulama ve Kadastro Paftalarının Yenilenmesi Hakkında Yasa’ya Göre Yenileme 292
03.2.4. Teknik Hataların Düzeltilmesi Yoluyla Yenileme 294
03.2.5. Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) 297
03.2.6. Tapu Sicilinin Elektronik Ortamda Tutulması Yetkisi ve Yetkili Kurum 298
03.2.7. Parsel Sorgu 299
03.3. ARSA DÜZENLEMELERİNDE TAPU SİCİLİ VE KADASTRO BİLGİLERİNİN ROLÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ 300
Bölüm 04
ARSA DÜZENLEMELERİNDE HAZIRLIK SÜRECİ
04.1. ARSA DÜZENLEMESİNİ YAPMANIN HUKUKSAL DAYANAKLARI VE DÜZENLEMEYİ YAPMAYA YETKİLİ MESLEK 303
04.1.1. Yasa ve Yönetmeliklerde Arsa Düzenlemesini Yapmaya Yetkili Meslek 303
04.1.1.1. 3194 Sayılı İmar Yasası 304
04.1.1.2. Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik 304
04.1.1.3. Harita Mühendislik Hizmetlerini Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Ehliyet Durumlarına Ait Yönetmelik 305
04.1.1.4. Tescile Konu Olan Harita ve Planlar Yönetmeliği 305
04.1.1.5. Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği 306
04.1.2. Arsa Düzenlemesi İşinin Onaylamaya Yetkili Kurumların Kendi Bünyelerindeki Harita Mühendislerine Yaptırılması 307
04.1.3. Arsa Düzenlemesi İşinin İhale ile Yaptırılması 312
04.1.3.1. Arsa Düzenlemesi İşinin Kamu İhale Yasası’na Göre Yaptırılması 313
04.1.3.2. Kamu İhale Sözleşmeleri Yasası’na Göre İhalelere İlişkin Sözleşmelerin Düzenlenmesi ve Uygulanması 315
04.1.3.3. Harita Mühendislik Hizmetlerini Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kuruluşların Ehliyet Durumlarına Dair Yönetmelik 317
04.1.4. Almanya’da Arsa Düzenlemesini Yapmaya Yetkili Meslek 320
04.2. DÜZENLEME ALANLARININ TESPİT EDİLMESİ 325
04.2.1. Türkiye’de Düzenleme Bölgesi 325
04.2.2. Almanya’da ve İsviçre’de Düzenleme Bölgesi 333
04.2.2.1. Almanya’da Düzenleme Bölgesi 333
04.2.2.2. İsviçre’de Düzenleme Bölgesi 333
04.3. TAPU KAYITLARININ ELDE EDİLMESİ 334
04.4. TAPU KAYITLARINA BELİRTME YAPILMASI 335
04.4.1. Türkiye’de Arsa Düzenlemesinin Tapu Kayıtlarında Belirtilmesi 335
04.4.2. Almanya, Avusturya ve İsviçre’de Arsa Düzenlemesinin Tapu Kayıtlarında Belirtilmesi 337
04.4.2.1. Almanya’da Arsa Düzenlemesinin Tapu Kayıtlarında Belirtilmesi 337
04.4.2.2. Avusturya’da Arsa Düzenlemesinin Tapu Kayıtlarında Belirtilmesi 338
04.4.2.3. İsviçre’de Arsa Düzenlemesinin Tapu Kayıtlarında Belirtilmesi 338
04.5. ARSA DÜZENLEMESİ UYGULAMASINDA YAPILMASI GEREKEN İŞLER 339
Bölüm 05
ARSA DÜZENLEMELERİNDE DÜZENLEME
ORTAKLIK PAYI (DOP)
05. ARSA DÜZENLEMELERİNDE DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI (DOP) 349
05.1. DÜZENLEME ORTAKLIK PAYININ TANIMI VE AMACI 352
05.2. DÜZENLEME ORTAKLIK PAYININ KAPSAMI 353
05.2.1. Arsa Düzenlemelerinde Kamu Tesisleri Arsalarına Tahsis 363
05.2.2. Genel (Umumi) Hizmet Alanlarının Birçoğunun Yerel ve Ortaklaşa Nitelikte Olmaması ve Bazılarının Birden Fazla Kullanım İçermesi 364
05.2.3. Genel (Umumi) Hizmet Alanlarında Özel Tesis Yapılması 366
05.3. DÜZENLEME DOLAYISIYLA MEYDANA GELEN DEĞER ARTIŞLARI 366
05.4. GENEL (UMUMİ) HİZMET ALANLARININ HUKUKSAL NİTELİKLERİ 370
05.4.1. Yol 370
05.4.1.1. Yolların Hukuki Niteliği 370
05.4.1.2. İmar Planlarında Yol Olarak Görünen Yerler 374
05.4.1.3. Tapuda Kayıtlı Olmayan, Ancak İmar Planlarında Yol Olarak Görünen Yerler 374
05.4.1.4. Tapuda Gerçek Kişiler ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri Adına Kayıtlı Olan ve Aynı Zamanda İmar Planlarında Yol Olarak Görünen Yerler 374
05.4.1.5. Kadastro Yollarının İmar Planıyla Kamu Malı Niteliğini Yitirmesi 375
05.4.1.6. Kadastro Yollarının İmar Planıyla Nitelik Değiştirdikten Sonra Farklı Yasalarla Farklı Uygulamalara Konu Olmaları 376
05.4.1.6. Otoyol İçin Kamulaştırılan, Sonrasında Kapanan Yollar ve Yol Fazlalarıyla İlgili Uygulamalar 378
05.4.2. Meydan 378
05.4.2.1. Meydanların Hukuki Niteliği 378
05.4.2.2. Meydanların İmar Planıyla Kamu Malı Niteliğini Yitirmesi 379
05.4.2.3. Meydanların Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 382
05.4.2.4. Meydanlar Üzerinde Yapılaşma Hakkı 382
05.4.2.5. İmar Planlarında “Meydan” Olarak Özgülenen Tapuda Maliye Hazinesi Mülkiyetindeki Yerler 383
05.4.3. Otopark 384
05.4.3.1. Otoparkların Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 384
05.4.3.2. İmar Planlarında “Otopark” Olarak Özgülenen Tapuda Maliye Hazinesi Mülkiyetindeki Yerler 384
05.4.3.3. Otoparkların İmar Hukuku İçindeki Önemi 384
05.4.3.4. Yönetmelik Eki Liste: Yerleşim Alanlarında Otopark Aranması Gereken Kullanım Çeşitleri ve Bunlara Ait En Az Otopark Miktarları 386
05.4.3.5. Otopark Gereksiniminin Kısmen veya Tamamen Parselde Karşılanamadığı Durumlar 386
05.4.3.6. Otoparkların, Yapı Ruhsatı/Yapı Kullanma İzni ile Kat irtifakı/Kat Mülkiyeti ile İlişkileri 388
5.4.4. Yeşil Alan 390
05.4.4.1. Yeşil Alanların Hukuki Niteliği 390
05.4.4.2. Yeşil Alanın Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 391
05.4.4.3. Tapuda Maliye Hazinesi Mülkiyetinde Olup İmar Planlarında “Yeşil Alan” Olarak Özgülenen Yerler 392
05.4.4.4. Yeşil Alanlar Üzerinde Yapılaşma Hakkı 392
05.4.4.5. Taşınmazların Yeşil Alana Dönüştürülerek Mağduriyet Yaratılması 394
05.4.4.6. Yeşil Alanların Kamunun Eline Geçmesi 397
05.4.5. Park 398
05.4.5.1. Parkların Hukuki Niteliği 398
05.4.5.2. Parkların Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 398
05.4.5.3. Parklar Üzerinde Yapılaşma Hakkı 399
05.4.5.4. Park ile Kültürpark Arasındaki Fark 399
05.4.6. Çocuk Bahçesi 400
05.4.6.1. Çocuk Bahçesinin Hukuki Niteliği 400
05.4.6.2. Çocuk Bahçesinin Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 400
05.4.6.3. Çocuk Bahçeleri Üzerinde Yapılaşma Hakkı 400
05.4.7. İbadet Yeri 401
05.4.7.1. İbadet Yerlerinin Hukuki Niteliği, Tespiti ve Tescili 403
05.4.7.2. İbadet Yapılarının Yapımında Yetkili İdare ve Kurallar 409
05.4.7.3. İbadet Yerlerinin Bakımı ve Yönetimi Kime Aittir? 411
05.4.7.4. İbadet Yerlerinde Dini Tesise Hizmet Veren Ticari Mekânlar Yapılabilir mi? 413
05.4.7.5. İmar Mevzuatına Aykırı Yapılan Camilerden Sorumlu İdare 418
05.4.7.6. İbadet Yerleri İmar Affı ve İmar Barışından Yararlanabilir mi? 418
05.4.7.7. Diğer İbadet Yerleri 420
05.4.7.7.1. Avrupa Birliği Müktesebatına Uyum Çalışmaları 420
05.4.7.7.2. Ülkemizin İnanç Haritası 422
05.4.7.7.3. Değerlendirme 423
05.4.8. Karakol 423
05.4.8.1. Karakolun Hukuksal Niteliği 423
05.4.8.2. Karakolun Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 424
05.4.8.3. Karakol Alanı Üzerinde Yapılaşma Hakkı 425
05.4.9. Pazar Yerleri 426
05.4.9.1. Pazar Yerlerinin Hukuksal Niteliği 426
05.4.9.2. Pazar Yerlerinin Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 426
05.4.9.3. Pazar Yerlerinin Yer Seçimi ve Üzerindeki Yapılaşma Durumu 427
05.4.10. Millî Eğitim Bakanlığı’na Bağlı Öğretime Yönelik Eğitim Tesis Alanları 428
05.4.10.1. Millî Eğitim Bakanlığı’na Bağlı Öğretime Yönelik Eğitim Tesis Alanlarının Hukuksal Niteliği 428
05.4.10.2. Millî Eğitim Bakanlığı’na Bağlı Öğretime Yönelik Eğitim Tesis Alanlarının Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 429
05.4.10.3. Millî Eğitim Bakanlığı’na Bağlı Öğretime Yönelik Eğitim Tesis Alanları Üzerinde Yapılaşma Hakkı 433
05.4.11. Semt Spor Alanları 434
05.4.11.1. Semt Spor Alanının Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 434
05.4.11.2. Semt Spor Alanı ile İlgili Mekânsal Planlama Kararları 436
05.4.12. Özel Tesis Yapılmasına Konu Olmayan Ağaçlandırılacak Alanlar 437
05.4.12.1. Özel Tesis Yapılmasına Konu Olmayan Ağaçlandırılacak Alanların Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 437
05.4.12.2. Özel Tesis Yapılmasına Konu Olmayan Ağaçlandırılacak Alanların Mekânsal Planlama Sistemindeki Tanımı ve Yeri 439
05.4.13. Otoyol Hariç Erişme Kontrolünün Uygulandığı Yol 440
05.4.13.1. Kesinleşen Karayolu Güzergâh Planları ve Düzenleme Ortaklık Payı 440
05.4.13.2. Otoyol Hariç Erişme Kontrolünün Uygulandığı Yolun Tanımlandığı Mevzuat 442
05.4.14. Su Yolu 444
05.4.15. Taşkın Kontrol Tesisi Alanları 447
05.4.16. Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Sağlık Tesis Alanları 448
05.4.16.1. Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Sağlık Tesis Alanlarının Hukuksal Niteliği 448
05.4.16.2. Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Tesis Alanlarının Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 448
05.4.16.3. Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Sağlık Tesis Alanları ile İlgili Mekânsal Planlama Kararları ve Yapılaşma Hakları 450
05.4.16.4. Özel Hastaneler Düzenleme Ortaklık Payından (DOP) Karşılanan Genel (Umumi) Hizmet Alanları İçinde Değerlendirilebilir mi? 452
05.4.17. Toplu Taşıma İstasyonları ve Durakları 453
05.4.17.1. Tapuda Maliye Hazinesi Mülkiyetinde Olan ve İmar Planlarında “Toplu Taşıma İstasyonları ve Durakları” Olarak Özgülenen Yerler 454
05.4.17.2. Toplu Taşıma İstasyonları ve Durakları ile İlgili Yetkili İdare 455
05.4.18. Resmî Kurum Alanı 455
05.4.18.1. Resmî Kurum Alanının Hukuki Niteliği 455
05.4.18.2. Resmî Kurum Alanının Genel Hizmet Alanı Niteliği 455
05.4.19. Mezarlık Alanı 457
05.4.19.1. Mezarlık Alanlarının Hukuki Niteliği 458
05.4.19.2. Mezarlıklar, Gömü ve Nakil ile Görevli ve Yetkili İdareler 461
05.4.19.3. Müslüman Olmayanlara Ait Mezarlıklar 462
05.4.19.4. Mezar Yeri Kullanım Tahsis Belgesi 464
05.4.19.5. İmar Planlarında “Mezarlık Alanı” ve Uygulama 465
05.4.19.6. Mezarlıklarda Cins Değişikliği 466
05.4.19.7. Mezarlıkların İç Planlaması 467
05.4.19.8. Mezarlık Defteri 467
05.4.19.9. Mezarlık Alanına Tecavüz, El Atma ve Ağaç Kesme 468
05.4.20. Belediye Hizmet Alanı 469
05.4.20.1. Belediye Hizmet Alanının Hukuksal Niteliği 469
05.4.20.2. Belediye Hizmet Alanının Genel (Umumi) Hizmet Alanı Niteliği 469
05.4.21. Sosyal ve Kültürel Tesis Alanı 471
05.4.22. Rekreasyon Alanı Olarak Ayrılan Parseller 472
05.4.22.1. Rekreasyon Alanlarının Niteliği 472
05.4.22.2. Rekreasyon Alanlarının Düzenleme Ortaklık Payından Karşılanamayacağına İlişkin Danıştay Kararları 473
05.4.22.3. Rekreasyon Alanlarının Kamu Tesisleri Arsaları (KOP) Olarak Değerlendirilemeyeceğine İlişkin Bir Danıştay Kararı 474
05.4.22.4. “Rekreasyon Alanı” ile “Rekreaktif Alan” Arasındaki Fark 474
05.4.22.5. Rekreasyon Alanlarında Yapı Ruhsatı Düzenlenemeyeceğine İlişkin Bir Danıştay Kararı 475
05.4.23. Mesire Alanları 477
05.4.23.1. Mesire Yerleri Yönetmeliği 478
05.4.23.2. Ormanlardaki Mesire Yerleri 478
05.4.23.3. Göl ve Deniz Kıyılarındaki Mesire Yerleri 480
05.5. DÜZENLEME ORTAKLIK PAYININ (DOP) ve DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI ORANININ (DOPO) HESAPLANMASI 481
05.5.1. 02.11.1985 tarihli Resmî Gazete’de Yayımlanan İmar Kanunu’nun 18’inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmelik’te DOP ve DOPO 482
05.5.2. 22.02.2020 Tarihli Resmî Gazete’de Yayımlanan Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik’te DOP ve DOPO 483
05.5.3. Düzenlemeye Giren Parsellerin Tam ve Eksiksiz Olması ve Eşit Oranda DOP Düşülmesi 488
05.5.4. Bazı Parsellerden Düzenleme Ortaklık Payı Alınmaması İşlemin İptal Nedenidir 489
05.5.5. Kapanan Yollar ve Yol Fazlalarının Bulunması Durumunda DOP ve DOPO Hesabı 491
05.5.6. Ayırma ve Birleştirme ile Oluşan Parsellerin Bulunması Durumunda DOP ve DOPO Hesabı 495
05.5.7. Bağışlanan Arazi Parçalarının Bulunması Halinde DOP ve DOPO Hesabı 497
05.5.8. Kamulaştırılan Alanların Bulunması Durumunda DOP ve DOPO Hesabı 501
05.6. (GENEL) UMUMİ HİZMET ALANLARININ DOP ORANINDAN FAZLA OLMASI 503
05.6.1. 02.11.1985 Tarihli Resmî Gazete’de Yayınlanan İmar Kanunu’nun 18’inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yürürlükten Kalkan Yönetmelik 506
05.6.2. 22.02.2020 Tarihli Resmî Gazete’de Yayımlanan Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik 506
05.6.3. Hesaplanan DOP Oranının Yasadaki DOP Oranına İndirilmesi İçin Tescil Harici Alanlardan Yararlanılması 510
05.7. İKİNCİ KERE DOP KESİLMESİ: DAHA ÖNCE ARSA DÜZENLEMESİ GÖRMÜŞ PARSELLERDE DOP VE DOPO HESABI 523
05.7.1. Konunun Kapsamı 523
05.7.2. Parselasyonda Herhangi Bir Parselden Bir Kereden Fazla Düzenleme Ortaklık Payı Alınmasına İlişkin Son Danıştay Kararı 527
05.7.3. 2981 Sayılı Yasa’ya Göre Yapılan Düzenlemelerde İkinci Kere DOP 531
05.8. DÜZENLEME ORTAKLIK PAYININ BEDELE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ 531
05.8.1. 2019 Düzenlemesi Öncesi Durum 531
05.8.1.1. 18. Maddedeki Düzenleme 532
05.8.1.2. Düzenleme Ortaklık Payının Bedele Dönüştürülmesinde Yönetmeliğin Başarılı Olamamasının Nedenleri 532
05.8.1.3. 2019 Yılı Öncesi Düzenleme Ortaklık Payının Bedele Dönüştürülmesinin Değerlendirilmesi 534
05.8.2. 2019 Yılında Yapılan Yeni Düzenleme 536
05.8.3. Düzenleme Ortaklık Payının Bedele Dönüştürülmesinin Nedeni Olan Yapının Niteliği 537
05.8.3.1. İmar Planının İptaliyle Kendiliğinden Geçersiz Duruma Gelen Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni 539
05.8.3.2. Hukuka Aykırı Verilen Yapı Ruhsatı Açısından Kazanılmış Hak 540
05.8.4. Düzenleme Ortaklık Payının Alınamadığı Durumlarda Bedele Dönüştürülecek Payların Hesaplanması 545
05.8.5. Düzenleme Ortaklık Payının Alınamadığı Durumlarda Bedele Dönüştürülecek Payların Değer Tespiti 546
05.9. GENEL (UMUMİ) HİZMET ALANLARININ TAPUYA TESCİLİ 552
05.9.1. Yeni Düzenlemenin Anlamı 552
05.9.2. 3194 Sayılı İmar Yasası’nın 11. Maddesi Gereği Kamuya Ait Taşınmazların Tahsisi ve Tescili 554
05.10. YAPILARIN VE AĞAÇLARIN BAŞKASINA AİT PARSELLERDE VE GENEL HİZMET ALANLARINDA KALMASI 556
05.11. ALMANYA’DA DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI VE EŞDEĞERLİK 558
Bölüm 06
ARSA DÜZENLEMELERİNDE DAĞITIM
06.1. GİRİŞ 563
06.2. DÜZENLEMEYE GİREN PARSELLERİN İMAR PARSELLERİNE DAĞITILMASI İLE İLGİLİ İMAR YASALARINDAKİ VE YÖNETMELİKLERİNDEKİ KURALLAR 565
06.2.1. Düzenlemeye Giren Parsellerin İmar Parsellerine Dağıtılması ile İlgili İmar Yasalarındaki Kurallar 565
06.2.2. Düzenlemeye Giren Parsellerin İmar Parsellerine Dağıtılması ile İlgili Yönetmeliklerdeki Kurallar 569
06.2.3. Yasa ve Yönetmeliklere Göre Dağıtım Koşulları 572
06.3. DAĞITIMIN HUKUKSAL BOYUTU 573
06.3.1. Paylı Mülkiyet Olarak Dağıtım 573
06.3.2. Bağımsız Mülkiyet Olarak Dağıtım 579
06.3.3. Kat Mülkiyetli Olarak Dağıtım 581
06.4. DAĞITIMIN TEKNİK BOYUTU 586
06.4.1. Teknik Boyut Açısından Hukuk Kaynaklarındaki Düzenlemeler 587
06.4.1.1. İmar Yasası’nın 18. ve 19. Maddeleri 587
06.4.1.2. Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik 589
06.4.1.3. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği 590
06.4.1.4. Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği 593
06.4.1.5. Çıkarımlar ve Değerlendirmeler 594
06.4.2. Düzenleme Sonucu Taşınmaz Maliklerine Verilecek Parsellerin Konuma Göre Dağıtımı 595
06.4.2.1. Kadastro Parselinin Bulunduğu Yerden Tahsis 596
06.4.2.1.1. Düzenlemeye Giren Parselin Bulunduğu Yerden Tahsisi 596
06.4.2.1.2. Düzenlemeye Giren Parselin Aynı Yerdeki İmar Parsellerine Tahsisi 597
06.4.2.1.3. Düzenlemeye Giren Parselin Malikine Yapısının Bulunduğu İmar Parselinin Verilmesi 604
06.4.2.1.4. Plan ve Mevzuata Göre Korunması Olanaklı Yapıların Başkasına Ait İmar Parselinde Kalması 608
06.4.2.1.5. İmar Planında Genel Hizmet Alanlarında Kalan ve Mevzuata Göre Korunması Olanaklı Olmayan Yapılar 610
06.4.2.2. Bir Parsele Bulunduğu Yerden İmar Parseli Verilememesinde Zorunluluk Durumu 611
06.4.2.3. Düzenlemeye Giren Parselin En Yakınındaki Eşdeğer Alandan Tahsisi 612
06.4.2.3.1. Dağıtımda En Az Parsel Büyüklüğü, Kullanım Türü ve İmar Hakkı Ölçütlerinin Dikkate Alınması 616
06.4.2.3.2. Düzenlemeye Giren Taşınmazlara En Yakınındaki Alandan Yer Verilmesine Danıştay Bakışı 616
06.4.3. Dağıtımda Parsellerin Biçimi ile Büyüklüğünün Anlamı ve Önemi 619
06.4.3.1. Şehircilik Açısından Parselasyonun Anlamı 619
06.4.3.1.1. Kentsel Mekânların Parselasyon Yoluyla Parçalanmasının Anlamı Nedir? 622
06.4.3.1.2. İmar Uygulamalarında Parselasyon Zorunlu mudur? 625
06.4.3.1.3. Uygulamanın Niteliği ve Parselasyon 627
06.4.3.2. Parselleme İlkeleri 633
06.4.3.3. Parsel Geometrisinin Öğeleri 638
06.4.3.3.1. Parsellerin Biçimi 639
06.4.3.3.2. Parsellerin Boyutu 640
06.4.3.3.3. Parselin Büyüklüğü (Yüzölçümü, Alanı) 641
06.4.3.3.4. İfraz Hattının Önemi 642
06.4.3.3.5. Kademe Hattının Önemi 642
06.4.3.3.6. Üçüncü Boyutun Önemi 643
06.4.3.4. Parsel Geometrilerine İlişkin Yargı Kararları 643
06.4.4. Parselasyon Planı Örnekleri ve Değerlendirmeler 645
06.4.4.1. Parselasyon Planı Örnekleri 646
06.4.4.2. Değerlendirmeler 651
06.4.5. Almanya–Avusturya ve İsviçre’de Parselasyon Planına Yaklaşım 651
06.4.5.1. Almanya’da 651
06.4.5.2. Avusturya’da 655
06.4.5.3. İsviçre’de 659
06.4.5.4. Değerlendirmeler 666
06.5. DÜZENLEMEYE GİREN PARSELLERİN DAĞITIMINDA ÖZEL YASA UYGULAMALARI 666
06.5.1. Dağıtımın Değer Ölçütüne Göre Yapılması 667
06.5.2. İmar Hakkı Aktarımı 670
06.5.2.1. 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası’nda İmar Hakkı Aktarımı 670
06.5.2.2. 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Yasada İmar Hakkı Aktarımı 671
06.5.2.3. 3194 Sayılı İmar Yasası’nda İmar Hakkı Aktarımı 672
06.5.2.4. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının Görev ve Yetkilerini Yeniden Düzenleyen, 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde İmar Hakkı Aktarımı 673
06.5.2.5. Bazı Parsellerin Belediyeye Bedelsiz Terki Karşılığında Emsalin Artırılması 674
06.5.3. Trampa 674
06.5.3.1. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası’na Göre Trampa 675
06.5.3.2. 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Trampa 678
06.6. ALMANYA, AVUSTURYA VE İSVİÇRE MEVZUATLARINDA DAĞITIMLA İLGİLİ DÜZENLEMELER 678
06.6.1. Almanya’da ve İsviçre’de Düzenleme ve Dağıtım Kütlesi 678
06.6.1.1. Almanya’da Düzenleme Kütlesi ve Dağıtım Kütlesi 678
06.6.1.2. İsviçre’de Düzenleme Kütlesi ve Dağıtım Kütlesi 679
06.6.2. Almanya ve Avusturya’da Dağıtım Ölçütü 679
06.6.2.1. Almanya’da Dağıtım Ölçütü 679
06.6.2.1.1. Değerlere Göre Dağıtım 679
6.6.2.1.2. Alanlara Göre Dağıtım 680
06.6.2.2.3. Dağıtım Oranı 680
06.6.2.2. Avusturya’da Dağıtım Ölçüsü 681
06.6.3. Almanya’da ve Avusturya’da Arsa Düzenlemesi Kapsamında Taşınmaz Değerleme 682
06.6.3.1. Almanya’da Arsa Düzenlemesi Kapsamında Taşınmaz Değerleme 682
06.6.3.2. Avusturya’da Arsa Düzenlemesi Kapsamında Taşınmaz Değerleme 684
06.6.4. Almanya’da, Avusturya’da ve İsviçre’de Tahsis 685
06.6.4.1. Almanya’da Tahsis 685
06.6.4.1.1. Tahsis Hakkı 685
06.6.4.1.2. Görüşme Takvimi 686
06.6.4.1.3. Tahsis İlkeleri 687
06.6.4.1.4. Para Denkleştirmesi 688
06.6.4.2. İsviçre’de Tahsis 688
06.6.4.3. Avusturya’da Tahsis 690
06.6.5. Almanya ve İsviçre’de Ödenti 691
06.6.5.1. Almanya’da Ödenti 691
06.6.5.2. İsviçre’de Ödenti 692
06.6.5.2.1. Ödentilerin Belirlenmesi 692
06.6.5.2.2. Ödentiler 692
06.6.6. Almanya’da Ortak Mülkiyet ve Özel Tüzel Koşullar 693
Bölüm 07
ARSA DÜZENLEMELERİNİN ONAYLANMASI, YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ, KESİNLEŞMESİ, TAPU SİCİLİNE TESCİLİ
07.1. ARSA DÜZENLEMELERİNİN ONAYLANMASINDA YETKİLİ KURUMLAR, ORGANLAR, MAKAMLAR 695
07.1.1. Arsa Düzenlemesi ile İlgili Olarak İdarelere Verilen Yetkinin Dayanağı 695
07.1.2. Arsa Düzenlemesini Onaylamaya Yetkili İdareler 704
07.1.3. 5393 Sayılı Belediye Yasası’na Bağlı İl/İlçe Belediyelerine Verilen Arsa Düzenlemesini Onaylama Yetkisi 708
07.1.4. 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Yasası ile Büyükşehir Belediyelerine ve Büyükşehir İçindeki İlçe Belediyelerine Verilen Arsa Düzenlemesini Onaylama Yetki 713
07.1.5. Büyükşehirlerde Nazım İmar Planının Onayından Sonra Arsa Düzenlemesinin Yapılmasında ve Parselasyon Planının Onaylanmasında Yetki 725
07.1.6. Büyükşehirlerde, Yasalarla Büyükşehir Belediyesine Verilmiş Görevlerin ve Hizmetlerin Gerektirdiği İşlerle İlgili Arsa Düzenlemesinin Yapılmasında ve Parselasyon Planının Onaylanmasında Yetkisi 728
07.1.7. TCDD Yasası ile Büyükşehir Belediyelerine ve İl/İlçe Belediyelerine Verilen Yetki 729
07.1.8. 5302 Sayılı Yasa ile İl Özel İdaresine Verilen Arsa Düzenlemesini Onaylama Yetkisi 730
07.1.9. 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile (m. 97) Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Verilen Arsa Düzenlemesini Onaylama Yetkisi 733
07.1.10. 4562 Sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Yasası ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na Verilen Arsa Düzenlemesini Onaylama Yetkisi 738
07.1.11. 3194 Sayılı İmar Yasası (Ek Madde 3) ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na Verilen Yetki 740
07.1.12. Türkiye’deki Arsa Düzenlemelerinin Görev ve Yetki Bakımından Değerlendirilmesi 741
07.1.13. Almanya’da, Avusturya’da ve İsviçre’de Arsa Düzenlemelerinde Görev ve Yetki 743
01.1.13.1. Almanya’da Arsa Düzenlemelerinde Görev ve Yetki 743
07.1.13.2. Avusturya’da Arsa Düzenlemelerinde Görev ve Yetki 745
07.1.13.3. İsviçre’de Bern Kantonu’nda Arsa Düzenlemelerinde Görev ve Yetki 745
07.1.14. Almanya’da, Avusturya’da ve İsviçre’de Arsa Düzenleme Kararı 746
07.1.14.1. Almanya’da Arsa Düzenleme Kararı 746
07.1.14.2. Avusturya’da Arsa Düzenleme Kararı 747
07.1.14.3. İsviçre’de Bern Kantonu’nda Arsa Düzenleme Kararı 748
07.1.15. Almanya’da ve İsviçre’de Arsa Düzenlemesine Katılım 749
07.1.15.1. Almanya’da Arsa Düzenlemesine Katılım 749
07.1.15.2. İsviçre’de Arsa Düzenlemesine Katılım 750
07.1.16. Almanya’da ve Avusturya’da Düzenleme Kararının İlanı 751
07.1.16.1. Almanya’da Düzenleme Kararının İlanı 751
07.1.16.2. Avusturya’da Düzenleme Kararının İlanı 752
07.1.17. Almanya’da ve İsviçre’de Durum (Halihazır+Kadastro) Haritası ve Durum Kaydı 752
07.1.17.1. Almanya’da Durum (Halihazır+Kadastro) Haritası ve Durum Kaydı 752
07.1.17.2. İsviçre’nin Bern Kantonu’nda Durum (Halihazır+Kadastro) Haritası ve Durum Kaydı 753
07.1.18. Almanya ve İsviçre’de Resmi Sicillerin Düzeltilmesi 754
07.1.18.1. Almanya’da Resmi Sicillerin Düzeltilmesi 754
07.1.18.2. İsviçre’nin Bern Kantonu’nda Resmi Sicillerin Düzeltilmesi 754
07.1.19. Almanya ve Avusturya’da Masraflar ve Finansman 755
07.1.19.1. Almanya’da Masraflar ve Finansman 755
07.1.19.2. Avusturya’da Masraflar ve Finansman 755
07.2. ARSA DÜZENLEMELERİNİN İLANI, DUYURULMASI VE KESİNLEŞMESİ 756
07.3. ARSA DÜZENLEMELERİNİN TAPU SİCİLİNE TESCİLİ 759
07.3.1. Parselasyon Planı Dosyasında Bulunması Gereken Bilgiler ve Belgeler 759
07.3.2. Parselasyon Planı Açıklama Raporu 760
07.3.3. Parselasyon Planlarının Kontrolü (AADHY, m. 24) 761
07.3.4. Parselasyon Planlarının Onayı (AADHY, m. 25) 762
07.3.5. Kadastro Kontrolleri (AADHY, m. 28) 763
07.3.6. Kadastro Kontrollerinde İstenen Bilgiler ve Belgeler (AADHY, m. 29) 763
07.3.7. Koordinat Birliğinin Sağlanması (AADHY, m. 30) 763
07.3.8. Düzenleme Alanına Giren Parsellerin Yüzölçümü Kontrolü (AADHY, m. 31) 764
07.3.9. Parselasyon Planlarının Hukuki Geçerliliği (AADHY, m. 35) 764
Bölüm 08
ARSA DÜZENLEMELERİNİN YARGISAL DENETİMİ
08.1. ARSA DÜZENLEMELERİNDE ANAYASA MAHKEMESİ DENETİMİ 765
08.1.1. Arsa Düzenlemelerinde Anayasa Mahkemesinin “Norm Denetimi” 766
08.1.1.1. Arsa Düzenlemelerinde “Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) Kesintisi” ile İlgili Anayasa Mahkemesinin “Norm” Denetimi 771
08.1.1.2. Arsa Düzenlemelerinde “Kapanan Yollar ve Yol Fazlaları” ile İlgili Anayasa Mahkemesinin “Norm” Denetimi 777
08.1.1.3. Arsa Düzenlemelerinde “İmar Mevzuatındaki Kısıtlamalar ile Plan ve Parselasyon İşlemlerindeki Askı, İlan ve İtirazlara Dair Sürelere İlişkin Hükümlere Tabi Olmaksızın” Şeklindeki Yasa Hükmü ile İlgili Anayasa Mahkemesinin “Norm” Denetimi 782
08.1.1.4. Çeşitli Yasalarda Öngörülen, “İfraz, Tevhit, Tescil ve Tespit İşlemleri İmar Mevzuatındaki Kısıtlamalara Tabi Olmaksızın” Şeklindeki Kural ile İlgili Anayasa Mahkemesinin “Norm” Denetimi 786
08.1.1.4.1. Anayasa Mahkemesi’nin, Özel Yasalar ile İdarelere Verilen İfraz, Tevhit, Tescil ve Tespit İşlemlerinin “İmar Mevzuatındaki Kısıtlamalara Tabi Olmaksızın” Yapılabileceğine İlişkin Kurallarını İncelemediği Kararları 786
08.1.1.4.2. Anayasa Mahkemesi’nin, Özel Yasalar ile İdarelere Verilen İfraz, Tevhit, Tescil ve Tespit İşlemlerinin “İmar Mevzuatındaki Kısıtlamalara Tâbi Olmaksızın” Yapılabileceğine İlişkin Kurallarını İncelediği ve İptal Ettiği Kararları 790
08.1.1.5. İmar Yasası’nın 8. Maddesinde Yer Alan, “İlan ve Askıya Dair Hükümlerden Muaf Olarak” Şeklindeki Kural ile İlgili Anayasa Mahkemesinin “Norm” Denetimi 793
08.1.1.6. Arsa Düzenlemesine Karşı, “Kesinleşme Tarihinden İtibaren Her Halde Beş Yıl İçinde Dava Açılabilir” Şeklindeki Kural ile İlgili Anayasa Mahkemesinin “Norm” Denetimi 793
08.1.2. Arsa Düzenlemelerinde Anayasa Mahkemesi’nin “Bireysel Başvuru” Denetimi 797
08.1.2.1. Arsa Düzenlemelerinde Anayasa Mahkemesi’nin “Bireysel Başvuru” Denetiminde İzlediği Usul ve Esaslar 797
08.1.2.2. Arsa Düzenlemelerinde Anayasa Mahkemesi’nin “Bireysel Başvuru” Denetiminde İnceleme Ölçütleri 798
08.1.2.2.1. Arsa Düzenlemelerinde Anayasa Mahkemesinin Bireysel Başvuru Denetiminde “Mülkün Varlığı” İncelemesi 800
08.1.2.2.2. Arsa Düzenlemelerinde Anayasa Mahkemesinin Bireysel Başvuru Denetiminde “Müdahalenin Varlığı ve Türü” İncelemesi 802
08.1.2.2.3. Arsa Düzenlemelerinde Anayasa Mahkemesinin Bireysel Başvuru Denetiminde “Müdahalenin İhlal Oluşturup Oluşturmadığı” İncelemesi 804
08.1.2.3. Arsa Düzenlemelerinde Anayasa Mahkemesi’nin “Bireysel Başvuru” Denetimi ile İlgili Örnek Kararları 812
08.1.2.3.1. İmar Yasası’nın 15. ve 16. Maddeleri Uyarınca “Terk Edilen Yerlerin Eski Maliklerine Geri Verilmesi” ile İlgili Anayasa Mahkemesi’nin “Bireysel Başvuru” Denetimi 813
08.1.2.3.2. Anayasa Mahkemesi’nin İmar Yasası’nın 15. ve 16. Maddeleri Uyarınca “Terk Edilen Yerlerin Eski Maliklerine Geri Verilmesi” ile İlgili Davalarda Mülkiyet Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 816
08.1.2.3.3. Anayasa Mahkemesi’nin İmar Yasası’nın 15. ve 16. Maddeleri Uyarınca “Terk Edilen Yerlerin Eski Maliklerine Geri Verilmesi” ile İlgili Davalarda Mülkiyet Hakkının İhlal Edilmediğine İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 819
08.1.3. Anayasa Mahkemesi Kararlarının Uygulanması Zorunluluğu 824
08.1.3.1. Anayasa Mahkemesi’nin Norm Kararlarının Uygulanması Zorunluluğu 824
08.1.3.2. Başvurucu Lehine İhlal Kararı Verilmesi Durumunda İhlalin ve Sonuçlarının Ortadan Kaldırılması İçin Yapılması Gerekenler 826
08.2. ARSA DÜZENLEMELERİNDE ADLİ YARGI DENETİMİ 829
08.2.1. Arsa Düzenlemesi İşlemi İdari Kararla Oluştuğundan İdari Bir İşlemdir ve Yargı Yetkisi İdari Yargıdadır 829
08.2.2. Arsa Düzenlemesi İşlemi İdari Yargı Tarafından İptal Edilmeden Tapu Kayıtları ile İlgili Karar Verme Yetkisi Adli Yargıya Geçmez 835
08.2.3. Dayanağı İdari Bir İşlem Olmayan Tapu Kayıtları ile İlgili Uyuşmazlıklarda Yargı Yeri, İdari Yargı Olmayıp, Adli Yargıdır 839
08.3. ARSA DÜZENLEMELERİNDE İDARİ YARGI DENETİMİ 840
08.3.1. Önkoşullar Yönünden İnceleme 844
08.3.1.1. İdari Yargının Arsa Düzenlemesini Önkoşullar Yönünden Denetlemesinde Görev ve Yetki 844
08.3.1.2. Arsa Düzenlemesinin Ön Koşullar Yönünden Denetlenmesinde İdari Mercii Tecavüzü 850
08.3.1.3. Arsa Düzenlemesinin Önkoşullar Yönünden Denetlenmesinde Ehliyet 852
08.3.1.3.1. İdari Yargıda Taraf Ehliyeti, Dava Ehliyeti ve Dava Şartı 852
08.3.1.3.2. İdari Yargıda Davacı Yönünden “Menfaat İhlali veya Hak İhlali” 857
08.3.1.3.3. 2577 Sayılı İdariYUY’nda “Menfaati İhlal Edilenler” Deyimi Yerine “Kişisel Hakları İhlal Edilenler” Deyimi ile İlgili Değişikliğin İptali Kararı 861
08.3.1.3.4. İmar Planlarına Karşı Açılan İptal Davalarında Dava Açma Ehliyeti 864
08.3.1.3.5. Arsa Düzenlemesine Karşı Açılan İptal Davalarında Dava Açma Ehliyeti 869
08.3.1.4. Arsa Düzenlemesinin Önkoşullar Yönünden Denetlenmesinde İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı 874
08.3.1.5. Arsa Düzenlemesinin Önkoşullar Yönünden Denetlenmesinde Süre Aşımı 878
08.3.1.5.1. Arsa Düzenlemesinin Bildirim Şekli ve Dava Açma Süresi 882
08.3.1.5.2. Arsa Düzenlemesinde Bildirim (Tebligat) 889
08.3.1.5.3. Arsa Düzenlemesinin Bildirimi (Tebliği) Ardından Dava Açılması 893
08.3.1.5.4. Arsa Düzenlemesinin Bir Aylık İlanı Süresi İçinde İdari İtiraz ve Dava Açılması 895
08.3.1.5.5. Dava Açmanın Son Gününün Tatil Gününe ya da Çalışmaya Ara Verme Günlerine Rastlaması 906
08.3.1.5.6. Bir Ay Süreyle İlan Edilmeyen (Askıya Çıkarılmayan) ya da Askı Süresi Tamamlanmayan Arsa Düzenlemesine Karşı Dava Açılıp Açılamayacağı 908
08.3.1.5.7. İmar Planlarının Uygulanması Niteliğindeki İşlemlere Karşı Açılacak Davalarda Dava Açma Süresi 910
08.3.1.6. Arsa Düzenlemesinin Önkoşullar Yönünden Denetlenmesinde Husumet 915
08.3.1.7. Arsa Düzenlemesinin Önkoşullar Yönünden Denetlenmesinde İdari Yargılama Usulü Yasası’nın 3. ve 5. Maddelerine Uygunluk 916
08.3.2. İdari Yargıda Arsa Düzenlemesinin Esas Yönünden İncelenmesi 917
08.3.2.1. İdari Yargıda Arsa Düzenlemesinin Esas Yönünden İncelenmesinde Yetki 917
08.3.2.2. İdari Yargıda Arsa Düzenlemesinin Esas Yönünden İncelenmesinde Şekil (Usul= Biçim) 918
08.3.2.2.1. Türkiye’de Arsa Düzenlemesinde Şekil (Usul= Biçim) 918
08.3.2.2.2. Almanya Federal İmar Yasası’nda Eşdeğerlik İlkesine Dayalı Arsa Düzenlemesinde İşlem Sırası (Şekil= Usul= Biçim) 925
08.3.2.3. İdari Yargıda Arsa Düzenlemesinin Esas Yönünden İncelenmesinde Sebep 928
08.3.2.4. İdari Yargıda Arsa Düzenlemesinin Esas Yönünden İncelenmesinde Konu 938
08.3.2.5. İdari Yargıda Arsa Düzenlemesinin Esas Yönünden İncelenmesinde Amaç (Maksat) 938
08.3.2.5.1. Kamu Yararının Tanımı ve Kapsamı 939
08.3.2.5.2. Kamu Yararı ve Toplum Yararı Arasındaki Farklar 940
08.3.2.5.3. Kamu Yararının Niteliği 942
08.3.2.5.4. AİHM Penceresinden Kamu Yararı 947
08.3.2.5.5. Arsa Düzenlemelerinde Kamu Yararı 948
08.4. Bilirkişilik Kurumu 949
08.4.1. Arsa Düzenlemelerini Yapmaya Yetkili Meslek İlgilileri 949
08.4.2. Bilirkişilik Kurumu ile İlgili Mevzuat 950
Bölüm 09
ARSA DÜZENLEMELERİNİN İDARİ YARGIDA YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASI VE/VEYA İPTALİ İLE SONRASINDA YAPILACAK İŞLEMLER
09.1. TÜRKİYE'DE MÜLKİYET SİSTEMİ VE TAPU SİCİLİ 957
09.1.1. Mülkiyet Sisteminin Temel İlkeleri 959
09.1.2. Tapu Sicilinin İlkeleri 964
09.1.3. Mülkiyetin Kazanılmasında İyiniyet 968
09.1.4. Tapu Kaydının Düzeltilmesi 973
09.1.5. Tapu Sicilinin Tutulmasından Doğan Bütün Zararlarda Devletin Sorumluluğu 981
09.1.5.1. Tapu Sicilinde İşlem Yapma veya İşlem Yapmaktan Kaçınma 984
09.1.5.2. Tapu Sicilinde Yapılan İşlemin veya İşlemden Kaçınmanın Hukuka Aykırı Olması 989
09.1.5.3. Tapu Sicilinin Yolsuz Tutulmasından Dolayı Maddi Bir Zararın Doğması 990
09.1.5.4. Zarar ile Tapu Sicilinin Yolsuz Tutulması Arasında Bir Nedensellik (İlliyet) Bağının Bulunması 992
09.1.5.5. Tapu Memurunun Şahsi Sorumluluğu ve Devletin Rücu Hakkı 992
09.1.6. Türkiye'de Mülkiyet Sistemi ve Tapu Sicili ile İlgili Genel Değerlendirme 998
09.2. ARSA DÜZENLEMESİNİN İPTALİ İLE TAPU KAYITLARININ KENDİLİĞİNDEN GEÇERSİZ OLMAMASI 1001
09.2.1. Arsa Düzenlemesinin İdari Yargı Yerince Yürütmesinin Durdurulması 1001
09.2.2. Arsa Düzenlemesinin İdari Yargı Yerince İptal Edilmesi 1007
09.2.2.1. Arsa Düzenlemesinin İptali İçin İdari Yargıda Açılacak Davaların Hukuki Dayanakları ve İptale İlişkin Örnek Kararlar 1007
09.2.2.2. İdari Yargıda Açılan İptal Davalarında Verilen “İptal” ve “Yürütmenin Durdurulması” Kararları Arasındaki Farklar 1024
09.2.3. Arsa Düzenlemesinin İptali ile Tapu Kayıtlarının Kendiliğinden Geçersiz Duruma Gelmemesi 1027
09.3. ARSA DÜZENLEMESİNİN İPTALİ İLE TAPU KAYITLARININ YOLSUZ TESCİLE DÖNÜŞMESİ 1033
09.3.1. Yolsuz Tescil Nedir? Ve Ne Tür İşlemlerin Yapılmasını Gerektirir? 1033
09.3.2. “İyiniyet” unsurunun yolsuz tescil edilen tapu kayıtları üzerinde etkileri 1037
09.3.3. Yargıtay’ın Yolsuz Tescile Dönüşen Tapu Kayıtları ile İlgili Kararları 1042
09.3.4. Anayasa Mahkemesi’nin Yolsuz Tescile Dönüşen Tapu Kayıtları ile İlgili Kararları 1059
09.3.4.1. Anayasa Mahkemesi’nin Faik Tari ve Sultan Tari Başvurusu’na İlişkin 20.07.2017 Tarihli ve 2014/12321 Başvuru Numaralı Kararı 1061
09.3.4.2. Anayasa Mahkemesi’nin Sevda Ülger Başvurusu’na İlişkin 23.11.2021 Tarihli ve 2019/4821 Başvuru Numaralı Kararı 1063
09.4. ARSA DÜZENLEMESİNİN YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASINA VEYA İPTALİNE İLİŞKİN İDARİ YARGI KARARININ UYGULANMASI 1065
09.4.1. Mahkeme Kararlarının Uygulanması Zorunluluğu 1065
09.4.2. Mahkemenin İptal Kararının Geriye Yürümesi 1069
09.4.3. İptal Edilen Arsa Düzenlemesinden Önceki Duruma Dönülmesi 1071
09.4.4. İptal Kararı ile Birlikte Hangi Tapu Kayıtlarına Dönülür? 1072
09.4.5. İptal Kararını Hangi İdare Uygular? 1075
09.4.6. İdarenin Hangi Süre İçinde Gecikmeksizin İşlem Tesis Etmesi veya Eylemde Bulunması Gerekir? 1076
09.4.7. İdare İptal Kararını Uygularken Usulde ve Yetkide Paralellik İlkesine Tabi Midir? 1077
09.4.7.1. Düzenleme Öncesine Dönülmesi ile Yeni Arsa Düzenlemesi Yapılması Farklı İşlemlerdir ve Mutlaka Birlikte Yapılmaları Gerekmemektedir 1082
09.4.7.2. Düzenleme Öncesine Dönülmesi mi? Kök Parsele Dönülmesi mi? 1089
09.4.8. İdare İptal Kararını Uygularken Danıştay’dan “İstişari” Görüş İsteyebilir mi? 1090
09.4.9. İptal Kararının İdarece Uygulanması ve Düzenleme Öncesi Tapu Kayıtlarının Oluşturulmasından Sonra İdarece Yeniden Arsa Düzenlemesinin Yapılması 1094
09.4.9.1. İptal Kararının Düzenlemeye Giren Parsellerden Yalnızca Biri veya Birkaçı ya da Tamamı ile İlgili Olarak Verilmesi Durumlarında Yeniden Arsa Düzenlemesinin Yapılması 1095
09.4.9.1.1. İdari Yargının İptal Kararı Düzenlemenin Tamamı İçin Verilmişse 1096
09.4.9.1.2. İdari Yargının İptal Kararı Bir veya Birkaç Parsel İçin Verilmişse 1096
09.4.9.2. İdarece Yeniden Arsa Düzenlemesi Yapılırken Düzenleme Öncesine Dönülerek Tapuda Oluşturulan Kayıtların Esas Alınması 1097
09.4.9.3. İdarece Yeniden Arsa Düzenlemesi Yapılırken Mahkemenin İptal Gerekçelerinin Esas Alınması 1101
09.4.9.4. Mahkeme Kararı Olmadan ve İdarelerce, Parselasyon Planlarının Hatalı Olduğunun Tespiti Halinde, Geri Dönüşüm İşlemleri ile Birlikte Aynı Anda Yeni Bir Arsa Düzenlemesi Yapılması 1103
09.4.10. İptal Kararının İdarece Uygulanmaması Durumunda İlgililerinin Adli Yargıya Başvurması 1105
09.4.10.1. Adli Yargıda Düzenleme Öncesi Kadastro Durumuna Dönülmesi Koşulları 1106
09.4.10.2. Düzenleme Öncesi Kadastro Durumuna Dönülmesi ile İlgili Adli Yargı Kararlarının Değerlendirilmesi 1108
09.5. ARSA DÜZENLEMESİNİ İPTAL EDEN İDARİ YARGI KARARININ UYGULANMAMASI VE SONUÇLARI 1113
09.5.1. İdarelerin ve Görevlilerin Mahkemelerin İptal Kararlarını Uygulama Zorunluluğu 1113
09.5.2. Mahkemelerin İptal Kararlarını Uygulamayan İdarenin ve İdarede Görevlilerin Sorumluluğu 1117
09.5.2.1. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Görevleri Sebebiyle İşledikleri Suçlarla İlgili Soruşturma İzni ve Buna İlişkin Uygulamalar 1121
09.5.2.1.1. Yetkili Makamca Soruşturma İzni Verilmemesi 1126
09.5.2.1.2. Ceza Hukukunun Temel İlkelerinden Biri Olan “Lehe Olan Kanun Hükmünün Uygulanması” İlkesi 1127
09.5.2.1.3. İdari Yargı Kararını Uygulamadığına Karar Verilen Kişinin, Kararı Uygulamamakta Direnmesinin İkinci Kez Suç Oluşturacağı 1128
09.5.2.1.4. Savunma Alınmadan Disiplin Cezası Verilemeyeceği 1128
09.5.2.1.5. Usul Kurallarına Aykırılığın Bozma Nedeni Olması İçin, Aykırılığın Verilecek Kararı Değiştirecek Nitelikte Olması Gerektiği 1129
09.5.2.1.6. Yargıtay Tarafından Verilen Kararların Erişime Açık Tutulması 1130
09.5.2.1.7. Mahkeme Kararını Yerine Getirmemek Eylemi, Türk Ceza Yasası’na Göre, Görevi Kötüye Kullanma Suçunu Oluşturmaktadır 1131
09.5.2.2. Soruşturma İzni Verilmesi veya Verilmemesi ile İlgili Danıştay Kararları 1132
09.5.3. Mahkemelerin İptal Kararlarının Uygulanmaması Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Davası 1138
09.5.3.1. 2577 Sayılı Yasa’nın 2. Maddesi Gereği Açılacak Tam Yargı Davalarının İdari Yargı Yerince Çözümlenmesi Gerekir 1145
09.5.3.2. Tazminat Ödeyerek Yargı Kararları Bertaraf Edilemez 1145
09.5.3.3. Tam Yargı Davalarında Hasım Düzeltilerek Dava Dilekçesinin Mahkemece Tespit Edilecek Gerçek Hasma Tebliğ Edilmesi Gerekir 1146
09.5.3.4. İdareler Hukuka Uygun Eylemleri Nedeniyle Oluşacak Zararlardan da Sorumlu Olurlar 1146
09.5.3.5. İdare Hukuku İlkelerine Göre Ancak Doğmuş Zararların Tazmini İstenebilir 1147
09.6. DEĞERLENDİRMELER 1148
Bölüm 10
ARSA DÜZENLEMELERİNİN AYRIK (İSTİSNAİ) UYGULAMALARI
10. ARSA DÜZENLEMELERİNİN AYRIK (İSTİSNAİ) UYGULAMALARI 1153
10.1. 2981 SAYILI “İMAR AFFI” YASASI’NA GÖRE YAPILAN ARSA DÜZENLEMELERİ 1157
10.1.1. Türkiye'de İmar Aflarını Yaratan Nedenler 1158
10.1.1.1. Türkiye'de 1948 Yılından Günümüze Kadar Gecekondu ve Kaçak Yapı Süreci 1164
10.1.1.1.1. Özel Parselasyon ve Hisseli Satışlar 1164
10.1.1.1.2. Türkiye’de İmar Affı Yasaları 1171
10.1.1.1.3. Türk hukuk sisteminin Tapu Dışı İşlemlere Bakışı 1175
10.1.2. 2981 Sayılı Yasa’nın 10/b, 10/c ve Ek 1. Maddelerine Göre Yapılan Uygulamalar 1181
10.1.2.1. 2981 Sayılı Yasanın Ayrık (İstisnai) İmara Aykırı Durumları Hukukileştirmesi 1181
10.1.2.2. Başkasının Arsa veya Arazisi Üzerine Yapılmış Gecekondular Hakkındaki Uygulamalar 1182
10.1.2.3. İmar Mevzuatına Aykırı Yapılara Ruhsat ve Kullanma İzni Verilmesi Uygulamaları 1184
10.1.2.4. Kat İrtifakı Kurulmuş Yapılarda Yapı Ruhsatına Aykırı İnşa Edilmiş Bağımsız Bölümlerin ve Katların Hukukileşmesi 1185
10.1.2.5. Hisseli veya Özel Parselasyona Dayalı Arsa veya Arazilerde, Fiili Kullanma Durumları Dikkate Alınarak Tapu Verilmesi 1187
10.1.2.5.1. Özel Parselasyon Krokisinin Tapu Planı (Kadastro Haritası) Olarak Kabul Edilmesi 1188
10.1.2.5.2. Özel Parselasyon Yapılan Yerlerde Tapu Verme İşleminin İkinci Kadastro Sayılmaması 1188
10.1.2.5.3. Özel Parselasyon Krokisi Üzerinde Kamu Hizmetlerine Ayrılan Yerler 1190
10.1.2.5.4. Danıştay’ın ve Yargıtay’ın Özel Parselasyona Dayalı Yapılan Tescil İş–lemleri ile İlgili Kararlarından Bazıları 1193
10.1.2.6. İmara Aykırı Yapıların, İmar Mevzuatına Uygun İnşa Edilerek Kullanma İzni Alınmış Yapılar Olarak Kabul Edilmesi 1194
10.1.2.7. Gecekondulara Tapu Tahsis Belgesi Verilmesi, Tespit ve Değerlendirme İşlemleri 1199
10.1.2.7.1. Tapu Tahsis Belgesi Verilen Gecekondular ile İlgili İncelemeler 1203
10.1.2.7.2. Tapu Tahsis Belgesinin Tapuya Dönüşmesi ve Verilen İmar Parsellerini Ödeme Koşulları 1204
10.1.2.8. Gecekondu Alanlarında Islah İmar Planı Yapılması 1205
10.1.2.8.1. Islah İmar Planlarının Yapılması Koşulları ve Yetkili İdareler 1205
10.1.2.8.2. Islah İmar Planlarında Bina Yükseklikleri 1206
10.1.2.8.3. Islah İmar Planları ile Uygulama İmar Planları Arasındaki Farklar 1207
10.1.2.9. Islah İmar Planına Dayalı Arsa Düzenlemesi Uygulamaları 1208
10.1.2.9.1. 2981 Sayılı Yasa’nın 10/c Maddesi Uyarınca ve Islah İmar Planına Göre Arsa Düzenlemesi Yapılması 1208
10.1.2.9.2. Paylı (Hisseli) Taşınmazlarda Her Bir Paydaşa (Hissedara) Bağımsız (Müstakil–Ferdileşmiş) İmar Parseli Verilmesi 1210
10.1.2.9.3. 2981 Sayılı Yasa’nın 10/c Uygulamalarında Bedele Dönüştürme 1211
10.1.2.9.4. 2981 Sayılı Yasa’nın 10/c Maddesine Göre “Kanuni İpotek” 1212
10.1.2.9.5. 2981 Sayılı Yasa’nın 10/c Maddesine Göre “Kanuni İpotek” Tesisinde Bazı Taşınmazlar Lehine Yapılan Uygulamalar 1219
10.1.2.9.6. Payları Bedele Dönüştürülerek Tapudan Terkin Edilen Kişilerin Paylarını Kullananlar Aleyhine Kanuni İpotek Bedelinin Artırılması Davası Açması 1220
10.1.2.10. 2981 Sayılı Yasa’da 3194 Sayılı İmar Yasası’na Göre Yapılan Arsa Düzenlemeleri İçin de Hüküm Konulması 1221
10.1.2.11. Uygulamaların Örnek Oluşturmaması 1226
10.1.3. 2981 Sayılı “İmar Affı” Yasası ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi 1226
10.2. 5393 SAYILI BELEDİYE YASASI’NIN 73. MADDESİNE GÖRE YAPILAN ARSA DÜZENLEMELERİ 1229
10.2.1. 5393 Sayılı Belediye Yasası’ndaki “Değer” Ölçütü ile 3194 Sayılı İmar Yasası’ndaki “Miktar” Ölçütünün incelenmesi 1229
10.2.2. 5393 Sayılı Belediye Yasası’nın 73. Maddesinin 12. Fıkrası ile İlgili Anayasa Mahkemesi Kararı 1231
10.2.3. 5393 Sayılı Belediye Yasası’nın 73. Maddesinin 12. Fıkrası Hükmü, Maddede Açıklanan Kentsel Dönüşüm ve Yenileme Uygulamaları ile İlgilidir 1234
10.3. 6306 SAYILI AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDAKİ YASA UYGULAMALARI 1236
10.3.1. 6306 Sayılı Yasa’ya İlişkin Değerlendirmeler ve Görüşler 1236
10.3.2. 6306 Sayılı Yasa’nın 3194 sayılı İmar Yasası’ndan Önce Uygulanacak “Özel Yasa” niteliği 1238
10.3.3. 6306 ve 3194 sayılı Yasalar Bakımından Mekânsal Planlamada ve Arsa Düzenlemesinde Öncelikle Uyulacak Kurallar 1241
10.3.4. 6306 Sayılı Yasa’da İmar Planları ve Arsa Düzenlemesinde Yetkili İdare 1247
10.3.5. 6306 Sayılı Yasa’da Riskli Yapı, Riskli Alan ve Rezerv Yapı Alanlarında Uygulamalar 1252
10.3.5.1. Riskli Yapılarla İlgili Uygulamalar 1253
10.3.5.1.1. Riskli Yapıların Tespiti 1254
10.3.5.1.2. Riskli Yapıların Tapu Sicilinin Beyanlar Hanesinde Belirtilmesi 1254
10.3.5.1.3. Riskli Yapıların Tahliyesi ve Yıkılmaları 1255
10.3.5.1.4. Riskli Yapıların Yıkılmaması Durumunda Uygulanacak Yaptırımlar 1256
10.3.5.1.5. Riskli Yapıların Yıkılması Sonrası Yetki, Görev, İş ve İşlemler 1256
10.3.5.1.6. Riskli Yapıların Yıkılmaları Sonrasında Yeniden Yapılmaları İçin Proje Onayı, Yapı Ruhsatı Verilmesi Gibi Yapı İzinlerinin Düzenlenmesinde Yaşanan Yetki Sorunu 1265
10.3.5.2. Riskli Alanlarla İlgili Uygulamalar 1275
10.3.5.3. Rezerv Yapı Alanları İlgili Uygulamalar 1278
10.3.6. 6306 Sayılı Yasa ve Uygulamaları ile İlgili Yargı Denetimi 1281
10.3.6.1. 6306 Sayılı Yasa ve Uygulamaları ile İlgili Anayasa Mahkemesi Denetimi 1281
10.3.6.1.1. İlk Açılan Davada İptal Edilen 6306 Sayılı Yasa Hükümleri 1281
10.3.6.1.2. İkinci Açılan Davada İptal Edilen 6306 Sayılı Yasa Hükümleri 1283
10.3.6.2. 6306 Sayılı Yasa ve Uygulamaları ile İlgili Danıştay Denetimi 1283
Bölüm 11
İMAR PLANLARININ ARSA DÜZENLEMESİ YOLUYLA UYGULANAMAMASININ SONUÇLARI
11. İMAR PLANLARININ ARSA DÜZENLEMESİ YOLUYLA UYGULANAMAMASININ SONUÇLARI 1287
11.1. AYIRMA VE BİRLEŞTİRME (İFRAZ VE TEVHİT) 1293
11.1.1. Ayırma ve Birleştirme (İfraz ve Tevhit) İşleminin Hukuksal Dayanağı 1293
11.1.2. Parselasyon Planı Olmadan Ayırma ve Birleştirme (İfraz ve Tevhit) Yapılabilir mi? 1297
11.1.3. Parselasyon Planı Olmadan Ayırma ve Birleştirme (İfraz ve Tevhit) İşleminin Yapılmasının Anayasa’nın 10. Maddesindeki Eşitlik İlkesine Aykırı Olması 1299
11.1.4. Arsa Düzenlemesi ile Ayırma ve Birleştirme (İfraz ve Tevhit) İşlemi Arasındaki Farklar 1300
11.1.5. Ayırma ve Birleştirme (İfraz ve Tevhit) İşlemi Yapılan Parselin Daha Sonra Arsa Düzenlemesi Kapsamına Alınması 1303
11.1.6. İfraz, Tevhit, Tescil ve Tespit İşlemleri, İmar Mevzuatındaki Kısıtlamalara Tabi Olmaksızın Yapılabilir Mi? 1305
11.1.7. Ayırma ve Birleştirme İşlemi ile Terk Edilen Yerler Plan Değişikliği ile İmara Açıldığında Eski Maliklerine Geri Döner Mi? 1305
11.1.8. 3194 Sayılı İmar Yasası’nda 04.07.2019 Tarihli ve 7181 Sayılı Yasa ile Yapılan Değişiklikten Sonra Ayırma ve Birleştirme 1306
11.1.9. Ayırma ve Birleştirme ile İlgili İşlemlerin Değerlendirilmesi 1309
11.2. ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ (İZALE–İ ŞÜYU) DAVALARI 1311
11.2.1. Paylı (Ortak–Hisseli) Taşınmazlarda, Arsa Düzenlemesi ile, Her Bir Paydaşa Bağımsız Bir İmar Parseli Verilememesinin Nedeni 1312
11.2.2. Türk Medeni Kanunu ve Yüksek Yargı Kararlarında Ortaklığın Giderilmesi 1313
11.2.3. Paydaşların Paylaşımın Nasıl Yapılacağında Anlaşamamaları Durumunda Paylaşımın Yargıç Tarafından Yapılması 1317
11.2.4. Paylı Taşınmazda Ortaklığın Giderilmesinde “Aynen Taksim” 1325
11.2.5. Paylı Taşınmazda Ortaklığın Giderilmesinde “Satış” 1331
11.2.6. Paylı Taşınmazda Ortaklığın Satış Yoluyla Giderilmesinde “Muhdesat” 1336
11.2.7. Ortaklığın Giderilmesinde Özel Yasa Uygulamaları 1340
11.2.7.1. İmar Yasası Hükümlerine Göre Ortaklaştırılan Taşınmazlarda İmar Yasası’nın 16. Maddesi Uygulamaları 1340
11.2.7.2. Üzerinde Kat Mülkiyetine Uygun Yapı Bulunan Ortak Taşınmazda Ortaklığın Giderilmesi 1342
11.2.7.3. Tapusuz Taşınmazlarda Ortaklığın Giderilmesi 1348
11.2.7.4. İcra İflas Yasası’na Göre Elbirliği Mülkiyetindeki Taşınmazlarda Ortaklığın Giderilmesi 1349
11.3. KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA YOLUYLA TAZMİNAT DAVALARI 1351
11.3.1. Kamulaştırma Yasası’na Göre Kamulaştırmanın İlkeleri 1352
11.3.2. Kamulaştırmasız El Koymanın Tarihsel Evrimi 1356
11.3.3. Kamulaştırmasız Hukuken El Koyma ile İlgili İlk Yargıtay Kararı ve Son Durum 1359
11.3.4. Kamulaştırma Yasası’nda Kamulaştırmasız El Koyma ile İlgili Düzenlemeler 1364
11.3.5. İmar Yasası’nda Mülkiyet Hakkına Getirilen Kısıtlamalar: Kamulaştırmasız El Koymalar 1367
11.3.6. Danıştay Kararlarında Kamulaştırmasız El Koyma 1373
11.3.7. Danıştay’ın, İmar Planlarıyla Tasarruf Hakları Kısıtlanan Taşınmazlarla İlgili, AİHM Kararları Çerçevesindeki Karar Gerekçesi 1380
11.3.8. İmar Planlarıyla Tasarruf Hakları Kısıtlanan Taşınmazlarla İlgili Anayasa Mahkemesi’ne Yapılan Bireysel Başvurular 1386
11.3.9. Kamulaştırmasız El Koyma ile İlgili Genel Değerlendirme 1391
Bölüm 12
ÜLKEMİZDE ARSA DÜZENLEMELERİNİN
YENİDEN MODELLENMESİ
12.1. GİRİŞ 1399
12.2. VAR OLAN DURUM 1400
12.3. EŞİT ORANLI TOPRAK KESİNTİSİNİN SAKINCALARI 1402
12.4. ÜLKEMİZDEKİ BAZI GİRİŞİMLER VE EŞDEĞERLİĞİN KAVRANAMAYIŞI 1404
12.4.1. İmar Yasası Tartışmaları 1404
12.4.2. Torba Yasayla Yapılmak İstenen Değişiklikler 1405
12.4.3. Bakanlığın Yaptırdığı Pilot Çalışmalar 1406
12.5. BİR MODEL ARAYIŞININ ÖN SAVLARI 1407
12.5.1. Mülkiyet Açısından İnceleme 1407
12.5.2. Arsa Düzenlemelerinde Eşdeğerlik Sürecine Katılanların Eşitliği Açısından İnceleme 1408
12.5.3. Değerleme Açısından İnceleme 1411
12.5.4. Arsa Düzenlemesi ile Taşınmazlarda Oluşan Değer Artışları Kamuya Mal Edilmelidir 1414
12.5.5. Düzenleme, Tahsis Aşamasında Hak Sahiplerine Seçenekler Sunulabilmelidir 1415
12.5.6. Dağıtım Ölçütleri: Alan Ölçüsüne ve Değer Eşitliğine Göre Dağıtım 1415
12.6. EŞDEĞERLİK MODELİNİN İLKELERİ 1416
12.7. ALMANYA, İSVİÇRE VE AUSTURYA’DA ARSA DÜZENLEMESİ SÜRECİNİN TEMEL ÖĞELERİ 1417
12.7.1. Arsa Düzenlemesinin Amacı ve Dayanağı 1418
12.7.2. Arsa Düzenlemesinde Yetki ve Koşullar 1418
12.7.3. Maliklerle Görüşme ve Düzenleme Kararı 1419
12.7.4. Arsa Düzenlemesi Kararının İçeriği 1419
12.7.5. Arsa Düzenlemesi Kararının Duyurulması 1419
12.7.6. Arsa Düzenlemesi Kurulunun Oluşturulması 1420
12.7.7. Arsa Düzenlemesi Kurumunun Yetkilerinin Devredilmesi 1421
12.7.8. Arsa Düzenlemesinde Durum Haritası ve Durum Çizelgesi 1421
12.7.9. Arsa Düzenlemesinin Tapu Kütüğünde Belirtilmesi 1422
12.7.10. Arsa Düzenlemesinde Düzenleme Kütlesi ve Dağıtım Kütlesi 1422
12.7.11. Arsa Düzenlemesinde Dağıtım Ölçüsü 1424
12.7.12. Arsa Düzenlemesinde Tahsis ve Ödenti 1425
12.7.13. Arsa Düzenlemesinde Ortak Mülkiyet, Özel Tüzel Koşullar 1427
12.7.14. Arsa Düzenleme Planının (Parselasyon Haritasının) Hazırlanması ve İçeriği 1427
12.7.15. Arsa Düzenlemesi Planının Duyurulması ve Yürürlüğe Girmesi 1428
12.7.16. Eşdeğerlik İlkesinin Uygulanmasında Taşınmaz Değerlemesi 1429
12.7.17. Maliklerin Arsa Düzenlemesine Katılımı 1430
12.7.18. Düzenleme Sonuçlarının Kabulü ve Tapuya Tescili 1431
Kaynakça 1433
Kavramlar Dizini 1453
Yazarlar Hakkında 1461 |