|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 13
GİRİŞ 17
Çalışma Konusu ve Konunun Sınırlandırılması 21
Konuya Yaklaşım ve Metodoloji 23
Çalışmanın Planı 24
BİRİNCİ BÖLÜM:
GENEL OLARAK BAĞIŞIKLIK VE
YABANCI DEVLETİN YARGI BAĞIŞIKLIĞI
1. Tanım ve Kavram 27
2. Bağışıklıktan Yararlananlar ve Bağışıklığın Kökenlerine Kısa Bir Bakış 28
2.1. Feodal Devlet Dönemi ve Hükümdarların Kişisel Bağışıklığı 29
2.2. Egemen Devletin Ortaya Çıkışı, Westphalian Devlet Düzeni ve Yargı Bağışıklığı 30
3. Yabancı Devlete Neden Bağışıklık Tanınır? 33
3.1. Bağışıklığı Bir Hukuki Yükümlülük Olarak Açıklamayan Görüşler 34
3.1.1. Devletin Vakarı (Dignity) 34
3.1.2. Nezaket (Comity) ve Karşılıklılık (Reciprocity) 35
3.2. Uluslararası Hukuktan Doğan Bir Yükümlülük Olarak Yargı Bağışıklığı 36
4. Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığının Gelişimi 37
4.1. Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığının Kaynakları ve Özellikle Örf ve Adet Hukukunun Önemi 38
4.1.1. Yazılı Metinler 39
4.1.2. Örf ve Adet Hukuku 42
4.1.2.1. Devlet Uygulamaları (State Practice) 42
4.1.2.2. Manevi Unsur (Opinio Juris) 44
4.2. Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığının Kapsamı 46
4.2.1. Devlet İşlemi (Act of State), Yargılama Elverişsizliği (Non–justiciability) ve Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığı 46
4.2.2. Yargı Bağışıklığının Kapsamı 52
4.2.2.1. Mutlak Bağışıklık: Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığı Hiçbir Zaman Mutlak Olmamıştır 53
4.2.2.2 Sınırlı Bağışıklık (Restrictive State Immunity) 59
4.3. Devletin Değişiminin Bağışıklığın Kapsamı Sorununun Ötesine Geçen Etkisi: Imperium ve Uluslararası Hukuk 66
5. Bağışıklık ile Yetki Arasındaki İlişki 70
5.1. Genel Olarak Devletin Yetkisi 71
5.2. Lotus Davası Işığında Devletin Yetkisi 73
5.3. Yetki Türleri 74
5.3.1. Geniş Anlamda Uygulama Yetkisi 75
5.3.2. Kural Koyma ve Dar Anlamda Uygulama Yetkisi 76
5.4. Yetkinin Kullanımı 78
5.4.1. Yeterli Gerçek Bağlantı Ölçütünün Objektif Unsurları: Yetki İlkeleri 80
5.4.2. Yeterli Gerçek Bağlantı Ölçütünün Sübjektif Unsuru: Menfaat 82
5.5. Yetki ve Bağışıklık İlişkisinin Önemi 83
6. Değerlendirme 89
İKİNCİ BÖLÜM:
ULUSLARARASI HUKUKTA TEMEL HAKLARIN
KORUNMASI VE YABANCI DEVLETİN YARGI BAĞIŞIKLIĞI
1. Uluslararası Hukukta Temel Hakların Korunması 94
1.1. Genel Olarak 94
1.2. Temel Hakların Bir Uluslararası Standart Olarak Evrimi: ‘İşbirliği Geliştirilmesin’den ‘Emredici Kural (Jus Cogens)’ Mertebesine Temel Haklar 95
1.2.1. BM ve Temel Haklar 95
1.2.2. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi 98
1.2.3. Örf ve Adet Hukukuna Dayanan Temel Haklardan Jus Cogens Kapsamında Temel Hak Korumasına 99
1.2.3.1. Örf ve Adet Hukuku Yükümlülüğü Olarak Temel Haklar 99
1.2.3.2. Jus Cogens olarak Temel Haklar 100
1.2.3.2.1. Uluslararası Hukukta Jus Cogens 101
1.2.3.2.2. Temel Haklar 104
2. Temel Hakların Korunması ve Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığı İlişkisi 107
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
ÜLKE DEVLETİ MAHKEMELERİ TEMEL HAKLARIN İHLALİNDEN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARINDA
YABANCI DEVLETE BAĞIŞIKLIK TANIYACAK MIDIR?
1. Temel Hakları İhlal Eden Eylemlerin Jure İmperii Eylemlerin Kapsamının Dışında Kalması: Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığı İstisnası İçinde Çözüm 111
2. Jus Cogens Niteliğinde Temel Hakların İhlalinin Teamül Niteliğindeki Devletin Yargı Bağışıklığı İstisnasını Uygulanamaz Kılması 117
2.1. Temel Hakları Koruyan Jus Cogens Kuralların İhlalinde Forum Mahkemesinin Evrensel Yargı Yetkisi (Universal Jurisdiction) 117
2.2. Temel Hakları Koruyan Jus Cogens Kurallar ile Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığı İstisnasının Çatışması: Normlar Hiyerarşisi Görüşü 122
2.3. Temel Hakları Koruyan Jus Cogens Kuralları İhlal Eden Devletin Yargı Bağışıklığından Örtülü Olarak Feragati (Implied Waiver of State Immunity) 135
3. UAD’nin Devletin Yargı Bağışıklığı Kararı (Jurisdictional Immunities of the State (Germany v. Italy)) 139
3.1. İhtilafa İlişkin Ön Tespitler 139
3.2. İtalya’nın Savunmalarını Dayandırdığı Argümanlar ve UAD’nin Değerlendirmeleri 140
3.2.1. İhlallerin Ağırlığı 141
3.2.2. İhlal Edilen Kuralların Jus Cogens Niteliği ve Yargı Bağışıklığı Arasındaki İlişki:
Normatif Hiyerarşi Görüşünün Reddi 142
3.2.3. Son Çare Argümanı 144
3.3. Kararın Eleştirisi 144
3.3.1. Temel Hakları Korumak Yerine Tartışmalı Belirsizliğin Devamına Hizmet Eden Hukuki Muhakeme 145
3.3.2. Pozitivist Yaklaşım: Yerinde Ya da Gerekli mi? 149
4. Mahkemeye Ulaşma Hakkı ve Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığı: İHAS Perspektifi 150
4.1. İHAM Kararlarında Mahkemeye Ulaşma Hakkı 152
4.1.1. Mahkemeye Ulaşma Hakkı ve Kapsamı 152
4.1.2. Uygulanabilirlik Ölçütleri 152
4.1.2.1. Genel Olarak Adil Yargılanma Hakkının Uygulanabilirliği 153
4.1.2.2. Mahkemeye Ulaşma Hakkı Özelinde Uygulanabilirlik 153
4.1.3. Mahkemeye Ulaşma Hakkının Sınırlandırılması 154
4.2. Mahkemeye Ulaşma Hakkı ve Yargı Bağışıklığı 155
4.3. İHAM’ın Yaklaşımının Değerlendirilmesi 156
Sonuç 159
Kaynaklar 163
Karar Dizini 171
Kavram Dizini 177 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
