İÇİNDEKİLER
İçindekiler
2. Baskıya Önsöz 5
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
GİRİŞ
I. KONUNUN TAKDİMİ 21
II. İNCELEME PLANI VE YÖNTEMİ 22
1. BÖLÜM
BİR KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI OLARAK RİSKLİ YAPI TESPİTİ
I. KENTSEL DÖNÜŞÜM KAVRAMI 25
II. KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN AMACI 27
III. KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASINA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 31
A. Rezerv Yapı Alanı Kavramı 31
B. Riskli Alan Kavramı 34
C. Riskli Yapı Kavramı 36
IV. TÜRKİYE’DE KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARI 38
A. Türkiye’de Kentleşmenin Tarihsel Süreci 38
B. Türk Hukuku’nda Kentsel Dönüşüm Mevzuatı 38
1. Genel Olarak 38
2. Anayasa 39
3. Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Yasal Gelişimi 43
4. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a Genel Bakış 49
C. Gecekondulaşma 52
D. Türkiye’de Gerçekleştirilen Kentsel Dönüşüm Örneklerine Genel Bakış 58
V. 6306 SAYILI AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDA KANUN KAPSAMINDA RİSKLİ YAPI TESPİTİ 58
A. Riskli Yapı Tespiti 58
1. Genel Olarak 58
2. Riskli Yapı Tespiti Talebinde Bulunabilecekler 63
a. Yapı Maliki veya Kanunî Temsilcisi 64
aa. Tek Kişinin Malik Olması 66
ab. Paylı Mülkiyet 66
ac. Elbirliği Mülkiyeti 68
ad. Kat Mülkiyeti 70
ae. Üst Hakkı Sahibinin Durumu 72
b. Lehine Şerh Olan Taraf 74
c. Bakanlık ve İdare 74
3. Riskli Yapıların Tespitinde Görev Alacak Kurum ve Kuruluşlar 75
4. Riskli Yapı Tespitine Karşı İtiraz Usulü 75
5. Riskli Yapı Tespit Kararına Karşı Dâva Açılması 77
B. Riskli Yapının Tapu Kütüğünün Beyanlar Hanesine İşlenmesi 78
C. Riskli Yapının Yıkım İşlemini Durdurabilecek Durumlar 80
D. Riskli Yapı Üzerinde Aynî Hak Sahibi Olanların ve Riskli Yapıda Bulunan Kiracıların Korunması 82
E. Riskli Yapı Hakkında Karar Alma Usulü 84
1. Genel Olarak 84
2. Karara Dayanak Teşkil Eden Hukukî Düzenlemenin Tespiti 85
3. Kararın Alınması 85
a. Toplantı Yapılmasının Gerekli Olup Olmadığı Hususu 85
b. Karar Yeter Sayısı 87
4. Riskli Yapı Tespiti Üzerine Alınacak Kararlar 89
a. Riskli Yapının Güçlendirilmesi Kararı 89
b. Riskli Yapının Tahliyesi ve Yıkılarak Yeniden Bina Yaptırılması Kararı 89
c. Parsel Üzerinde Münferit veya Birleştirilerek Uygulama Yapılması Kararı 92
F. Yüklenicinin Belirlenmesi 92
VI. KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARINDA YAŞANAN BAZI HUKUKÎ SORUNLAR 92
2. BÖLÜM
RİSKLİ YAPININ YIKIMINI VE YERİNE YENİ BİR YAPININ İNŞASINI KONU ALAN ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ
I. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI, TÜRLERİ VE HUKUKÎ NİTELİĞİ 95
A. Genel Olarak 95
B. İnşaat Sözleşmesinin Tanımı 97
C. İnşaat Sözleşmesinin Unsurları 100
D. İnşaat Sözleşmesinin Türleri 103
1. Genel Olarak 103
2. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi (APKİS) 104
3. Gelir (Hâsılat) Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi (GPİS) 115
4. Diğer İnşaat Sözleşmeleri 118
E. İnşaat Sözleşmesinin Hukukî Niteliği 118
1. İnşaat Sözleşmesinin Sonuca Katılmalı Sözleşme Niteliği 118
2. İnşaat Sözleşmesinin İsimsiz Sözleşme Niteliği 119
3. İnşaat Sözleşmesinin Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşme Niteliği 125
4. İnşaat Sözleşmesinin İvazlı Sözleşme Niteliği 127
5. İnşaat Sözleşmesinin Anî Edimli Sözleşme–Sürekli Edimli Sözleşme Ayrımındaki Yeri 127
6. İnşaat Sözleşmesinin Rızaî Sözleşme Niteliği 131
7. İnşaat Sözleşmesinin, “Tüketici İşlemi” Kavramı Açısından Değerlendirilmesi 131
II. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ VE İÇERİĞİ 134
A. İnşaat Sözleşmesinde Şekil 134
B. İnşaat Sözleşmesinin İçeriği 145
1. İnşaat Sözleşmesinin “Sözleşme Özgürlüğü” Açısından Değerlendirilmesi 145
2. İnşaat Sözleşmesinin Yapılacağına Dair Önsözleşme Düzenlenmesi 151
3. İnşaat Sözleşmesi Hükümlerinin “Genel İşlem Koşulları” Açısından Değerlendirilmesi 154
III. RİSKLİ YAPININ YIKIMINI VE YERİNE YENİ BİR YAPININ İNŞASINI KONU ALAN APKİS’İN HAZIRLANMA ESASLARI, YORUMU, TAMAMLANMASI VE UYARLANMASI 156
A. Sözleşmenin Hazırlanma Esasları 156
B. Sözleşmenin Yorumlanması 161
C. Sözleşmenin Tamamlanması 163
D. Sözleşmenin Uyarlanması 165
IV. RİSKLİ YAPININ YIKIMINI VE YERİNE YENİ BİR YAPININ İNŞASINI KONU ALAN APKİS’E UYGULANACAK HÜKÜMLER 167
V. RİSKLİ YAPININ YIKIMINI VE YERİNE YENİ BİR YAPININ İNŞASINI KONU ALAN APKİS’TE TARAFLAR VE TARAF DEĞİŞİKLİKLERİ 169
A. Sözleşmenin Tarafları 169
1. Yüklenici (Müteahhit) 170
2. Arsa (İş) Sahibi 175
B. Sözleşmede Taraf Değişiklikleri 176
1. Genel Olarak 176
2. Alacağın Devri 177
3. Borcun Üstlenilmesi 182
4. Borca Katılma 185
5. Sözleşmenin Devri 186
6. Sözleşmeye Katılma 186
VI. TAPUYA ŞERH EDİLEBİLİRLİK 187
VII. RİSKLİ YAPININ YIKIMINI VE YERİNE YENİ BİR YAPININ İNŞASINI KONU ALAN APKİS’TE TARAFLARIN BORÇLARI 190
A. Arsa Sahibinin Borçları 191
1. Genel Olarak 191
2. Arsa Sahibinin Arsayı İnşaata Elverişli ve Ayıpsız Olarak Teslim Borcu 193
3. Arsa Sahibinin İnşaatın Yapımı Konusunda Vekâlet Verme Borcu 194
4. Arsa Sahibinin Sözleşmede Belirtilen Arsa Paylarını Devir (Bedel Ödeme) Borcu 198
B. Yüklenicinin Borçları 202
1. Genel Olarak 202
2. İnşaatı Mevzuata ve Sözleşmeye Uygun Olarak Yapma Borcu 203
3. Sadakat ve Özen Borcu 210
4. İnşaatı Teslim Borcu 216
5. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu 221
6. Sözleşme ile Kararlaştırılan Diğer Yükümlülükleri İfa Borcu 221
7. TMK m. 2 Uyarınca Yükleniciye Bağlanan Yükümlülükleri İfa Borcu 224
3. BÖLÜM
RİSKLİ YAPININ YIKIMINI VE YERİNE YENİ BİR YAPININ İNŞASINI KONU ALAN ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK VE SÖZLEŞMEYE AYKIRILIĞIN HUKUKÎ SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK 225
II. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNE AYKIRI İŞLER 227
A. Ayıplı İş 227
1. Ayıp Kavramı 227
2. Ayıp Çeşitleri 228
a. Teslim Ânına Göre Ayıp Çeşitleri 228
aa. Teslimden Önceki Ayıp 228
ab. Teslimden Sonraki Ayıp 229
b. Açık Ayıp – Gizli Ayıp 230
c. Önemli (Tam Önemli) Ayıp – Daha Az Önemli Ayıp 232
d. Maddî (Fiilî) Ayıp – Hukukî Ayıp 234
e. Aslî Ayıp–Talî (İkincil) Ayıp 237
3. Yüklenicinin Ayıp Nedeniyle Sorumluluğu 238
B. Eksik İş 241
1. Eksiklik Kavramı 241
2. Eksik İş–Ayıplı İş Ayrımı 241
3. Eksik İfa Hâlinde Uygulanacak Hükümler 247
C. Fazla veya Daha İyi Vasıfta İş 249
1. Genel Olarak 249
2. Yüklenicinin Fazladan Bağımsız Bölüm Yapması 249
3. Yüklenicinin Bağımsız Bölümlerin Alanlarında Büyütme veya Niteliğinde Değişiklik Yapması 251
4. Yüklenicinin Ortak Yerlerde Fazladan ya da Daha İyi Vasıfta İş Yapması 252
5. Yüklenicinin Arsa Sahibine Ait Bağımsız Bölümler İçinde Fazladan veya Sözleşmede Kararlaştırılan Vasıftan Daha İyi Vasıfta İmalât Yapması 253
D. Teslimde Gecikme 255
III. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNE AYKIRILIĞIN HUKUKÎ SONUÇLARI 257
A. İnşaat Sözleşmesinden Doğan Borç İlişkisinin İfa Edilmemesi 257
B. İnşaat Sözleşmesinden Doğan Borç İlişkisinin İfa Edilmemesinin Hukukî Sonuçları 258
1. Aynen İfa 258
2. Tazminat Dâvası 259
3. Sözleşmeden Dönme – Sözleşmeyi Fesih 260
C. İnşaat Sözleşmesı̇nden Doğan Borç İlı̇şkı̇sı̇nı̇n İhlâlı̇ 261
1. Borcun Hiç İfa Edilmemiş Olması 261
2. Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemiş Olması 261
IV. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 267
A. Sözleşmenin İhlâli 267
B. Sözleşmenin İhlâli Nedeniyle Zararın Doğmuş Olması 267
1. Manevî Zarar 267
2. Maddî Zarar 268
a. İfa Edilmeyen Edimin Değeri 269
b. Giderler 269
c. Diğer 269
d. Müspet Zarar–Menfî Zarar 269
da. Müspet (Olumlu) Zarar 270
daa. Fazla Ödenen İş Bedeli ve Avanslar 271
dab. Eksik ve Ayıplı İş Bedeli 272
dac. Gerçekleştirilen İş Bedeli 272
dad. Gecikme Tazminatı 272
dae. Ceza Koşulu 276
daf. Kâr Kaybı 285
db. Menfî (Olumsuz) Zarar 286
C. Sözleşmenin İhlâli ile Zarar Arasında Uygun İlliyet Bağının Bulunması 287
D. Kusur 288
V. TAZMİNATIN HESAPLANMASI 288
VI. SORUMSUZLUK ANLAŞMASI 289
VII. ARSA SAHİBİNİN TEMERRÜDÜNÜN ŞARTLARI VE HUKUKÎ SONUÇLARI 290
A. Genel Olarak Arsa Sahibinin Temerrüdünün Şartları 290
B. Arsa Sahibinin Temerrüdünün Hukukî Sonuçları 292
VIII. YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜNÜN ŞARTLARI VE HUKUKÎ SONUÇLARI 295
A. Yüklenicinin Temerrüdünün Şartları 295
B. Yüklenicinin Temerrüdünün Hukukî Sonuçları 303
1. Yüklenicinin Temerrüdünün Genel Sonuçları 303
a. Gecikme Tazminatı 304
b. Beklenmedik Halden Sorumluluk 305
2. Karşılıklı Borç Yükleyen Bir Sözleşme Olarak APKİS’te Yüklenicinin Temerrüdünün Hukukî Sonuçları 305
a. Arsa Sahibinin Seçimlik Haklarını Kullanabilmesi İçin Gereken Şartlar 307
aa. Yükleniciye Ek Süre Verilmiş Olması 307
ab. Verilen Ek Süre İçerisinde Yüklenicinin İfayı Gerçekleştirmemiş Olması 307
ac. Arsa Sahibinin Seçimlik Haklarını Derhâl Kullanmış Olması 308
b. Arsa Sahibinin Seçimlik Hakları 308
ba. Arsa Sahibinin Aynen İfa ile Birlikte Gecikme Tazminatı Talep Hakkı 308
bb. Arsa Sahibinin İfadan Vazgeçerek Müspet Zararın Tazminini Talep Hakkı 310
bc. Arsa Sahibinin Sözleşmeden Dönerek Menfî Zararın Tazminini Talep Hakkı 312
IX. SÖZLEŞME ÖNCESİ GÖRÜŞMELERDEN DOĞAN SORUMLULUK (CULPA IN CONTRAHENDO) 315
4. BÖLÜM
RİSKLİ YAPININ YIKIMINI VE YERİNE YENİ BİR YAPININ İNŞASINI KONU ALAN ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNİN SONA ERMESİ
I. SÖZLEŞMENİN ANLAŞMA İLE SONA ERMESİ 317
II. SÖZLEŞMENİN İFA SEBEBİYLE SONA ERMESİ 318
III. SÖZLEŞMENİN GECİKTİRİCİ VEYA BOZUCU KOŞUL SEBEBİYLE SONA ERMESİ 319
IV. SÖZLEŞMENİN İFANIN İMKÂNSIZ HÂLE GELMESİ SEBEBİYLE SONA ERMESİ 321
A. Genel Olarak 321
B. İnşaatın Teslimden Önce Yok Olması 324
C. Taraflardan Kaynaklanan Sebeplerle İfanın İmkânsız Hâle Gelmesi 325
D. Taraflardan Kaynaklanmayan Sebeplerle İfanın İmkânsız Hâle Gelmesi 329
V. SÖZLEŞMENİN İRADE İLE BEYAN ARASINDAKİ UYGUNSUZLUK HALLERİ SEBEBİYLE SONA ERMESİ 330
VI. SÖZLEŞMENİN FESİH SEBEBİYLE SONA ERMESİ 334
A. Genel Olarak 334
B. Dürüstlük Kuralının Gerektirdiği Hâller 337
C. Bedelin Aşılması Hâli 338
D. Tazminat Karşılığı Fesih 339
E. 6306 Sayılı Kanun Kapsamında Feshedilmiş Sayılma 341
VII. SÖZLEŞMENİN DÖNME SEBEBİYLE SONA ERMESİ 342
A. Genel Olarak 342
B. Yüklenicinin İşi Kararlaştırılan Zamanda Bitiremeyeceğinin Açıkça Anlaşılması Hâli 345
C. Ayıp Nedeniyle Yüklenicinin Sorumlu Olması Hâli 347
D. Öngörülemeyen ve Önlenemeyen Hâller 348
E. Başlangıçta Belirlenen Bedelin Aşırı Ölçüde Aşılacağının Anlaşılması Hâli 349
F. Dönme Cezasını Ödemek Suretiyle Sözleşmeden Dönme Hâli 350
G. Sözleşmeden Dönmeyi Talep Etmiş Sayılma 351
VIII. RİSKLİ YAPININ YIKIMINI VE YERİNE YENİ BİR YAPININ İNŞASINI KONU ALAN APKİS’TEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEMELER İLE ALTERNATİF ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ 352
A. Riskli Yapının Yıkımını ve Yerine Yeni Bir Yapının İnşasını Konu Alan APKİS’ten Doğan Uyuşmazlıklarda Görevli Mahkemeler 352
1. Genel Görevli Mahkeme 352
2. Ticaret Mahkemeleri 353
3. Tüketici Mahkemeleri 355
B. Riskli Yapının Yıkımını ve Yerine Yeni Bir Yapının İnşasını Konu Alan APKİS’ten Doğan Uyuşmazlıklarda Yetkili Mahkemeler 360
C. Riskli Yapının Yıkımını ve Yerine Yeni Bir Yapının İnşasını Konu Alan APKİS’ten Doğan Uyuşmazlıklarda Tahkim 362
D. Riskli Yapının Yıkımını ve Yerine Yeni Bir Yapının İnşasını Konu Alan APKİS’ten Doğan Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk ve Uzlaştırma 364
1. Riskli Yapının Yıkımını ve Yerine Yeni Bir Yapının İnşasını Konu Alan APKİS’ten Doğan Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk 364
2. Riskli Yapının Yıkımını ve Yerine Yeni Bir Yapının İnşasını Konu Alan APKİS’ten Doğan Uyuşmazlıklarda Uzlaştırma 365
SONUÇ 367
Kaynakça 379
Kavram Dizini 409 |