İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Preface 9
Dördüncü Basıya Önsöz 11
Üçüncü Basıya Önsöz 13
İkinci Basıya Önsöz 15
Önsöz 17
Kısaltmalar 31
Giriş 33
BİRİNCİ BÖLÜM:
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ, KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN ANLAMI, SAF VE MODERN GÖRÜNÜMÜ
I. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN FİKRİ TEMELLERİ, ANLAMI, HUKUKİ SONUÇLARI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 37
A. Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Fikri Temelleri ve Anlamı 37
1. Aristo’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 37
2. Polybius ve Cicero’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 39
3. Locke’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 42
4. Montesquieu’de Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 47
5. James Madison’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 58
B. Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Anayasal Sonuçları 60
1. Devlet İktidarının Bölünmesi Sonucu Ortaya Çıkan İktidarlar ve Hukuki İşlevleri 60
a. Genel Olarak 60
b. Yasama İktidarı ve İşlevi 63
c. Yürütme İktidarı ve İşlevi 72
d. Yargı İktidarı ve İşlevi 77
2. Devlet İktidarının Sınırlandırılması 84
3. Anayasacılık Düşüncesi ve Anayasacılık Hareketleri 87
C. Tarihsel Süreçte Kuvvetler Ayrılığı İlkesine Yer Veren İlk Anayasal Belgeler 96
1. 1689 İngiliz Bill of Rights ve 1701 Act of Settlement 96
2. 1776 Virginia Haklar Bildirgesi, 1776 Virginia Anayasası ve 1787 Amerikan Anayasası 101
3. 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi ve 1791 Fransız Anayasası 105
4. 1791 Polonya – Litvanya Birliği Anayasası 109
5. 1815 Hollanda Anayasası ve 1848 Hollanda Anayasal Reformu 111
II. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN SAF VE MODERN GÖRÜNÜMLERİ 114
A. Saf Anlamda Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve İlkeye Yöneltilen Eleştiriler 114
B. Modern Anlamda Kuvvetler Ayrılığı İlkesi 127
III. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN ETHOSU: ÖZGÜRLÜĞÜN KORUNMASI 139
İKİNCİ BÖLÜM:
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRMALI ANAYASAL DÜZENLERDE YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ MODERN İLİŞKİLER
I. GENEL ÇERÇEVE 145
II. KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ MODERN İLİŞKİLER 147
A. Genel Açıklama 147
B. Parlamenter Hükümet Sistemi 149
1. Genel Olarak 149
2. Parlamenter Hükümet Sisteminin Türleri: Westminster Tipi ve Sınırlandırılmış Parlamenter Hükümet Sistemi 153
C. Başkanlık Hükümet Sistemi 170
D. Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi 185
E. Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Bağlamında Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki Modern İlişkilerin Değerlendirilmesi 193
III. DEVLET BAŞKANININ KANUNLAR ÜZERİNDEKİ VETO YETKİSİ: FONKSİYONEL VE KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA İNCELEME 199
A. Genel Açıklama 199
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Veto Yetkisinin Kapsamı ve Uygulaması 213
1. Amerika Birleşik Devletleri 213
2. Birleşik Krallık 217
3. Almanya 219
4. Fransa 222
5. Hollanda 224
6. Türkiye 225
C. Fonksiyonel ve Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Devlet Başkanının Kanunları Veto Etme Yetkisinin Değerlendirilmesi 228
IV. YASAMA ORGANI ÜYELERİNİN YÜRÜTME ORGANINA ÜYE OLUP OLMAMASI: ŞAHSİ KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA İNCELEME 234
A. Genel Açıklama 234
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Yasama Organı Üyelerinin Yürütme Organına Üye Olup Olmaması 236
1. Amerika Birleşik Devletleri 236
2. Birleşik Krallık 240
3. Almanya 242
4. Fransa 243
5. Hollanda 245
6. Türkiye 247
C. Şahsi Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Yasama Organı Üyelerinin Yürütme Organına Üye Olup Olmaması Üzerine Değerlendirme 249
V. YÜRÜTME ORGANININ YASAMA FONKSİYONUNA GİREN KONULARDA KANUN GÜCÜNDE DÜZENLEYİCİ İŞLEM YAPMA YETKİSİ: FONKSİYONEL VE KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA İNCELEME 251
A. Genel Açıklama 251
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Yürütme Organının Yasama Fonksiyonuna Giren Konularda Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 254
1. Amerika Birleşik Devletleri 254
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 254
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 255
2. Birleşik Krallık 266
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 266
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 267
3. Almanya 278
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 278
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 278
4. Fransa 285
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 285
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 286
5. Hollanda 294
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 294
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 295
6. Türkiye 298
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 298
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 300
C. Fonksiyonel ve Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisinin Değerlendirilmesi 308
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRMALI ANAYASAL DÜZENLERDE YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI İLE YARGI ORGANI ARASINDAKİ MODERN İLİŞKİLER
I. GENEL ÇERÇEVE 325
II. KURUMSAL VE ŞAHSİ KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA YARGIÇLARIN BELİRLENMESİ VE ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ YAPAN YÜKSEK MAHKEMELERİN/ANAYASA MAHKEMELERİNİN OLUŞUMU 327
A. Genel Açıklama 327
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Yargıçların Belirlenmesi ve Anayasaya Uygunluk Denetimi Yapan Yüksek Mahkemelerin/Anayasa Mahkemelerinin Oluşumu 328
1. Amerika Birleşik Devletleri 328
2. Birleşik Krallık 337
3. Almanya 343
4. Fransa 348
5. Hollanda 357
6. Türkiye 359
C. Kurumsal ve Şahsi Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Yargıçların Belirlenmesi ve Anayasaya Uygunluk Denetimi Yapan Yüksek Mahkemelerin/Anayasa Mahkemelerinin Oluşumunun Değerlendirilmesi 367
III. FONKSİYONEL VE KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA KANUNLARIN ANAYASAYA UYGUNLUĞU DENETİMİ YETKİSİNİN KAPSAMI VE SINIRLARI 375
A. Genel Açıklama 375
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Kanunların Anayasaya Uygunluğu Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 376
1. Amerika Birleşik Devletleri 376
2. Birleşik Krallık 396
3. Almanya 399
4. Fransa 407
5. Hollanda 413
6. Türkiye 415
C. Fonksiyonel ve Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Kanunların Anayasaya Uygunluğu Denetiminin Kapsamı ve Sınırlarının Değerlendirilmesi 427
Sonuç 441
Kaynakça 453
Kavram Dizini 469 |