|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
TAKDİM 5
BİRİNCİ KİTAP
BİRİNCİ BÖLÜM
BEDENSEL ZARARLARDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARI
I) GENEL OLARAK 51
A) ZARAR KAVRAMI 55
B) ZARARDAN SORUMLU OLANLAR 56
II) BEDENSELZARARLAR 57
A) TEDAVİ GİDERLERİ 59
1) Sağlık Hizmeti Giderleri 60
a) 6111 Sayılı Kanun yürürlüğe girdikten sonra yapılan sağlık hizmeti giderlerinden sorumluluk 62
b) 6111 Sayılı Kanun Yürürlüğe girmeden önce yapılmış olan sağlık hizmeti giderlerinden sorumluluk 64
aa) 6111 sayılı kanunun yürürlüğe girmesinden önce meydana gelen trafik kazalarından kaynaklanan sağlık hizmeti giderleri kanunun yürürlüğe girmesinden önce sigortacı tarafından ödenmiş ise SGK’dan rücu edebilir mi? 65
bb) 6111 sayılı kanunun yürürlüğe girmesinden önce meydana gelen trafik kazalarından kaynaklanan sağlık hizmeti giderleri kanunun yürürlüğe girmesinden sonra sigortacı tarafından ödenmiş ise SGK’dan rücu edebilir mi? 66
c) 6111 Sayılı Kanun yürürlüğe girmesinden önce sağlık hizmeti giderleri talepli açılan tazminat davalarında SGK’nun taraf durumu 68
d) Zorun Mali Sorumluluk Sigortası olmayanlar yönünden Sorumluluk 71
e) Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Sağlık Hizmeti Teminatı 73
f) Genel Şartlar A.5/b maddesinin KTK’nun 98. maddesi karşısında ki durumu 75
g) Sağlık hizmeti giderlerinin ispatı 82
2) İyileşme Giderleri 86
a) Sağlık hizmeti aldığı sırada yapılan diğer giderler 86
b) Taburcu olduktan sonra yapılan giderler 90
c) İlerde yapılacak giderler 91
d) İyileşme giderlerinin ispatı 95
B) KAZANÇ KAYBI 97
1) Çalışanlar Yönünden 98
2) Bir İşi Ve Kazancı Bulunmayanlar Yönünden 102
3) Kendi Ev Hizmetlerini Yapan Ev Kadınları Yönünden 103
4) Küçük Yaşta Sakat Bırakılan Çocuklar Yönünden 104
5) Estetik Zararlar Yönünden 106
C) ÇALIŞMA GÜCÜNÜN AZALMASINDAN YA DA YİTİRİLMESİNDEN DOĞAN KAYIPLAR 108
1) Çalışma Gücünün Azalması (Geçici İşgöremezlik) 109
a) Geçici iş göremezlik süresi 109
b) Geçici iş göremezlik zararının tespiti 110
c) Geçici iş göremezlik zararından sorumluluk 114
2) Çalışma Gücünün Yitirilmesi (Sürekli İş Göremezlik –Maluliyet) 118
D) EKONOMİK GELECEĞİN SARSILMASINDAN DOĞAN ZARARLAR 124
İKİNCİ BÖLÜM
BEDENSEL ZARARLARIN BELİRLENMESİ
I) OLAY İLE ZARAR ARASINDA UYGUN İLLİYET BAĞI
(SEBEP – SONUÇ İLİŞKİSİ) 136
A) SONUCU BİRDEN ÇOK SEBEBİN MEYDANA GETİRMESİ 138
1) Birden Çok Sebebin Aynı Zararı Birlikte Meydana Getirmesi 139
a) Ortak illiyet 139
b) Yarışan illiyet 141
c) Seçimlik illiyet 142
2) Birden Çok Sebepten Yalnız Birinin Zararı Doğurması 143
a) Önüne Geçilen İlliyet 144
B) SEBEPLE ZARARLI SONUCUN UYGUN OLMAYIŞI 146
1) Sebeple Zararlı Sonuç Arasında İlliyet Bağının Olmaması 147
2) İlliyet Bağının Kesilmesi 148
a) Mücbir Sebep 149
aa) Mücbir sebebin şartları 150
aaa) Mücbir sebebi teşkil eden bir olay olmalıdır 150
bbb) Zarar verenin dışında bir olay olmalıdır (Haricilik) 151
ccc) Bir davranış normunun veya borcun ihlâli 152
ddd) Mücbir sebep ile zararlı sonuç arasında illiyet bağı olmalıdır 152
eee) Kaçınılmazlık 153
bb) Mücbir sebebin hükümleri 153
b) Zarar Görenin Tam Kusuru 154
c) Üçüncü Şahsın Kusuru 159
II) BEDENSEL ZARARLARDAN SORUMLULUĞUN TESPİTİ 163
A) KUSUR (SÜRÜCÜNÜN) SORUMLULUĞU 163
1) Kusuru Açıklayan Teoriler 165
a) Sübjektif Kusur Teorisi 165
b) Objektifleştirilmiş Kusur Teorisi 167
c) Objektif Kusur Teorisi 168
2) Kusur ile illiyet bağı arasındaki ilişki 169
3) Kusur ile zarar arasındaki ilişki 171
4) Kusur ile fiil arasındaki ilişki 171
5) Kusurun Unsurları 172
a) Kusurun Sübjektif Unsuru (Ayırt Etme Gücü) 172
b) Kusurun Objektif Unsuru 173
6) Kusurun Belirlenmesinde Kanuni Düzenlemelerin Etkisi 173
7) Kusurun Dereceleri 174
a) Kasıt 175
aa) Doğrudan Kasıt 176
bb) Dolaylı Kasıt 176
b) İhmal 177
aa) Bilinçli İhmal– Bilinçsiz İhmal 178
bb) Ağır İhmal 178
cc) Orta İhmal 179
dd) Hafif İhmal 179
ee) Ağır Kusur– Hafif Kusur 180
8) Mahkemece Kusurun Tespiti 180
a) Kusurun İspat Yükü 180
b) Hukuk Hâkiminin Bağımsızlığı İlkesi 181
c) Kusurun Belirlenmesinde Bilirkişinin Rolü 187
9) Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkilerinde Kusurun Önemi 191
10) Tazminat Miktarının Belirlenmesinde Kusurun Etkisi 191
11) Kusursuz Sorumlulukta Kusur (Ek Kusur) 194
B) MOTORLU ARAÇ İŞLETENİN SORUMLULUĞU 197
1) İşletenin Sorumluluğun Genel Şartları 198
a) Bir zarar doğmuş olmalıdır 198
b) Zarar bir trafik kazasından doğmuş olmalıdır 199
c) Zarara motorlu bir araç sebep olmalıdır. 202
aa) Hareket gücüne sahip olması 202
bb) Kendi itici gücüyle hareket etmesi 202
cc) Motorlu araç karayolunda hareket etmesi 203
d) Zarara motorlu araç sebep olmalıdır ( uygun illiyet bağı) 207
2) İşletenin Sorumluluğunun Özel Şartları 208
a) İşleten Sıfatı Olması 208
aa) İşleten kavramı 208
bb) İşleten çeşitleri 210
aaa) Gerçek işleten 210
i) Araç maliki 211
ii) Aracın mülkiyeti muhafaza kaydıyla alıcısı 212
iii) Aracın uzun süreli kiracısı, ariyet ve rehin
alanı 213
bbb) Farazi işleten 215
i) Motorlu araçla ilgili mesleki faaliyette
bulunan kişiler 215
ii) Yarış düzenleyicileri 217
iii) Motorlu aracı çalan veya gasbeden kişiler 218
iv) Devlet ve diğer kamu tüzel kişileri 223
cc) İşletenin Eylemlerinden Sorumlu Olduğu Kişiler 224
aaa) Sürücü 225
bbb) Diğer yardımcılar 227
b) Zarara motorlu aracın işletilmesi veya kanunda öngörülen diğer bir olay sebep olmalıdır 228
aa) İşletilme halinde olan aracın vermiş olduğu zarardan sorumluluk 229
aaa) Hareket halindeki araçlarda işletme kavramı 230
bbb) Duran araçlarda işletme kavramı 232
bb) İşletilme halinde olmayan aracın vermiş olduğu zarardan sorumluluk 232
aaa) Zarar, işletilme halinde olmayan motorlu bir aracın sebep olduğu trafik kazasından doğmalıdır 233
bbb) Zarar gören, kazaya, işletenin veya yardımcılarının kusurunun veya aracın bozukluğunun sebep olduğunu ispat etmelidir 234
i) Kazaya işletenin veya yardımcılarının kusuru sebep olmalıdır 234
ii) Kazaya araçtaki bir bozukluk sebep olmalıdır. 235
cc) Kazadan sonra yapılan yardım çalışmaları sırasında doğan zararlardan sorumluluk 237
c) İşleten Sorumluluktan Kurtulduğunu İspat Etmemiş Olmalıdır 238
aa) İşleteni Sorumluluktan Kurtaracak Ön Şartlar 239
bb) İşletenin Sorumluluktan kurtulmasının özel şartları 240
aaa) Kazanın münhasıran mücbir sebepten ileri gelmesi 240
bbb) Kazaya münhasıran zarar görenin ağır kusurunun neden olması 243
ccc) Kazaya münhasıran üçüncü kişinin ağır kusurunun neden olması 244
3) Araç İşletenin Sorumluluk Halleri 245
a) İşletenin Tehlike (Kusursuz)Sorumluluğu 246
b) İşletenin Olağan sebep sorumluluğu: 248
c) İşletenin Kusur Sorumluluğu 250
d) İşletenin Genel hükümlere Göre Sorumluluğu 250
C) SİGORTACININ SÖZLEŞMEDEN DOĞAN SORUMLULUĞU 251
1) Sigorta Hukuku Genel Hükümleri 252
a) Tanımlar 253
aa) Sigorta 253
bb) Sigorta Sözleşmesi 253
cc) Sigorta Şirketi 256
dd) Acente 257
ee) Sigorta Ettiren 257
ff) Sigortalı 257
gg) Lehtar 258
hh) Zeyilname 258
ıı) Prim 260
ii) Sigorta değeri 260
jj) Sigorta bedeli 260
kk) Sigorta süresi 262
ll) Teminat 262
mm) Yenileme 263
nn) Sigortacının Sorumluluğu 263
b) Sigorta Sözleşmesinin Feshi Ve Cayma 264
aa) Olağanüstü durumlarda fesih 264
bb) Sigorta priminin artırılmasında fesih 264
cc) Kısmi fesih ve cayma 264
dd) Tarafların aczi, takibin semeresiz kalması 265
ee) Sigortacının iflası 265
c) Türk Ticaret Kanununa Göre Zamanaşımı 265
d) Sigortacının Borç Ve Yükümlülükleri 266
aa) Sigortacının sorumluluğunun başlama tarihi 266
bb) Sigortacının aydınlatma yükümlülüğü 266
cc) Sigorta poliçesi verme yükümlülüğü 267
dd) Giderleri ödeme borcu 268
ee) Tazminat ödeme borcunun doğması 268
aaa) Kısmi tazminat ödemeleri 269
bbb) Sigortacının tazminat borcundan kurtulması 269
e) Sigorta Ettirenin Borç Ve Yükümlülükleri 271
aa) Prim ödeme borcu 271
aaa) Prim ödeme zamanı 271
bbb) Prim ödeme yeri 272
ccc) Primin indirilmesi 272
ddd) Sigorta ettirenin temerrüde düşmesi 273
bb) Beyan yükümlülüğü 274
aaa) Sözleşmenin yapılması sırasında ki yükümlülükler 274
bbb) Teklifin yapılması ile kabulü arasındaki değişiklikleri beyan yükümlülüğü 276
ccc) Sözleşme süresi içinde beyan yükümlülüğü 276
ddd) Riziko gerçekleştiğinde beyan yükümlülüğü 277
cc) Bilgi verme ve araştırma yapılmasına izin verme yükümlülüğü 278
dd) Zararı önleme, azaltma ve sigortacının rücu haklarını koruma yükümlülüğü 278
ee) Sözleşmede öngörülen yükümlülüklerin ihlali halinde sigortacının fesih hakkı 279
2) Zarar Sigortaları 279
a) Mal Sigortaları 280
aa) Başkası (Üçüncü Kişi) Lehine Sigorta 280
bb) Üzerinde Sınırlı Ayni Hak Kurulan Eşyanın Sigortalanması 283
aaa) Sınırlı ayni hak kurulan eşyayı malikinin kendi lehine sigorta yaptırması 284
i) Sigorta tazminatının malike ödenebilmesinin şartları 285
ii) Rehin Hakkı sahibinin izni olmadan malike yapılan ödemelerin sonuçları 288
iii) Malikin prim borcunu ödemede temerrüde düşmesi 288
iv) Sözleşmenin feshedilmesi veya sözleşmeden cayılması 288
v) Bilgi verme yükümlülüğü 289
vi) Malikin sigortacıya tazminat davası hakkı 289
vii) Sınırlı ayni hak kurulan eşyayı malikin rehin alacaklısı lehine sigorta yaptırması 291
bbb) Sınırlı ayni hak sahibinin kendi ad ve lehine rehinli malı sigorta yaptırması 292
cc) Haciz 294
dd) Geçmişe Etkili Sigorta 294
ee) Sigortacının Tazminat Borcu 295
aaa) Eksik sigorta 295
bbb) Aşkın sigorta 296
ccc) Takseli sigorta 296
ff) Birden Çok Sigorta 297
aaa) Müşterek sigorta 297
bbb) Çifte sigorta 298
ccc) Kısmi sigorta 299
gg) Sigortacının Sigortalanan Menfaati İnceleyebilmesi 299
hh) Sigorta Edilen Menfaatin Sahibinin Değişmesi 300
jj) Zarar Gören Mal Ve Zararın Gerçekleştiği Yerde Değişiklik Yapmama Yükümlülüğü 301
kk) Halefiyet 301
b) Sorumluluk Sigortaları 302
aa) Genel Hükümler 302
aaa) Sözleşmenin konusu ve kapsamı 302
bbb) Hukuki koruma 303
ccc) Sigortalının Sigortacıya Bildirim Yükümlülüğü 304
ddd) Sigortacının yardımları 304
eee) Sigortalın sorumluluk konusu olaya kasten neden olması 306
fff) Doğrudan dava hakkı 307
ggg) Sigortacının zarar görenden bilgi alma hakkı 308
hhh) Takas 309
ııı) Halefiyet 309
i– Sigortacının zarar görene yapmış olduğu ödeme sigorta teminatı kapsamında olmalıdır. 310
ii– Sigortacı halefiyet gereği ödediği miktar kadar diğer sorumlulara talep ve dava hakkı vardır. 311
iii) Zamanaşımı 312
bb) Zorunlu Sorumluluk Sigortaları 312
aaa) Sözleşme yapma zorunluluğu 312
bbb) Zarar görenle ilişkide sigortacının ifa yükümlülüğü 314
cc) Sorumluluk Sigortalarına Uygulanacak Hükümler 315
3) Trafik Kazalarından Doğan Zararlardan Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğu 317
a) Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 319
aa) Genel Olarak 319
bb) Sigortanın Sorumluluk Kapsamı 320
cc) Sigorta Kapsamına Giren Teminat Türleri 327
aaa) Maddi Zararlar Teminatı 328
bbb) Sağlık Giderleri Teminatı 328
ccc) Sürekli Sakatlık Teminatı 331
ddd) Destekten Yoksun Kalma (Ölüm) Teminatı 334
çç) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Sorumluluk Alanı 334
dd) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Teminat Dışında Kalan Hususlar 340
aaa) Karayolları Trafik Kanununa göre teminat dışında kalan hususlar 341
i– İşletenin; KTK uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler 341
ii– İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler 342
iii– İşletenin; KTK uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler 344
iv– KTK 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler 345
v– Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar 345
vi– Manevi tazminata ilişkin talepler 345
vii– Hak sahibinin kendi kusuruna denk gelen tazminat talepleri 346
viii– İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri 346
ix– Bu bent Anayasa Mahkemesinin 17/7/2020 tarihli ve E.:2019/40;
K.:2020/40 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. 347
x– Destekten yoksun kalan hak sahibinin, destek şahsının kusuruna denk gelen tazminat talepleri 347
xi– Gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira mahrumiyeti gibi dolaylı zararlar 348
xii– Hasar sebebiyle trafikten çekme veya hurdaya çıkarılma işlemi görmüş araçların değer kaybı tazminatı talepleri 348
xiii– 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki terör eylemlerinde ve bu eylemlerden doğan sabotajda kullanılan araçların neden olduğu ve sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri ile aracın terör eylemlerinde kullanıldığını veya kullanılacağını bilerek binen kişilerin ve terör ve sabotaj eyleminde yer alan kişilerin uğradıkları zararlara ilişkin talepler 349
bbb) Genel şartlara göre teminat dışında kalan haller 350
ee) Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Ve Hukuki Mahiyeti 354
ff) Anayasa Mahkemesi’nin 17/7/2020 tarih, 2019/40 esas, 2020/40 karar sayılı iptal ve itiraz ret sonuçları 355
aaa) Anayasa Mahkemesi Kararlarının Bağlayıcılığı 356
bbb) Anayasa Mahkemesi’nin Gerekçe Ve Yorumlarının Bağlayıcı Olup Olmadığı Sorunu 358
i– Mahkeme’nin Gerekçe Ve Yorumlarının Bağlayıcı Olduğu Görüşü 359
ii– Mahkeme’nin Gerekçe Ve Yorumlarının Bağlayıcı Olmadığı Görüşü 360
iii– Anayasa Mahkemesi ile Yargıtay ve Danıştay Uygulamaları 363
iv– Değerlendirme ve Sonuç 365
ccc) Anayasa Mahkemesi’nin İptal Kararının Derdest Dosyalar Açısından Sonuçları 367
ddd) Anayasa Mahkemesi İptal Kararının Sonuçları 373
i– İptal Edilen Hükümler 373
ii– Gerekçe Özeti 373
iii– İptal Kararının Sonuçları 374
ia– KTK’un 90. Maddesi yönünden sonuçları 374
ib– KTK’un 92. Maddesi (i) Bendi yönünden sonuçları 375
eee) Anayasa Mahkemesi İtiraz Ret Kararlarının Sonuçları 376
i– Karayolları Trafik Kanun’un 90. Maddesinin Birinci Cümlesinde Yer alan “ bu Kanun…” ve “…öngörülen usul ve esaslara tabidir.” ibaresi yönünden 376
ia– Ret edilen Hüküm 376
ib– Gerekçe Özeti 376
ic– Ret Kararının Sonuçları 376
ii– Karayolları Trafik Kanun’un 92. Maddesinin (g) bendinde “Hak sahibinin kendi kusuruna denk gelen tazminat talepleri” ibaresi yönünden 377
ia– Ret edilen Hüküm 377
ib– Gerekçe Özeti 377
ic– Ret Kararının Sonuçları 377
iii– Karayolları Trafik Kanun’un 92. Maddesinin (h) bendinde “İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri” ibaresi yönünden 378
ia– Ret edilen Hüküm 378
ib– Gerekçe Özeti 378
ic– Ret Kararının Sonuçları 379
iv– Karayolları Trafik Kanun’un 93. Maddesinin Birinci Fıkrasında Yer Alan “Zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları,…” İbaresi yönünden 379
ia– Ret Edilen Hüküm 379
ib– Gerekçe Özeti 380
ic– Ret Kararı Sonucu 380
v– Karayolları Trafik Kanun’un 97. Maddesinin Birinci Cümlesinde ki “Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir.”
İbaresi Yönünden 381
ia– Ret Edilen Hüküm 381
ib– Gerekçe Özeti 381
ic– Ret Kararının Sonuçları 383
vi– Karayolları Trafik Kanun’un 99. Maddesinin Birinci Fıkrasında Yer Alan “ zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarıyla belirlenen belgeleri, ” İbaresi yönünden 384
ia– Ret Edilen Hüküm 384
ib– Gerekçe Özeti 385
ic– Ret Kararı Sonuçları 386
fff) Sonuç olarak; 387
gg) Sigorta Kapsamındaki Tazminatların Belirlenmesinde Usul Ve Esaslar 388
ğğ) Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortalının Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri 396
aaa) Riziko gerçekleştiğinde ihbar yükümlülüğü 396
bbb) Zararı önleme, azaltma ve sigortacının rücu haklarını koruma yükümlülüğü 397
ccc) Bilgi, belge verme ve sigortacının araştırma yapmasına izin verme yükümlülüğü 398
ddd) Tazminat talebine ve cezai kovuşturmaya ilişkin bilgi ve belgeleri verme yükümlülüğü 398
eee) Sigortalının yükümlülüklerini yerine getirmemesinin sonuçları 398
hh) Sigortacının Temerrüdü–Tazminat Ve Giderlerin Ödenmesi 399
ii) Römork Veya Çekilen Araçların Verdiği Zarardan Sigortacının Sorumluluğu 401
jj) Motorsuz Taşıt Ve Motorlu Bisikletten Sorumluluk 406
kk) Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanlara Bırakılan Araçların Vermiş Olduğu Zararlardan Sorumluluk 409
ll) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Başlangıcı Ve Sonu 412
mm) Sigortacının Halefiyeti 412
aaa) Sigortacının zarar görene yapmış olduğu ödeme sigorta teminatı kapsamında olmalıdır 413
bbb) Sigortacı halefiyet gereği ödediği miktar kadar diğer sorumlulara talep ve dava hakkı vardır 414
nn) Zarar Görenlerin Haklarının Saklı Tutulması 414
oo) Sigortacının Sigotalısına Rücu Hakkı 416
aaa) Zarar Verici Olayın Kast veya Ağır Kusuru Sonucu Oluşması 419
bbb) Ehliyetsiz Araç Kullanmak 424
ccc) Alkollü (Uyuşturucu veya Keyif Verici Maddeler Alarak) Araç Kullanmak 429
ddd) İstiap Haddini Aşmak Ruhsat Olmadan Yolcu veya Patlayıcı–Parlayıcı Madde Taşımak 433
eee) Sigorta Ettirenin Rizikonun Gerçekleşmesinden Sonra Gerekli Yükümlülükleri Yerine Getirmemesi 434
fff) Aracın Çalınması veya Gasp Edilmesinde Sigortalının İhmali 435
ggg) Olay Yerini Terk Etme Ve Kaza Ve Alkol Raporu Düzenlenme Yükümlülüğüne Aykırı Davranmak 438
öö) Sigorta Ücretinin (Priminin) Ödenmesi 441
pp) Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü 444
rr) Sigortalının/Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü Ve Sonuçları 444
ss) Sigortalının Değişmesi 445
şş) Tebliğ Ve İhbarlar 449
tt) Sırların Saklı Tutulması 449
uu) Sigortacıya Başvuru Ve Dava Hakkı 449
aaa) Genel Olarak 449
bbb) Zarar Görenin Sigortacıya Yazılı Başvuruda Bulunması 451
ccc) Zarar Görenin Sigortacıya Başvurusunun Hukuki Niteliği 456
i– Karayolları Trafik Kanunu 97. Maddesinde
ki Dava Şartının Hukuki Niteliği 466
ii– Sigortacıya Yazılı Başvuruda Bulunulmuş Ancak 15 Günlük Süre Beklenmeden Dava Açılması Durumu 475
üü) Sigorta Şirketine Karşı Açılan Davalarda Görevli Ve Yetkili Mahkeme 481
aaa) Yargı Yolu Yönünden İdari Yargı– Adli Yargı Görev Alanına Giren Davalar 481
bbb) Görevli Mahkeme 489
ccc) Yetkili Mahkeme 494
i– Genel Yetkili Mahkeme 494
ii– Davalının Birden Fazla Olması Hâlinde Yetki 494
iii– Şubeler ve tüzel kişilerle ilgili davalarda yetki 495
iv– Sigorta sözleşmelerinden doğan davalarda yetki 495
v– Haksız fiilden doğan davalarda yetki 495
vi– KTK. 110/2 maddesi göre yetkili mahkeme 496
vii– Genel Şartlar C.7 maddesine göre yetkili mahkeme 496
viii– Sigorta şirketinin bölge müdürlüklerinin bulunduğu yer mahkemelerinin yetkisi 496
ix– Yetki itirazının yapılması 497
vv) Sigortacının Sorumluluğunu Kaldıran Anlaşmalar Ve Hak Düşürücü Süre 497
yy) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı Yönünden Zamanaşımı 504
aaa) Zamanaşımı Süreleri 505
i– İki yıllık Kısa süreli zamanaşımı 506
ia– Zarar görenin zararı öğrenmesi 506
ib– Zarar görenin tazminat yükümlüsünü öğrenmesi 507
ii– On Yıllık Kesin (Mutlak) Süreli Zamanaşımı 508
iii– Ceza zamanaşımı 509
bbb) Zamanaşımının Durması 512
ccc) Zamanaşımının Kesilmesi 513
i) Zamanaşımının Kesilme Sebepleri 515
zz) Garameten Zarar Giderim İlkesi 517
b) Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası 523
aa) 26.04.2016 Tarihine Kadar Olan Dönem 524
aaa) Meydana gelen zararın öncelikle taşımacının sorumluluk sigortasından karşılanması 526
i– Zarar görenlerin sadece ZMSS aleyhine dava açması 531
ia– Taşımacılık mali sorumluluk sigortası olması durumunda 531
ib– Taşımacılık mali sorumluluk sigortası olmaması durumunda 531
ii– ZMSS ile Birlikte ZKTMSS Karşı Dava açılması 531
iii– ZKTMSS ile birlikte diğer sorumlular aleyhine dava açılması 532
bb) 26.04.2016 Tarihinden Sonraki Dönem 538
aaa) Karayolu Yolcu Taşımalarında Zorunlu Sigorta yaptırma zorunluluğu ve sigortanın kapsamı 540
bbb) Yönetmeliğe göre yaptırılması zorunlu olan sigortalar 541
c) Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası 542
aa) Genel olarak 542
bb) Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasının Özellikleri 546
cc) Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Sigortanın Konusu 547
dd) Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Kazanın Tanımı 548
ee) Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Kaza Sayılmayan Haller 549
ff) Sigorta Kapsamına Giren Teminat Türleri 549
aaa) Ölüm Teminatı 549
bbb) Sakatlık Teminatı 550
ccc) Tedavi Giderleri Teminatı 554
gg) Koltuk Gerdi Kaza Sigortası Teminat Kapsamı Dışında Kalan Haller 561
hh) Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Yaptırmak Zorunda Olan Taşımacılar 562
ıı) Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Teminatının Başlangıcı ve Sonu 565
ii) Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Zarar Görenlerin Haklarının Saklı Tutulması ve Sigortacının Sigorta Ettirene Rücu Hakkı 566
jj) Sigortalıların veya Hak Sahiplerinin Başvuru Hakkı ve Başvuru Süresi 568
kk) Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettiren, Sigortalılar veya Hak Sahiplerinin Yükümlülükleri 569
ll) Tazminatın Belirlenmesi ve Hakem Bilirkişiye Gidilmesi 570
mm) Teminat Türlerinin Birleşmesi 573
nn) Tazminatın Ödenmesi ve Sigortacının Temerrüdü 573
oo) Sigortacının Halefiyeti 574
öö) Sigorta Ücretinin Ödenmesi ve Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması 575
pp) Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapılırken Beyan Yükümlülüğü 577
rr) Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde Beyan Yükümlülüğü 578
ss) Sigorta Ettirenin Değişmesi 579
şş) Tebliğ ve İhbarlar 579
tt) Zaman Aşımı 580
uu) Yetkili Mahkeme 580
d) Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası 582
aa) Genel olarak 582
bb) Sigorta Teminatının Kapsamı 582
cc) Ek Sözleşmeyle Teminat Kapsamına Alınabilecek Hal 582
dd) Teminat Dışındaki Haller 583
aaa) Sigortalının kendisinin uğrayacağı zararlar 583
bbb) Aracı sevk ve idare edenin, aracı sevk ve idare ederken uğrayacağı zararlar dolayısıyla ileri sürülen talepler 583
ccc) İşletenin veya aracı sevk edenin eşinin, usul ve füruunun (kendisi ile evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların) ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin uğrayacağı zararlar dolayısıyla ileri sürülen talepler 583
ddd) Araç sahibi ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlar dolayısıyla ileri sürülen talepler 583
eee) Poliçede gösterilen aracın ve bu araç ile taşınan malların (yolcu bagajı ve benzeri eşya teminat dahilindedir) veya çekilen şeylerin bozulması zarar ve ziyaa uğraması yüzünden ileri sürülen talepler 584
fff) Çalınan veya gaspedilen aracın sebep olduğu ve Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletenin sorumlu olmadığı zararlar ile aracın çalındığını ve/veya gaspedildiğini bilerek binen yolcuların zarara uğramaları nedeniyle ileri sürülen talepler 584
ggg) Sürat yarışlarına iştirak ve yarış güzergahında yapılan antremanlar sırasında meydana gelebilecek zarar ve ziyan nedeniyle ileri sürülen talepler 585
hhh) Aracın gözetim, onarım, bakım, alım–satım, araçta değişiklik yapılması amacı ile veya benzeri bir amaçla faaliyette bulunan teşebbüslere bırakılmasından sonra aracın sebep olduğu zararlara ilişkin her türlü talepler 585
ııı) Patlayıcı ve parlayıcı maddeler taşınması (yedek akaryakıt hariç) sebebiyle meydana gelen zarar ve ziyanlardan dolayı ileri sürülen talepler 586
iii) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemlerinde ve bu eylemlerden doğan sabotajda kullanılan araçların neden olduğu ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre işletenin sorumlu olmadığı zararlar ile aracın terör eylemlerinde kullanıldığını veya kullanılacağını bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürecekleri talepler, aracı terör ve buna bağlı sabotaj eylemlerinde kullanan kişilerin talepleri 586
ee) Tazminatın Azaltılması veya Kaldırılması Sonucunu Doğuran Haller 586
ff) Sigortacının sigortalıya rücu nedenleri 587
gg) Sigortanın Başlangıcı ve Sonu 588
ğğ) Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü 588
hh) Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları 589
aaa) Kullanılış Tarzı Değişikliği 589
bbb) İşletenin Değişmesi 590
ıı) Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü 591
ii) Zarar Gerçekleşmesinden Sonra Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri 592
jj) Zarar ve Ziyanın Tespiti 593
kk) Zarar ve Tazminatın Sigortacı Tarafından Ödenmesinin Sonuçları 594
ll) Vergi, Resim ve Harçlar 594
mm) Tebliğ ve İhbarlar 594
nn) Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması 594
oo) Yetkili Mahkeme 595
öö) Zamanaşımı 595
pp) Karayolları Trafik Kanunun İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasına Uygulanacak Hükümleri 596
aaa) Tazminatın azaltılması veya kaldırılması sonucunu doğuran haller 596
bbb) Doğrudan doğruya talep ve dava hakkı: 597
ccc) Zamanaşımı 598
e) Güvence Hesabı 598
aa) Genel Olarak 598
bb) Güvence Hesabının Sorumluluğunun Doğma Şartları 600
aaa) Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar 600
bbb) Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar 602
ccc) Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddî ve bedensel zararlar için 604
ddd) Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için 604
eee) Yeşil Kart Sigortası uygulamaları için faaliyet gösteren Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca yapılacak ödemeler için 605
fff) Zorunlu sigorta teminat limitleri ile sigorta poliçesinde belirtilen teminat arasındaki fark kadar ödenecek bedensel tazminat tutarları için 605
cc) Güvence Hesabının Gelirleri Ve Denetimi 606
aaa) Hesabın gelirleri 606
dd) Güvence Hesabının Giderleri 606
ee) Güvence Hesabının Rücu Hakkı 607
aaa) Zorunlu sigorta yaptırmayan veya geçerli teminat tutarları üzerinden zorunlu sigortaları yaptırmayan kişilere 607
bbb) Sorumlunun sonradan belli olması halinde bu kişilere veya yükümlü sigorta şirketine 608
ccc) Zarardan sorumlu kişilere veya yükümlü sigorta şirketine 608
ddd) Güvence Hesabı Yönetmeliğinin 9. maddenin birinci fıkrasının (ç) bendine göre yapılan ödemeler çerçevesinde yükümlü sigorta şirketine 610
eee) Güvence Hesabı Yönetmeliğinin 9. maddenin
ikinci fıkrasına göre yapılan ödemeler nedeniyle Büroya 610
ff) Zarar Görenlerin Çokluğu 610
hh) Ödemelerin İadesi 610
III) GEÇİCİ VE SÜREKLİ İŞ GÜCÜ KAYBININ TESPİTİ 611
A) GENEL OLARAK 611
B) YARGITAY UYGULAMALARINA GÖRE İŞGÜCÜ KAYBI SÜRESİ VE SÜREKLİ İŞGÜCÜ KAYBI ORANININ TESPİTİ 612
1) Geçici İş Göremezlik Süresi ve Sürekli İş Göremezlik Oranı Adli Tıp Uzmanı Tarafından Belirlenmelidir 613
2) İşgöremezlik Süresi ve Oranı Belirlenirken Kişinin Mesleği, Yaptığı İşin Özellikleri ve İşini Yaparken Daha Çok Hangi Organını Kullandığı Dikkate Alınır. 619
3) İş Göremezlik Süresi ve Oranı Kaza Tarihinde Ki Mevzuata Uygun Olarak Belirlenmelidir 620
C) GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK SÜRESİ VE SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK ORANI TESPİTİNDE UYGULANACAK MEVZUAT 622
1) Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğü 622
2) Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği 623
3) Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği 624
4) Özürlülük Ölçütü Sınıflandırılması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik 626
5) Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik 629
a) Yönetmeliği amacı 631
b) Yönetmeliğin Kapsamı 631
c) Yönetmeliğin Dayanağı 632
d) Tanımlar 632
e) Engellilik Sağlık Kurulunun Teşkili Ve Çalışma Usulü 634
aa) Engellilik Sağlık Kurulun Teşkili 634
aaa) Birden fazla uzmanlık dalını ilgilendiren engel durumlarının tespitinde: 634
bbb) Tek bir uzmanlık dalını ilgilendiren engel durumlarının tespitinde: 635
bb) Engellilik Sağlık Kurulunun çalışma usulü 635
f) Yetkili sağlık kurum ve kuruluşları 635
g) Erişkinler İçin Engellilik Sağlık Kurulu Raporunun Düzenleme Usulü 636
h) Erişkinler İçin Terör, Kaza ve Yaralanmaya Bağlı Durum Bildirir Sağlık Kurulu Raporunun düzenlenme usulü 637
ı) Erişkinler İçin Engellilik Sağlık Kurulu Raporu ve Erişkinler İçin Terör, Kaza ve Yaralanmaya Bağlı Durum Bildirir Sağlık Kurulu Raporunun düzenleme esasları 638
i) Raporların geçerlilik süresi 639
j) Raporlara itiraz 641
k) Atıflar 642
l) Kazanılmış haklar 642
m) Erişkinler İçin Terör, Kaza ve Yaralanmaya Bağlı Durum Bildirir Sağlık Kurulu Raporunun ücreti 643
n) Yürürlükten kaldırılan yönetmelik 643
o) Raporların elektronik ortamda düzenlenmesi 643
ö) Birden fazla hastalığı veya engeli bulunanların engel oranları 644
p) Yürürlük 645
r) Yürütme 645
D) TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN İŞ GÜCÜ KAYIP ORANLARININ
TESPİTİNE İLİŞKİN MEVZUAT VE UYGULAMALARIN ANALİZİ 645
E) RAPOR HAZIRLANIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 652
1) Raporda Yer Alması Gereken Hususlar 652
2) Rapor Hazırlanırken Kazanın Neden Olduğu Maluliyet Oranı Belirlenmelidir. 654
3) Gelişen–Değişen Durum (Maluliyetin Niteliği ve Kapsamında Zaman İçinde Değişiklik Olması) 656
F) BAKICI GİDERİ 658
1) Genel Olarak 658
2) Bakıcıya İhtiyaç Olup Olmadığının Tespiti 659
3) Yargıtay Uygulamalarına Göre Bakıcı Giderinin Belirlenmesi ve Sorumluluk 661
4) Bakıcı Tazminatından Hakkaniyet İndirimi Yapılabilir mi? 662
5) Genel Şartlara Göre Bakıcı Giderlerinden Sorumluluk ve Bakıcı Giderlerinin Belirlenmesi 669
a) Bakıcı giderlerinden sorumluluk 669
aa) Sağlık gideri teminatı içindeki yer alan bakıcı giderleri ve belirlenmesi 670
bb) Sakatlık teminatı kapsamında ki bakıcı giderleri ve hesaplanması 674
6) Yargıtay Uygulamaları İle Genel Şartlar Arasında Bakıcı Giderinden Sorumluluk ve Bakıcı Giderinin Belirlenmesine Yönelik Farklar 676
aa) Yargıtay, bakıcı tuttuğunu ispat edip etmediğine bakılmaksızın bakıcı giderinin belirlenmesinde brüt asgari ücret esas almıştır 676
bb) Yargıtay, sürekli sakatlık hangi oranda olursa olsun rapor ile kişinin sürekli başka birinin bakımına ihtiyaç duyduğu yani bakıcıya ihtiyacı olduğunun rapor ile tespit edilmesi durumunda bakıcı gideri brüt asgari ücretin tamamı üzerinden hesaplanacağı esa alınmıştır 677
IV) TAZMİNATA ESAS KAZANCIN TESPİTİ 678
A) FİİLEN BİR İŞİ VE KAZANCI OLANLAR AÇISINDAN 680
1) Bir İş Yerine Bağlı Olarak Bordrolu Çalışanlar Açısından 680
2) Bir İş Yerine Bağlı Olmadan Serbest Çalışanlar yada Belirli Bir Bordro İle Çalışmayanlar Açısından 684
B) FİİLEN BİR İŞİ VE KAZANCI OLMAYANLAR 692
1) Ev Kadınları Yönünden 693
2) Öğrenciler Açısından 694
3) 18 Yaşından Küçük Çocuklar Açısından 698
C) AKTİF–PASİF DÖNEM TAZMİNATA ESAS KAZANÇLAR 699
D) BİLİNEN DÖNEM BİLİNMEYEN DÖNEM KAZANÇLARI 704
1) Bilinen (İşlemiş) Dönem Kazancı 704
2) Bilinmeyen Dönem Kazancı 709
D) GENEL ŞARTLARA GÖRE KAZANCIN BELİRLENMESİ 713
1) Genel Şartlara Göre Aktif ve Pasif Dönemin Esasları 714
2) Genel Şartlara Göre Aktif Dönem Gelirinin Belirlenmesi 715
3) Genel Şartlara Göre Pasif Dönem Gelirinin Belirlenmesi 717
4) Askerlik Süresinde Gelirin Belirlenmesi 717
5) Bilinen/İşlemiş Dönem Gelirinin Belirlenmesi 717
6) Bilinmeyen/İşleyecek Dönem Gelirinin Belirlenmesi 718
7) KTK 90. maddesindeki Değişiklik ve Anayasa Mahkemesinin İptal Kararı sonrası 718
V) MUHTEMEL HAYAT SÜRESİNİN BELİRLENMESİ ZARAR GÖRENİN YAŞAM SÜRESİ 720
A) PMF (Population Mesculine et Fèminine) 1931 FRANSA HAYAT TABLOSU 721
B) CSO (Commissioners Standard Ordinary) 1980 ABD HAYAT TABLOSU 722
C) TRH–2010 (Ulusal Mortalite) HAYAT TABLOSU 723
VI) ASKERLİK SÜRESİNİN TAZMİNATTAN İNDİRİLİP İNDİRİLMEYECEĞİ 728
İKİNCİ KİTAP
BİRİNCİ BÖLÜM
DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNAT DAVALARI
I) GENEL OLARAK 733
A) CENAZE GİDERLERİ 735
B) ÖLÜM HEMEN GERÇEKLEŞMEMİŞSE TEDAVİ GİDERLERİ İLE ÇALIŞMA GÜCÜNÜN AZALMASINDAN YA DA YİTİRİLMESİNDEN DOĞAN KAYIPLAR 737
C) ÖLENİN DESTEĞİNDEN YOKSUN KALAN KİŞİLERİN BU SEBEPLE UĞRADIKLARI KAYIPLAR 739
II) DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ TANIMI 739
III) DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ NİTELİĞİ 741
IV) DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARI VE TAZMİNAT DAVALARININ ÖZELLİKLERİ 743
A) BAĞIMSIZ BİR TAZMİNAT TALEBİ OLMASI 745
B) KENDİNE ÖZGÜ BİR TAZMİNAT OLMASI 750
C) MADDÎ TAZMİNAT NİTELİĞİNDE OLMASI 751
D) DESTEK KAYBINDAN DOĞAN ZARARIN YANSIMA YOLUYLA UĞRANILAN BİR ZARAR OLMASI 753
1) Genel Olarak 753
2) Yansıma Yoluyla Zarara Uğrayanlar Bakımından Tazminatın Kapsamı 755
3) Giderilecek Zarar Bakımından Tazminatın Kapsamı 756
E) DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ NAFAKA BORCU OLMAYIŞI 757
F) TAZMİNAT TALEBİNİN HACZEDİLEMEZLİĞİ 760
V) DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ ŞARTLARI 760
A) DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ GENEL ŞARTLARI 760
1) Bir Fiil (Eylem) Olması 761
2) Eylemin Hukuka Aykırılık Olması 762
a) Haklı savunma (Meşru Müdafaa) 763
b) Zaruret (zorunluluk) hali 763
c) Kendi Hakkını Koruma 764
d) Zarar görenin rızası 765
e) Üstün nitelikte özel yarar 765
f) Üstün nitelikte kamusal yarar 766
g) Kanunun verdiği yetkinin kullanılması 766
3) Hukuka Aykırı Fiilden Bir Zararın Doğması 766
4) Hukuka Aykırı Fiille Zarar Arasında Uygun İlliyet Bağının Bulunması 769
a) İlliyet Bağını Kesen Sebepler 772
aa) Mücbir sebep 772
aaa) Mücbir sebebin unsurları 773
i– Mücbir sebebi teşkil eden bir olay olmalıdır 773
ii– Zarar verenin dışında bir olay olmalıdır
(Haricilik) 775
iii– Bir davranış normunun veya borcun ihlâli : 775
iv– Mücbir sebep ile zararlı sonuç arasında illiyet bağı olmalıdır 775
v– Kaçınılmazlık 776
bbb) Mücbir sebebin sonuçları 777
bb) Zarar görenin tam kusuru 778
cc) Üçüncü şahsın kusuru 779
5) Hukuka Aykırı Fiilin Kusurla İşlenmiş Olması 780
B) DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ ÖZEL ŞARTLARI 782
1) Bir Ölüm Olması 783
2) Ölen Kişinin Destek Olması 784
a) Gerçek (Fiili) Destek 787
aa) Eşlerin birbirlerine desteği 788
aaa) Destek Olarak Koca 788
bbb) Destek Olarak Evli Kadın 791
bb) Çocukların anne ve babasına desteği 794
cc) Anne ve babanın çocuklara desteği 796
dd) Kardeşin kardeşe desteği 804
ee) Medeni Nikah Olmaksızın Birlikte Yaşayanların desteği 807
b) Farazi Destek 814
aa) Küçük çocuğun anne ve babasına desteği 814
bb) Nişanlının destek durumu 817
3) Bakım İlişkisi Olması 823
a) Bakma kavramı 823
b) Bakım ilişkisinin unsurları 826
aa) Bakım Fiili (Eylemli), Düzenli ve Sürekli Olacak 826
bb) Bakım Karşılıksız Olacak 828
cc) Bakım Ekonomik Olacak 828
dd) Destek Bakım Gücüne Sahip Olacak 830
ee) Bakım Ahlâka Aykırı bir Amaç Taşımayacak 834
4) Destek Talep Edenin Bakım İhtiyacı İçinde Bulunması 835
İKİNCİ BÖLÜM
DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARLARININ BELİRLENMESİ
I) DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARININ BELİRLENMESİNDE ESAS ALINACAK TARİH 845
II) ZARARIN BELİRLENMESİNDE ESAS ALINACAK KAZANÇ 851
A) GENEL OLARAK 851
B) GERÇEK DESTEĞİN KAZANCININ BELİRLENMESİ 855
1) Bir İşyerine Bağlı Olarak Ücretle Çalışanlar Yönünden 855
2) Serbest Çalışanlar Yönünden 859
C) FARAZİ DESTEĞİN KAZANCININ BELİRLENMESİ 863
D) EV HANIMININ GELİRİNİN TESPİTİ 866
E) AKTİF– PASİF DÖNEME ESAS GELİRLER 866
F) BİLİNEN DÖNEM BİLİNMEYEN DÖNEME ESAS GELİRLER 869
1) Bilinen (işlemiş) Dönem Geliri 869
2) Bilinmeyen (işleyecek)Dönem Geliri 871
G) KARAYOLLARI MOTORLU ARAÇLAR ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI GENEL ŞARTLARINA GÖRE DESTEĞİN GELİRİN BELİRLENMESİ 877
1) Genel Şartlara Göre Aktif Dönemde Destek Şahsının Hesaplamaya Esas Gelirinin Tespiti 877
2) Genel Şartlara Göre Pasif Dönemde Destek Şahsının Hesaplamaya Esas Gelirinin Tespiti 880
3) Genel Şartlara Göre İşlemiş (Bilinen) Dönem Gelirinin Tespiti 882
4 ) Genel Şartlara Göre İşleyecek (Bilinmeyen) Dönem Gelirinin Tespiti 883
III) DESTEKTEN YOKSUN KALANLARIN GELİRDEN ALACAKLARI PAY 884
A) GENEL OLARAK 884
B) DESTEK PAY SİSTEMLERİ 887
1) Federal Mahkemenin Uyguladığı Pay Oranları 887
2) Almanya Uygulaması 887
3) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Pay Oranları 888
4) Yüzde Esasına Göre Destek Pay Oranı 889
5) SGK’nun esas aldığı pay oranları 889
6) Pay Esasına Göre Destek Pay Oranı 894
C) HUKUKUMUZDA KABUL EDİLEN PAY ORANLARI 894
1) Genel Olarak 894
2) Çocuksuz Eşin Payı 900
3) Çocuklarla Birlikte Eşin Payı 901
4) Eş Ve Çocuklar İle Birlikte Anne–Babanın Payı 904
5) Küçük Çocukların Ana–Babalarına Varsayımsal Destekliği 913
6) Kardeşin Kardeşe Destekliğinde Destek Payları 920
IV) DESTEĞİN YARDIMININ DEVAM SÜRESİ (HAYAT TABLOLARI) 921
A) PMF (Population Mesculine et Fèminine) 1931 FRANSA HAYAT
TABLOSU 926
B) CSO (Commissioners Standard Ordinary) 1980 ABD HAYAT
TABLOSU 928
C) TRH–2010 (Ulusal Mortalite) HAYAT TABLOSU 929
V) DESTEKTEN YOKSUN KALANLARIN BAKIM SÜRELERİ 936
VI) SORUMLULUĞUN VE SORUMLULARIN TESPİTİ 945
A) KUSURA DAYALI SORUMLULUK 946
1) Genel Olarak 946
2) Kusur Oranlarının Belirlenmesi 953
3) Ceza Mahkemesinin Kararının Hukuk Mahkemesine Etkisi 958
B) İŞLETENİN SORUMLULUĞU 962
1) İşleten Sıfatı 963
a) Gerçek işleten 965
aa) Araç maliki: 965
bb) Aracın mülkiyeti muhafaza kaydıyla alıcısı: 967
cc) Aracın uzun süreli kiracısı, ariyet ve rehin alanı 968
b) Farazi işleten 970
aa) Motorlu araçla ilgili mesleki faaliyette bulunan kişiler 971
bb) Yarış düzenleyicileri 973
cc) Motorlu aracı çalan veya gasp eden kişiler 975
dd) Devlet ve diğer kamu tüzel kişileri 978
c) İşletenin Eylemlerinden Sorumlu Olduğu Kişiler 979
aa) Sürücü 980
bb) Aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişiler 982
2) Araç İşletenin Sorumluluk Halleri 983
a) İşletenin Tehlike Sorumluluğu 984
aa) Hareket halindeki araçlarda işletme kavramı 985
bb) Duran araçlarda işletme kavramı. 986
b) İşletenin Kusur Sorumluğu 987
aa) Ölüm, işletilme halinde olmayan motorlu bir aracın sebep olduğu trafik kazasından doğmalıdır 988
bb) Destekten yoksun kalanlar, kazaya, işletenin veya yardımcılarının kusurunun veya aracın bozukluğunun sebep olduğunu ispat etmelidir 989
c) Kazadan Sonra Yapılan Yardım Çalışmaları Sırasında Doğan Zararlardan İşletenin Sorumluluğu 991
3) Destekten Yoksun Kalma Zararından İşletenin Sorumluluğunun Şartları 991
a) Bir ölüm olmalıdır 992
b) Ölüm bir trafik kazasından doğmuş olmalıdır 992
c) Ölüme motorlu bir araç sebep olmalıdır 994
aa) Hareket gücüne sahip olması 994
bb) Kendi itici gücüyle hareket etmesi 995
cc) Motorlu araç karayolunda hareket etmesi 995
d) Ölümle motorlu aracın sebebiyet verdiği kaza arasında uygun illiyet bağı bulunmalıdır 999
4) İşletenin Sorumluluktan Kurtulması Veya Sorumluluğun Azaltılması 1002
a) İşleteni sorumluluktan kurtaracak ön şartlar 1003
aa) İşleten, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurunun bulunmadığını ispat zorundadır 1003
bb) İşleten, araçtaki bir bozukluğun kazayı etkilemiş olmadığını ispat zorundadır 1004
b) İşletenin Sorumluluktan kurtulmasının özel şartları 1004
aa) Mücbir Sebep 1005
bb) Zarar Görenin Ağır Kusuru 1006
cc) Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 1007
C– SİGORTACININ SORUMLULUĞU 1008
1) Genel Olarak 1008
a) Sigorta sözleşmesi 1009
aa) Sigortacı 1011
bb) Sigorta Ettiren 1011
cc) Sigortalı 1012
dd) Lehtar 1012
ee) Sigorta sözleşmesinin feshi ve cayma 1013
aaa) Olağanüstü durumlarda fesih 1013
bbb) Sigorta priminin artırılmasında fesih 1013
ccc) Kısmi fesih ve cayma 1013
ddd) Tarafların aczi, takibin semeresiz kalması 1014
eee) Sigortacının iflası 1014
b) Zorunlu Sorumluluk Sigortaları Genel Hükümleri 1014
aa) Genel olarak 1014
bb) Sözleşme yapma zorunluluğu 1015
cc) Zarar görenle ilişkide sigortacının ifa yükümlülüğü 1016
2) Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 1017
a) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Sorumluluk Kapsamı 1018
b) Sigorta Kapsamına Giren Destekten Yoksun Kalma (Ölüm) Teminatı 1023
aa) Ölen desteğin üçüncü kişi olması 1024
bb) Genel Şartlar Ek.3 maddesindeki şartlara göre belirlenen tazminat olması 1027
aaa) Aktif dönemde 1028
bbb) Pasif dönem 1029
ccc) İşlemiş dönem 1029
ddd) İşleyecek dönem 1029
eee) Yeniden evlenme ihtimali 1030
c) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Sorumluluk Alanı 1031
d) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Teminat Dışında Kalan Hususlar 1038
aa) Karayolları Trafik Kanununa göre teminat dışında kalan hususlar 1038
aaa) İşletenin; KTK. uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler 1038
bbb) İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler 1039
ccc) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler 1041
ddd) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler 1042
eee) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar 1043
fff) Manevi tazminata ilişkin talepler 1043
ggg) Hak sahibinin kendi kusuruna denk gelen tazminat talepleri 1043
hhh) İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri 1044
ııı) Bu bent Anayasa Mahkemesinin 17/7/2020 tarihli ve E.:2019/40; K.:2020/40 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. 1045
iii) Destekten yoksun kalan hak sahibinin, destek şahsının kusuruna denk gelen tazminat talepleri 1045
jjj) Gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira mahrumiyeti gibi dolaylı zararlar, 1046
kkk) Hasar sebebiyle trafikten çekme veya hurdaya çıkarılma işlemi görmüş araçların değer kaybı tazminatı talepleri, 1046
lll) KTK 92. maddesine 19.06.2021 tarihinde yürürlüğe giren 7327 sayılı kanunun 19. maddesi ile (m) fıkrası eklenmiştir. Bu fıkraya göre; 1046
bb) Genel Şartlara Göre Teminat Dışında Kalan Haller 1048
cc) Tek taraflı trafik kazalarında işleten veya sürücünün yüzde yüz kendi kusuru ile ölümüne neden olması durumunda zorunlu mali sorumluluk sigortasının sorumluluğu 1053
e) Sigorta Kapsamındaki Destekten Yoksun Kalma Zararlarının Belirlenmesinde Usul Ve Esaslar 1070
f) Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortalının Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri 1073
aa) Riziko gerçekleştiğinde ihbar yükümlülüğü 1073
bb) Zararı önleme, azaltma ve sigortacının rücu haklarını koruma yükümlülüğü 1074
cc) Bilgi, belge verme ve sigortacının araştırma yapmasına izin verme yükümlülüğü 1075
çç) Tazminat talebine ve cezai kovuşturmaya ilişkin bilgi ve belgeleri verme yükümlülüğü 1075
dd) Sigortalının yükümlülüklerini yerine getirmemesinin sonuçları 1075
g) Sigortacının Temerrüdü–Tazminat Ve Giderlerin Ödenmesi 1076
h) Römork Veya Çekilen Araçların Verdiği Zarardan sigortacının Sorumluluğu 1080
i) Motorsuz Taşıt Ve Motorlu Bisikletten Sigortacının Sorumluluğu 1084
j) Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanlara Bırakılan Araçların Vermiş Olduğu Zararlardan Sigortacının Sorumluluğu 1087
k) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Başlangıcı Ve Sonu 1090
l) Sigortacının Halefiyeti 1093
aa) Sigortacının yapmış olduğu ödeme sigorta destekten yoksun kalma teminatı kapsamında olmalıdır 1093
bb) Sigortacı halefiyet gereği ödediği miktar kadar diğer sorumlulara talep ve dava hakkı vardır 1095
m) Zarar Görenlerin Haklarının Saklı Tutulması Ve Sigortacının Sigortalıya Rücu Hakkı 1095
aa) Zarar Verici Olayın Kast veya Ağır Kusuru Sonucu Oluşması 1099
bb) Ehliyetsiz Araç Kullanmak 1103
cc) Alkollü (Uyuşturucu veya Keyif Verici Maddeler Alarak) Araç Kullanmak 1107
çç) İstiap Haddini Aşmak Ruhsat Olmadan Yolcu veya Patlayıcı–Parlayıcı Madde Taşımak 1113
dd) Sigorta Ettirenin Rizikonun Gerçekleşmesinden Sonra Gerekli Yükümlülükleri Yerine Getirmemesi 1114
ee) Aracın Çalınması veya Gasp Edilmesinde Sigortalının İhmali 1115
ff) Olay Yerini Terk Etme Ve Kaza Ve Alkol Raporu Düzenlenme Yükümlülüğüne Aykırı Davranmak 1117
n) Sigorta Priminin Ödenmesi 1120
o) Sigortalının Sigortacıya Beyan Yükümlülüğü 1122
aa) Sigortalının Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü 1122
bb) Sigortalının/Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü Ve Sonuçları 1123
ö) Sigortalının Değişmesi 1124
p) Tebliğ Ve İhbarlar 1127
r) Zarar Gören Kişilerin Sigortacıya Başvuru Ve Dava Hakkı 1128
aa) Genel olarak 1128
bb) Sigortacıya Karşı Dava Açma Şartları 1131
aaa) Zarar gören ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması 1131
bbb) Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verdiği cevap zarar görenin talebini karşılamaması 1133
ccc) Sigortacıya yazılı başvuruda bulunulmuş ancak 15 günlük süre beklenmeden dava açılması durumu 1134
s) Sigorta Şirketine Karşı Açılan Davalarda Görevli Ve Yetkili Mahkeme 1138
aa) Yargı Yolu Yönünden İdari Yargı– Adli Yargı Görev Alanına Giren Davalar 1139
bb) Görevli Mahkeme 1145
cc) Yetkili Mahkeme 1148
aaa) Haksız fiilden doğan davalarda; 1148
bbb) KTK. 110/2 maddesi göre; 1148
ccc) ZMSS Genel Şartlar C.7 maddesine göre; 1149
ddd) Sigorta şirketinin bölge müdürlüklerinin bulunduğu yer mahkemelerinin yetkisi 1149
ş) Sigortacının Sorumluluğunu Kaldıran Anlaşmalar Ve Hak Düşürücü Süre 1149
t) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı Yönünden Zamanaşımı 1154
aa) İki yıllık Kısa süreli zamanaşımı 1154
bb) On Yıllık Kesin (Mutlak) Süreli Zamanaşımı 1156
cc) Ceza zamanaşımı 1156
u) Garameten Zarar Giderim İlkesi 1158
3) Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası 1162
4) Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası 1163
a) Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasının özelliklerini ve diğer sigortadan farklı yanları 1166
b) Ölüm Teminatı 1167
c) Teminat Kapsamı Dışında Kalan Haller 1169
d) Sigorta Teminatının Başlangıcı ve Sonu 1170
e) Zarar gören yolcunun zararını ödeyen sigortacının sigorta ettiren taşıyıcıya rücu nedenleri 1171
f) Tazminatın Belirlenmesi ve Hakem Bilirkişiye Gidilmesi 1172
g) Teminat Türlerinin Birleşmesi 1174
h) Tazminatın Ödenmesi ve Sigortacının Temerrüdü 1175
ı) Sigortacının Halefiyeti 1175
i) Sigorta Ücretinin Ödenmesi ve Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması 1176
j) Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapılırken Beyan Yükümlülüğü 1178
k) Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde Beyan Yükümlülüğü 1179
m) Zamanaşımı 1180
n) Yetkili Mahkeme 1181
5) Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası 1181
a) Genel olarak 1181
b) Sigorta Teminatının Kapsamı 1181
c) Ek Sözleşmeyle Teminat Kapsamına Alınabilecek Hal 1182
d) Teminat Dışındaki Haller 1183
e) Tazminatın Azaltılması veya Kaldırılması Sonucunu Doğuran Haller 1185
f) Sigortacının sigortalıya rücu nedenleri 1185
g) Sigortanın Başlangıcı ve Sonu 1186
ğ) Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü 1186
h) Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları 1187
aa) Kullanılış Tarzı Değişikliği: 1187
bb) İşletenin Değişmesi: 1189
ı) Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü 1189
i) Zarar Gerçekleşmesinden Sonra Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri 1190
j) Zarar ve Ziyanın Tespiti 1191
k) Zarar ve Tazminatın Sigortacı Tarafından Ödenmesinin Sonuçları 1192
l) Tebliğ ve İhbarlar 1193
m) Yetkili Mahkeme 1193
n) Zamanaşımı 1193
o) Karayolları Trafik Kanunun İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasına Uygulanacak Hükümleri 1194
6) Güvence Hesabı 1194
a) Genel Olarak 1194
b) Güvence Hesabının Sorumluluğunun Doğma Şartları 1195
aa) Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar için 1195
bb) Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için 1196
cc) Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddî ve bedensel zararlar için 1196
çç) Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için 1196
dd) Yeşil Kart Sigortası uygulamaları için faaliyet gösteren Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca yapılacak ödemeler için 1197
c) Güvence Hesabının Rücu Hakkı 1197
aa) Zorunlu sigorta yaptırmayan veya geçerli teminat tutarları üzerinden zorunlu sigortaları yaptırmayan kişilere 1197
bb) Sorumlunun sonradan belli olması halinde bu kişilere veya yükümlü sigorta şirketine 1198
cc) Zarardan sorumlu kişilere veya yükümlü sigorta şirketine 1198
çç) Güvence Hesabı Yönetmeliğinin 9. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine göre yapılan ödemeler çerçevesinde yükümlü sigorta şirketine 1199
dd) Güvence Hesabı Yönetmeliğinin 9. maddenin ikinci fıkrasına göre yapılan ödemeler nedeniyle Büroya 1199
d) Ödemelerin İadesi 1200
7) Destekten Yoksun Kalma Zararını Azaltan Haller 1200
a) Mirastan Elde Edilecek Menfaatler 1200
b) Yetiştirme Giderleri 1207
c) Hayatta Kalan Eşin Tekrar Evlenme İhtimali 1209
aa) Evlenme ihtimalinin belirlenmesi 1209
bb) Evlenme ihtimalinin belirlenme tarihi 1213
8) Tazminattan Yapılacak İndirimler 1217
a) Hakkaniyet İndirimi 1217
b) Hatır Taşıması İndirimi 1230
aa) Genel olarak 1230
bb) Hatır Taşıması İndiriminin Şartları 1232
aaa) Taşıma ve kullandırma ücretsiz olmalı 1232
bbb) Hatır için taşınan veya kullanan kişinin ölmesi ya da yaralanması 1234
ccc) Ölüm veya yaralanma hatır taşıması sırasında olmalıdır. 1235
cc) Hatır İçin Taşımada Maddi ve Manevi Tazminat Talepleri 1236
dd) Hatır İçin Taşımada Zamanaşımı 1236
ee) Hatır Taşımasının İleri Sürülmesi ve İspat Yükü 1237
ff) Hatır İçin Taşınanın Uğradığı Zararların ZMSS Teminat Kapsamında Olup Olmadığı 1239
gg) Hatır taşıması indiriminde hakimin taktir yetkisi 1248
hh) Hatır İndiriminin diğer sorumlulara etkisi 1251
c) Müterafik (Ortak) Kusur İndirimi 1252
aa) Genel Olarak 1252
bb) Müterafik ( Ortak) Kusurda İndirim Sebepleri 1258
aaa) Zarar göreninzararı doğuran fiile razı olması 1259
bbb) Zarar görenin zararın doğmasında ya da artmasında etkili olması 1261
ccc) Zarar gören tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış olması 1263
ddd) Tazminatın Ödenmesi Zarar Verenin Mali Durumunu Kötüleştirilmesi 1265
i– Zarar sorumlusunun hafif kusurlu olması 1266
ii– Belirlenen tazminatı ödemekle zarar veren yoksulluğa düşecek olması 1267
iii– Hakkaniyetin indirimi gerektirmesi 1268
cc) Müterafik Kusur İndirimi Oranı 1272
dd) Müterafik Kusurun İleri Sürülüşü 1274
9) Zarar Görenlere Yapılan Ödemelerin Tazminattan Mahsubu 1275
a) Sosyal Güvenlik Kurumunca Yapılan Ödeme Ve Bağlanan Gelirlerin Tazminattan İndirilmesi 1275
aa) Genel olarak 1275
bb) İşverenin sorumluluğunun kapsamı 1279
aaa) İç tavan 1279
bbb) Dış tavan 1279
cc) İşverenin 5510 sayılı Kanun 23. maddesi açısından sorumluluğu 1283
dd) Üçüncü kişinin sorumluluğu 1284
ee) İlk peşin sermaye değerindeki artış veya eksilmenin rücu hakkı üzerindeki etkisi 1288
aaa) Sigortalıya ve hak sahibine bağlanan gelirin kesilmesi durumu 1288
bbb) Sigortalının iş göremezlik derecesinde artmanın veya azalması durumu 1289
ccc) Farklı sigorta kollarına ait gelir ve aylıkların birleşmesi durumu 1290
ff) Rücu edilemeyecek ödemeler 1294
b) Emekli Sandığınca Yapılan Ödemeler 1299
c) Özel Sigorta Ödemeleri 1304
aa) Can Sigortaları 1304
bb) Sorumluluk Sigortaları 1305
d) İfa Amacını Taşıyan Ödemeler 1307
aa) Genel olarak 1307
bb) İfa amacını taşıyan ödemelerin güncellenip güncellenmeyeceği konusunda farklı görüşler 1309
cc) Ödemelerin güncellenmesi konusunda görüşümüz 1313
e) Alacaklının Borçlulardan Birini İbrası Veya Alacağından Feragat Etmesi Diğer Müteselsil Borçlulara Etkisi 1318
aa) Genel olarak 1318
bb) Türk Borçlar Kanunu 168/2 Maddesinin uygulanma şartları 1319
aaa) zarar görenin sorumlulardan birini tam ibra etmesi 1320
bbb) Zarar görenin sorumlulardan biri hakkındaki feragati 1326
cc) Zarar görenlerin sorumlulardan biri ile yaptığı ibra sözleşmesinin diğer sorumlulara etkisi 1327
aaa) Zarar görenin sigortacıyı ibra etmesinin sonuçları 1327
bbb) Zarar görenin sürücüyü ibra etmesinin sonuçları 1330
ccc) Zarar görenin işleteni ibra etmesinin sonuçları 1332
10) Hüküm Altına Alınan Tazminatlarda İndirim ve Mahsuplarda Sıralama 1333
a) Tazminatın Hesaplanmasına Etki Eden İndirimler 1335
aa) Hatır taşıması indirimi 1335
bb) Müterafik (ortak) kusur indirimi 1336
b) Hesaplanan tazminattan mahsup edilmesi gereken ödemeler 1339
c) İndirim ve ödemelerin mahsubunda sıra 1339
aa) Hatır taşıması ve müterafik kusur indirimi önce daha sonra ödemeler mahsup edilmesi durumunda tazminat hesabı 1348
bb) Önce ödemeler mahsup edilip daha sonra hatır taşıması ve müterafik kusur indirimi yapılması durumunda tazminat hesabı 1349
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BEDENSEL ZARARLARDAN KAYNAKLANAN
MANEVİ TAZMİNAT
I) GENEL OLARAK 1351
II) MANEVİ TAZMİNATIN FONKSİYONU 1351
A) TATMİN GÖRÜŞÜ 1352
B) ÖNLEYİCİ /CAYDIRICI (CEZALANDIRMA) AMACI 1353
C) TELAFİ GÖRÜŞÜ 1354
D) CAYDIRICILIK GÖRÜŞÜ 1356
E) YARGITAY’CA KABUL EDİLEN GÖRÜŞ 1357
III) MANEVİ TAZMİNATIN BELİRLENMESİ 1360
A) BEDENSEL ZARAR HUKUKA AYKIRI BİR EYLEM SONUCU OLMALIDIR 1361
B) OLAYIN ÖZELLİKLERİ GÖZ ÖNÜNDE TUTULARAK MANEVİ TAZMİNAT BELİRLENMESİ 1362
1) Hukuka Aykırı Fiil İle Zarar Arasında Uygun İlliyet Bağı 1363
2) Beden Bütünlüğü İhlalinin Derecesi, Oranı ve Ağırlığı 1364
3) Zarar Görenin ve Zarar Verenin Kusur Durumu 1365
4) Zarar Görenin ve Zarar Verinin Ekonomik ve Sosyal Durumu 1367
5) Paranın Satın Alma Gücü 1367
IV) ZARAR GÖRENİN YAKINLARININ MANEVİ TAZMİNAT TALEPLERİ 1369
V) MANEVİ TAZMİNAT KISMİ VEYA BELİRSİZ ALACAK DAVASI OLARAK TALEP EDİLEBİLİR Mİ? 1373
A) MANEVİ TAZMİNAT BELİRSİZ ALACAK DAVASI OLARAK AÇILABİLİR Mİ? 1373
1) Manevi Tazminat Davasının Belirsiz Alacak Davası Olarak Açılabileceği Görüşü 1376
2) Manevi Tazminat Davası Belirsiz Alacak Davası Olarak Açılamaz Görüşü 1377
B) MANEVİ TAZMİNAT KISMİ ALACAK DAVASI OLARAK AÇILABİLİR Mİ? 1378
1) Manevi Tazminat Davasının Kısmi Dava Olarak Açılabileceği Görüşü 1380
2) Manevi Tazminat Davasının Kısmi Dava Olarak Açılamayacağı Görüşü 1382
C) YARGITAYIN GÖRÜŞÜ 1383
VI) DAVA DİLEKÇESİNDE TALEP EDİLMEYEN MANEVİ TAZMİNATIN ISLAH YOLU İLE SONRADAN TALEP EDİLMESİ 1388
ÜÇÜNCÜ KİTAP
BİRİNCİ BÖLÜM
BEDENSEL ZARARLARDAN DOĞAN DAVALARDA YARGILAMA USULÜ
I) GENEL OLARAK 1393
II) DAVANIN AÇILMASI VE DİLEKÇELERİN KARŞILIKLI VERİLMESİ 1394
A) DAVANIN AÇILMASI 1394
1) Genel Olarak 1394
2) Dava Dilekçesinde Bulunması Gereken Hususlar 1400
3) Harç ve Yargılama Gider Avansının Ödenmesi 1404
a) Başvurma, Peşin Karar ve İlam Harcı 1405
b) Yargılama Gider Avansı 1407
B) DAVA AÇILMASI İLE BİRLİKTE İNCELENMESİ GEREKEN DAVA ŞARTLARI 1417
1) Yargı Yolunun Caiz Olması 1418
a) Genel Olarak 1418
aa) İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararların giderilmesi için açılan tazminat davaları 1435
bb) Karayolları Trafik Kanunu'nun dan doğan sorumluluk davaları 1436
cc) Hemzemin Geçitlerde olan kazalar 1439
b) Değerlendirme ve Sonuç 1439
2) Mahkemenin Görevli Olması 1445
a) Asliye Hukuk Mahkemelerinin Görevine Giren Talepler 1447
b) Asliye Ticaret Mahkemelerinin Görevine Giren Talepler 1451
aa) Mutlak Ticari Davalar: 1454
bb) Nispi Ticari Davalar 1455
c) Tüketici Mahkemesinin Görevine Giren Talepler 1459
d) İş mahkemesinin görev alanına giren talepler 1466
3) Mahkemenin Yetkili Bulunması 1475
a) Genel Olarak 1475
b) Yetkili Mahkemeler 1476
aa) Genel Yetkili Mahkeme 1476
bb) Davalının Birden Fazla Olması Hâlinde Yetki 1476
cc) Bir Yerde Geçici Olarak Oturanlara Karşı Açılacak Davalarda Yetki 1481
dd) Türkiye’de Yerleşim Yerinin Bulunmaması Hâlinde Yetki 1481
ee) Şubeler ve tüzel kişilerle ilgili davalarda yetki 1481
ff) Sigorta sözleşmelerinden doğan davalarda yetki 1481
gg) Haksız fiilden doğan davalarda yetki 1482
hh) Karayolları Trafik Kanuna göre yetkili mahkeme 1482
ii) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına göre yetkili mahkeme 1483
jj) Sigorta şirketinin bölge müdürlüklerinin bulunduğu yer mahkemesinin yetkisi 1483
c) Yetki Ve Yetkiye İtirazın İncelenmesi 1484
aa) Yetki itirazının geçerliliğinin şartları: 1485
aaa) Davalı kendisine dava dilekçesinin tebliği edildiği tarihten itibaren iki haftalık süre içinde cevap dilekçesi ile yetki itirazında bulunmuş olmalıdır. 1485
bbb) Davalı yetki itirazında yetkili mahkemeyi de göstermek zorundadır 1485
ccc) Davalının yetkili olarak gösterdiği mahkeme kanunda gösterilen yetkili bir mahkeme olmalıdır 1485
d) Görevsizlik Veya Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 1486
C) ÖZEL KANUNLARDA YER ALAN DAVA ŞARTLARI 1488
1) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısına Yazılı Başvuru Şartı 1488
a) Zarar görenin sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunması 1489
b) Sigortacının yazılı başvuruya 15 gün içinde hiç cevap vermemiş olması 1494
c) Sigortacı yazılı başvuruya cevap vermiş ancak zarar görenin talebini tam karşılamamış olması nedeniyle uyuşmazlık çıkmış olması 1495
d) Sigortacıya Başvuru Zorunluluğunun Dava Şartları Açısından Değerlendirilmesi 1496
2) Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 1506
3) Zarar Görenlerin Hem Sigortacıya Hem de Arabulucuya Başvurması Zorunlu mudur? 1508
D) DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ 1511
E) TENSİP 1514
F) CEVAP DİLEKÇESİNİN VERİLMESİ 1517
1) Cevap Dilekçesini Verme Süresi 1517
2) Süresinde Cevap Dilekçesi Verilmemesinin Sonuçları 1518
3) Cevap Dilekçesinin İçeriği 1522
4) Cevap Dilekçesinde Eksiklik Bulunması 1523
5) Cevaba Cevap ve İkinci Cevap Dilekçesi 1524
G) DAVANIN GERİ ALINMASI 1525
H) TARAFTA İRADİ DEĞİŞİKLİK 1526
İ) DELİLLERİN GÖSTERİLMESİ VE SUNULMASI 1530
1) Genel Olarak 1530
2) Somutlaştırma Yükü ve Delillerin Gösterilmesi 1531
3) Tarafların Delil Bildirme Zamanı 1532
a) Davacının delillerini bildirme süresi 1537
b) Davalının delillerini bildirme süresi 1538
c) Tarafların dilekçelerinde gösterdikleri delilleri sunmaları için son bir süre verilmesi 1539
4) Sonradan Delil Gösterilmesi 1541
a) Bir delilin sonradan ileri sürülmesi yargılamayı geciktirme amacı taşımaması gerekir. 1541
b) Sonradan gösterilen delilin süresinde ileri sürülememesi ilgili tarafın kusurundan kaynaklanmaması gerekir. 1542
c) Sonradan delil gösterilmesine mahkemece izin verilmiş olmalıdır. 1542
5) Delil Bildirmenin İstisnai Durumları 1544
a) Tarafların iddia ve savunmasını genişletmesi veya değiştirmesi kapsamında delil bildirme 1544
b) Tarafların ıslah yoluyla delil bildirmesi 1547
c) Karşı tarafın açık izni ile iddia ve savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi 1549
III) ÖN İNCELEME 1550
IV) TAHKİKAT 1552
V) TALEP EDİLECEK FAİZ TÜRÜ VE BAŞLANGIÇ TARİHİ 1554
İKİNCİ BÖLÜM
ZAMANAŞIMI
I) GENEL OLARAK 1559
A) ZAMANAŞIMI İLKELERİ 1561
B) ZAMANAŞIMININ HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE İLE FARKLARI 1562
II) TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI 1563
A) İKİ YILLIK KISA SÜRELİ ZAMANAŞIMI 1564
1) Zarar Görenin Zararı Öğrenmesi 1564
2) Zarar Görenin Tazminat Yükümlüsünü Öğrenmesi 1569
B) ON YILLIK KESİN (MUTLAK) SÜRELİ ZAMANAŞIMI 1572
C) CEZA ZAMANAŞIMI 1573
1) Ceza Zamanaşımı Süresinin Uygulanması Şartları 1579
a) Haksız Fiilin Aynı Zamanda Suç Teşkil Etmesi 1579
b) Fiil İçin Ceza Kanunlarının Öngördüğü Zamanaşımı Süresi KTK. 109. Maddesinde Düzenlenen Sürelerden Daha Uzun Olmalıdır 1583
III) TAZMİNAT SORUMLULARIN BİRBİRLERİNE RÜCU ZAMANAŞIMI 1585
IV) ZAMANAŞIMININ DURMASI 1587
A) TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDA DÜZENLENEN DURMA NEDENLERİ 1588
1) Velayet Süresince, Çocukların Ana Ve Babalarından Olan Alacakları İçin 1588
2) Vesayet Süresince, Vesayet Altında Bulunanların Vasiden veya Vesayet İşlemleri Sebebiyle Devletten Olan Alacakları İçin 1589
3) Evlilik Devam Ettiği Sürece, Eşlerin Diğerinden Olan Alacakları İçin 1590
4) Hizmet İlişkisi Süresince, Ev Hizmetlilerinin Onları Çalıştıranlardan Olan Alacakları İçin. 1591
5) Borçlu, Alacak Üzerinde İntifa Hakkına Sahip Olduğu Sürece 1592
6) Alacağı, Türk Mahkemelerinde İleri Sürme İmkânının Bulunmadığı Sürece 1593
7) Alacaklı ve Borçlu Sıfatının Aynı Kişide Birleşmesinde, Birleşmenin İleride Geçmişe Etkili Olarak Ortadan Kalkması Durumunda, Bu Durumun Ortaya Çıkmasına Kadar Geçecek Sürece 1594
B) DİĞER KANUNLARDA DÜZENLENEN DURMA NEDENLERİ 1594
1) Terekenin Resmi Defterinin tutulması 1594
2) Alacak Hakkının Taşınmaz Rehni ile Güvence Altına Alınması 1594
3) İflasın Açılması, Konkordato Kesin Mühlet Verilmesi ve Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması 1595
4) Banka Borçlarının Yüklenilmesi veya Alacaklarının Devralınması 1596
C) ZAMANAŞIMI DURMASININ SONUÇLARI 1597
V) ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 1598
A) ZAMANAŞIMININ KESİLME SEBEPLERİ 1599
1) Borçlunun Fiillerinden Kaynaklanan Kesilme Sebepleri 1600
2) Alacaklının Eylemlerinden Kaynaklanan Zamanaşımının Kesilme Sebepleri 1602
a) Alacaklının Mahkemede Dava Açması veya Def’i Yoluyla Alacağını İleri Sürmesi 1603
b) Alacaklının Hakem Huzurunda Dava Açması veya Def’i Yoluyla Alacağını İleri Sürmesi 1608
c) Alacaklının İcra Takibinde Bulunması 1610
d) Alacaklının İflas Masasına Başvurması 1611
3) Adli Makamlarda Gerçekleştirilen Fiillerinden Kaynaklanan Kesilme Sebepleri 1612
B) ZAMANAŞIMI KESİLMESİNİN SONUÇLARI 1613
1) Zamanaşımı Kesildikten Sonra İşlemeye Başlayacak Yeni Süre
Yönünden 1613
2) Zamanaşımı Kesilmesinin Diğer Şahıslara Etkisi 1617
a) Müteselsil borçlular yönünden 1617
b) Bölünemeyen Borçlar Yönünden 1619
c) Kefiller Yönünden 1619
d) Tazminat Yükümlüsü ve Sigortacı Yönünden 1620
VI) DAVANIN USUL YÖNÜNDEN REDDEDİLMESİ HALİNDE EK SÜRE 1621
VII) ZAMANAŞIMININ SONUÇLARI 1622
A) ASIL ALACAK BAKIMINDAN ZAMANAŞIMININ SONUÇLARI 1622
B) ASIL ALACAĞA BAĞLI ALACAKLAR BAKIMINDAN ZAMANAŞIMININ SONUÇLARI 1623
VIII) ZAMANAŞIMI DEF’İNİN İLERİ SÜRÜLMESİ 1624
IX) ZAMANAŞIMI DEF'İNİN İLERİ SÜRÜLÜŞ ZAMANI 1625
A) AÇILAN DAVADA ZAMANAŞIMI DEF’İNİN İLERİ SÜRÜLMESİ 1625
1) Süresinden Sonra Verilen Cevap Dilekçesi İle Zamanaşımı Def’inde Bulunulması 1628
2) Islah Dilekçesi İle Zamanaşımı İtirazında Bulunulması 1631
a) Süresinde Cevap Dilekçesi Verilmesi Durumunda Islah İle
Zamanaşımı Def’i 1631
b) Cevap dilekçesi verilmemesi durumunda ıslah ile zamanaşımı def’i 1634
B) ZAMANAŞIMI DEF’İNİN İCRA TAKİBİNDE İLERİ SÜRÜLEBİLECEĞİ AN 1636
C) ZAMANAŞIMI DEF’İNİN İFLAS YOLU İLE TAKİPTE İLERİ SÜRÜLEBİLECEĞİ AN 1637
X) ZAMANAŞIMINDAN FERAGAT 1638
XI) SORUMLULUĞA İLİŞKİN ANLAŞMALAR VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE 1640
KAYNAKÇA 1649 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
