İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR DİZİNİ 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
ADİL YARGILANMA HAKKI VE CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU
1. ADİL YARGILANMA HAKKI 19
1.1. Tarihsel Süreçte Adil Yargılanma Hakkı Açısından Önemli İnsan Hakları
Belgeleri 19
1.2. Adil Yargılanma Hakkı Kavramı 23
1.3. Terim Sorunu: “Adil” ve “Yargılanma” Sözcükleri 25
1.4. Adil Yargılanma Hakkının Hukuki Niteliği ve İnsan Hakları Arasındaki
Yeri 28
2. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU BAKIMINDAN ADİL YARGILANMA HAKKI 31
2.1. Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkının Normatif
Dayanakları 31
2.1.1. Anayasa 31
2.1.2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 32
2.1.3. Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi 33
2.1.4. Ceza Muhakemesi Kanunu 35
2.2. Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkının Önemi 37
3. AİHS m.6 HÜKMÜ BAĞLAMINDA ADİL YARGILANMA HAKKININ KAPSAMI,
İÇERİĞİ VE UYGULANMA ALANI 39
3.1. AİHS m.6 Hükmünde Düzenlenen Haklar ve Hükmün Yapısı 39
3.2. Hükmün Uygulama Alanı ve Sınırları 43
3.2.1. Genel Olarak 43
3.2.2. Medeni Hak ve Yükümlülükler 44
3.2.3. Suç İsnadı 46
3.2.3.1. İsnadın “suç” olma vasfı veya cezai niteliği 46
3.2.3.2. İsnadın varlığı 50
İKİNCİ BÖLÜM
ADİL YARGILANMA HAKKI BAĞLAMINDA CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA SORUŞTURMA EVRESİNE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
1. SORUŞTURMA KAVRAMI VE SORUŞTURMANIN İŞLEVİ 53
2. ADİL YARGILANMA HAKKININ SORUŞTURMA EVRESİNDE (DE) GEÇERLİ
OLMASI 55
2.1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Öngördüğü Sistemde Soruşturma
Evresinde Adil Yargılanma Hakkı 55
2.2. Türk Hukukunda Soruşturma Evresinde Adil Yargılanma Hakkı 57
3. SORUŞTURMANIN YÜRÜYÜŞÜ 60
3.1. Soruşturmanın Başlaması 60
3.2. Soruşturmanın İlerletilmesi 61
3.3. Soruşturmadan Sonuç Çıkarılması 63
3.3.1. Genel Olarak 63
3.3.2. Kamu Davasının Açılması 64
3.3.3. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı 66
3.3.4. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 69
4. SORUŞTURMA EVRESİNDE GEÇERLİ OLAN İLKELER 70
4.1. Gizlilik İlkesi 70
4.2. Mecburilik İlkesi 71
4.3. Kamusallık İlkesi 72
4.4. Yazılılık İlkesi 72
4.5. Soruşturmanın Kurala Bağlı Olmayışı 72
4.6. Soruşturmanın Dağınıklığı 73
5. SORUŞTURMA EVRESİNİN SÜJELERİ 73
5.1. Süje Kavramı 73
5.2. Cumhuriyet Savcısı 74
5.2.1. Genel Olarak 74
5.2.2. Cumhuriyet Savcısının Hukuki Statüsü 75
5.2.3. Cumhuriyet Savcısının Ceza Davasında Taraf Olup Olmadığı
Sorunu 76
5.2.4. Savcılık Teminatı 79
5.2.5. Cumhuriyet Savcısının Yardımcısı Olarak Adli Kolluk 80
5.3. Sulh Ceza Hâkimi 81
5.4. Şüpheli 82
5.5. Müdafii 83
5.5.1. Genel Olarak 83
5.5.2. Müdafiin hukuki statüsü 84
5.6. Mağdur ve Suçtan Zarar Gören 87
5.7. Vekil 87
5.8. Diğer Süjeler 88
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ’NİN 6. MADDESİNİN 1. FIKRASINDA
DÜZENLENEN HAKLAR BAĞLAMINDA CEZA MUHAKEMESİNDE SORUŞTURMA
1. GENEL OLARAK 89
2. KANUNLA KURULMUŞ BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ MAHKEMEDE
YARGILANMA HAKKI 90
2.1. Genel Olarak 90
2.2. Kanunla Kurulmuş Mahkemede Yargılanma Hakkı ve Doğal Hâkim
İlkesi 90
2.2.1. Kavram 90
2.2.2. Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Sulh Ceza Hâkimliğinin
Doğal Hâkim İlkesi Bağlamında Değerlendirilmesi 92
2.3. Bağımsız Ve Tarafsız Mahkemede Yargılanma Hakkı 93
2.3.1. Genel Olarak 93
2.3.2. Sulh Ceza Hâkimliği ve Soruşturma Evresinde Tarafsız
Mahkemede Yargılanma Hakkı 96
3. MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI 99
3.1. Genel Olarak 99
3.2. Makul Sürede Yargılanma Hakkı Bakımından Sürenin Başlangıcı ve
Bitişi 101
3.3. Makul Sürenin Belirlenmesinde Kullanılan Kriterler 102
3.4. Soruşturmanın Uzun Sürmesi Sonucu Makul Sürede Yargılanma
Hakkının İhlali 105
3.5. Soruşturmanın Eksik Yapılması Sonucu Makul Sürede Yargılanma
Hakkının İhlali 106
3.6. Türk Ceza Muhakemesi Hukukundaki Durum ve Uygulamadaki
Sorunlar 107
4. ÇELİŞMELİ YARGILAMA VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ 112
4.1. Genel Olarak 112
4.2. Cumhuriyet Savcılığının Hukuki Statüsü Karşısında Soruşturma
Evresinde Silahların Eşitliği İlkesi 114
4.3. İddianamenin Değerlendirilmesi Sürecinde Çelişme ve Silahların
Eşitliği İlkesi 117
5. SUÇLULUĞUN HUKUKA UYGUN DELİLLERLE İSPAT EDİLMESİNE İLİŞKİN HAK 118
5.1. Genel Olarak 118
5.2. Şüphelinin Kendini Suçlamaya Zorlanamaması İlkesinin (Nemo Tenetur
İlkesi) İhlali Suretiyle Elde Edilen Deliller 122
5.2.1. Genel Olarak 122
5.2.2. İlkenin Kapsamı 123
5.2.3. Delillerin Kabul Edilebilirliği Bağlamında AİHM’nin Meseleye
Yaklaşımı 125
5.3. Gizli Soruşturmacı Marifetiyle Elde Edilen Deliller 127
5.3.1. Genel Olarak 127
5.3.2. Delillerin Kabul Edilebilirliği Bağlamında AİHM’nin Meseleye
Yaklaşımı: Gizli Soruşturma Faaliyetinin Pasif Biçimde
Yürütülmesi Gerekliliği 128
5.3.3. Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Gizli Soruşturmacı
Görevlendirilmesi ve Gizli Soruşturma Yapan Polis 130
5.4. İşkence veya İnsanlık Dışı Muamele ile Elde Edilen İfadeler 134
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ’NİN 6. MADDESİNİN 2. ve 3. FIKRALARINDA DÜZENLENEN HAKLAR BAĞLAMINDA CEZA MUHAKEMESİNDE SORUŞTURMA
1. SUÇSUZLUK KARİNESİ VE LEKELENMEME HAKKI 137
1.1. Genel Olarak 137
1.2. Soruşturma Evresinde Suçsuzluk Karinesi ve Lekelenmeme Hakkının
İhlali 140
1.2.1. Genel Olarak 140
1.2.2. Hakkın Resmi Organlar Tarafından İhlal Edilmesi 142
1.2.3. Basın ve Medya Tarafından Adli Haberlerin Verilişi 144
1.3. Lekelenmeme Hakkı ve Suçsuzluk Karinesine İlişkin Bir Güvence: Türk
Ceza Muhakemesinde Soruşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verilmesi 146
2. İSNADI ÖĞRENME HAKKI 148
2.1. Genel Olarak 148
2.2. İsnadın En Kısa Sürede Bildirilmesi 150
2.3. İsnadın Şüphelinin veya Sanığın Anladığı Dilde Bildirilmesi 152
2.4. Kapsam Meselesi: İsnadın Sebebinin ve Hukuki Niteliğinin Ayrıntılı
Olarak Bildirilmesi 152
2.4.1. Genel Olarak 152
2.4.2. Özgürlük ve Güvenlik Hakkı Bağlamında Soruşturma Evresinde
Yakalananın Bilgilendirilme Hakkı ile Adil Yargılanma Hakkı
Bağlamında İsnadı Öğrenme Hakkı Arasındaki İlişki 155
2.5. İsnadı Öğrenme Hakkının Güvencesi Olarak İddianamenin İadesi
Kurumu ve Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısının
Yükümlülükleri 159
3. SAVUNMAYI HAZIRLAMAK İÇİN GEREKLİ ZAMAN VE KOLAYLIKLARA SAHİP
OLMA HAKKI 161
3.1. Genel Olarak 161
3.2. Dosyasını İnceleme Konusunda Şüphelinin Hakkı ve Müdafiin Yetkisi 163
4. KENDİSİNİ BİZZAT SAVUNMA VE MÜDAFİİN YARDIMINDAN
YARARLANMA HAKKI 166
4.1. Genel Olarak 166
4.2. Şüphelinin İfadesinin Alınması ve Kendisini Bizzat Savunma Hakkı 167
4.3. Şüphelinin, Müdafiin Yardımından Yararlanma Hakkı 170
4.3.1. Genel Olarak 170
4.3.2. Şüphelinin, İsteğe Bağlı Müdafiin Yardımından Yararlanma
Hakkı 173
4.3.3. Şüphelinin, Zorunlu Müdafiin Yardımından Yararlanma Hakkı 174
4.3.4. Şüphelinin Müdafiin Yardımından Yararlanma Hakkının
Unsurları ve Müdafiin Yetkileri 175
4.3.4.1. Genel Olarak 175
4.3.4.2. Şüpheliyle Görüşme ve Yazışma Yetkisi 176
4.3.4.3. Hazır Bulunma ve Hukuki Yardımda Bulunma Yetkisi 176
5. TANIK DİNLENMESİNDE FIRSAT EŞİTLİĞİ VE TANIKLARA SORU SORMA
HAKKI 179
5.1. Genel Olarak 179
5.2. Hakkın Soruşturma Evresindeki Durumu 181
6. TERCÜMAN YARDIMINDAN YARARLANMA HAKKI 182
SONUÇ 187
KAYNAKÇA 195 |