|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Ön Söz IX
Kısaltmalar XXI
1. Bölüm
TİCARÎ İŞLETME KAVRAMI VE
TİCARÎ İŞLETME ÜZERİNDEKİ İŞLEMLER
§ 1. TİCARET HUKUKUNDA SİSTEMLER 1
§ 2. TÜRK TİCARET KANUNU’NUN BAŞAT KAVRAMI: “TİCARÎ İŞLETME” 1
I. KAVRAM VE TANIM 1
II. BİR ORGANİZASYONUN “TİCARÎ İŞLETME” SAYILABİLMESİ İÇİN GEREKEN UNSURLAR 3
A. Genel Olarak 3
B. Unsurlar 3
1. Gelir Sağlama (Hedefi) 3
2. Bağımsızlık 3
3. Devamlılık 3
4. Ayırıcı Unsur: Esnaf Faaliyeti Sınırlarını Aşma 3
III. TİCARÎ İŞLETMEYİ OLUŞTURAN UNSURLAR VE BUNLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ SORUNU 4
IV. TİCARÎ İŞLETMENİN ÖRGÜTLENMESİ (MERKEZ/ŞUBE) 5
A. Merkez Kavramı ve Düzenlenişi 5
B. Şube 5
1. Kavram 5
2. Unsurlar 5
a) İç İlişki Bakımından Merkeze Bağımlılık 5
b) Dış İlişki Bakımından Bağımsızlık 5
c) Yer ve Yönetim Ayrılığı 6
3. Şubenin Önem Arz Ettiği Noktalar 6
a) Türk Ticaret Kanunu Bakımından 6
b) HMK Bakımından 7
c) İİK Bakımından 7
V. TİCARÎ İŞLETMENİN DEVRİ VE REHNİ 7
A. Ticarî İşletmenin Devri 7
1. Devrin Şartları 10
a) Sözleşme ve Şekli 10
b) Kapsam 11
2. Devrin Hüküm ve Sonuçları 12
a) Devralanın Sorumluluğu 12
b) Devredenin Sorumluluğu: Devralanla “2 Yıllık Sorumluluk Arkadaşlığı” 13
B. Ticarî İşletme Rehni 14
1. Genel Olarak 14
2. Amaç ve Kapsam 14
3. Rehinin Kapsamı, İşletme Rehni ile İlgili Özellik Arz Eden Noktalar 15
a) Rehnedilebilecek Taşınır ve Varlıklar 15
b) Kapsama Girmeyen Unsurlar 15
c) Ticari İşletme/Esnaf İşletmesi Üzerindeki Rehinlere İlişkin Özel Hükümler 16
ç) Eklentiler–Bütünleyici Parçalar 17
d) Ortak İlkeler 17
4. Rehin Sözleşmesi, Kurulması, İçerik 17
5. Taraflar 17
6. Rehinli Taşınır Sicili 18
7. Öncelik Hakkı ve Derece Sistemi 18
8. Rehin Sözleşmesi Taraflarının Hak ve Yükümlülükleri 19
9. Değer Tespiti 19
10. Temerrüt Sonrası Haklar 19
11. Rehnin Son Bulması ve Görevli–Yetkili Mahkeme 20
2. Bölüm
TİCARÎ İŞ, BİR İŞİN TİCARÎ İŞ OLMASININ
SONUÇLARI VE TİCARÎ HÜKÜMLER
§ 3. TİCARÎ İŞ 21
I. KAVRAM 21
II. BİR İŞİN TİCARÎ İŞ OLARAK BELİRLENMESİNDE KULLANILACAK ÖLÇÜTLER 21
A. Ticarî İş Saptamasında “Altın” Kural 21
B. TTK m. 3’e Göre Ticarî İş 21
1. «1. Alternatif»: TTK’de Düzenlenen Konular 21
2. «2. Alternatif»: Bir Ticarî İşletmeyi İlgilendiren İşlem ve Fiiller 22
C. Tamamlayıcı Hüküm: TTK m. 19’a Göre Ticarî İş 22
1. Tacirlerin Borçlarının Ticarî Olması Kuralı 22
2. Bir Taraf İçin Ticarî İş Sayılan “Sözleşmeler” 22
D. Ticarî İş Konusundaki Değişik Örnekler 23
E. Haksız Fiillerde Durum 24
III. BİR İŞİN TİCARÎ İŞ OLARAK SAPTANMASININ YARATACAĞI SONUÇLAR 24
A. Genel Olarak 24
B. Müteselsil Borçluluk ve Kefalet (Teselsül Karinesi) 24
1. Müteselsil Borçluluk 24
2. Müteselsil Kefalet 25
C. Ticarî İşlerde Faiz 26
1. Faiz Kavramı, Türleri ve Özellikleri 26
2. Faiz ile İlgili Mevzuata Genel Bir Bakış 27
3. Ticarî İşlerde Faize İlişkin Farklılıklar 27
a) Ticarî İşlerde Açıkça Kararlaştırılmasa Bile Anapara Faizine Hak Kazanılabilmesi 27
b) Yüksek Faiz Oranı Talep Edilebilmesindeki Farklılık 28
c) Ticarî İşlerde Bileşik Faize İlişkin Farklılıklar 28
aa) Kavram ve Tanım 28
bb) Bileşik Faizin Mümkün Olduğu Hâller 28
aaa) Bazı Koşulları Taşıyan Ödünç (Karz) ve Carî Hesap Sözleşmeleri 28
bbb) Kambiyo Senetleri 29
IV. 3095 SAYILI “KANUNÎ FAİZ VE TEMERRÜT FAİZİNE İLİŞKİN KANUN”UN ÖNGÖRDÜĞÜ REJİM VE FAİZ ORANLARI 29
A. Genel Olarak 29
B. Anapara Faizi Açısından 29
C. Temerrüt Faizi Açısından 29
1. Adi İşlerde 29
2. Ticarî İşlerde 29
3. Anapara Faizi Oranının Belirlenip Temerrüt Faizi Oranının Belirlenmemesi Durumunda 30
D. Kambiyo Senetleri ve Yabancı Para Borçlarında 30
§ 4. TİCARÎ HÜKÜMLER 31
I. GENEL OLARAK 31
II. TİCARÎ HÜKÜMLERİN UYGULANMA SIRASI 31
A. Emredici Kanun Hükümleri 31
B. Emredici Hükümlere Aykırı Olmayan Sözleşme Hükümleri 32
C. Tamamlayıcı Ticari Hükümler 32
D. Ticarî Örf– Adet 32
E. Genel Hükümler 33
III. TİCARÎ HÜKÜM OLMAYA BAĞLANAN BAZI SONUÇLAR 33
A. En Yüksek Sınırı Aşan İşlemler 33
B. Zamanaşımı 33
3. Bölüm
TACİR VE ESNAF
§ 5. TACİR 35
I. GENEL OLARAK 35
II. TACİR SIFATININ KAZANILMASI 35
A. Gerçek Kişiler 35
1. Ticarî İşletme İşletmek 36
2. İşletmenin “Kısmen de Olsa” Kendi Adına Yapılması 36
3. İstisnaî Bazı Hâllerde Tacir Sıfatının Kazanılıp Kazanılamayacağı Sorunu 36
a) Ticaret Yapması Tamamen Yasaklananlar ile İzne Tâbi Tutulup da Bu İzni Almayanların Durumu 36
b) Küçük ve Kısıtlılar 37
B. Tüzel Kişiler 37
1. Genel Olarak 37
2. Türk Ticaret Kanunu’nda Sayılan Tüzel Kişi Tacirler 37
a) Ticaret Şirketleri 37
b) Amacına Ulaşmak İçin Ticarî İşletme İşleten Dernekler ve Vakıflar 38
c) Devlet, İl ve Belediye Gibi Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan Teşekkül ve Müesseseler 38
3. TTK m. 17 Dolayısıyla Donatma İştirakinin Durumu 39
III. TACİR SIFATININ SONUÇLARI: NİMET VE KÜLFETLER 39
A. Tacir Olmaya Bağlanan “Külfetler” 39
1. Sadece Bir Tarafın Tacir Olmasının Yettiği Olasılıklar 39
a) İflasa Tâbi Olma 39
b) Ticaret Unvanı Seçme ve Kullanma 40
c) Ticaret Sicili ve Odalara Kayıt 40
ç) Ticarî Defter Tutma 40
d) Basiretli İş İnsanı Gibi Hareket Etme 40
e) Ticaret Karinesine Tâbi Olma 41
f) Ücret ve Cezanın İndirilmesini İsteyememe 41
g) Fatura Verme 42
h) Ticarî Örf ve Adeti Bilme 42
2. Her İki Tarafın da Tacir Olması Gereken Olasılıklar 42
a) Bazı Konulardaki İhtar veya İhbarlar 42
b) Fatura ve Teyit Mektubuna İtiraz 42
B. Tacir Olmaya Bağlanan “Nimetler” 44
1. Sadece Bir Tarafın Tacir Olmasının Yettiği Durum: Ücret ve Faiz İsteme 44
2. Her İki Tarafın da Tacir Olması Gereken Olasılıklar 45
a) Hapis Hakkında 45
b) Ticarî Satış ve Trampa Hakkındaki Özel Hükümlerden Faydalanma veya Bunlara Tabi Olma 45
c) Yetki Sözleşmesi Yapılması 47
IV. TACİR SIFATININ KAYBI VE BUNUN SONUÇLARI 48
4. Bölüm
TİCARÎ YARGI
§ 6. GENEL OLARAK TİCARÎ YARGI 49
I. BİR DAVANIN TİCARÎ DAVA OLARAK BELİRLENMESİNDEKİ ÖLÇÜTLER (TİCARÎ DAVA TÜRLERİ) 49
A. Mutlak Ticarî Davalar 49
1. Türk Ticaret Kanunu’nda Düzenlenen Hususlardan Doğan Davalar 49
2. TTK m. 4’te Altı Bent Halinde (Sınırlı) Olarak Sayılan Hususlar 50
3. «2. Alternatif»: Özel Kanun Hükümlerinden Doğan Bazı Hukuk Davaları 51
B. Yarı–Nispi Ticarî Davalar 51
C. Nispi Ticarî Davalar 51
II. TİCARÎ DAVALARIN GÖRÜLMESİ 52
5. Bölüm
TİCARET SİCİLİ
§ 7. GENEL OLARAK TİCARET SİCİLİ 55
I. TİCARET SİCİLİ TEŞKİLATI 55
II. SİCİL İŞLEMLERİ 55
A. Tescil 55
1. Genel Olarak 55
2. Tescil Talebi, Şekli ve Süresi 57
B. Sicildeki Değişiklikler ve Silme (Tadil– Terkin) 57
III. TİCARET SİCİLİ MEMURUNUN İNCELEME GÖREVİ 57
A. İnceleme Noktaları 57
B. Tescile Davet 58
C. Tescil Talebinin Reddi Kararına İtiraz 58
D. Geçici Kayıt 58
IV. İLAN VE ALENİYET 59
V. TESCİL VE İLANIN ETKİSİ 59
A. Kurucu/Bildirici Etki 59
B. Müspet/Menfi Etki 60
VI. TİCARET SİCİLİNE GÜVEN İLKESİ 61
VII. SİCİL KAYITLARININ TUTULMASINDAN DOĞAN SORUMLULUK 61
6. Bölüm
TİCARET UNVANI VE İŞLETME ADI
§ 8. TİCARET UNVANI 63
I. GENEL OLARAK 63
II. OLUŞTURULMASI 63
A. “Çekirdek”, Anlamı ve Oluşturulması 63
1. Gerçek Kişi Tacirler ve Adi Şirket 63
2. Tüzel Kişi Tacirler 64
3. Tacir Sayılan Diğer Tüzel Kişiler ve Donatma İştiraki 65
B. “Ek”, Anlamı ve Kullanılması 65
III. TİCARET UNVANI İLE İLGİLİ ÖZEL DURUMLAR (DEĞİŞİKLİKLER) 66
A. Ticaret Unvanının Devamlılığı 66
B. Şubelerin Unvanı 66
C. Ticaret Unvanının Devri 66
D. Ticaret Unvanının Korunması 66
§ 9. İŞLETME ADI 67
7. Bölüm
MARKA
§ 10. MARKA 69
I. GENEL OLARAK MARKA VE TÜRLERİ 69
II. MARKANIN TESCİLİ 70
A. Marka Olarak Tescil Edilebilecek İşaretler 70
B. Tescil İçin Mutlak Ret Nedenleri 70
C. Tescil İçin Nispî Ret Nedenleri 72
III. MARKANIN TESCİLİ VE SONUÇLARI 74
A. Genel Olarak 74
B. Tescilin Marka Sahibine Tanıdığı Hak ve Yükümlülükler 74
IV. MARKANIN HUKUKİ İŞLEMLERE KONU OLMASI 75
A. Genel Olarak 75
B. Lisans 75
V. MARKANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ/İPTALİ VE MARKA HAKKININ SONA ERMESİ 76
A. Hükümsüzlük 76
B. İptal 76
C. Sona Ermesi 77
VI. MARKA HAKKINA TECAVÜZ VE HAKKIN KORUNMASI 77
A. Tecavüz Sayılan Fiiller 77
B. Açılabilecek Davalar 77
C. Yetkili– Görevli Mahkeme 78
D. Zamanaşımı 78
8. Bölüm
HAKSIZ REKABET
§ 11. HAKSIZ REKABET 79
I. KAVRAM VE HAKSIZ REKABET YOLUYLA KORUNAN DEĞERLER 79
II. KOŞULLAR 80
III. HAKSIZ REKABET HALLERİ 80
A. Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar ve Satış Yöntemleri ile Diğer Hukuka Aykırı Davranışlar ve Özellikle; 81
B. Sözleşmeyi İhlale veya Sona Erdirmeye Yöneltmek; Özellikle; 83
C. Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma; Özellikle; 84
D. Üretim ve İş Sırlarını Hukuka Aykırı Olarak İfşa Etmek 84
E. İş Şartlarına Uymamak 84
F. Dürüstlük Kuralına Aykırı İşlem Şartları Kullanmak. Özellikle Yanıltıcı Bir Şekilde Diğer Taraf Aleyhine 84
IV. HAKSIZ REKABET SONUCU AÇILABİLECEK DAVALAR ve DAVA AÇMAYA YETKİLİ OLANLAR 85
A. Davalar 85
B. Dava Açmaya Yetkili Olanlar ve Davalılar 86
1. Davacılar 86
2. Davalı/lar 86
C. İhtiyati Tedbirler, Hüküm İlanı ve Zamanaşımı 86
1. Tedbir ve Gümrükte El Koyma 86
2. Hükmün İlânı ve Üçüncü Kişiler Hakkında İcrası 87
3. Zamanaşımı 87
9. Bölüm
TİCARÎ DEFTERLER
§ 12. TİCARÎ DEFTERLER 89
I. GENEL OLARAK VE KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU’NUN YETKİLERİ 89
II. TUTULACAK DEFTERLER 89
III. TİCARÎ DEFTER TUTMA İLE İLGİLİ YÜKÜMLÜLÜK VE SORUMLULUKLAR 90
A. Defterlerin Tutulması 90
B. Saklama Yükümlülüğü ve Zayi Belgesi Alma 90
C. Onaylatma 90
D. Ticarî Defterlerin Uyuşmazlıklarda İbrazı ve Suretlerinin Alınması 91
IV. TİCARÎ DEFTERLERİN İSPAT GÜCÜ 92
A. Genel Olarak ve Lehe Delil Olması 92
B. Karşı Tarafın Defterlerine Dayanma 93
10. Bölüm
CARİ HESAP
§ 13. CARİ HESAP 95
I. GENEL OLARAK 95
II. TANIM VE ÖZELLİK ARZ EDEN NOKTALAR 95
III. CARİ HESABA GEÇİRİLEBİLECEK VE GEÇİRİLEMEYECEK ALACAKLAR 96
A. Cari Hesaba Geçirilecek Alacaklar 96
B. Cari Hesaba Geçirilemeyecek Alacaklar 96
IV. CARİ HESABIN İŞLEYİŞİ VE HÜKÜMLERİ 97
A. Genel Olarak 97
B. Süreler 98
C. Bakiyenin Tespit ve Kabulü 98
D. Faiz 99
V. CARİ HESABIN SONA ERMESİ 99
A. Genel Nedenler 99
B. Özel Nedenler 99
VI. ZAMANAŞIMI 99
11. Bölüm
TACİR (VE ESNAF) YARDIMCILARI
§ 14. GENEL OLARAK TACİR (VE ESNAF) YARDIMCILARI, TASNİF ÖLÇÜTLERİ VE GÜNLÜK HAYATTAN ÖRNEKLERLE KONUNUN CANLANDIRILMASI 101
I. BAĞIMLI YARDIMCILAR 102
A. Ticarî Temsilci 102
B. Ticarî Vekil 105
1. Kavram, Tanım ve Türleri 105
2. Temsil Yetkisi 106
C. Pazarlamacı 107
1. Kavram ve Tanım 107
2. Atama, Tarafların Yükümlülükleri 107
3. Sona Erme 108
II. BAĞIMSIZ YARDIMCILAR 108
A. Simsar (Tellâl) 108
1. Genel Olarak, Kavram ve Türleri 108
2. Unsurlar, Simsarın Hak ve Yükümlülükleri 109
a) Unsurlar 109
b) Yükümlülükler 109
c) Haklar 110
d) Zamanaşımı 111
e) Sona Erme 111
B. Acente 111
1. Kavram, Tanım ve Unsurlar 111
2. Türleri: Aracı Acente– Sözleşme Yapan Acente 112
3. Temsil Yetkisi, Kapsamı ve Yetkinin Değişik Görünümleri 112
a) Temsil Yetkisi ve Kapsamı 112
b) Hakkı Koruyucu Beyanları Yapma veya Bunlara Muhatap Olma ile Davacı/Davalı Olma 113
aa. Hakkı Koruyucu Beyanları Yapma/Bunlara Muhatap Olma 113
bb. Acentenin Müvekkilini Mahkemede Temsil Etme Yetkisi ve Koşulları 113
cc. Bedeli Tahsil ve Malları Teslim Alma Yetkisi 114
4. Tarafların Yükümlülükleri ve Hakları 114
a) Acentenin 114
aa. Yükümlülükler 114
aaa) Aktif Çaba Gösterme Yükümlülüğü 114
bbb) Haber Verme Borcu 114
ccc) Önleyici Tedbirleri Alma 114
ddd) Müvekkiline Ait Parayı İade 114
eee) Rekabet Etmeme 114
bb. Haklar 115
aaa) Ücret Hakkı 115
aaaa) Genel Olarak ve Doğumu 115
bbbb) Hak Kazanma Zamanı 116
cccc) Ücretin Miktarı ve Ödeme Zamanı 117
bbb) Olağanüstü Giderleri İsteme 117
ccc) Hapis Hakkı 117
b) Müvekkilin 117
5. Sona Erme 117
a) Değişik Olasılıklara Göre Sona Erme Nedenleri 117
aa. Belirli Süreli Acentelik Sözleşmesinde Sürenin Dolması 117
bb. Belirsiz Süreli Acentelik Sözleşmesinin Feshi İhbar Yoluyla Sona Erdirilmesi 117
cc. Haklı Nedenlerin Varlığı Hâlinde Derhâl Fesih Yetkisi 117
dd. Vekâlet Sözleşmesinin Sona Ermesine İlişkin Olarak Yapılan Atıf 118
b) Özel Sonuçlar 118
6. Acentelikte Rekabet Yasağı Anlaşması 120
7. Zamanaşımı 121
8. Acentelik Hakkındaki Hükümlerin Uygulanacağı Diğer Kişiler 121
C. Komisyoncu 121
1. Genel Olarak 121
2. Taşıma İşleri Komisyonculuğu 122
a) Genel Olarak 122
b) Haklar ve Yükümlülükler 123
aa) Yükümlülükler 123
bb) Haklar 123
c) Sorumluluk 124
d) Zamanaşımı 124
Kaynakça 125 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
